“เนื่องจากว่าการบริหารบริษัทเงินทุนหลักทรัพย์และเครดิตฟองซิเอร์ที่อยู่ในโครงการของทางการยังมีความสับสนหรือเข้าใจผิดกันในหมู่ประชาชนพอสมควร
จึงอยากจะอธิบายเรื่องราวเกี่ยวกับเรื่องนี้ตั้งแต่มีการช่วยเหลือตามโครงการ
4 เมษายน 2527 การบริหารกลุ่มบริษัทเหล่านี้ในปัจจุบันและการแก้ไขปัญหาในอนาคต”
แรกเริ่มในการนำบริษัทเหล่านี้เข้ามาในโครงการ โดยการโอนหุ้นให้กับทางการนั้น
จุดประสงค์ดั้งเดิม หรือความต้องการของทางราชการก็คือ ต้องการหยุดยั้งการสูญเสียความเชื่อมั่นในระบบสถาบันการเงิน
ซึ่งประสบปัญหาการขาดสภาพคล่องอย่างกะทันหันส่วนหนึ่ง และปัญหาการฉ้อโกงของผู้บริหารสถาบันการเงินบางแห่งอีกส่วนหนึ่ง
การขาดความเชื่อมั่นของประชาชนทำให้บริษัทเงินทุนหลักทรัพย์หลายแห่ง มีประชาชนถอนเงินออกไปกว่าครึ่งหนึ่งของจำนวนเงินก่อนหน้าที่จะเกิดมีปัญหาเมื่อปลายปี
2526 หากทางการไม่เข้าไปแทรกแซงด้วยการโอนหุ้นเพื่อเข้าไปร่วมในการบริหารเพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กับประชาชนใหม่แล้ว
การขาดความเชื่อมั่นก็จะแพร่ไปทั้งระบบ และก่อให้เกิดความเสียหายไปยังแม้กระทั่งบริษัทที่มีฐานะมั่นคง
และในที่สุดก็จะกระทบสถาบันการเงินเช่นธนาคารพาณิชย์ได้
การรับบริษัทเข้ามาในโครงการ 4 เมษายนนั้น ทางการได้กระทำไปด้วยเล็งผลประโยชน์ที่จะให้การคุ้มครองแก่ประชาชนผู้ฝากเงินเป็นสำคัญ
มิใช่จะให้ความช่วยเหลือแก่ผู้บริหารของบริษัทที่เคยทำความเสียหายให้กับบริษัทมาแล้วและในกรณีที่บริหารผิดพลาดก่อให้เกิดสินทรัพย์ที่ไม่มีรายได้เป็นจำนวนสูง
ดังนั้นเงื่อนไขในการโอนหุ้นให้กับทางการจึงขึ้นอยู่กับความสามารถของผู้บริหารที่จะชดเชยส่วนที่เสียหายที่ก่อให้ไว้กับบริษัท
หากผู้บริหารไม่สามารถชดเชยได้ตามที่ทางการได้วางเงื่อนไขไว้ ทางการก็จะต้องให้มีการโอนหุ้นในอัตราที่สูงขึ้น
นั่นคือ โอนโดยเด็ดขาดร้อยละ 25 เพิ่มขึ้นเป็นโอนโดยเด็ดขาดร้อยละ 75
แต่เนื่องจากด้วยความเห็นใจผู้บริหารชุดเดิม ก็ยังมีข้อกำหนดว่าทางการจะเปิดโอกาสให้ผู้ถือหุ้นเดิมซื้อหุ้นกลับไปร้อยละ
50
อย่างไรก็ดี บริษัทที่ทางการได้รับโอนหุ้นเข้ามาในโครงการนั้น ส่วนใหญ่เป็นบริษัทที่ได้ประสบความเสียหายด้วยสาเหตุสามประการในอดีต
ประการแรก บริษัทจำนวนหนึ่งได้ประสบความเสียหายเนื่องจากความซบเซาของตลาดหุ้นสืบเนื่องมาจากการปั่นราคาหุ้น
เมื่อปี 2521-2522 การขาดทุนในการปล่อยสินเชื่อให้ประชาชนไปซื้อหลักทรัพย์นั้นเป็นปัญหาที่เรื้อรังและสะสมกันมาหลายปี
การแก้ปัญหานั้นไม่ได้ประสบความสำเร็จไปทุกบริษัท บางบริษัทที่ประสบปัญหาในภายหลังได้แก้ปัญหา
ด้วยการระดมเงินออมของประชาชนเข้ามา และปล่อยสินเชื่อให้แก่บริษัทในเครือของตัวเองเพื่อนำกำไรมาล้างส่วนที่สูญเสีย
ซึ่งหลายๆ กรณีไม่ประสบความสำเร็จกลับทำให้บริษัทขาดทุนมากยิ่งขึ้น
ประการที่สอง บริษัทที่มีการขยายตัวจนผิดสังเกตเป็นบริษัทที่มุ่งแต่ระดมเงินกู้ยืมจากประชาชน
จ้างผู้จัดการซึ่งรู้จักแต่การบริหารเร่งระดมเงินกู้จากประชาชน โดยไม่คำนึงถึงเรื่องการปล่อยสินเชื่อ
แม้จะมีการกล่าวอ้างเพียงใดว่ามีความเป็นห่วงเป็นใยเงินออมของประชาชน ก็รู้เพียงด้านเดียวของการทำธุรกิจเงินทุน
นั่นก็คือ การมุ่งแต่ระดมเงินฝาก การแถมของ การให้ดอกเบี้ยในอัตราที่สูงกว่าทางการกำหนด
ในบางครั้งก็จ่ายเงินเป็นกรชดเชยภาษีหัก ณ ที่จ่ายแทนผู้ฝาก
การที่บริษัทโตโดยมุ่งแต่การระดมเงินกู้ยืมจากประชาชนแต่ฝ่ายเดียวโดยไม่มุ่งคุณภาพของสินเชื่อ
ทำให้บริษัทเหล่านี้ประสบปัญหาในการที่ไม่สามารถประสานระยะเวลาเงินที่กู้ยืม
จากประชาชนกับระยะเวลาที่ปล่อยสินเชื่อออกไป ได้รวมทั้งการปล่อยสินเชื่อก็ขาดความระมัดระวังและขาดประสิทธิภาพ
ทำให้มีจำนวนสินทรัพย์ที่ไม่สามารถหารายได้เป็นจำนวนมาก
ประการที่สาม การบริหารเงินของบริษัทเป็นในลักษณะที่พึ่งผู้บริหารที่เป็นเจ้าของบางคนโดยไม่มีการกระจายอำนาจเท่าที่ควร
การดำเนินธุรกิจจึงไม่มีการวางแผน ไม่มีการตรวจสอบควบคุมภายใน ไม่มีการทำบัญชีที่ถูกต้อง
ทำให้บริษัทไม่สามารถมีพื้นฐานที่มั่นคงในการประกอบธุรกิจต่อไปได้
การเริ่มโอนหุ้นของบริษัทเหล่านี้เข้ามาเนื่องจากทางการต้องการให้ความคุ้มครองพิทักษ์ผลประโยชน์ของประชาชนจึงพยายามอย่างยิ่งที่จะใช้เวลาให้น้อยที่สุด
และประนีประนอมในกรณีที่บริษัทไม่สามารถปฏิบัติตามเงื่อนไขที่ทางการวางไว้ได้
เพราะฉะนั้นฐานะของบริษัทที่ทางการรับเข้ามา เมื่อมีการตรวจสอบซ้ำก็พบว่า
มีปัญหาเพิ่มเติมอีกหลายจุดมากกว่าที่เคยรู้มาก่อน
ในระยะแรกที่ทางการเข้าไปบริหารจึงมีการปล่อยเงินให้กู้ยืมเพื่อบริหารสภาพคล่องผ่านธนาคารกรุงไทย
เพื่อคืนเงินให้ประชาชนที่เลื่อนเวลาการชำระคืนมาเป็นเวลานาน เรื่องการช่วยเหลือทางการได้ให้ความช่วยเหลือนับตั้งแต่วันที่บริษัทได้โอนหุ้นมาให้
ดังนั้น การที่มีการกล่าวอ้างว่าทางการไม่เคยให้ความช่วยเหลือเลยจึงไม่เป็นความจริง
การบริหารช่วงแรกของทางการนั้น จำเป็นอย่างยิ่งที่จะให้บริษัทมีเวลาพักฟื้นแก้ไขปัญหาภายในเสียก่อนจึงจะสามารถประกอบกิจการไปได้ตามปกติ
ฉะนั้นใน 2-3 เดือนแรก บริษัทเหล่านี้จึงจำเป็นต้องมีการจัดทำระบบบัญชีใหม่มีการตรวจสอบภายใน
จัดการว่าจ้างผู้บริหารที่มีความสามารถมาบริหารบริษัท และดำรงสินทรัพย์ให้ถูกต้องตามกฎหมายถึงจะประกอบธุรกิจต่อไปได้
ซึ่งบริษัทส่วนใหญ่หลังจากที่ได้เข้ามาในโครงการประมาร 3 เดือนก็สามารถประกอบกิจการต่อไปได้
ข้อนี้ก็ไม่ตรงกับที่บุคคลบางกลุ่มอ้างอีกว่าเมื่อมีการเข้าไปแล้วไม่ยอมเปิดโอกาสให้บริษัทเปิดทำงานตามปกติ
และเจ้าหน้าที่ของทางการไปขัดขวางการประกอบธุรกิจ ข้อเท็จจริงแล้วทางการจะห้ามปล่อยสินเชื่อที่ไม่มีหลักประกันที่ถูกต้อง
การปล่อยสินเชื่อโดยไม่วิเคราะห์โครงการ การปล่อยสินเชื่อให้กับบริษัทในเครือของผู้บริหารบริษัทเท่านั้น
ประการที่สาม มีการกล่าวอ้างอยู่เสมอว่าการบริหารบริษัทที่โอนหุ้นกับทางการเป็นการก่อให้เกิดการขาดทุนมากยิ่งขึ้น
และควรเป็นความรับผิดชอบของผู้บริหารของทางการเท่านั้น ข้อเท็จจริงมีอยู่ว่า
เนื่องจากบริษัทมีความจำเป็นที่จะต้องพักฟื้นในระยะแรก แต่มีภาระหนี้สินในเรื่องเงินกู้จากประชาชน
เงินกู้จากสถาบันการเงินระหว่างกันตั้งแต่ก่อนทำให้มีการชำระเงินต้นและดอกเบี้ยคืน
รวมทั้งสินทรัพย์ที่มีอยู่ไม่สามารถสร้างรายได้ให้บริษัทได้ เป็นลักษณะปกติที่บริษัทนั้นต้องขาดทุน
มิใช่เป็นเพราะการบริหารของเจ้าหน้าที่ทางการแต่อย่างใด เพราะไม่มีผู้ใดเข้าไปบริหารต่อเนื่องมาจากระยะที่มีการโอนหุ้นให้กับทางการ
บริษัทก็จะมีปัญหาเรื่องการขาดทุนทั้งนั้น…ตามฐานะเดิมของบริษัท
ประการที่สี่มีความเข้าใจผิดอยู่มากในเรื่องการแก้ปัญหาด้านการเพิ่มทุนของบริษัท
โดยมีการกล่าวอ้างว่า ทางการพยายามบีบผู้ถือหุ้นเดิมของบริษัทให้มีส่วนถือหุ้นน้อยลงตามลำดับนั้น
ข้อเท็จจริงมีอยู่ว่า ในการบริหารบริษัทที่มีการขาดทุนสะสมมาตั้งแต่เดิม
จำเป็นอย่างยิ่งในหลักการบัญชีที่จะต้องล้างส่วนขาดทุนเดิมออกไปเสียก่อนที่จะมีการเพิ่มทุนใหม่
เพื่อการให้เพิ่มทุนใหม่นั้นบริษัทสามารถเอาเงินก้อนใหม่ไปใช้ได้อย่างคล่องตัวไม่จำเป็นต้องชดเชยส่วนขาดทุนเดิมที่เป็นความรับผิดชอบของผู้บริหารเดิม
บริษัทธุรกิจทั่วไปที่มีการขาดทุนสะสมก็ใช้วิธีลดทุนก่อนที่จะเพิ่มทุนเป็นปกติอยู่แล้ว
ทางการก็ให้มีการลดทุนก่อนที่จะเพิ่มทุน เป็นการลดทุนเพื่อสร้างส่วนที่สูญเสียเดิมของบริษัทที่ทำไว้แล้วก่อนที่ทางการจะเข้าไปบริหาร
ทั้งนี้เพื่อความชอบธรรมของการประกอบธุรกิจต่อไป และเป็นความถูกต้องในแง่กฎหมาย
มิใช่เป็นความต้องการของทางการที่จะลดส่วนของผู้ถือหุ้นเดิม
ในการเพิ่มทุนของทางการนั้นเพื่อทำให้ทุนของบริษัทกลับเข้าสู่ทุนเดิม และในหลายกรณียังเพิ่มจนสูงกว่าจำนวนทุนเดิมของบริษัทอีกด้วย
นอกจากนี้ทางการยังเปิดโอกาสให้ผู้ถือหุ้นเดิมเข้ามาซื้อได้ในอัตราส่วนตามปกติ
แต่ในกรณีที่ไม่สามารถซื้อหุ้นได้ ทางการก็จำเป็นต้องเข้ามาถือหุ้นเองเพื่อให้บริษัทมีจำนวนเงินทุนเพียงพอที่จะดำเนินธุรกิจต่อไปได้
ในประการที่ห้า ได้มีความพยายามของกลุ่มบุคคลบางกลุ่ม ซึ่งต้องการให้เกิดความเข้าใจผิดระหว่างผู้บริหาร
ผู้ถือหุ้นเดิม กับฝ่ายทางการมีการกล่าวอ้างว่า การลดทุนของบริษัทเป็นการดำเนินการโดยมิชอบจากทางการ
เพราะเป็นการลดทุนหลังจากที่โอนหุ้นให้กับทางการแล้ว
ข้อเท็จจริงในเรื่องนี้มีอยู่ว่า ในระยะที่บริษัทที่โอนหุ้นให้กับทางการนั้น
การตีราคาหุ้นตีตามฐานะของบริษัท โดยส่วนใหญ่แล้วราคาหุ้นที่แท้จริงมีราคาเท่ากับศูนย์หรือต่ำกว่าเสียด้วยซ้ำ
ดังนั้นการที่ทางการเข้ามารับภาระนั้นไม่ใช่เป็นการรับผลประโยชน์จากผู้ที่โอนหุ้นให้กับทางการ
แต่เป็นการเข้ามารับภาระแทนผู้ถือหุ้นเดิมในขณะที่บริษัทมีทรัพย์สินไม่พอชำระหนี้สินทั้งหมดของบริษัทได้
เมื่อทางการเข้ามาแล้วและบริหารบริษัทได้จนบริษัทสามารถดำเนินการต่อไปได้ตามปกติและในอนาคตทำให้หุ้นมีราคากลับขึ้นมาได้
จะต้องถือว่าทางการเข้ามาทำให้ราคาหุ้นสูงขึ้นจากราคาที่อาจเท่ากับศูนย์และไม่ใช่ราคาที่พาร์โดยสรุปและการบริหารบริษัทในโครงการช่วยเหลือในลักษณะ
LIFE BOAT ของทางการเป็นการบริหารงานเพื่อพิทักษ์ผลประโยชน์ของผู้ฝากเงินโดยแท้จริง
มิได้เล็งผลประโยชน์ว่าเป็นการช่วยเหลือผู้บริหารหรือผู้ถือหุ้นเดิมที่ได้รับผลประโยชน์อยู่แล้วจากทางการเข้ามารับภาระหนี้สินแทน
ควรที่ผู้บริหารและผู้ถือหุ้นเดิมควรให้ความร่วมมือกับทางการอย่างแท้จริงเพื่อแก้ไขปัญหาของบริษัทดังเรื่องต่อไปนี้
ประการแรก เป็นเรื่องของการจัดระบบบัญชีและลูกหนี้ให้ถูกต้อง เพื่อให้มีการกำหนดได้ว่า
ใครคือลูกหนี้ที่แท้จริงของบริษัทและเป็นลูกหนี้ที่มีแผนในการชำระเงินกู้ยืมจากบริษัทอย่างไร
ประการที่สอง ทรัพย์สินหลักประกันที่บริษัทได้จากลูกหนี้ที่ไม่ยอมชำระเงินตามสัญญาจะต้องได้รับการจำหน่ายออกไปเพื่อทำให้บริษัทมีเงินใช้
เป็นการลดภาระค่าใช้จ่ายดอกเบี้ยของบริษัท
ประการที่สาม ผู้บริหารเดิมของบริษัทซึ่งมีส่วนในการปล่อยสินเชื่อให้บริษัทในเครือของตัวเองนั้น
ควรจะมุ่งเน้นในการบริหารบริษัทในเครือตัวเองให้ดีขึ้นเพื่อจะได้เงินมาชำระหนี้คืนแก่บริษัทเงินทุน
แทนที่จะมุ่งเน้นในการบริหารบริษัทเงินทุนซึ่งพิสูจน์ให้เห็นแล้วว่าประสบความล้มเหลวในอดีต
ประการที่สี่ ผู้บริหารที่ได้โอนหุ้น ผู้ถือหุ้นที่ได้โอนหุ้นให้กับทางการควรจะมุ่งในทางที่จะปฏิบัติแล้วเพื่อให้ความร่วมมือกับทางการอย่างแท้จริง
เพื่อเปิดโอกาสให้ทางการสามารถปรับปรุงระบบการบริหารอย่างมีประสิทธิภาพและและช่วยให้บริษัทมีผลกำไรเร็วที่สุด
ในบางครั้งการเปลี่ยนแปลงตัวบุคคลมืออาชีพเข้ามาในการบริหารนั้น จำเป็นที่ทางการจะต้องใช้บุคคลมืออาชีพเข้ามาบริหาร รวมทั้งเป็นหูเป็นตาแทนทางการ
ทั้งนี้มิใช่เป็นการตัดอำนาจผู้บริหารเดิม แต่ประสงค์ที่จะให้บริษัทบริหารอย่างมีประสิทธิภาพต่อไป
ประการที่ห้า นโยบายของทางการที่บริหารกลุ่มบริษัทเหล่านี้แบบ LIFE BOAT
นั้น ทางการต้องการเห็นบริษัทแต่ละแห่งพยายามช่วยเหลือตัวเองให้มากที่สุด
แทนที่จะฝากความหวังไว้กับเงินช่วยเหลือของทางการแต่ถ่ายเดียว ในการช่วยเหลือตัวเองนั้น
บริษัทจะต้องมีแผนในการระดมเงินออมที่สอดคล้องกับแผนในการปล่อยสินเชื่อ ต้องมีแผนที่จะใช้พนักงานอย่างมีประสิทธิภาพ
ไม่ใช้พนักงานมากจนเกินไป ต้องมีการทำความเข้าใจกับผู้ฝากเงินที่เป็นไปในทางบวก
เพื่อให้ผู้ฝากเข้าใจการบริหารของบริษัท เพื่อให้มีความเชื่อมั่นในบริษัทมากยิ่งขึ้น
ประการที่หก แนวโน้มบริษัทในโครงการของทางการรวมตัวนั้นถือเป็นนโยบายที่สำคัญของทางการที่จะช่วยให้บริษัทที่รวมตัวกันได้มีปึกแผ่นมั่นคง
มีฐานเงินทุนที่ใหญ่พอที่จะขยายธุรกิจไปได้อย่างแข็งแรง การรวมตัวสามารถ
ให้บริษัทได้รับอนุญาตให้ประกอบกิจการต่างๆ เพิ่มขึ้นโดยทางการ และอาจได้รับอนุญาตให้ขยายขอบเขตงานไปยังต่างจังหวัดอีกด้วย
ถึงแม้การรวมตัวอาจจะมีปัญหาในเรื่องการกำหนดราคาหุ้น กำหนดฐานะสินทรัพย์และหนี้สินก็ตามก็ถือว่าเป็นกระบวนการที่สมควรได้รับการปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง
และควรที่จะมีการร่วมกันในการกำจัดอุปสรรคในการรวมตัวให้เป็นผลสำเร็จ การรวมตัวที่สำเร็จลงจะเป็นตัวอย่างที่ดี
ซึ่งจะทำให้มีการรวมตัวกันเกิดขึ้นหลายกลุ่ม ซึ่งจะทำให้นโยบายการควบคุมกำกับบริษัทเหล่านี้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
และการที่บริษัทเหล่านี้จะดำเนินธุรกิจในลักษณะของ INVESMENT BANK ที่ต้องทำธุรกิจในลักษณะของการขายส่ง
WHOLE SALE ที่ดีเป็นไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ความมุ่งหวังของทางการที่จะช่วยเหลือบริษัทในโครงการให้เป็นผลสำเร็จได้นั้น
ส่วนหนึ่งเป็นความต้องการที่จะสร้างระบบ INVESMENT BANK ให้เป็นที่ประจักษ์ชัด
เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการที่จะสร้างความแข็งแรงให้กับเสถียรภาพทางการเงิน
และเป็นการสร้างแหล่งเงินทุนระยะยาวเพื่อตอบสนองความต้องการของระบบเศรษฐกิจ
เพราะฉะนั้นบริษัทเงินทุนที่ได้รับการช่วยเหลือจากทางการแล้ว ทางการก็ยังมีความมุ่งหวังว่าจะสามารถยืนหยัดได้ด้วยตนเอง
รวมทั้งสามารถช่วยเหลือบริษัทเงินทุนหลักทรัพย์อื่นโดยเฉพาะในกลุ่มอิสระ
หากจะมีบริษัทที่เกิดปัญหาขึ้นอีกในอนาคตอาจจะเป็นเหมือนตัวแทนของทางการที่ดูแลทุกข์สุขของสถาบันการเงินต่อไป