ไร้ทางออก

ไร้ทางออก

นิตยสารผู้จัดการ 360 องศา( กุมภาพันธ์ 2553)

กลับสู่หน้าหลัก

ภายในปี 2011 สหรัฐฯ จะถอนทหารทั้งหมดออกจากอิรัก และจะเริ่มถอนทหารออกจากอัฟกานิสถาน แต่มันอาจไม่ง่ายอย่างนั้น

สหรัฐฯ ประกาศจะถอนทหารทั้งหมดออกจากอิรักภายในสิ้นปี 2011 และในเดือนกรกฎาคมปีเดียวกัน ก็จะเริ่มถอนทหารชุดแรกออกจากอัฟกานิสถาน แต่จะสำเร็จหรือไม่

สหรัฐฯ ได้เข้าไปเกี่ยวข้องหรืออาจจะเรียกว่า "ติดกับ" ในสถานการณ์ที่ยุ่งยากของทั้งอิรักและอัฟกานิสถาน จนยากที่จะถอนตัวได้ง่ายๆ นอกจากนี้สหรัฐฯ ยังผูกติดความสำเร็จในการถอนทหาร ให้ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมของรัฐบาลอิรักและอัฟกานิสถาน สหรัฐฯ กำลังหวังให้ชาวอิรักและชาวอัฟกานิสถานทำให้มากกว่านี้ เพื่อที่ตนจะได้ทำน้อยลง แต่ดูเหมือนว่าทั้งอิรักและอัฟกานิสถาน จะไม่ค่อยใส่ใจที่จะให้ความร่วมมือเท่าใดนัก

รัฐบาลอเมริกันและรัฐบาลอิรักได้ลงนามข้อตกลงที่จะถอนทหารอเมริกันทั้งหมด (120,000 นาย) ออกจากอิรักภายในสิ้นเดือนสิงหาคมปีหน้า ส่วนอัฟกานิสถาน Obama จะใช้วิธีค่อยๆ ลดจำนวนทหารลง โดยจะเริ่มในเดือนกรกฎาคมปีหน้า แต่ก็ยังไม่มีการพูดถึงว่า การถอนทหารอเมริกันออกจากอัฟกานิสถานนั้นจะทำอย่างเร็วช้าเพียงใด และจะเหลือทหารจำนวนเท่าใดที่จะคงอยู่ในอัฟกานิสถานต่อไปเป็นเวลานานเท่าใด ที่สำคัญที่สุดคือยังไม่มีการพูดเลยว่า อะไรจะเกิดขึ้น หากสถาน การณ์วุ่นวายในอัฟกานิสถานยังคงไม่ดีขึ้นหรือกลับยิ่งเลวร้ายลง และกองทัพและตำรวจของอัฟกานิสถานยังไม่มีความพร้อมที่จะรับถ่ายโอนภารกิจด้านความมั่นคงไปจากสหรัฐฯ

ยังไม่มีสิ่งใดที่จะทำให้เชื่อได้เลยว่า กองกำลังความมั่นคงของอัฟกานิสถานจะมีความพร้อมทันกำหนดการเริ่มถอนทหารของสหรัฐฯ Obama หวังว่า "คำขู่" ที่จะเริ่มถอนทหารออกจากอัฟกานิสถานในปีหน้า จะทำให้รัฐบาลอัฟกานิสถานกระตือรือร้นมากกว่านี้ แต่ดูเหมือนว่า ประธานาธิบดี Hamid Karzai ของอัฟกานิสถาน จะรู้ทันว่า นี่เป็นเพียงการเกทับกันเท่านั้น เขาเชื่อว่า Obama จะไม่ถอนตัวจากสงครามที่ตัว Obama เพิ่งระบุว่าเป็นสงครามที่จำเป็นเพื่อปกป้องผลประโยชน์ด้านความมั่นคงของสหรัฐฯ และ Karzai อาจคิดไม่ผิด

ที่อิรัก แม้จะรู้ว่าทหารสหรัฐฯ กำลังจะถอนตัวออกไปหมดภายในอีกไม่นาน แต่นักการเมืองอิรักก็ยังคงทุ่มเถียงกันไม่เลิกเรื่องกฎหมายเลือกตั้ง จนอาจทำให้การเลือกตั้งที่กำหนดไว้ในเดือนมกราคมต้องเลื่อนออกไป และถึงแม้การเลือกตั้งจะเกิดขึ้นได้จริง แต่ก็ไม่มีอะไรเป็นหลักประกันได้ว่า อิรักจะได้รัฐบาลที่มีประสิทธิภาพ ชาวเคิร์ด สุหนี่ และชีอะห์ในอิรัก ยังไม่เคยแสดงความเต็มใจที่จะทำงานร่วมกันอย่างสันติเลย ยังไม่รวมถึงการที่ยังไม่มีข้อตกลงแบ่งผลประโยชน์ด้านน้ำมัน และปัญหาผู้ลี้ภัยและผู้พลัดถิ่นในอิรักอีก 4 ล้านคนที่ยังไม่มีใครรับประกันว่า พวกเขาจะได้กลับบ้านอย่างปลอดภัย เสถียรภาพในอิรักก็ยังคงแย่ลงและดูเหมือนว่าจะเกิดเหตุระเบิดและความรุนแรงในรูปแบบใหม่

สหรัฐฯ จะทำอย่างไรต่อไปในเมื่ออิรักเป็นประเทศที่สำคัญต่อเสถียรภาพของภูมิภาคตะวันออกกลาง ซึ่งเป็นหนึ่งในภูมิภาคที่มีปัญหามากที่สุดและสำคัญมากที่สุดแห่งหนึ่งในโลก รวมทั้งสำคัญต่อผลประโยชน์ด้านความมั่นคงของสหรัฐฯ นักวิเคราะห์เห็นว่า Obama ควรจะเปลี่ยนใจจากแผนการที่จะถอนทหารในส่วนที่ทำหน้าที่สู้รบทั้งหมด ออกจากอิรักภายในเดือนสิงหาคมปีนี้ (2010) และควรจะรื้อข้อตกลงกับอิรักขึ้นมาเจรจาใหม่ ซึ่งเป็นข้อตกลงที่กำหนดให้สหรัฐฯ ถอนทหารและเจ้าหน้าที่ทั้งหมดออกจาก อิรักภายในสิ้นปี 2011 แค่เพียง Obama 0t ส่งสัญญาณว่า กำลังจะพิจารณาที่จะคงกำลังทหารในอิรักต่อไป ก็อาจสามารถยับยั้งความขัดแย้งในอิรักไม่ให้ลุกลามไปมากกว่านี้ได้

ส่วนอัฟกานิสถาน หากกองกำลังความมั่นคงอัฟกานิสถาน ไม่มีความสามารถพอที่จะรับถ่ายโอนภารกิจไปจากสหรัฐฯ ได้ภายในเดือนกรกฎาคม 2011 Obama ก็คงต้องเผชิญการตัดสิน ใจที่ยากลำบากอีกครั้ง ทางเลือก 2 ทางแรก คือยืดเวลาประจำการของทหารที่เพิ่มขึ้น 30,000 นาย ออกไปจาก 18 เดือน หรือจะเพิ่ม กำลังทหารในอัฟกานิสถานให้มากขึ้นไปอีก ล้วนแล้วแต่เป็นหนทางที่มีต้นทุนสูง นอกจากนี้ยังเสี่ยงต่อการจุดไฟการเมืองภายในสหรัฐฯ อีกส่วนทางเลือกที่สามคือ ยังคงดื้อที่จะเริ่มถอนทหารสหรัฐฯ ตามกำหนด ทั้งๆ ที่กองกำลังความมั่นคงอัฟกานิสถานยังคงอ่อนแอ ก็เสี่ยงต่อการถูก ตำหนิอย่างรุนแรงได้ว่า สร้างความเสียหายต่อเกียรติภูมิของสหรัฐฯ และทำให้สหรัฐฯ เสี่ยงต่อการก่อการร้ายที่จะมาจากอัฟกานิสถาน

ทางเดียวที่จะทำได้คือ คงกำลังทหารสหรัฐฯ ในอัฟกานิสถานต่อไป แต่ในจำนวนที่น้อยลง หรือกลับไปสู่จำนวนทหารก่อนการเพิ่มทหาร 30,000 นาย และเดินหน้านโยบายฝึกกองทัพและกำลังตำรวจของอัฟกานิสถานต่อไป พร้อมกับปรับปรุงธรรมาภิบาล ส่ง Taliban ที่กลับใจกลับคืนสู่สังคม และให้ความสำคัญกับการสร้างเสริมศักยภาพของอัฟกานิสถาน มากกว่าปฏิบัติการทางทหารเพื่อต่อต้านผู้ก่อความไม่สงบ ทั้งหมดนี้อาจทำให้สหรัฐฯ จำเป็นต้องคงกำลังทหารไว้ในอัฟกานิสถานต่อไปอีกระยะหนึ่ง

เรื่องนี้สอนให้รู้ว่า การกระโจนเข้าร่วมกับความขัดแย้งนั้น เป็นเรื่องง่ายกว่าการพยายามหาทางออกจากมัน

แปล/เรียบเรียง เสาวนีย์ พิสิฐานุสรณ์
เรื่อง นิวสวีค 14 ธันวาคม 2552

กลับสู่หน้าหลัก

ผลงานนี้ ใช้สัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 3.0 ประเทศไทย