Monnaie de Paris

โดย สุภาพิมพ์ ธนะพรพันธุ์
นิตยสารผู้จัดการ( กุมภาพันธ์ 2551)



กลับสู่หน้าหลัก

เดินเล่นริมแม่น้ำแซน (Seine) ช่วงปงต์ เนิฟ (Pont Neuf) อดไม่ได้ที่จะเลี้ยวเข้าไปในร้านของ Monnaie de Paris ขายเหรียญที่ระลึกและเครื่องประดับที่ทำจากทอง แต่ไม่ได้เข้าไปชมพิพิธภัณฑ์

Monnaie de Paris ก็คือโรงกษาปน์นั่นเอง มีหน้าที่ผลิตเหรียญเงินที่ใช้ในฝรั่งเศส หรือเหรียญตราต่างประเทศหากประเทศนั้นๆ สั่งผลิต รวมทั้งบรรดาอิสริยาภรณ์ เหรียญที่ระลึกที่ผลิตในโอกาสต่างๆ และแล้ววันหนึ่งเห็นโฆษณานิทรรศการ L'or de la Toison d'or, tresors de Georgie ที่พิพิธภัณฑ์ของ Monnaie de Paris จึงนั่งรถไฟใต้ดินไปขึ้นที่สถานี Odeon ข้ามถนนไปยังถนน rue de l'ancienne comedie ตรงไปจนถึงแม่น้ำแซน บริเวณที่เรียกว่า Quai Conti อาคารทางซ้าย คือพิพิธภัณฑ์ Musee de la Monnaie de Paris หากเดินเลยไปนิดจะเป็น Institut de France ซึ่งเป็นที่ตั้งของ Academie francaise ราชบัณฑิตยสภาของฝรั่งเศส

กษัตริย์หลุยส์ที่ 15 เป็นผู้ให้สร้าง Hotel de la Monnaie ให้เป็นที่ตั้งของโรงกษาปน์ ฝรั่งเศสผลิตเงินฟรังก์ครั้งแรกเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 1360 ระหว่างสงคราม 100 ปีกับอังกฤษ ทั้งนี้เพื่อเป็นที่ระลึกที่อังกฤษปล่อยตัวฌอง เลอ บง (Jean le Bon) ให้เป็นอิสระหลังจากที่จับตัวไปในปี 1356 ที่ bataille de Poitiers เงินฟรังก์ (franc) มีค่า เท่ากับเงินปอนด์ ในปี 1795 ฝรั่งเศสตัดสินใจ ใช้เงินฟรังก์แทนเงินปอนด์ 1 ฟรังก์แบ่งเป็น 10 เดซีม (decime) 1 เดซีมแบ่งเป็น 10 ซองตีม (centime) ในปี 1958 ชาร์ลส์ เดอ โกล (Charles de Gaulle) ตราเงินฟรังก์ใหม่ มีค่าเท่ากับ 100 ฟรังก์เก่า และเปลี่ยนมาใช้เงินยูโร (euro) ในปี 2002

เดินขึ้นบันไดที่เป็น escalier d'honneur แยกเป็นสองทางขึ้นไปยังห้อง Salle Dupri ซึ่งโอ่อ่ามาก ทว่าว่างเปล่าเฉกเช่นเดียวกับห้องอื่นๆ สุดทางเดินเป็นห้องจัดนิทรรศการ

จอร์จี (Georgie) หรือจอร์เจียในภาษา อังกฤษในอดีตเป็นรัฐหนึ่งของสหภาพโซเวียต รัสเซีย ได้ประกาศอิสรภาพหลังจากที่ลัทธิคอมมิวนิสต์ล่มสลาย จอร์เจียอยู่ทางใต้ของคอเคเซีย ติดกับทะเลดำ แม้จะเป็นประเทศแรกๆ ที่หันมานับถือศาสนาคริสต์แต่จอร์เจีย เป็นมุสลิมและยิวเสียส่วนใหญ่ เคยถูกชาวมองโกลยึดครองในศตวรรษที่ 13 เมื่อพวกเจ้า ในจอร์เจียสู้รบกันเอง เป็นโอกาสให้เปอร์เซียและจักรวรรดิออตโตมานเข้ารุกราน เกิดสงครามต่อเนื่อง ประชากรร่อยหรอ ต่อมาจักรวรรดิรัสเซียเข้ายึดครองและอยู่ในความคุ้มครองของรัสเซียตามสนธิสัญญาปี 1783 อมาในปี 1800 ผู้นำจอร์เจียให้ความเห็นชอบในการผนวกจอร์เจียเข้าเป็นส่วนหนึ่งของ รัสเซีย เมื่อเกิดการปฏิวัติในรัสเซีย จอร์เจียประกาศอิสรภาพ ในปี 1921 กองทัพรัสเซีย กรีธาทัพเข้ายึดจอร์เจีย

ในตำนานกรีก Phrixos และ Helle ขี่แกะมีปีกชื่อ Chrysomallos หนีแม่เลี้ยงไปยัง Colchide เมืองที่ให้พักพิง Phrixos เผาแกะตัวนั้นถวายเซอุส (Zeus) ส่วนแผ่นหนังแกะมอบให้แก่ Aietes กษัตริย์ของ Colchide ซึ่งให้อยู่ในความดูแลของมังกร ต่อมา Jason ยกทัพพวก Argonautes มาตีและยึดแผ่นขนแกะที่เรียกว่า Toison d'or ไปได้

ในทางประวัติศาสตร์ เมื่อฟิลิป เลอ บง ดุ๊กแห่งบูร์โกญ (Philippe le Bon, Duc de Bourgogne) ซึ่งครองแฟลนเดอร์ด้วย สมรสกับอิซาเบลแห่งโปรตุเกสที่เมืองบรุจส์ (Bruges) ได้ก่อตั้ง Ordre de la Toison d'Or เพื่อเป็นที่ระลึกในโอกาสสำคัญนี้ ด้วยว่าแฟลน เดอร์เต็มไปด้วยขนสัตว์และโปรตุเกสเป็นนักเดินทางท่องโลก Ordre de la Toison d'Or จึงเป็นกลุ่มอัศวินสายหนึ่ง ประมุขของอัศวินสายนี้จะตกทอดมายังสมาชิกชายเท่านั้น ในกรณีที่ไม่มีสมาชิกชาย ตำแหน่งประมุขจะตก แก่สามีของสมาชิกหญิงจนกว่าลูกชายจะบรรลุ นิติภาวะ Ordre de la Toison d'Or จึงตก ทอดมายังชาร์ลส์ แกงต์ (Charles Quint) และโอรสซึ่งต่อมาเป็นกษัตริย์ฟิลิปที่ 5 (Philippe V) แห่งสเปน และเป็นหลานของกษัตริย์หลุยส์ 14 แห่งฝรั่งเศส มักซิมิเลียงที่ 1 เดอ ฮับสบูรก์ (Maximilien 1er de Habsbourg) ซึ่งแต่งงานกับมารี เดอ บูร์โกญ (Marie de Bourgogne) อ้างสิทธิใน Ordre de la Toison d'Or จึงเกิด Ordre de la Toison d'Or สองสาย คือสายออสเตรียและสายสเปน ฝรั่งเศสรับรองสายสเปน

L'or de la Toison d'or, tresors de Georgie เป็นนิทรรศการเกี่ยวกับสมบัติที่ขุดค้นได้ในจอร์เจีย ซึ่งอุดมด้วยสายแร่ทอง เพียงนำแผ่นหนังแกะ ลงไปแกว่งในแม่น้ำ จะได้ทองติดขึ้นมา เรื่องราวในตำนานเสมือนเป็นจริง ด้วยเมือง Colchide มีอยู่จริงในจอร์เจีย แหล่งขุดค้นทางโบราณคดีที่พบสมบัติที่นำมาแสดงนั้นอยู่ที่ Vani ใน Colchide นั่นเองเป็นสมบัติในหลุมฝังศพของขุนนาง จึงมีเครื่องทอง มากมาย เป็นงานฝีมือที่เห็นแล้วทึ่ง ละเอียดสวยจับตา ที่น่าแปลกก็คือจะเห็นแกะ ในเครื่องประดับชนิดต่างๆ ไหนจะเขาแกะ ไหนจะตัวแกะ ชิ้นหนึ่งเป็นเครื่องประดับผม มีม้าอยู่หัวท้ายเป็นสำคัญ มีแกะอยู่รอบๆเรียงราย เต่าตัวน้อยร้อยเป็นสร้อย นอกจากนั้นยังทองที่ทำเป็นตัวสัตว์ต่างๆ ฝูงเป็ดวางเรียงเดินตามกัน นกบินเป็นฝูง เป็นต้น

Monnaie de Paris เป็นหน่วยงานที่ขึ้นกับกระทรวงการคลัง มีผลประกอบการที่ขาดทุนอย่างต่อเนื่อง เมื่อฝรั่งเศสใช้เงินยูโร Monnaie de Paris ผลิตเหรียญจำนวน 10 ล้านเหรียญเพื่อใช้แทนเงินฟรังก์ หากเป็นการ คาดการณ์ผิดด้วยว่าผลิตมากเกินความต้อง การถึง 4 ล้านเหรียญ จึงต้องมีมาตรการรัดเข็มขัดด้วยการลดจำนวนพนักงานในปี 2006 Monnaie de Paris จึงมีผลกำไรให้เห็น นอกจากการผลิตเหรียญที่ใช้ภายในประเทศยังรับผลิตให้ต่างประเทศ เช่น อัฟกานิสถาน และแอฟริกา กลาง มาเกรบ เยเมน เลบานอน และอเมริกาใต้

และแล้วเกิดข่าวอื้อฉาวในการบริหารงานของ Monnaie de Paris ด้วยว่ามีการจ้าง ให้บริษัท Euro Vending Monnaie เป็นผู้จำหน่ายเหรียญที่ระลึกซึ่ง Monnaie de Paris เป็นผู้ผลิต ภายใน 10 ปีสามารถขายเหรียญได้หลายแสนเหรียญ เหรียญละ 2 ยูโร ปัญหา ก็คือ Monnaie de Paris ไม่ยอมขายเหรียญ ให้บริษัทอื่นๆ ที่เป็นคู่แข่งของ Euro Vending Monnaie ทำให้มีการฟ้องร้องคณะกรรมการ ด้านการแข่งขันเห็นว่า Monnaie de Paris ปกป้องผลประโยชน์ของบริษัทเอกชนอย่าง Euro Vending Monnaie ไม่เป็นไปตามหลัก การการแข่งขันอย่างยุติธรรม Monnaie de Paris จึงถูกโทษปรับ

อีกกรณีหนึ่งคือบริษัทที่ขายเหรียญนั้นใช้สำนักงาน Monnaie de Paris เป็นที่ทำงาน เว็บไซต์การขายทางอินเทอร์เน็ตทำให้เข้าใจผิด ว่าเป็น Monnaie de Paris เองที่ขายเหรียญ ทว่าเงินรายได้เข้ากระเป๋าเจ้าของบริษัท เริ่มจากการซื้อเหรียญหายากจาก Monnaie de Paris เป็นจำนวนมากและใช้ตู้โชว์ของ Monnaie de Paris ในการแสดงสินค้า

Hotel de la Monnaie de Paris เป็นอาคารขนาดใหญ่ Monnaie de Paris ไม่ได้ใช้พื้นที่ทั้งหมด จึงมีพื้นที่ว่างเปล่าเป็นจำนวนมาก เคยคิดให้เช่าเป็นที่อยู่อาศัยหรือสำนักงานหากไม่มีผู้ใดสนใจ เมื่อไม่กี่เดือนมานี้ Monnaie de Paris ได้เซ็นสัญญากับบริษัทจัดกิจกรรมด้านวัฒนธรรมแห่งหนึ่ง เพื่อจัดการแสดงนิทรรศการตามห้องที่ว่างเปล่าของ Monnaie de Paris สัญญาฉบับนี้เอื้อประโยชน์แก่บริษัทคู่สัญญาและทำให้ Monnaie de Paris ซึ่งเป็นเจ้าของพื้นที่ไม่สามารถเข้าแทรกแซงได้

จึงเป็นหน้าที่ของผู้บริหารคนใหม่ที่จะขจัดความไม่โปร่งใส


กลับสู่หน้าหลัก

Creative Commons License
ผลงานนี้ ใช้สัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 3.0 ประเทศไทย



(cc) 2008 ASTVmanager Co., Ltd. Some Rights Reserved.