"ไปปลูกกล้วยในสวนของ 'ผู้ถือหุ้นใหญ่' กันเถอะ"


นิตยสารผู้จัดการ( มิถุนายน 2539)



กลับสู่หน้าหลัก

บทเพลงเพื่อชีวิต "คนสร้างบ้าน" ดังกระหึ่มขึ้นในองค์กรของแปลนมาตั้งแต่ประมาณปลายปี 2531 พร้อม ๆ กับการเกิดกิจกรรมค่ายอาสาสมัครขึ้น ภายใต้ชื่อโครงการ "แปลนอาสา"

โครงการนี้เกิดขึ้นหลังจากเกิดเหตุอุทกภัยครั้งใหญ่ที่ภาคใต้ กิจกรรมค่ายที่เกิดขึ้นในช่วงนั้นคือ การไปออกค่ายสร้างโรงเรียนวัดจันทร์ ที่อำเภอลานสกา จังหวัดนครศรีธรรมราช ไปสร้างโรงเรียนวัดดอนกุฎี ที่อำเภอปะทิว จังหวัดชุมพร

เป็นเรื่องธรรมดาที่ไม่ธรรมดาแน่นอนที่องค์กรธุรกิจเอกชนองค์กรหนึ่งที่ต้องต่อสู้เพื่อความอยู่รอดในวงการธุรกิจ และจำเป็นที่จะต้องแข่งขันกัน สร้างความเป็นหนึ่งในยุทธจักรของตนจะสนใจกิจกรรมงานค่าย และสนับสนุนให้พนักงานของบริษัทในเครือทุกระดับ ไปใช้ชีวิตร่วมกันกับชาวบ้านในชนบทที่ห่างไกล

การออกค่ายในช่วงแรกนั้น ๆ กรรมการงานค่ายก็จะมาจากกรรมการของแต่ละบริษัทในเครือ งานหลักอย่างหนึ่งของแต่ละบริษัทก็คือ ต้องช่วยกันหาทุน เช่นเมื่อมีโครงการ "น้ำใจสู้ภัยใต้" นั้น ร้านเสื้อผ้าวิทวิทอาจจะเอาเศษผ้าที่เหลือในร้านตัดเสื้อผ้าออกจำหน่ายหาทุน หนังสือรักลูกจัดนิทรรศการน้ำท่วมและออกร้านจำหน่ายสิ่งของและรับของบริจาค บริษัทแปลนทอยเอาของเล่นจำนวนหนึ่งมาขาย บริษัทแปลนกราฟฟิคขายเสื้อยืด

แม้กระทั่งในช่วงเวลาของการสู้รบทางเศรษฐกิจที่เพิ่มกระแสความรุนแรงในช่วงปี 2534-2535 หลายบริษัทกำลังเคร่งเครียดในการปรับยุทธศาสตร์ สร้างยุทธวิธีเพื่อความอยู่รอดกันอย่างเคร่งเครียด องค์กรของแปลนก็ประสบปัญหานี้เช่นกัน แต่กลับมีเวลาส่วนหนึ่งไปฟ้อนเซิ้ง ครวญเพลงแสงดาวแห่งศรัทธาอยู่ที่ชุมชนวัดหนองคู จังหวัดสุรินทร์ที่โรงเรียนบ้านหนองบัว จังหวัดสุรินทร์

"ก็เคยมีเด็กใหม่ ๆ บางคนที่เข้ามาไม่เข้าใจเหมือนกัน สถานะทางเศรษฐกิจไม่ดี แต่ประธานบริษัทกลับไปนั่งออกค่าย" ธีรพล เคยให้สัมภาษณ์ไว้ในหนังสือเล่มหนึ่ง ความขัดแย้งระหว่างนักกิจกรรมในองค์กร และเด็กใหม่ไฟแรงที่ก้าวมาในช่วงนั้นก็เกิดขึ้นบ้างเช่นกัน ถึงแม้ว่ากันว่าคนที่มาสมัครงานในบริษัทของแปลนหากเป็นเด็กที่เคยทำกิจกรรมในมหาวิทยาลัย จะได้รับความสนใจเป็นพิเศษ

"ที่เราสนใจคนกลุ่มนี้เป็นพิเศษเพราะมองว่า คนที่เคยทำกิจกรรมในมหาวิทยาลัย จะรู้จักการทำงานเป็นทีม กล้าแสดงความคิดเห็น และมีความคิดกับเราคล้าย ๆ กัน การทำงานอาจจะง่ายขึ้น" คนในแปลนคนหนึ่งเล่าให้ "ผู้จัดการ" ฟัง

ประกอบกับเนื้องานที่มากขึ้นการรับคนก็จำเป็นต้องหลากหลายเช่นกันด้วย การที่จะมุ่งเน้นรับเฉพาะเด็กกิจกรรมนั้นเป็นไปไม่ได้ เพียงแต่แปลนเป็นองค์กรทางธุรกิจที่คนกลุ่มนั้นใฝ่ฝันที่จะเข้ามาร่วมงานด้วยความเชื่อมั่น และศรัทธาในกลุ่มผู้นำองค์กรเป็นพิเศษ

อย่างไรก็ตามกิจกรรมการออกค่ายในช่วงหลังเริ่มขาดหายไป สาเหตุมาจากงานค่ายเป็นโครงการที่จำเป็นต้องใช้เวลา และกำลังคนมากพอสมควร ดังนั้นแม้การหาทุนที่เกิดขึ้นในระยะต่อมายังมีอยู่ตลบอดเวลา แต่กิจกรรมที่จะจัดขึ้นนั้น จำเป็นต้องปรับให้เล็กลงและสอดคล้องกับองค์กรนั้น ๆ แทนเช่นการไปสร้างโรงเรียนของบริษัทเฉพาะในสายสถาปัตย์ทั้ง 5 บริษัท โครงการอบรมแม่บ้านในสลัมของทีมงานหนังสือรักลูก หรือโครงการ "ผ้าป่า เพื่อป่า จ. น่าน" เมื่อวันที่ 10 มีนาคมที่ผ่านมา

กิจกรรมอีกอย่างหนึ่งที่เป็นรูปธรรมขององค์กรแปลนก็คือ "มูลนิธิสานแสงอรุณ" ที่ตั้งขึ้นมาเมื่อวันที่ 22 กันยายน 2536 ภารกิจของมูลนิธิก็คือ การดำเนินกิจกรรมสาธารณประโยชน์อันจะสร้างความคิดและจิตสำนึกในการพัฒนาศักยภาพของคนเพื่อสร้างสรรค์คุณภาพชีวิต และสังคม

กิจกรรมที่มูลนิธิกำลังดำเนินอยู่ในโครงการสวนแสงอรุณ

ที่น่าสนใจคือ เงินในการดำเนินงานของมูลนิธิมาจากเงินปันผลในฐานะผู้ถือหุ้นในกลุ่มธุรกิจแปลน ซึ่งปัจจุบันถืออยู่ในหลายบริษัท

ในอนาคตอันใกล้ ธีรพลเล่าว่า สัดส่วนผู้ถือหุ้นของมูลนิธิจะเพิ่มขึ้น อาจสูงถึง 60% ส่วนผู้ถือหุ้นเดิม โดยเฉพาะถือในนามส่วนบุคคลจะลดลง ซึ่งก็ต้องกลับไปย้อนที่คำถามเดิมว่าถือหุ้นน้อยลง ผลตอบแทนย่อมน้อยลง ผู้ถือหุ้นพอใจหรือไม่ ถ้าพอและยินยอมให้ถือหุ้นผ่านมูลนิธิ รูปโฉมการถือหุ้นในแปลนก็จะเปลี่ยนไป และเงินเพื่อทำกิจกรรมด้านสังคมของมูลนิธิจะเพิ่มขึ้น

นอกจากผู้ก่อตั้งจะถือหุ้นในนามส่วนบุคคลแล้ว จะถือหุ้นผ่านมูลนิธิ ซึ่งมีความแตกต่างกัน เพราะเงินปันผลของมูลนิธิจะไม่แบ่งให้กับผู้ถือหุ้น แต่จะเก็บไว้เป็นทุนให้กับมูลนิธิเท่านั้น

หากโครงสร้างผู้ถือหุ้นของแปลนเปลี่ยนไปในลักษณะเช่นนี้ แปลนก็จะเป็นกลุ่มที่มีลักษณะการถือหุ้นแปลกมากบริษัทหนึ่ง และเป้าหมายในการดำเนินธุรกิจก็อาจจะเปลี่ยนไปหรือมีความชัดเจนขึ้นในระยะยาว

แนวความคิดในการตั้งมูลนิธินั้น จริง ๆ แล้วเป็นแนวความคิดที่มีลักษณะต่อเนื่องกับการสร้างองค์กรของแปลน เป็นแนวความคิดเดิมที่ผู้ร่วมก่อตั้งพยายามย้อนกลับไปเพื่อหาจุดเริ่มต้นซึ่งเป็นรากเดิม โดยปล่อยให้องค์กรเก่าเปลี่ยนแปลงไปตามสภาพความเป็นจริงในกระแสธุรกิจของสังคม



กลับสู่หน้าหลัก

Creative Commons License
ผลงานนี้ ใช้สัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 3.0 ประเทศไทย



(cc) 2008 ASTVmanager Co., Ltd. Some Rights Reserved.