เล่ห์ธุรกิจบนแผ่นฟิล์ม

เล่ห์ธุรกิจบนแผ่นฟิล์ม

นิตยสารผู้จัดการ( สิงหาคม 2538)

กลับสู่หน้าหลัก

บทบาทของภาพยนตร์ที่จะสะท้อนความเป็นจริงไม่เคยละเว้นที่จะไม่กล่าวถึงวงการใดวงการหนึ่งเลย วงการธุรกิจเป็นอีกหนึ่งวงการที่มีความลึกลับซับซ้อน ซึ่งซ่อนเอาไว้ด้วยเล่ห์เหลี่ยมเพทุบายมากมายเท่าที่จะสรรหาขึ้นมาได้และแน่นอนที่สุดคือ วงการธุรกิจสามารถสะท้อนความเป็นมนุษย์ปุถุชนธรรมดาได้อย่างบาดลึกถึงแก่น

แต่ภาพยนตร์ฮอลลีวูดเท่าที่เคยทำกันมามีเรื่องใดบ้างที่ได้กล่าวถึงวงการธุรกิจอย่างแท้จริงและเจาะลึกจนรู้เช่นเห็นชาติคนในวงการนี้ว่ามีพื้นฐานทางด้านพฤติกรรมอย่างใด

ที่ผ่านมาเราจะพบว่า การหักเหลี่ยมด้านธุรกิจด้วยเชิงชั้นแพรวพราวจะมีแทรกอยู่ในหนังเกือบทุกแนว ทั้งหนังชีวิตหนังอาชญากรรมหรือแม้แต่หนังตลก การที่จะไขว่คว้าหาภาพยนตร์ที่กล่าวถึงวงการนี้อย่างพินิจพิเคราะห์จึงต้องกลั่นกรองพอสมควร

สำหรับข้อพิจารณาในการแนะนำภาพยนตร์ครั้งนี้นั้น หนัง 2 เรื่องที่จะกล่าวถึงจะมุ่งไปที่ภาพยนตร์เกี่ยวกับแนวทางการสร้างชีวิตของปุถุชนคนหนึ่งนับแต่ย่างก้าวเข้าสู่วงการธุรกิจด้วยหัวใจบริสุทธิ์ที่มองว่าวงการนี้ช่างสวยสดและสามารถทำเงินให้เขาได้อย่างมหาศาลแต่เขาต้องประสบกับบทเรียนครั้งสำคัญในชีวิตในตอนจบของเรื่อง ในขณะที่อีกเรื่องจะกล่าวถึง ความผูกพันที่มีต่อองค์กรธุรกิจของตน ท่ามกลางความกระหายหิวของนักธุรกิจที่คิดแต่เงินเพียงอย่างเดียว

ซึ่งทั้ง 3 เรื่องมีองค์ประกอบที่ตรงกันคือ แสดงธาตุแท้ของนักธุรกิจว่าเขาก็เป็นเช่นเดียวกับมนุษย์เดินดินที่มีความผูกพัน มีความรักต่อครอบครัวเพื่อนฝูง โดยถึงแม้เขาจะถูกองค์กรธุรกิจครอบงำเพียงใดแต่เขาจะยอมไม่ได้

หากสิ่งนั้นจะมาครอบงำชีวิตของเขาทั้งชีวิตซึ่งเขาจะต้องกำหนดเอง THE FIRM (1993) ผู้กำกับ : ซิดนีย์ พอลแลค แสดงนำ : ทอม ครุสซ์,ยีน แฮ็คแมน, จีน ทริปเปิลฮอร์น, ฮอลลี่ ฮันเตอร์

ผลงานกำกับของซิดนีย์ พอลแลค ผู้ชอบสร้างหนังที่มีเนื้อหาลึกลับซับซ้อนเรื่องนี้สร้างจากบทประพันธ์อันเลื่องชื่อของ จอห์น กริชแชม โดยกริชแชมและไมเคิล คริชตันผู้เขียน JURASSIC PARK เป็น 2 นักประพันธ์ที่เรื่องเกือบทุกเรื่องของเขาจะต้องมีการนำไปสร้างเป็นหนัง สำหรับ THE FIRM นี้ทอม ครุสซ์ที่เคยเป็นแต่ขวัญใจวัยรุ่น ต้องพลิกบทบาทมาเป็นทนายหนุ่มเพิ่งจบมาหมาดๆจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดด้วยคะแนนเกียรตินิยมที่องค์กรธุรกิจทั้งหลายเตรียมจ้องจะตะครุบตัวเขาเต็มที่รวมถึงบริษัททนายอันมีชื่อในเมืองเมมฟิสที่ยอมทุ่มเทเงินอย่างมหาศาลเพื่อให้เขามาร่วมทีมงาน

โดยครุสซ์ในบทของหนุ่มมิทช์ แม็คนีล ไม่เคยล่วงรู้มาก่อนและว่าตัวเองต้องมาตกอยู่ในขุมนรกเมื่อบริษัทที่เขามาทำงานด้วยนั้นมีความเกี่ยวข้องกับมาเฟียรายใหญ่ของเมมฟิส ซึ่งจำเป็นต้องหารายได้พิเศษส่งส่วยให้กับมาเฟียด้วยช่องทางต่างๆแม้แต่การคิดค่าปรึกษาทนายในอัตราที่สูงกว่าเหตุหรือการกำจัดพนักงานของบริษัทที่รู้มากเกินไปและหมดประโยชน์ที่จะใช้ต่อไปทั้งนี้เพื่อลดต้นทุนของบริษัทไปในตัวด้วย

ครุสซ์รับบททนายความหนุ่มได้ดีพอสมควร ทำให้เห็นธาตุแท้ของคนอยู่ในวงการธุรกิจได้ว่าสิ่งที่ได้มาด้วยหยาดเหงื่อ เราหวังเพียงเงินทองที่จะนำมาเสพสุขได้เท่านั้นหรือ ถ้าหากถามมิทช์ตอนท้ายเรื่องแล้วเขาคงจะบอกเราได้ว่า ขอเขามีความสุขกับครอบครัวตามประสาโดยไม่ต้องหลบๆซ่อนๆก็น่าจะเพียงพอแล้วสำหรับชีวิตนี้ OTHER PEOPLE’S MONEY(1991) กำกับ : นอร์แมน จูวิสัน แสดงนำ : แดนนี่ เดอวีโต,เกรเกอรี่ เปค, เพนนีโลป แอนน์ มิลเลอร์

ลอร์เรนซ์ การ์ฟีลด์ตัวละครเอกในเรื่องนี้ ซึ่งสวมบทโดยแดนนี่ เดวิโต นั้นในชีวิตเขาจะหายใจเข้าออกเป็นเงินเพียงอย่างเดียว โดยเฉพาะเงินที่เป็นของคนอื่นด้วยแล้วนั้นเป็นสุดยอดปรารถนาของเขาทีเดียว การที่เขาต้องเข้ามาเกี่ยวพันกับการซื้อกิจการบริษัทนิวอิงแลนด์ ไวร์ แอนด์ เคเบิลนั้นทำให้เขาค้นพบตัวเองหลายประการเพราะนอกจากเขาจะค้นพบสัจจะที่ว่าเงินนั้นซื้อไม่ได้ทุกอย่างแล้ว เขายังค้นพบว่า เงินไม่ใช่สิ่งสูงสุดที่จะทำให้เขามีความสุขได้ เมื่อเขาต้องมาพบกับทนายความสาวฝ่ายตรงข้ามซึ่งรับบทโดยเพนนีโลป แอนน์ มิลเลอร์

ความประทับใจในตัวสาวเจ้าทำให้เขายอมคุกเข่าขอแต่งงานลืมเรื่องเงินไปชั่วขณะ แต่ทนายสาวไม่เล่นด้วยเพราะนอกจากโดยจรรยาบรรณของวิชาชีพแล้ว เธอยังเป็นลูกสาวกรรมการผู้จัดการบริษัทแห่งนั้นด้วย ดังนั้นด้วยสัญชาติญาณการเห็นเงินแล้วตาโตของตัวเอก ทำให้เขาแยกแยะเรื่องส่วนตัวและเรื่องงานออกมาได้ การเข้าเทคโอเวอร์กิจการของนิวอิงแลนด์ ไวร์ แอนด์ เคเบิลจึงต้องเกิดขึ้นในที่สุด แม้เขาจะรู้ว่าเขาต้องเป็นผู้พ่ายแพ้ต่อผู้ถือหุ้นที่ไม่เห็นด้วยกับการยึดกิจการ และแพ้ต่อความรักที่เขาไม่สามารถพิชิตได้ก็ตาม

แดนนี่ เดอวีโตรับบทลอร์เรนซ์ การ์ฟีลด์ด้วยความคล่องแคล่วเช่นเดียวกับบทอื่นที่เขารับมาก่อนหน้า เช่นเจ้าเพนกวินใน “แบทแมน รีเทอร์น” แต่ด้วยรูปร่างที่เล็ก ดูจะไปไม่ได้กับการที่ทนายสาวจะมาชอบเขาแม้ว่าจะพูดจาถูกคอกันอยู่บ้างก็ตาม บทของเกรเกอรี่ เปค ในฐานะเจ้าของกิจการดูจะเป็นสัญลักษณ์ของนายทุนอนุรักษ์นิยมที่ไม่ยอมศิโรราบต่อผู้หาญกล้าเข้ามาเทคโอเวอร์แม้รู้ทั้งรู้ว่าหากตัวเองบริหารต่อไปก็ไม่รอดอยู่ดี

WALL STREET (1987) ผู้กำกับ : โอลิเวอร์ สโตน แสดงนำ : ไมเคิล ดักลาส,ชาร์ ลี ชีน. ดารีล ฮันน่าห์, มาร์ติน ซีน

โอลิเวอร์ สโตนทำให้โลกแปลกใจเมื่อเขามาจับงานเรื่องนี้ หลังจากที่เขาประสบความสำเร็จอย่างมากมายในปีก่อนหน้ากับ PLATOON หนังสงครามเวียดนาม ดังเป็นที่รู้กันว่าย่านวอลล์สตรีทนั้นเป็นย่านที่คนพร้อมจะเป็นเศรษฐีหรือขอทานได้ในชั่วพริบตา ซึ่งบัค ฟอกซ์ ที่ชาร์ลี ชีน สวมบทบาทก็รู้ซึ้งเป็นอย่างดีกับความจริงเรื่องนี้ด้วยการเป็นเพียงโบรกเกอร์ระดับปลายแถวเช่นเขา เขารู้ดีว่าโอกาสที่เขาจะก้าวขึ้นไประดับบนนั้นยากมาก หากเขาไม่คิดจะจับผู้มีทุนหนาเตอะที่มีสายป่านยาวพอที่จะทำให้เขาทำอะไรก็ได้ในโลกการเงินแห่งนี้

โอกาสที่เขาจะคว้าไปจับดวงดาวมาเชยชมนั้นคงเป็นหมันอย่างแน่นอน

กอร์ดอน เก็กโค (ไมเคิล ดักลาส) จึงเป็นเป้าหมายสำคัญที่เขาเสนอตัวเข้าไปเอง เขาพยายามเรียนรู้วิทยายุทธ์ที่เจ้าพ่อวอลล์สตรีทแห่งนี้จะถ่ายทอดให้กับเขาได้ จนกระทั่งเขากล้าเสนอโครงการให้เทคโอเวอร์กิจการสายการบินบลูสตาร์ที่กิจการกำลังคลอนแคลน ซึ่งเขาไม่รู้ว่าเขากำลังหาเรื่องใส่ตัว ซึ่งในที่สุดเขาจะต้องไปงัดข้อกับเจ้าพ่อที่สอนเขามากับมือในที่สุด

ไมเคิล ดักลาสตีบทเก็กโคแตกละเอียด จนได้ออสการ์นำชายในปีนั้นไป จนคำว่า “เก็กโค” เป็นคำพูดติปากในวงการค้าหุ้นช่วงนั้นไป ถึงบุคคลที่รอบจัดและสารพัดพิษในวงการ จุดที่น่าสนใจคือการซื้อขายหุ้นในภาพยนตร์ซึ่งทำให้คิดถึงบรรยากาศเก่าของตลาดหลักทรัพย์ในอดีตได้มากพอสมควร

กลับสู่หน้าหลัก

ผลงานนี้ ใช้สัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 3.0 ประเทศไทย