วันคืนเก่า ๆ ข้างเตาผิงถ่าน

วันคืนเก่า ๆ ข้างเตาผิงถ่าน

นิตยสารผู้จัดการ( เมษายน 2534)

กลับสู่หน้าหลัก

สังคมที่เปลี่ยนแปลงไปย่อมมีผลทำให้วิถีการดำเนินชีวิตของคนในสังคมเปลี่ยนแปลงตามไปด้วยอย่างนิสัยชาวญี่ปุ่นรุ่นก่อนที่ชอบใช้เตาผิงถ่านเป็นที่นั่งชุมนุม เพื่อพูดคุยเรื่องราวต่าง ๆ สู่กันฟัง ซึ่งข้อปฏิบัตินี้ดูจะเป็นความทรงจำที่ลางเลือนไปแล้ว สำหรับคนรุ่นใหม่ในสังคมญี่ปุ่นบางกลุ่ม

ในขณะที่บางกลุ่มเริ่มที่จะทำให้ความนิยมในอดีตกลับคืนมาเช่นคนที่อาศัยอยู่ตามเมืองใหญ่ ๆ ของญี่ปุ่นเริ่มที่จะย้อนกลับไปในวันเวลาของอดีตด้วยการใช้ถ่านเป็นเชื้อเพลิงในเวลาที่แก๊ส หรือไฟฟ้าหาได้ยาก หรือบางกลุ่มก็พยายามลงมือที่จะเรียนรู้วิธีการทำถ่านของคนรุ่นก่อน เพื่อดำรงไว้ซึ่งวิธีอันชาญฉลาดนั้น

คอร์สเรียนวิธีทำถ่านได้ถูกเปิดสอนขึ้นในเดือนธันวาคมปีก่อนในจังหวัดชิบา โดยไม่มีการกำหนดคุณสมบัติของผู้เรียน ผู้ที่สนใจเรียนจะเป็นคนจังหวัดใดก็ได้ ครั้งนั้นมีผู้เข้ารับการอบรมถึง 80 คน ทุกคนล้วนแต่ขะมักเขม้น ตั้งใจจริงที่จะทำถ่านตามแบบดั้งเดิมโดยไม่มีทีท่าว่าจะรังเกียจสิ่งสกปรกแต่อย่างใด

การเรียนจะเริ่มจากวิธีทำถ่านที่ง่ายที่สุด ซึ่งเรียกว่า "ฟูเซยากิ" ทุกคนเพียงแต่ขุดหลุมตื้น ๆ บนพื้นดิน แล้วเลือกเก็บกิ่งไม้ที่แห้งตกลงมาจากต้น ใส่ลงไปในหลุมกลบข้างบนด้วยแผ่นดีบุกแล้วจุดไฟทิ้งไว้ข้ามคืน รุ่งเช้าพวกเขาก็จะได้สุขใจกับผลงานของตัวเองเพราะวิธีฟูเซยากิให้ทั้งถ่านที่มากปริมาณ และเปี่ยมคุณภาพ

การที่ชาวญี่ปุ่นในปัจจุบันนิยมที่จะเที่ยวเตร่และดื่มกินเป็นอย่างมากเป็นอีกจุดหนึ่งที่กระตุ้นให้ถ่านกลับมาสู่ความนิยมอีกครั้ง เพราะพวกเขาตระหนักว่าการใช้ถ่านย่างไก่, เนื้อ หรือบาร์บีคิวล้วนทำให้รสชาติกลมกล่อมยิ่งขึ้น แก๊สที่เกิดจากการเผาไหม้ของถ่านนั่นเองที่มีส่วนช่วยเพิ่มรสชาติอาหารทั้งรังสีที่เกิดจากถ่านที่กำลังไหม้เป็นรังสีอินฟราเรดในอัตราที่สูงมาก ความร้อนที่เกิดขึ้นจะผ่านอณูของอาหารให้สุกอย่างทั่วถึง

ข้อดีอีกประการหนึ่งของถ่านคือการเคลื่อนย้ายสะดวก และให้พลังงานสูง ความร้อนคงที่ไม่ถูกพัดไปตามลมได้ง่ายเหมือนไฟจากแก๊ส แม้ว่าแก๊สหรือไฟฟ้าจะใช้แล้วเกิดมลพิษที่น้อยกว่าแต่ถ่านก็มีคุณค่าในทางปฏิบัติมากกว่าการต้องการหวนสู่อดีตเพียงอย่างเดียว

เซบุ ดีพาร์ทเมนท์สโตร์ โค กล่าวว่า ยอดขายถ่านที่นำไปใส่ไว้ในตะกร้าที่สานด้วยฟาง เมื่อฤดูหนาวที่ผ่านมาขายได้ในปริมาณมหาศาล เพราะวัยรุ่นหญิงนิยมที่จะซื้อไปแขวนไว้ในห้อง หรือผนังเป็นเครื่องประดับ ซึ่งความจริงแล้วสมาคมการค้าเชื้อเพลิงเพื่อบริโภคในครัวเรือนของญี่ปุ่นสนับสนุนการกระทำดังกล่าว เพราะนอกจากตะกร้าถ่านจะใช้เป็นของตกแต่งแล้วยังช่วยกำจัดกลิ่นที่มาจากแม่น้ำลำคลองได้ ถ่านยังมีคุณสมบัติช่วยดูดซึมฟอสฟอรัสที่เป็นสารสำคัญในการฟื้นฟูสภาพดินได้ดีอีกด้วยกรดบางชนิดที่อยู่ในเนื้อไม้ซึ่งถูกเผาไปในกระบวนการผลิตถ่าน ทำให้ถ่านมีความสามารถในการดูดกลิ่น ป้องกันการเน่าเสียของอาหาร และฆ่าเชื้อโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ปัจจุบันสมาชิกของสมาคมการค้าเชื้อเพลิงฯ ที่มีศูนย์เพื่อส่งข่าวสาร และนำเที่ยวชมการทำถ่านตามท้องถิ่นต่าง ๆ มีเพิ่มมากขึ้นทั่วประเทศ แนวโน้มนี้บริษัทธุรกิจที่จับตามองอยู่อย่าง อะโนตะซีเมนท์ โค เริ่มที่จะจับถ่านเป็นสินค้าสำหรับกลุ่มขายผักสด และผลไม้เพื่อใช้ในการยืดอายุการเน่าเสียของผักผลไม้รวมทั้งการศึกษาที่จะขายถ่านสำหรับการใช้ในครัวเรือนด้วย

กลับสู่หน้าหลัก

ผลงานนี้ ใช้สัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 3.0 ประเทศไทย