ธุรกิจเครื่องใช้บนโต๊ะอาหาร

ธุรกิจเครื่องใช้บนโต๊ะอาหาร

โดย สุภาพิมพ์ ธนะพรพันธุ์
นิตยสารผู้จัดการ( สิงหาคม 2547)

กลับสู่หน้าหลัก

เมื่อครั้งที่ห้างไดมารูเฟื่อง ชาวไทยได้สัมผัสเครื่องพอร์ซเลนของญี่ปุ่นยี่ห้อนอริตาเก้ (Noritake) ผู้มีอันจะกินรีบรุดไปซื้อเครื่องถ้วยชามเนื้อบางและลวดลายดอกไม้สวยกระจุ๋มกระจิ๋มหากหลาย คนซื้อแล้วไม่ได้ใช้ เครื่องพอร์ซเลนนอริตาเก้จึงสถิตในตู้โชว์ห้องรับแขก ให้รู้ว่ามีรสนิยมวิไล หรือหากใช้ก็จะล้างทำความสะอาดเอง ไม่ไว้ใจแม่บ้านที่ไม่รู้ราคา ตกเป็นทาสของวัตถุไปโดยปริยาย

ชาวไทยมักจะตื่นเต้นว่าบ้านโน้นบ้านนี้ใช้แต่แก้วคริสตัล เพียงเพราะเครื่องแก้วคริสตัล ราคาแพง และบอกฐานะผู้ใช้ หากไม่ได้พลอย ตื่นเต้นไปด้วย เพราะได้สัมผัสเครื่องถ้วยชามชั้นดีของฝรั่งเศส ตลอดระยะเวลาสามสิบปีที่ทำงานกับชาวเทศ เป็นเครื่องใช้บนโต๊ะอาหาร ที่รัฐเป็นผู้จัดหาให้ และสั่งผลิตโดยเฉพาะจากแหล่งผลิตที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นได้ตระหนักว่า เครื่องใช้บนโต๊ะอาหารเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมและศิลปะความเป็นอยู่ของชาวฝรั่งเศส

เครื่องใช้บนโต๊ะอาหารชั้นหรูของฝรั่งเศสมีหลากยี่ห้อ คริสตัลมีลาลิค (Lalique) โดม (Daum) บัคการาต์ (Baccarat) แซงต์-หลุยส์ (Saint-Louis) แบร์นาโดด์ (Bernadaud) เป็นต้น เครื่องพอร์ซเลนจากเมืองลิมอจส์ (Limoges) หรือแซฟวร์ (Sevres) ในยี่ห้อ ต่างๆ เช่น คริสตอฟล์ (Chritofle) ปิแอร์ เฟรย์ (Pierre Frey) อาวิลองด์ (Haviland) เดซูลิแอร์ (Deshoulieres) กี ดูแกรน (Guy Dugrenne) เป็นต้น ส่วนเครื่องเงินนั้น ปุยฟอร์กาต์ (Puiforcat) เป็นเลิศ

ที่น่าสังเกตคือแบรนด์เนมแฟชั่นหลายยี่ห้อผลิตสินค้าเครื่องใช้บนโต๊ะอาหารด้วย มีตั้งแต่แบรนด์เนม ชั้นสูงและระดับกลาง เชื่อว่าแบรนด์เนมที่ติดตลาดอยู่เสมอจะหันมาผลิตเครื่องใช้บนโต๊ะอาหารเพิ่มขึ้น ด้วยว่าผู้ที่ติด "ยี่ห้อ" มีอยู่ทั่วไปในโลก อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันธุรกิจเครื่องใช้บนโต๊ะอาหารกำลังประสบปัญหา มิไยที่ "ยี่ห้อ" จะเป็นเครื่องหมายรับประกันคุณภาพ

ฌอง-หลุยส์ ดูมาส์ (Jean-Louis Dumas) ประธานกลุ่มแอร์แมส (Hermes) กล่าวระหว่างการประชุมผู้ถือหุ้นประจำปีว่า ธุรกิจเครื่องใช้บนโต๊ะอาหาร ย่ำแย่ ทั้งนี้ดูจากผลประกอบการปี 2003 ของกลุ่มในธุรกิจด้านนี้กล่าวคือ ธุรกิจเครื่องเงินยี่ห้อ Puiforcat ลดลง 51% คริสตัล Saint Louis ลดลง 19% และเครื่องใช้บนโต๊ะอาหารยี่ห้อ Hermes ลดลง 10% อย่างไรก็ตาม ผลประกอบการของกลุ่มแอร์แมสไม่ได้เลวร้ายที่สุด ด้วยว่าบริษัทผลิตเครื่องพอร์ซเลน เครื่อง เงิน และคริสตัลต่างยื่นขอปรับโครงสร้างหนี้กันแทบทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นยี่ห้อ Haviland หรือ Deshoulieres ยี่ห้อพอร์ซเลนเมืองลิมอจส์ หรือคริสตัล Daum ของปารีส Christofle และ Guy Dugrenne ขาดทุนสูงมาก จนต้องเปลี่ยนตัวผู้บริหาร Lalique และ Ercuis ไม่อยู่ในข้อยกเว้น ส่วน Baccarat นั้นพยุงตัวได้หลังจากปรับโครงสร้างและโละพนักงานออกจำนวนหนึ่ง

การถล่มตึกเวิลด์เทรดเซ็นเตอร์ในกรุงนิวยอร์กเมื่อวันที่ 11 กันยายน 2001 ส่งผลกระทบถึงธุรกิจสินค้าหรูทุกประเภท รวมทั้งเครื่องใช้บนโต๊ะอาหารด้วยว่าจำนวนนักท่องเที่ยวลดน้อยลง ประกอบกับค่าเงิน ดอลลาร์อ่อนตัวลงมากเมื่อเทียบกับเงินยูโร แม้เมื่อสินค้าหรูประเภทแฟชั่น เครื่องหนังและเครื่องประดับ ค่อยๆ ฟื้นตัว หากสภาพการณ์ของเครื่องใช้บนโต๊ะอาหารไม่ได้กระเตื้องขึ้นด้วย

เครื่องใช้บนโต๊ะอาหารยี่ห้อหรูนั้นอยู่ได้ด้วยการสั่งผลิตจากมหาเศรษฐีอาหรับและตะวันออก อีกทั้งพึ่งพารายการของขวัญวันแต่งงาน ทว่าผู้ผลิตไม่ได้ตระหนักว่าการบริโภคของคนในปัจจุบันได้เปลี่ยนไปแล้ว เครื่องใช้บนโต๊ะอาหารยี่ห้อดังทั้งหลายมีรูปแบบที่ (คลาสสิก) ไม่ทันสมัยในสายตา ของคนรุ่นใหม่ที่หาซื้อสินค้าที่ทนทานและราคาไม่สูงนัก เพื่อที่จะได้เปลี่ยนใหม่ได้อย่างสะดวกใจ จานยี่ห้อแอร์แมสราคา 100 ยูโร ยี่ห้อ Bernadaud หรือ Haviland ราคา 25-30 ยูโร ในขณะที่สินค้าจากเอเชียราคาเพียง 10 ยูโร แก้วสลักลายจากเอเชียราคาประมาณ 15 ยูโร ในขณะที่แก้วคริสตัลยี่ห้อ Baccarat ราคาแพงกว่าถึงสิบเท่า จึงไม่แปลกใจที่เห็นชาวฝรั่งเศสไปหาซื้อเครื่องถ้วยชามย่านคนจีน

สินค้าจากเอเชียนอกจากจะราคาถูกแล้ว ยังมีดีไซน์สวยแปลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อกระแส "เซน" มาแรง แบรนด์ เนมฝรั่งเศสที่ผลิตเครื่องใช้บนโต๊ะอาหารจำต้องหาแนวทางต่อสู้ ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่าย ด้วยว่าค่าแรงในการผลิตจานจากลิมอจส์นั้นสูงเป็น 60% ของราคาสินค้า ผลประกอบการของธุรกิจ เครื่องใช้บนโต๊ะอาหารสูงถึง 2.5 พันล้านยูโร แต่พอร์ซเลนเมืองลิมอจส์มีส่วนแบ่งไม่ถึง 100 ล้านยูโร เป็นยี่ห้อ Bernadaud 42 ล้านยูโร และ Deshoulieres 32 ล้านยูโร

Cristal d'Arques ผลิตคริสตัลราคาถูก วางขาย ตามห้างสรรพสินค้า มีผลประกอบการ 1.35 พันล้านยูโร และหันมาจับยี่ห้อหรูด้วยการซื้อกิจการของเครื่องแก้วเมืองเวนิสชื่อ Salviati และซื้อกิจการบริษัทอเมริกันชื่อ Misaka และ Eneriz ของสเปน รวมทั้งบริษัท Fliba ของฝรั่งเศส

ในทางตรงข้าม แอร์แมสพอใจที่จะคงความ "พิเศษ" อย่างเดิม ด้วยคิดว่าเศรษฐีใหม่เกิดขึ้นทุกวันในโลก และต้องการสินค้าหรูไปเคียงกาย แอร์แมสจึงไม่คิดขยับราคาลงเพื่อดึงลูกค้า แต่หันมาพัฒนาด้านการออกแบบมากกว่า ทั้งในด้านเครื่องเงิน คริสตัลและพอร์ซเลน

ในทำนองเดียวกัน Baccarat จ้างดีไซเนอร์เพื่อออกแบบให้หลากหลายขึ้น ในปี 2003 คริสตัล Daum ขาดทุน 5 ล้านยูโร จึงขายยี่ห้อ Cristal de Sevres ทิ้งและลดจำนวนพนักงานสองครั้งด้วยกัน

ชาวฝรั่งเศสนิยมเชิญแขกมารับประทานอาหารที่บ้านมากกว่าไปตามร้านอาหาร ผลการสำรวจความคิดเห็นพบว่าชาวฝรั่งเศส 58% ยังนิยมใช้เครื่องถ้วยชาม และเครื่องแก้วสวยๆ 53% ให้ความสำคัญแก่ผ้าปูโต๊ะและผ้าเช็ดปาก ในขณะที่หนุ่มสาวในปัจจุบันให้ความสำคัญกับเครื่องถ้วยชามน้อยลง แต่หันไปสนใจซื้อเครื่องครัวทันสมัยมากขึ้น ยิ่งกว่านั้นคนรุ่นใหม่ยังชอบมีเครื่องใช้บนโต๊ะอาหารสองชุด ชุดหนึ่งไว้รับแขก อีกชุดหนึ่งใช้ในชีวิตประจำวัน และชอบเปลี่ยนเครื่องถ้วยชามบ่อยๆ ด้วย นอกจากนั้นชาวฝรั่งเศสยังสนใจซื้อเครื่องใช้ที่เป็นเงินน้อยลง

พฤติกรรมการบริโภคที่เปลี่ยนไปย่อมกระทบธุรกิจเครื่องใช้บนโต๊ะอาหารอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ได้เวลาปรับกลยุทธ์ใหม่เพื่ออนาคตที่ดีกว่า

กลับสู่หน้าหลัก

ผลงานนี้ ใช้สัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 3.0 ประเทศไทย