คนคิดอะไรบ้าง?
หนังสือเล่มนี้ถือเป็นหนังสือที่คนรักภูมิปัญญาไม่ควรพลาดอย่างยิ่ง นานๆ
จึงจะเห็นดีๆ อย่างนี้สักเล่มหนึ่ง
อย่างน้อยจะได้ทบทวนตัวเองได้ว่า สิ่งที่เราคิดนั้น ล้าสมัยหรือล้ำสมัย
หรือไม่ก็ตรวจสอบได้ว่า สิ่งที่ใครบางคนแอบอ้างว่า "คิดใหม่ ทำใหม่" นั้น
เอาเข้าจริง ลอกเลียนใครมาบ้าง
นักเขียนผู้รวบรวมวิถีแห่งความคิดของมนุษยชาติตั้งแต่ยุดเริ่มแรกมาจนถึงล่าสุด
มิใช่ ในฐานะเจ้าความคิดทางปรัชญาหรือความรู้ด้านใดด้านหนึ่ง แต่เป็นการสำรวจว่า
มนุษย์คิดและรู้สึกอะไรบ้างในแต่ละยุค แต่ละสมัย
หนังสือนี้แบ่งออกเป็น 7 บท เรียงตามลำดับเวลาความคิดของมนุษยชาติ นับแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์
จนถึงยุคเทคโนโลยีสารสนเทศเอาไว้อย่างเป็นระเบียบ อ่านง่าย และกระชับ สะท้อนให้เห็นถึงความรอบรู้
และลึกซึ้งอย่างแตกฉาน ไม่เพียงในฐานะหนอนหนังสือ หากยังเป็นคนที่สรุปประเด็นอย่างกระชับที่หาตัวจับยากทีเดียว
เนื้อหาประกอบด้วย
- The Mind of The Hunter (30,000-10,000 BC)
- Out Of The Mind (10,000-1,000 BC)
- Thus Spake Zarathustra (1,000-0 BC)
- Thinking Religions (AD0-1400)
- Back To The Future (1400-1800)
- The Illusion of Progress (1800-1900)
- The Age of Uncertainty (1900-2000)
กว่าจะมาเป็นหนังสือเล่มนี้ ผู้เขียนน่าจะผ่านการอ่านหนังสือมาหลายพันเล่มทีเดียว
ถือเป็นผู้คงแก่เรียนในระดับที่ยากจะหาคนทาบได้ยากทีเดียว
เนื้อหาหนังสือเล่มนี้ เริ่มต้นสนใจนับแต่บทแรกจนถึงบทสุดท้ายเลยทีเดียว
อาทิ ข้อสรุปที่ว่าหลักฐานเกี่ยวกับมนุษยชาติแรกสุดที่หามาได้ ยืนยันว่า
ความคิดแรกสุดของมนุษย์ที่ยกระดับขึ้นมาจากสัตว์เดรัจฉาน ได้แก่ "กินเนื้อมนุษย์ด้วยกันเอง"
ซึ่งปัจจุบันเรียกว่า ลัทธิ cannibalism (อันเป็นนวนิยายและภาพยนตร์โด่งดังในชุดของ
ฮันนิบาล เลคเตอร์ ร่วมสมัย เรานี้) เป็นต้น ก่อนที่จะยกระดับสูงขึ้นมาสู่การใช้สัญลักษณ์และก่อกำเนิดศรัทธาในเวลาต่อมา
ด้วยความน่าสนใจของเนื้อหา หนังสือเล่มนี้จึงไม่สามารถบอกได้ว่า บทใดเด่นกว่าบทอื่นๆ
เพราะทุกบท และทุกเนื้อหาล้วนเข้มข้น น่าอ่าน เพียงแต่ถ้าจะสกัดออกมาให้ได้
ก็ต้อง กล่าวถึงบทที่ 4 ที่กล่าวถึงการก่อกำเนิดของศรัทธาที่ยิ่งใหญ่ ระหว่าง
1,400 ปีของมนุษยชาติ ซึ่งทำให้เป็นที่มาของศาสนาและวินัยที่ยิ่งใหญ่ทางจิตสำนึกหลากหลาย
ที่มนุษย์ปัจจุบันนับถือกันอยู่ถึงทุกวันนี้
ยกตัวอย่างเช่น การสร้าง "กิจกรรมต้องห้าม" (wicked activity) อาทิ ความคิดของ
เซนต์ ออกัสติน ที่ระบุว่า การส้องเสพทางเพศ เป็นกิจกรรมของเดรัจฉาน ที่อารยชนต้องหลีกเลี่ยงเพราะเป็น
"บาป" รวมทั้งการแพร่กระจายของความคิดที่ว่า กิจกรรมของโลกมนุษย์ส่วนใหญ่เกิดจากพลังชั่วร้าย
หนังสือเล่มนี้ มิได้ชี้ทางออกให้กับผู้อ่าน เพราะเป็นการพยายามรวบรวมวิถีแห่งความคิดของมนุษยชาติโดยรวมออกมา
แต่ก็ถือได้ว่าเพียงพอแล้ว ไม่ว่าจะอ่านเพื่อสำรวจความคิด หรือเพื่อเป็นบันไดไปสู่การค้นหาภูมิปัญญาที่ลึกซึ้งมากยิ่งขึ้น
แม้ว่าการรวบรวมของผู้เขียนเล่มนี้ จะเป็นการสรุปเนื้อหาอย่างย่นย่อของแนวคิดแต่
ละอย่าง แต่ในความสั้นนี้ไม่ได้ทำให้ประเด็นสูญหายไปไหนเลย ถือเป็นความยอดเยี่ยมของผู้เขียนที่น่าเลียนแบบอย่างมาก
ถือเป็นหนังสือ "ต้องอ่าน" ในยามที่โลกกำลังเต็มไปด้วยข้อมูลขยะจำนวนมหาศาลในแต่ละชั่วโมงที่ถูกผลิตออกมา