จากอดีตจนถึงปัจจุบัน ประชาชนคนไทยกับธนาคารพาณิชย์แยกกันไม่ออกทั้งการฝากออมและกู้เงิน เพราะเป็นช่องทางที่สะดวก รวดเร็วและคุ้นเคย แต่หลังวายุภักษ์ หนึ่ง ถูกออก แบบขึ้นมา ว่ากันว่ามีความเหมือนกับระบบธนาคารอย่างมาก

ประวัติศาสตร์หน้าใหม่อุตสาหกรรมธนาคาร พาณิชย์เปลี่ยนโฉม เมื่อระบบเศรษฐกิจไทยล่มสลายช่วงปี 2540 ด้วยวิธีหลากหลายตามความเหมาะสมทั้งดึงพันธมิตรต่างประเทศเข้ามาร่วมดำเนินธุรกิจ เพิ่มทุน ควบรวมกิจการ หรือกลายเป็นของรัฐบาล

จากการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นดังกล่าว ส่งผลดีต่อผู้บริโภคอย่างมาก เนื่องเพราะมีผลิตภัณฑ์ทางการเงินรูปแบบใหม่ๆ ออกมานำเสนอไม่เว้นแต่ละเดือน ซึ่งหากพิจารณากันโดยภาพรวม แล้วพบว่า กลไกการทำงานยังคงเหมือนเดิม ซึ่งก็คือธนาคารพาณิชย์ยังเป็นช่องทางของประชาชน สำหรับการออมเงินและการกู้เงิน

พูดง่ายๆ ก็คือ ประชาชนมองหน้าที่ของธนาคารพาณิชย์เป็นเพียงผู้ให้ฝากเงินและ ปล่อยกู้เท่านั้น ซึ่งถือเป็นความเข้าใจและ คุ้นเคยมาตั้งแต่อดีต อย่างไรก็ตาม อีกไม่นานโฉมหน้าตลาดทุนไทยกำลังถูกเปิดขึ้นมาอีกครั้ง ภายใต้โครงการกองทุนรวมวายุภักษ์ หนึ่ง ซึ่งว่ากันว่าเป็นรูปแบบใหม่ล่าสุดแต่ทำหน้าที่คล้าย คลึงกับธนาคารพาณิชย์

"กองทุนนี้ในเชิงสถาปัตยกรรมถูกออกแบบ ค่อนข้างสวยงาม" ดร.พิชิต อัคราทิตย์ กรรมการ ผู้จัดการ บลจ.เอ็มเอฟซี ในฐานะบริษัทจัดการกอง ทุนรวมวายุภักษ์ หนึ่ง ให้ความเห็น "ไม่จำเป็นต้องตั้งธนาคารขึ้นมาเอง แต่ว่าใช้กลไกในเชิงการ เงินเลียนแบบหรือสร้างให้คล้ายระบบแบงกิ้งขึ้นมาในอีกระบบหนึ่ง ซึ่งเป็นการเสริมระบบการเงิน ซึ่งไม่ค่อยทำงานอยู่ในขณะนี้"

หากเปรียบเทียบลักษณะระหว่างกองทุนรวมวายุภักษ์ หนึ่ง กับธนาคารพาณิชย์ พบว่าผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. หรือนักลงทุนทั่วไป เปรียบเสมือนผู้ฝากเงิน ส่วนกระทรวงการคลัง หรือผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ข. เปรียบได้กับธนาคารพาณิชย์

ลักษณะการดำเนินการ ก็คือ เมื่อนักลงทุนซื้อหน่วยลงทุนของกองทุนรวมวายุภักษ์ หนึ่ง เหมือนกับนำเงินไปฝากกับธนาคารพาณิชย์ จากนั้นกองทุนนี้จะนำเงินที่ได้ไปลงทุน นั่นคือ ซื้อหลักทรัพย์ของสถาบันการเงิน รัฐวิสาหกิจ และธุรกิจที่กระทรวงการคลังถือหุ้น รวมถึงรัฐวิสาหกิจ ที่จะแปรรูป

นอกจากนี้ยังกันสำรองเงินลงทุนบางส่วน เพื่อซื้อหลักทรัพย์เพิ่มเติมตามสิทธิในอนาคตที่เกิดจากหลักทรัพย์ที่กองทุนเป็นเจ้าของ และเพื่อ ซื้อหลักทรัพย์ของรัฐวิสาหกิจที่จะแปรรูปในอนาคต และขณะที่เงินจำนวนนี้ยังไม่ได้นำไปลงทุนสามารถซื้อตราสารการเงินของรัฐได้

"ถ้าดูธนาคารพาณิชย์ ก็คือ เมื่อประชาชนนำ เงินมาฝาก ธนาคารจะนำไปลงทุนด้วยการปล่อยกู้ให้กับภาคอุตสาหกรรม เมื่อเทียบกับกองทุนรวม วายุภักษ์นำไปปล่อยกู้แล้วจะมีความแตกต่างกัน" ดร.พิชิต กล่าว

โดยธนาคารพาณิชย์ปล่อยกู้ซึ่งปฏิเสธไม่ได้ว่ามีความเสี่ยงมากพอสมควร ขณะที่กองทุนรวมวายุภักษ์ หนึ่ง นำไปลงทุนในหลักทรัพย์ที่มีปัจจัยพื้นฐานแน่น จ่ายเงินปันผลสม่ำเสมอ "ผมคิดว่ากองทุนนี้ตั้งขึ้นมาเพื่อทดแทนในการเป็นระบบการเงินอีกระบบหนึ่ง ซึ่งเลียนแบบการดำเนินงานของธนาคารพาณิชย์ เพียงแต่ใช้กลไกตลาดทุนเท่านั้น" ดร.พิชิต เปิดเผย