สื่อภายในประเทศเวียดนามมีรายงานข่าวว่าประธานประเทศเวียดนาม เตรือง เติ๊น ซาง เพิ่งไปเยือนจังหวัดกาวบั่ง ติดกับเขตแดนจีน เมื่อวันพฤหัส 8 ธันวาคม 2554 โดยซางไปยังน้ำตกบ้านยก (หรือบ๋านยก) ในอำเภอตรู่งค้าญ

เตรือง เติ๊น ซาง ถือเป็นบุคลากรระดับสูงที่สุดของรัฐเวียดนาม ที่แวะเยี่ยมสถานที่มีชื่อเสียงแห่งนี้ หลังจากเวียดนามและจีนเสร็จสิ้นกระบวนการปักปันหลักเขตที่ก่อความขัดแย้งกันมากเมื่อปลายปี 2551

สถานีวิทยุเสียงเวียดนามรายงานข่าวเมื่อบ่ายวันที่ 8 ธันวาคมว่า ประธานประเทศ “ไปเยือนเขตท่องเที่ยวน้ำตกบ้านยกและเยี่ยมด่านป้องกันชายแดนด่ามถุย ที่อำเภอตรู่งค้าญ”

มีการอ้างคำพูดของซางซึ่งกล่าวว่า “การรักษาข้อตกลงปักปันหลักเขตแดนทางบกระหว่างเวียดนามและจีนได้เสริมสร้างความร่วมมือมิตรภาพ เสถียรภาพความมั่นคงชายแดน”

เวียดนามและจีนลงนามข้อตกลงว่าด้วยชายแดนบนแผ่นดินตั้งแต่ปี 2542 เสียเวลา 10 ปีในกระบวนการปักปันหลักเขตที่เพิ่งจะแล้วเสร็จ เพราะมี “เขตอ่อนไหว” มาก

น้ำตกบ้านยก เป็นหนึ่งในเขตอ่อนไหวเหล่านั้น

การเยือนของเตรือง เติ๊น ซาง ครั้งนี้มีลักษณะสำคัญเชิงสัญลักษณ์ โดยเฉพาะในสภาวการณ์ที่สาธารณชนภายในประเทศ กำลังสนใจที่สุดถึงปัญหาที่เกี่ยวข้องกับอธิปไตยอาณาเขต

สถานีวิทยุเสียงเวียดนามอ้างคำพูดประธานประเทศที่แนะนำบรรดานักรบป้องกันชายแดนด่ามถุย-หน่วยรับผิดชอบเฝ้ารักษาเขตน้ำตกบ้านยก ที่ต้อง “รักษาความมั่นคงชายแดนอย่างเหนียวแน่น”

น้ำตกบ้านยกเป็นหนึ่งในบรรดาน้ำตกสวยงามที่สุดของเวียดนาม เป็นรูปร่างขึ้นมาจากส่วนหนึ่งของแม่น้ำเกวิยเซินแบ่งเป็นสองส่วน คือน้ำตกหลัก และน้ำตกรอง

ตามความตกลงชายแดนแผ่นดินระหว่างสองประเทศ น้ำตกรองอยู่ในอาณาเขตเวียดนาม ส่วนน้ำตกหลักนั้น ประเทศเวียดนามและจีนร่วมกันใช้ประโยชน์

เวียดนามรับ 1 ใน 4 ของแก่งป่อทอง เนื้อที่ไม่ถึง 3 เฮกตาร์ ที่ตั้งอยู่กลางน้ำตก

ขณะที่มีการประกาศความตกลงดังกล่าวถูกคนจำนวนหนึ่งประท้วงว่าเวียดนาม “ยกให้จีนมากเกินไป”

การพิพาทกับจีนเกี่ยวกับน้ำตกบ้านยกเริ่มตั้งแต่ช่วงปี 2517-2518 แต่สูงขึ้นในปีที่เกิดสงครามชายแดนในปี 2522

สถานที่แบ่งน้ำตกหลักเป็นสองส่วน คือการนับหลักเขตแรกตั้งแต่หลักเขตหมายเลข 53 เก่าที่มีการตั้งขึ้นตั้งแต่ปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 หลังจากคนฝรั่งเศสและราชวงศ์ชิงลงนามข้อตกลงแบ่งปันชายแดน

มีการเห็นพ้องกันแบ่งน้ำตกบ้านยกเป็นส่วนหนึ่งของการ “เจรจา” ประกอบด้วยน้ำตกนี้และหาดตุกหลาม โดยรัฐบาลเวียดนามกล่าวว่าเป็นการ “ประนีประนอมมิตรภาพตรงไปตรงมา”

1 ใน 4 ของหาดตุกหลาม อยู่ที่ปากแม่น้ำบั๊กหล่วน ปัจจุบันเป็นของจีน

เวียดนามและจีนมีมติเป็นเอกฉันท์ที่จะใช้ประโยชน์ร่วมกันด้านการท่องเที่ยวที่น้ำตกบ้านยก แต่จนถึงเวลานี้ สองฝ่ายยังไม่ได้ลงนามข้อตกลงร่วมมือใช้ประโยชน์และป้องกันทรัพยากรการท่องเที่ยวในเขตน้ำตกแห่งนี้

แม้กระนั้น มีข่าวว่าฝ่ายจีนได้ก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐาน โรงแรม และถนนหนทางในส่วนดินแดนของพวกเขา

หนังสือพิมพ์จีนเรียกน้ำตกนี้ด้วยภาษาจีนว่า “ดึ๊กเทียน” เป็นหนึ่งในบรรดา “ทิวทัศน์ธรรมชาติสุดยอดของประเทศจีน” ตั้งอยู่ที่ “เมืองถากลอง อำเภอด่ายเติน มณฑลกวางสี จีน”

เมื่อต้นปีนี้ หนังสือพิมพ์ลาวด่งของเวียดนามลงข่าวจีนยกย่องน้ำตกดึ๊กเทียน แต่ถูกตำหนิเพราะไม่พูดถึงอธิปไตยของเวียดนามสำหรับน้ำตก