ปัญหาของสังคมไทยถูกหมักหมมมานาน อย่างน้อยก็ในช่วง 10 ปีที่เริ่มมองเห็นความเปลี่ยนแปลงในทางที่ด้อยลงอย่างเป็นรูปธรรม

ผู้คนใส่ใจแต่เรื่องของวัตถุนิยม องค์กรธุรกิจมองที่ตัวเลขของผลกำไรมากกว่าความชอบธรรม หน่วยงานภาครัฐ โดยเฉพาะข้าราชการ-เจ้าหน้าที่ของรัฐมองถึงความก้าวหน้าในตำแหน่งหน้าที่การงาน ใช้ทุกวิถีทางที่จะก้าวขึ้นไปให้ถึงตำแหน่งที่ต้องการ แม้หลายครั้งต้องอาศัยวิถีที่สกปรก

หากจะวิเคราะห์ปัญหาเหล่านี้ลงไปอย่างลึกซึ้ง สิ่งหนึ่งที่เห็นได้ชัดก็คือ การวางรากฐาน บ่มเพาะอุปนิสัยของ “คน” ในสังคม

ในอดีต สังคมไทย “เคย” มีค่านิยมว่าการบ่มเพาะผู้คน เริ่มจากครอบครัว ตามมาด้วยวัด และมาขัดเกลาในโรงเรียน

ขอย้ำตรงที่คำว่า “เคย” เพราะรูปแบบการบ่มเพาะตามวิถีดั้งเดิมดังกล่าวนี้ นับวันหาได้น้อยมากในหลายๆ สังคมของประเทศไทย

เริ่มจากครอบครัว การที่พ่อแม่ต้องตั้งหน้าตั้งตาทำงาน จึงทำให้ไม่มีเวลาในการอบรมสั่งสอนลูก ฝากความหวังในบทบาทนี้ไว้กับครู และโรงเรียนเพียงอย่างเดียว

ส่วนวัดนั้น เชื่อว่าในกลุ่มเด็กวัยรุ่น ณ วันนี้ ห่างไกลจากวัดมากขึ้นเรื่อยๆ แม้เราจะยังเห็นภาพของเด็กๆ ที่เข้าไปทำบุญในวัดอยู่บ้าง แต่ก็ต้องดูว่าพวกเขาเหล่านั้นเข้าไปเพราะเชื่อมั่นว่า “พิธีกรรม” จะสามารถนำพวกเขาไปถึงฝั่งฝันได้ หรือเข้าไปเพราะเชื่อมั่นและศรัทธาในแก่นแท้ของพระพุทธศาสนาอย่างแท้จริง

สุดท้ายคือโรงเรียน ทุกวันนี้โรงเรียนหลายแห่งในสังคมไทยมองเรื่องคุณภาพโดยยึดเรื่องปริมาณและตัวเลขเป็นหลัก ดำรงฐานะของตนเองในการเป็นแหล่งสร้างบุคลากรที่สามารถสอบเข้ามหาวิทยาลัยได้

มากกว่าการที่จะดำรงบทบาทสถาบัน ซึ่งเป็นแหล่งสร้างและบ่มเพาะบุคลากรที่ดีออกสู่สังคม

เรื่องจากปกของนิตยสารผู้จัดการ 360 ํ ฉบับนี้ ซึ่งเป็นฉบับแรกของปี 2555 จึงอยากจะนำเสนอเรื่องราวที่ว่าด้วยรากฐานของสังคมไทย

นั่นคือเรื่องของระบบการศึกษา

เรามีกรณีตัวอย่างบางกรณีที่สะท้อนให้เห็นว่าระบบการศึกษาของประเทศไทย ถึงเวลาแล้วที่จะต้องกลับมาทบทวนกันใหม่อย่างจริงจัง

ท่านผู้อ่านจะเห็นด้วยหรือไม่ เพียงใด ลองเข้าไปอ่านดูนะครับ

ปัณฑพ ตั้งศรีวงศ์