บทบาทของบริษัทเครื่องมือสื่อสารและโทรคมนาคมของต่างชาติในเมืองไทยนั้นถูกผูกขาดอยู่โดยบริษัท 3 บริษัท ที่อยู่กันคนละซีกโลก บริษัทแรกคืออีริคสันของสวีเดน บริษัทที่ 2 คือไอทีแอนด์ทีของสหรัฐฯ และเอ็นอีซีของญี่ปุ่น มานานแล้ว

จนกระทั่งวันหนึ่งบริษัท AT&T (AMERICAN TELEPHONE & TELEGRAPH) ซึ่งเป็นยักษ์ที่ใหญ่ที่สุดในโลกแต่ค้าขายอยู่เฉพาะในบ้านตัวเอง เกิดถูกรัฐบาลตัวเองหาว่าผูกขาดจับแยกออกเป็นส่วนๆ และในที่สุด AT&T หลังจากถูกจับแยกแล้วก็เลยเกิดความเบื่อหน่าย ประกอบกับความจำเป็นบีบบังคับให้ต้องขยายตัว ก็เริ่มมองการออกสู่ตลาดต่างประเทศ

สำหรับบริษัทด้านสื่อสารและคมนาคมของประเทศอื่นนั้น การออกมาขอเล่นด้วยคนของ AT&T เปรียบเสมือนเป็นข่าวร้ายชิ้นหนึ่งที่ทุกคนต้องหวาดหวั่นมาก เพราะ

"เราเชื่อว่าในด้าน TELECOMMUNICATION นั้น AT&T ทันสมัยและมีเทคโนโลยีที่ล้ำหน้าที่สุด ยกตัวอย่างในด้านคอมพิวเตอร์นั้นเราชำนาญมากมานานแล้ว แต่เราไม่ได้ทำออกขายข้างนอกเพราะเราเอามาใช้กับระบบโทรศัพท์และโทรคมนาคมในเครือข่ายเราเท่านั้น" เจมส์ โอลสัน (JAMES OLSON)

รองประธานกรรมการ AT&T INERNATIONAL กล่าวกับ "ผู้จัดการ"

และสิ่งแรกที่ AT&T ได้ทำก่อนที่จะกระโดดออกนอกบ้านตัวเองคือการตั้งคณะกรรมการที่ปรึกษาทั้งยุโรปและเอเชีย นายโอลสันให้เหตุผลของการมีคณะกรรมการที่ปรึกษาว่า

"เราขอให้ BILL TURNER ซึ่งเป็นทูตอเมริกาในยุโรปช่วยแนะนำคนที่มีความรู้ความสามารถเข้ามาเป็นคณะกรรมการที่ปรึกษา"

โอลสันคิดว่าการที่ AT&T เพิ่งจะออกมานอกประเทศ ค้าขายนี่มีความจำเป็นจะต้องรู้จักประเทศนั้นๆ และไม่มีวิธีใดที่จะดีไปกว่าการหาคนในประเทศนั้นมาแนะนำลู่ทางและวิธีการที่จะทำให้ AT&T เดินเข้าประตูบ้านได้อย่างมีวัฒนธรรม

พูดง่ายๆ ก็คือ มีคนคอยชี้แนะว่าจะเข้ามาค้าขายในประเทศนี้ ใครคือคนที่ AT&T ควรจะเข้าไปคารวะและประกบ

นับว่า AT&T ได้แหวกม่านประเพณีออกไปและวิธีการนี้ก็ค่อนข้างจะได้ผล เพราะถ้าจะเข้ามาชนกับญี่ปุ่นหรือสวีเดนซึ่งอยู่ในภูมิภาคนี้มานานแล้วในสายของการสื่อสารคมนาคม AT&T ก็ต้องไม่มาเสียเวลาคลำทาง

ก็คงจะเป็นเช่นนั้น เพราะกลุ่มที่AT&T ได้เข้ามาร่วมด้วย คือกลุ่มของ สว่าง เลาหทัย หรือกลุ่มศรีกรุง แต่โอลสันก็บอกไว้ว่า

"เราคิดว่ากลุ่มนี้เป็นกลุ่มที่มีขอบข่ายกว้างขวางและมีความสามารถมาก แต่เรามีสินค้าอยู่มากมายหลายชนิด ตลอดจนเรากำลังมองดูความเป็นไปได้ในการตั้งโรงงานที่นี่ด้วย ฉะนั้นเราเองก็เปิดตัวอยู่เสมอ

ให้คนอื่นที่สนใจเข้ามาคุยกับเราได้ เพื่อจะมีโอกาสได้ร่วมงานกัน"

แต่เราก็ต้องยอมรับนับถือการมองช่องทางของ AT&T ออก ที่เข้าร่วมกับเสี่ยสว่าง เลาหทัย

ซึ่งเผอิญมีความสนิทชิดเชื้อกับพลเอกอาทิตย์กำลังเอก ประธานองค์การโทรศัพท์คนปัจจุบัน

และสิ่งแรกที่ AT&T ได้แผลงฤทธิ์ให้เจ้าเก่าที่เคยทำมาค้าขายกับองค์การโทรศัพท์ต้องอกสั่นขวัญหาย คือ เจ้าเก่าที่เคยทำสมุดปกเหลือง (YELLOW PAGES) ขององค์การโทรศัพท์ที่ชื่อ GTDC

เผอิญปีที่แล้วองค์การโทรศัพท์เปิดประมูลสมุดปกเหลืองใหม่ เพราะสัญญากับ GTDC จะหมดแล้ว

AT&T ก็เสนอเข้าชิงด้วยคน พอหงายไพ่ออกมาก็เห็นชัดว่า AT&T ถือไพ่เหนือกว่ามากเพราะเสนอผลประโยชน์ให้กับองค์การโทรศัพท์อย่างชนิดมองไม่เห็นฝุ่นกันเลยเมื่อเทียบกับ GTDC ("ผู้จัดการ" เป็นนิตยสารฉบับแรกที่สุดที่เจาะเอารายละเอียดเรื่องนี้มาลงในฉบับที่ 15 ประจำเดือนพฤศจิกายน 2527 หน้า 80-102)

"AT&T อาจจะถือว่างานนี้เป็นงานโชว์ฟอร์ม ฉะนั้นก็เลยไม่มีการเหยียบเบรก เข้าเกียร์เหยียบคันเร่งลุยลูกเดียว" ผู้สังเกตการณ์คนหนึ่งออกความเห็น

พิษสงของ AT&T ก็คงจะน่าดูเพราะ GTDC ถึงกับยอมสละการแบ่งผลประโยชน์เป็นรายปีมาเป็นจะยกผลประโยชน์ทั้งหมดให้องค์การโทรศัพท์ ขอแค่ MANAGEMENT FEE แค่ปีละ 8% เท่านั้นเป็นพอ แต่แนวโน้มก็ยังคงเป็น AT&T เหมือนเดิม จนล่าสุด GTDC ถึงกับถอดกางเกงสู้ประกาศว่าจะฟ้ององค์การโทรศัพท์ถ้า GTDC ไม่ได้ เพราะหาว่าองค์การโทรศัพท์ไม่ยุติธรรม

"งานนี้ต้องยกให้ AT&T เพราะข้อเสนอเขาให้สูงมาก แล้วเขายืนยันว่าเขาทำได้ GTDC ตอนแรกก็นึกว่าหวานหมู ก็เสนอมาแบบเห็นคนไทยเป็นหมู พอเจอเพื่อนร่วมชาติของตัวเองไม่ยอมเล่นด้วย ก็เลยเต้นแร้งเต้นกา" เจ้าหน้าที่องค์การโทรศัพท์คนหนึ่งพูดให้ฟัง

ทาง AT&T มีความมั่นใจในการประมูลครั้งนี้มาก ถึงกับประกาศโฆษณาลงในหนังสือพิมพ์เตรียมรับคนเข้ามาทำงานเรื่องสมุดปกเหลืองนี้

ฉะนั้นการเข้ามาเมืองไทยของ AT&T หรือการเข้ามาในเอเชียของยักษ์ใหญ่ในวงการสื่อสารคมนาคมนี้เป็นก้าวที่เดินเข้ามาอย่างตั้งใจและคงจะไม่ถอยไปง่าย ๆ

การเลือกที่ปรึกษาของบริษัทนั้นก็เป็นการเลือกที่คัดแต่คนที่มีชื่อเสียงและก็มี CONNECTION ในวงการจริงๆ ในประเทศไทย ก็คือ ดร.อำนวย วีรวรรณ ประธานกรรมการบริหารของธนาคารกรุงเทพ

ญี่ปุ่นก็มี โยชิโซ อิเคด้า ที่ปรึกษาอาวุโสของคณะกรรมการบริษัทมิดซุย เป็นต้น

โรเบิร์ต อี เซจแมน (ROBERT E. SAGEMAN) เชื่อว่าบทบาทของ AT&T ในภูมิภาคนี้จะมีเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ การรวมลงทุนในประเทศต่างๆ นั้นได้ทำไปหลายแห่งแล้ว และเขามองที่ประเทศไทยว่ามีอนาคตดีมากๆ

"เราจะมี TECHNOLOGY TRANSFER ด้วย แต่คงเป็นเฉพาะบางอย่าง ไม่ทุกอย่าง" เซจแมนเล่าให้ "ผู้จัดการ" ฟัง และจะเป็นอะไรบ้างที่จะ TRANSFER ให้คนไทยนั้น เซจแมนบอกว่ายังไม่พร้อมที่

จะตอบให้เวลานี้

การมาเยือนเมืองไทยและมาประชุมกลุ่มที่ปรึกษาของ AT&T ในเมืองไทยโดยเจ้าหน้าที่ระดับสูงของ AT&T ตั้งแต่รองประธานการวางแผน/พัฒนาการตลาด/และตัวประธานกรรมการของ AT&T TECHNOLOGIES ตลอดจนกรรมการผู้จัดการ AT&T ในหลายประเทศภูมิภาคนี้ ย่อมแสดงให้เห็นถึงแนวรบด้านสื่อสารคมนาคมที่ AT&T ได้ร่างและวางแผนเอาไว้

งานนี้คงจะให้ความหมายกับ NEC และ ERICSON ได้บ้างไม่มากก็น้อยกระมัง !