หลังจากฮังการีถูกโคลนพิษถล่ม เมื่อวันที่ 4 ตุลาคม ซึ่งนับเป็นการรั่วไหลของสารพิษครั้งร้ายแรงที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ของยุโรปกลาง

ในวันที่ 9 ตุลาคม ฮังการีได้เกณฑ์คนงานถึง 1,200 คน รีบเร่งสร้างทำนบกั้นด้านนอกของอ่างเก็บกัก "โคลนพิษสีแดง" ของโรงงานอะลูมิเนียมซึ่งเป็นต้นเหตุที่ทำโคลนพิษรั่วไหล เพื่อป้องกันไม่ให้ของเสียจากโรงงานอะลูมิเนียมซึ่งมีลักษณะเหมือนโคลนสีแดงไหลเข้าท่วมหมู่บ้านได้อีก ถ้าหากว่าอ่างเก็บกักโคลนพิษเกิดถล่มขึ้นมาอีกครั้ง

Gyorgyi Tottos โฆษกหญิงของหน่วยงานจัดการภัยพิบัติของรัฐบาลฮังการีเชื่อว่า กำแพงของอ่างเก็บกักโคลนพิษซึ่งแตกร้าว สามารถจะพังถล่มได้ทุกเมื่อ และข้างในมีโคลนพิษอยู่ถึง 500,000 ลูกบาศก์เมตร อ่างเก็บกักโคลนพิษดังกล่าว เป็นของโรงงานผลิตอะลูมิเนียมชื่อ Ajkai Timflodgyar ตั้งอยู่ห่างจากกรุงบูดาเปสต์ เมืองหลวงของฮังการีไปทางตะวันตกราว 100 กิโลเมตร

นายกรัฐมนตรี Viktor Orban ของฮังการีกล่าวว่า โคลนพิษอาจไหลท่วมฮังการีได้อีกเป็นครั้งที่ 2 ในอนาคตอันใกล้ แต่อาจไม่ร้ายแรงเท่าครั้งแรก โดยอาจจะมีโคลนพิษรั่วไหลออกมาประมาณ 50-70% ของปริมาณที่รั่วไหลครั้งแรก

การรั่วไหลของโคลนพิษในฮังการีเมื่อวันที่ 4 ตุลาคม นับเป็นภัยพิบัติทางระบบนิเวศที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในฮังการี มีผู้เสียชีวิตทั้งหมด 9 คน บาดเจ็บอีกกว่า 120 คน โดยโคลนพิษไหลเข้าท่วมหมู่บ้าน 3 แห่ง ทำให้พื้นที่เพาะปลูก 2,500 เอเคอร์ กลายเป็นพิษและโคลนพิษยังไหลลงแม่น้ำ 3 สาย รวมถึงแม่น้ำ ดานูบ แม่น้ำสายยาวเป็นอันดับ 2 ของยุโรป

เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดเหตุโคลนพิษไหลท่วมเมืองอีกเป็นครั้งที่ 2 ทางการฮังการีจึงเร่งสร้างทำนบ ป้องกันที่ด้านนอกของอ่างเก็บกักโคลนพิษ ก่อนหน้าที่ ฝนจะตก ซึ่งผู้เชี่ยวชาญระบุว่า หากฝนตกอย่างที่มีการพยากรณ์ไว้ จะเพิ่มแรงกดดันให้แก่อ่างเก็บกักโคลนพิษ ซึ่งมีรอยแตกร้าวอยู่แล้ว จนไม่อาจต้านทานได้ อย่างไรก็ตาม ทำนบป้องกันที่สร้างขึ้นนั้น จะช่วยสกัดโคลนพิษไม่ให้ไหลเข้าท่วมหมู่บ้านได้อีก หมู่บ้าน 3 แห่ง ที่เคยถูกโคลนพิษไหลท่วมคือ Devecsar, Kolontar และ Somlovasarhely

หมู่บ้าน Kolantar ซึ่งอยู่ใกล้โรงงาน Ajkai ต้นเหตุโคลนพิษรั่วไหลมากที่สุด มีความเสี่ยงมากที่สุด แต่ชาวบ้านที่เหลืออีก 800 คนได้รับการอพยพออกไปหมดแล้ว ส่วนชาวบ้านในอีก 2 หมู่บ้านก็อยู่ในสภาพตื่นตัวตลอดเวลา อย่างไรก็ตาม Tottos โฆษก หญิงของหน่วยงานจัดการภัยพิบัติของรัฐบาลฮังการีเตือนว่า แม้จะมีการสร้างทำนบกั้น แต่ก็ใช่ว่าอันตรายจะหมดไป เพียงแต่รัฐบาลหวังว่า จะสามารถควบคุมโคลนพิษได้ หวังว่าหากโคลนพิษ เกิดรั่วไหลอีกครั้ง ปริมาณของโคลนพิษจะไม่มากเท่ากับครั้งแรก

ผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการของเสียมีพิษจาก 5 ประเทศในยุโรป คือฝรั่งเศส เบลเยียม สวีเดน ออสเตรีย และเยอรมนี ได้ เดินทางไปยังฮังการี เพื่อประเมินความเสียหายต่อระบบนิเวศที่เกิดจากโคลนพิษท่วมหมู่บ้านฮังการี โดยจะตรวจสอบโคลนพิษ ซึ่งเป็นของเสียที่เกิดจากการผลิตอะลูมิเนียม ที่ยังเหลืออยู่ในอ่างเก็บกักของเสียของโรงงานอะลูมิเนียม Ajkai รวมทั้งพื้นที่โดยรอบ รัฐบาลฮังการีหวังว่า คณะผู้เชี่ยวชาญจะสามารถให้คำปรึกษาวิธีทำความสะอาดพื้นที่กว้างใหญ่กว่า 1,000 เอเคอร์ ที่ถูกโคลนพิษท่วมได้ เพราะไม่มีใครรู้ว่าจะทดแทนหน้าดินที่เต็มไปด้วยพิษได้อย่างไร นับเป็นปัญหาที่ยากจะแก้ไข

นายกรัฐมนตรี Orban ของฮังการีประกาศจะทำให้ฝ่ายบริหารของบริษัท MAL Zrt เจ้าของโรงงานอลูมิเนียมต้นเหตุ รับผิดชอบในข้อหากระทำการโดยประมาทให้ได้ Zoltan Bakonyi CEO ของ MAL Zrt ถูกจับกุมทันทีหลังเกิดเหตุ และถูกสอบสวนใน 2 ข้อหาคือ กระทำการเสี่ยงอันตรายต่อสาธารณะเป็นเหตุให้ผู้อื่นถึงแก่ชีวิตและสร้างความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อม ตามกฎหมาย ฮังการี Bakonyi จะได้รับโทษจำคุกสูงสุด 11 ปีหากรวมทั้ง 2 ข้อหา

Orban แถลงต่อรัฐสภาฮังการีว่า รัฐบาลได้เริ่มกระบวน การที่จะเข้าควบคุมบริษัท MAL Zrt และอายัดทรัพย์สินของบริษัทดังกล่าวแล้ว เพื่อป้องกันไม่ให้เจ้าของ MAL Zrt แอบผ่องถ่าย สินทรัพย์ของบริษัทออกไป เพราะรัฐบาลอาจใช้สินทรัพย์ของบริษัท มาจ่ายเป็นค่าชดเชยให้แก่ชาวบ้านที่เดือดร้อน รวมทั้งเป็นค่าทำ ความสะอาดพื้นที่ที่ถูกโคลนพิษท่วมด้วย

Lajos Tolnay, Bela Petrusz และ Arpad Bakonyi (บิดาของ Zoltan CEO MAL Zrt) เจ้าของทั้งสามของ MAL Zrt เป็นคนที่ร่ำรวยที่สุดในฮังการี MAL Zrt ถูกตำหนิเมื่อเสนอให้เงินชดเชยฉุกเฉินคนละ 500 ดอลลาร์แก่ชาวบ้านที่ได้รับบาดเจ็บ หรือต้องสูญเสียบ้านกลายเป็นคนไร้ที่อยู่ จากเหตุโคลนพิษท่วมหมู่บ้านเมื่อวันที่ 4 ตุลาคม

เว็บไซต์ของบริษัท MAL Zrt ได้โพสต์ข้อความแสดงความเสียใจต่อครอบครัวผู้เสียชีวิต และยืนยันว่า บริษัทปฏิบัติตามกฎระเบียบด้านความปลอดภัย โดยมีเจ้าหน้าที่ตรวจสอบของรัฐบาลมาตรวจสอบที่โรงงานเป็นประจำ

โฆษกของรัฐบาลฮังการียืนยันเรื่องนี้ว่า เจ้าหน้าที่ตรวจสอบของรัฐเพิ่งตรวจสอบความปลอดภัยของโรงงานอะลูมิเนียมต้นเหตุ ไปเมื่อวันที่ 23 กันยายน หรือก่อนเกิดเหตุเพียง 12 วันเท่านั้น บริษัท MAL Zrt ถึงกับยืนยันว่า เจ้าหน้าที่ได้มาตรวจสอบในวันที่ 4 ตุลาคมด้วยซ้ำ แต่ก็ไม่พบสิ่งผิดปกติใดๆ วันที่ 4 ตุลาคมก็คือ วันที่เกิดเหตุอ่างเก็บกักโคลนพิษแตกรั่ว จนโคลนพิษไหลท่วมหมู่บ้านนั่นเอง

แปล/เรียบเรียง เสาวนีย์ พิสิฐานุสรณ์
เรื่อง ไทม์