ปัจจุบันเวียดนามกำลังเผชิญกับปัญหากำลังการผลิตไฟฟ้าไม่เพียงพอที่จะป้อนความต้องการใช้ภายในประเทศจนต้องเกิดการประท้วงขึ้นหลายครั้ง

วิทยุ BBC ภาคภาษาเวียดนามมีรายงานเมื่อปลายเดือนมิถุนายนที่ผ่านมาว่า คณะพรรคจังหวัดค้าญหว่าได้ส่งหนังสือด่วนถึงกรมการเมือง คณะกรรมการเลขาธิการและนายกรัฐมนตรี เรียกร้องให้พิจารณาความรับผิดชอบของแกนนำกลุ่มไฟฟ้ากำลังเวียดนาม (EVN) เกี่ยวกับการลดกระแสไฟฟ้าของ EVN ในจังหวัดต่างๆ ทั่วประเทศ

จังหวัดค้าญหว่าเป็นจังหวัดหนึ่งที่มีการพัฒนาด้านการบริการ-การท่องเที่ยวแข็งแรง ได้ร้องทุกข์ว่าระบบไฟฟ้าของ EVN “ไม่ยุติธรรม” กระทบต่อรายได้ของจังหวัดอย่างมาก

ในหนังสือทางการตอนหนึ่งเขียนว่า “ค้าญหว่า เป็นจังหวัดที่ส่งงบประมาณก้อนโต แต่การแบ่งสรรไฟฟ้าให้จังหวัดต่างๆ ตามแนวราบเป็นการไม่ยุติธรรม”

แกนนำจังหวัดนี้ต้องการให้ “ทำความชัดเจนในความรับผิดชอบ” ของบรรดาหัวหน้าแขนงงานไฟฟ้า โดยกล่าวว่าได้มีการ “ไม่เอาใจใส่ในการแบ่งสรรไฟฟ้า”

ในขณะที่คณะกรรมการประชาชนจังหวัดบ่าเหรียะ-หวุงเต่า ได้มีหนังสือเสนอให้นายกรัฐมนตรี เหงียน เติ๊น หยุง ชี้นำ EVN และบริษัทใหญ่ไฟฟ้ากำลังภาคใต้ ให้ “มีวิธีการเร่งด่วนเพิ่มการแบ่งสรรปริมาณการผลิตไฟฟ้าให้จังหวัด”

ตามหนังสือฉบับนี้ เศรษฐกิจหลายแขนงของจังหวัดบ่าเหรียะ-หวุงเต่า กำลังประสบความลำบากเพราะการตัดไฟฟ้าไม่จบสิ้น โดยเฉพาะตามบรรดาแขนงงานแปรรูปสัตว์น้ำและการบริการท่องเที่ยว

ในเดือนมิถุนายน ซึ่งตรงกับช่วงแดดร้อนที่สุดในภาคเหนือ สถานการณ์กำลังไฟฟ้าตกแพร่ไปหลายแห่งได้ทำให้สาธารณชนกดดันไม่สิ้นสุด

ตัวอย่างหนึ่ง คือเหตุการณ์ประชาชนนับร้อยคนในอำเภอกวิ่ญฝุ จังหวัดท้ายบิ่ญ จับตัวพนักงานไฟฟ้าให้อยู่กลางแดดและกักตัวให้อยู่ในห้องมืดเพื่อประท้วง สถานการณ์ถูกตัดไฟฟ้าโดยไม่ได้กระทำผิดและเรียกร้องให้จ่ายกระแสไฟฟ้า

คนเหล่านี้ได้ร้องทุกข์ต่อคณะกรรมการอำเภอ เมื่อวันที่ 22 มิถุนายน เรียกร้องให้แกนนำต้องตอบคำถามของประชาชน ต่อมาผู้อำนวยการสำนักงานไฟฟ้ากำลังท้ายบิ่ญ ต้องเขียนคำมั่นเกี่ยวกับการจ่ายไฟฟ้าและรองผู้อำนวยการใหญ่ EVN ก็สั่งการมายังอำเภอกวิ่ญฝุ ด้วยการให้คำมั่นจะจ่ายกระแสไฟฟ้า 14 ชั่วโมงต่อวันให้กับประชาชนท้องถิ่น

ก่อนหน้านั้น หนังสือพิมพ์เวียดนามลงข่าวไม่ขาดสายเกี่ยวกับสถานการณ์การตัดไฟฟ้า และวิธีการจัดการของกลุ่มไฟฟ้ากำลัง

กระแสความคิดเห็นที่หนังสือพิมพ์ส่วนมากสนับสนุนคือ ต้องยุติการผูกขาดของ EVN ในการผลิตและการแบ่งสรรไฟฟ้าภายในประเทศ

หนังสือพิมพ์ไซ่ง่อนการตลาด เขียนว่า “ระบอบการเมืองของ ทั้งฝ่ายพรรคและอำนาจรัฐเริ่มวิตกกังวลกับสถานการณ์ขาดแคลนไฟฟ้ารุนแรงที่ก่อผลกระทบขนาดใหญ่ถึงปัญหาสังคมเศรษฐกิจ” และยืนยัน ว่า “ยากจะแก้ไขปัญหาขาดแคลนไฟฟ้า ถ้าไม่ปฏิรูป EVN”

หนังสือพิมพ์อีกฉบับหนึ่งกล่าวว่าความจริง EVN เป็น “สุดยอด ธุรกิจคือ ทั้งมีอำนาจประกอบการ ทั้งมีอำนาจบริหารจัดการแห่งรัฐ ขณะดำเนินการแบ่งสรรไฟฟ้า และการลงโทษผู้ละเมิดต่างๆ”

ตามรายงานของหนังสือพิมพ์ฉบับนี้ ถึงแม้รัฐจะบริหารจัดการเกี่ยวกับไฟฟ้าโดยกระทรวงอุตสาหกรรมการค้าเป็นผู้รับผิดชอบ แต่ “ความจริงดูเหมือนกระทรวงอุตสาหกรรมการค้า ยากจะแทรกแซงในกิจกรรมต่างๆ ของ EVN”

“ปี 2552 กระทรวงอุตสาหกรรมการค้าได้ล้มเหลวในความพยายามสร้างแขนงงานไฟฟ้าใหม่เนื่องจากถูก EVN คัดค้าน”

หนังสือพิมพ์ต่างอ้างคำพูดบรรดาผู้เชี่ยวชาญที่กล่าวว่าต้อง สร้างระบบตลาดไฟฟ้าให้มีการแข่งขันเพื่อให้ผู้ใช้สอยได้รับประโยชน์

EVN ก็กล่าวว่า ในช่วง 20 วันต้นเดือนมิถุนายน ปริมาณไฟฟ้า ที่จัดหาได้คือ 5,500 ล้าน kwh เท่ากับ 276 ล้าน kwh ต่อวัน หมายความว่าเพิ่มขึ้น 8.6% จากช่วงเดียวกันของปีที่แล้ว

กลุ่มนี้ก็กล่าวว่า ความหวังถึงกลางเดือนกรกฎาคม สถานการณ์ตัดไฟจะลดลง เพราะทั้งภาคเหนือและภาคใต้ต่างก็มีฝนตก

ที่ผ่านมา เวียดนามต้องประสบกับช่วงขาดแคลนไฟฟ้าสาหัสที่สุดในรอบหลายปี

กำลังจ่ายไฟฟ้าไม่เพียงพอ เป็นสาเหตุหลักประการหนึ่ง ปริมาณการผลิตไฟฟ้ากว่าครึ่งหนึ่งของเวียดนามอาศัยไฟฟ้าพลังน้ำ การที่ฝนน้อยและแห้งแล้งยาวนาน ทำให้น้ำในเขื่อนแห้งลง โรงงานไฟฟ้าพลังน้ำเดินเครื่องพอเป็นพิธี

อีกสาเหตุหนึ่งคือโรงงานไฟฟ้าพลังความร้อนชั้นนำ 2 แห่งที่กำลังก่อสร้างขึ้นในภาคเหนือ ไม่ได้เดินเครื่องตามแผน

โรงงาน 2 แห่งนี้ออกแบบและก่อสร้างโดยผู้รับเหมาจีน

หนังสือพิมพ์ต๋วยแตร๋ ลงข่าวว่า โรงงานไฟฟ้าพลังความร้อนกว๋างนิญ 1 และ 2 โรงงานไฟฟ้าพลังความร้อนไฮฟอง 1 และ 2 ด้วยเครื่องกำเนิดไฟฟ้า 8 เครื่อง กำลังผลิต รวม 2,400 MW ควรจะต้องจ่ายไฟเข้าเครือข่ายไฟฟ้าแห่งชาติตั้งแต่กลางปีนี้

ปริมาณไฟฟ้าของ 2 โรงงานเท่ากับยอดรวมกำลังผลิตของบรรดาโรงงานไฟฟ้าพลังความร้อนที่กำลังเดินเครื่องในเวียดนาม

ผู้เชี่ยวชาญบางคนกล่าวว่า ด้วยแหล่งจ่ายไฟฟ้าแหล่งใหม่นี้ แขนงงานไฟฟ้าเวียดนามอาจจะมีกำลังผลิตเพียงพอในปีนี้ ถึงแม้โรงงานไฟฟ้าพลังน้ำประสบอุปสรรค

อย่างไรก็ดี ตามข่าวจากหนังสือพิมพ์เวียดนาม กระบวนการติดตั้งโรงงานไฟฟ้าพลังความร้อนไฮฟอง 1 ประสบความขัดข้องมาก และฝ่ายเวียดนามกล่าวว่าเกิดจากผู้รับเหมาจีน

“ถึงวันนี้ เพิ่งจะเดินเครื่องกำเนิดไฟฟ้าเพียง 2 เครื่อง”

“ระดับความก้าวหน้าการก่อสร้างโรงงานไฟฟ้าพลังความร้อนไฮฟอง 1 ล่าช้า 20 เดือน”

หนังสือพิมพ์ต๋วยแตร๋ ลงคำพูดของ เตริ่น หืว นาม ผู้อำนวยการใหญ่บริษัทหุ้นส่วนไฟฟ้าพลังความร้อนไฮฟอง

หนังสือพิมพ์รายวันจากเวียดนาม อธิบายเกี่ยวกับความล่าช้านี้ว่า “ปัจจุบันเครื่องกำเนิดไฟฟ้าหมายเลข 1 อยู่ในสถานการณ์ ทั้งเดินเครื่อง ทั้งปรับแก้ และซ่อมแซม หลังจากเกิดขัดข้องหลายครั้ง ส่วนเครื่องกำเนิดไฟฟ้าหมายเลข 2 ยังคงกำลังติดตั้ง ยังไม่เดินเครื่องทดลองเพื่อปรับแก้อุปกรณ์ อีกนานจึงจะสามารถจ่ายไฟฟ้าได้ ถึงแม้ปัจจุบันได้ล่าช้าจากแผนการกำหนดไปแล้ว 18 เดือน”

โรงงานไฟฟ้าพลังความร้อนไฮฟอง 1 ก่อสร้างโดยผู้รับเหมาจีนตามรูปแบบ EPC หมายความว่าออกแบบจัดซื้อ อุปกรณ์ และก่อสร้างครบวงจร กลุ่มไฟฟ้าดงเฟืองจากจีน เป็นผู้รับเหมาทั่วไปของโครงการที่มีเงินลงทุนเกือบ 1,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ แห่งนี้

“เมื่อเร็วๆ นี้ กลุ่มดงเฟืองต้องการลงทุนเพิ่มอีก 100 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เนื่องจากอุปกรณ์ขึ้นราคา แต่ไม่ได้รับการรับรอง”

หนังสือพิมพ์ต๋วยแตร๋ เขียนว่า “ไม่เพียงเท่านั้น ผู้รับเหมาก็ไม่จัดคนงานให้เพียงพอกับโครงการ ดังนั้นความคืบหน้า จึงยิ่งช้า”

ไฟฟ้าพลังความร้อนไฮฟอง 1 เริ่มก่อสร้างตั้งแต่เดือน พฤศจิกายน 2548

ตามสัญญา EPC เครื่องกำเนิดไฟฟ้าหมายเลข 1 และ 2 ของโรงงานควรจะต้องจ่ายไฟฟ้าในปลายปี 2551 และต้นปี 2552

ส่วนเครื่องกำเนิดไฟฟ้าอีก 2 เครื่องของโรงงานไฟฟ้า พลังความร้อนกว๋างนิญ 1 ภายหลังทดลองจ่ายไฟฟ้าระยะหนึ่ง ก็ประสบการขัดข้อง เครื่องกำเนิดไฟฟ้าหมายเลข 1 ต้องแก้ไข อาการขัดข้อง 17 ครั้ง ถึงวันนี้กำลังอยู่ในการ “ซ่อมแซม”ตามบทความของต๋วยแตร๋

เครื่องกำเนิดไฟฟ้าหมายเลข 2 นับตั้งแต่วันจ่ายไฟเข้าเครือข่ายไฟฟ้าแห่งชาติ เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน ถึงวันนี้ต้องหยุดเดินเครื่อง 5 ครั้งเนื่องจากมีอาการขัดข้อง

ในขณะที่การก่อสร้างโรงงานไฟฟ้าพลังความร้อนไฮฟอง 2 และโรงงานไฟฟ้าพลังความร้อนกว๋างนิญ 2 กำลังดำเนินการล่าช้าอย่างยิ่ง

หนังสือพิมพ์เวียดนาม เขียนว่า โรงงานไฟฟ้าพลังความร้อนไฮฟอง 2 ช้าไป 2 ปีเพิ่งจะก่อสร้างตามลำดับได้ 20% โรงงานไฟฟ้าพลังความร้อนกว๋างนิญ 2 เพิ่งจะทำงานได้ 31% ของปริมาณงานทั้งหมด

ถึงกระนั้น การทำงานได้หยุดชะงักมาตั้งแต่เดือนกันยายนปีที่แล้วเนื่องจาก “ผู้รับเหมาไม่มีกำลังคนเพียงพอ”

โรงงานไฟฟ้าพลังความร้อนกว๋างนิญ 2 โดยกลุ่มไฟฟ้า เซี่ยงไฮ้เป็นผู้ลงทุนและก่อสร้างตามรูปแบบ EPC