นักเสรีนิยมที่คิดจะยึดธนาคารนั้นไร้เดียงสา ไร้สติสัมปชัญญะมีบุคคลอยู่กลุ่มเดียวเท่านั้นเองที่ฝ่ายทหารพิจารณาแล้วเห็นว่า เขาจะยึดธนาคารเป็นของรัฐแน่นอน คือพวกคอมมิวนิสต์ พวกคอมมิวนิสต์ใดก็แล้วแต่ที่ไม่ยึดธนาคาร เป็นพวกคอมมิวนิสต์ที่ไร้เดียงสา

เงื่อนไขต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเงื่อนไขของหลักการ หรือเงื่อนไขของสภาพแวดล้อม ท่านสบายใจได้ครับว่า ไม่มีความคิดโดยแน่นอน ผมยืนยันได้ โดยเฉพาะจากฝ่ายทหาร ไม่มีความคิดแม้แต่น้อยที่จะโอนหรือยึดกิจการธนาคาร ขอให้เจ้าหน้าที่รัฐได้ดำเนินการตามภาระหน้าที่ของตัว เพื่อผลประโยชน์ของปวงชนอย่างแท้จริง และสิ่งนี้แหละครับคือสิ่งที่พวกเราพลาด การปกครองของประเทศไทยนั้นจะต้องปรับปรุงให้เป็นระบอบประชาธิปไตยที่สมบูรณ์แบบอย่างแท้จริง นี่คือเป้าหมายการดำเนินการของกองทัพแห่งชาติ

จาก ข่าวจตุรัส ฉบับที่ 65

“กระผมคิดว่าการที่สมาคมแห่งนี้เชิญกระผมมานั้น น่าจะเป็นการตรวจสอบความคิดของฝ่ายทหาร ว่ากระผมจะยืนยันในความคิดที่ว่า จะโอนกิจการธนาคารพาณิชย์เป็นของรัฐหรือไม่ เพราะฉะนั้นในการที่จะพูดอะไรวันนี้จึงเป็นสิ่งที่สำคัญมาก สำหรับกระผมและกระผมก็อยากจะพูดในสิ่งที่ได้รายงานให้ท่านผู้บัญชาการได้รับทราบไว้แล้ว ใจจริงกระผมคิดว่า ผู้ที่จะน่ามาเป็นผู้นำการอภิปรายในวันนี้น่าจะเป็นท่านผู้บัญชาการทหารบกของกระผม-พลเอกอาทิตย์ กำลังเอก เพราะสิ่งที่ท่านพูดหมายถึงเสียงของกองทัพ แต่อย่างไรก็แล้วแต่ ท่านได้อนุมัติให้กระผมเป็นผู้แทนของท่านมาในที่นี้ เพราะฉะนั้นกระผมก็คือเสียงของกองทัพ สิ่งที่กระผมจะพูดนั้นคือเสียงของกองทัพหรือความคิดของกองทัพด้วย นอกจากนั้นแล้วก็ยังเป็นความรู้สึกของประชาชน เพราะทหารเป็นผู้สัมผัสประชาชนอย่างใกล้ชิดที่สุด

“อยากจะขอย้ำอีกครั้งว่า สิ่งที่กระผมจะพูดนั้นเป็นความคิดของกองทัพ”

ในช่วงเวลาที่ผ่านมานั้น มีข้อคิดเห็นเกี่ยวกับธนาคารพาณิชย์ที่แตกต่างกันมากสร้างความสับสนให้แก่ประชาชนโดยส่วนรวม และสิ่งสำคัญที่สุดคือ มีผลกระทบต่อเศรษฐกิจของชาติ

เราถือว่าเราเป็นองค์กรของรัฐในการประกันความมั่นคง กระผมมีความเห็นว่าในเรื่องของหลักการแล้ว ประเทศเราเป็นประเทศที่เลือกระบบเสรีนิยมประชาธิปไตย ท่านคงจะรับทราบแล้วว่า ความมั่นคงของชาติอันประกอบด้วยกิจการทั้งสิ้น 4 ประการ คือ การเมือง เศรษฐกิจ สังคม จิตวิทยา และการทหารนั้น มันมีพื้นฐาน ถ้าจะก่อให้เกิดความมั่นคงของชาตินั้นเราคิดกันว่า ระบอบการปกคอรงแบบประชาธิปไตยโดยมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขเป็นการปกครองที่เป็นธรรม เป็นการปกครองโดยประชาชน และการกระทำเพื่อผลประโยชน์ของประชาชน เป็นระบอบการปกครองที่เราเรียกว่า ธรรมาธิปไตย เป็นสิ่งที่เราปรารถนา เพราะฉะนั้นเราจะต้องสู้เพื่อการปกครองระบอบประชาธิปไตย เรายังไม่มีปัจจัยหรือข้อมูลอันใดที่จะพิสูจน์ให้เราเห็นได้ว่าระบบเศรษฐกิจในแบบอื่นนั้นเป็นสิ่งที่จะนำมาซึ่งความมั่นคง ท่านคงจะได้รับทราบแล้วว่าในปัจจุบันประเทศที่ปกครองด้วยระบบสังคมนิยมนั้นประสบปัญหาอย่างมหาศาล และปัญหาที่สำคัญที่สุดก็คือ ปัญหาวิกฤตแห่งเสรีนิยม

ดังนั้น สิ่งที่เกื้อกูลต่อความมั่นคงของชาตินั้นคือ ระบบเศรษฐกิจเสรีนิยมนั้นมีอยู่ 2 ด้าน ที่ท่านทราบกันดีอยู่แล้วว่า ด้านหนึ่งนั้นเราพูดถึงเรื่องทุนซึ่งเป็นพื้นฐาน จึงมีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าระบบทุนนิยมหรือแคปปิตัลลิสม์ และอีกด้านหนึ่งเราถือว่าในระบบเศรษฐกิจแบบนี้ การดำเนินธุรกิจโดยเอกชนเป็นด้านหลัก และดำเนินการโดยรัฐเป็นเรื่องรองและมีความจำเป็น

ฉะนั้นจะเห็นได้ว่า ระบบเสรีนิยมที่เราปรารถนานั้น ไม่ว่าจะเป็นวิสาหกิจเล็กหรือใหญ่ เราปรารถนาจะให้เป็นการดำเนินการโดยเอกชนเป็นพื้นฐาน

พื้นฐานของระบบเสรีนิยมอยู่ที่ทุน จุดสำคัญที่สุดที่จะก่อให้เกิดทุนหรือการระดมทุนนั้นก็คือ ธนาคารพาณิชย์ เพราะฉะนั้นในความคิดเห็นของฝ่ายทหารนั้นเรานิยมและปรารถนาที่จะให้ธนาคารพาณิชย์นั้นยังดำรงอยู่ และเป็นสิ่งสร้างสรรค์ให้เกิดพัฒนาการแก่ประเทศชาติ อันจะนำความผาสุกมาสู่ปวงชนชาวไทย นี่เป็นสิ่งที่ผมปรารถนาจะมาพูด สิ่งที่คือหัวใจคือ หลักที่ผมนำมากราบเรียนให้รับทราบ

ในการที่จะให้ธนาคารพาณิชย์ดำเนินการไปได้นั้นกระผมคิดว่าเราหลีกเลี่ยงไม่ได้ในประเด็นแรกว่า ธนาคารพาณิชย์จำเป็นจะต้องประกอบกิจการให้มีกำไร กระผมคิดว่าไม่มีใครปรารถนาจะประกอบกิจการโดยปราศจากกำไรหรอก เอาล่ะครับ ในข้อของกำไรนั้นก็พิจารณาให้เหมาะสมเถอะ กระผมไม่มีความรู้ แล้วที่จะมาประกาศว่า จะประกอบกิจการโดยมีกำไรน้อยที่สุดเพื่อผลประโยชน์ของประชาชนส่วนใหญ่ละก็ กระผมว่าเอาไว้ทีหลังเถอะครับ สิ่งแรกที่สุดก็คือ ให้ท่านอยู่ให้ได้ด้วยความเป็นธรรม และสามารถที่จะระดมทุนมาพัฒนาประเทศชาติให้ได้ นี่คือยอดปรารถนาของเรา และอีกด้านหนึ่งก็คือ ดำเนินกิจการของท่านเพื่อการพัฒนาประเทศ ผลประโยชน์ของการดำเนินการนั้นต้องมุ่งไปสู่การพัฒนาประเทศ นี่คือสิ่งที่เราต้องการ

มีนักเศรษฐศาสตร์และนักการเมืองหลายๆ ท่านที่ได้อ้างว่า หากเขาได้อำนาจ หรือเสนอข้อคิดเห็นในลักษณะที่ปราศจากข้อมูลของความจริง ว่าเมื่อได้เป็นรัฐบาลแล้ว จะยึดธนาคารพาณิชย์เป็นของรัฐ หรือโอนกิจการเป็นของรัฐ กระผมคิดว่าท่านคงจะทราบดีแล้วว่า อันนั้นเป็นสิ่งเพ้อฝัน หรือวาดภาพไปโดยปราศจากข้อเท็จจริง

นักเสรีนิยมที่คิดจะยึดธนาคารนั้นเป็นบุคคลที่เราอาจจะกล่าวได้ว่า ไร้เดียงสา ไร้สติสัมปชัญญะ เช่นเดียวกับนักสังคมนิยม สังคมนิยมประชาธิปไตย ที่คิดเช่นนี้ก็ไร้เดียงสา มีบุคคลอยู่กลุ่มเดียวเท่านั้นเองที่ฝ่ายทหารพิจารณาแล้วเห็นว่าเขาจะยึดธนาคารเป็นของรัฐโดยแน่นอน คือ พวกคอมมิวนิสต์ พวกนี้จำเป็นจะต้องยึดธนาคารเป็นของรัฐ เพราะเมื่อเขายึดอำนาจรัฐมานั้นเขาปราศจากทุน เขาจึงต้องทำลายทุนของฝ่ายตรงข้าม พวกคอมมิวนิสต์ใดก็แล้วแต่ที่ไม่ยึดธนาคารเป็นของรัฐ ก็เป็นพวกคอมมิวนิสต์ที่ไร้เดียงสาเช่นเดียวกัน

กระผมก็อาจจะสรุปได้ว่า ฝ่ายทหารหรือกองทัพยืนหยัดปกป้องความมั่นคงของชาติซึ่งยึดถือการปกครองระบอบประชาธิปไตย โดยมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข ยึดถือระบบเศรษฐกิจระบบเสรีนิยมหรือทุนนิยม เราไม่มีความคิดที่จะยึดธนาคารเป็นของรัฐ มีแต่จะรักษาธนาคาร และส่งเสริมทุกวิถีทางเพื่อให้บรรลุเป้าหมายที่กำหนดไว้ 2 ประการให้จงได้

ปัญหามีอยู่ว่า เราจะช่วยท่านได้อย่างไรบ้าง

อย่างไรก็แล้วแต่ เงื่อนไขของสถานการณ์ปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็น

ปัญหาของกรรมสิทธิ์

ปัญหาความพอใจของประชาชน

หรือปัญหาของสถานการณ์สากลและสถานการณ์ภายใน

เงื่อนไขเหล่านี้ไม่ได้เกื้อกูลต่อการยึดธนาคารเป็นของรัฐ

ปัญหากรรมสิทธิ์-เราจะเห็นว่าธนาคารพาณิชย์ส่วนใหญ่ยังเป็นของบุคคลที่มีสัญชาติไทย ไม่ได้เป็นของบุคคลในรูปแบบเผด็จการขายชาติ

ปัญหาความพอใจของประชาชนต่อบทบาทของธนาคารมีทั้งบวกและลบ บทบาททางบวกนั้นเป็นบทบาททางเสริมสร้างการผลิต การพัฒนา การบริหาร ทุกสิ่งทุกอย่างของการลงทุน แต่ในขณะเดียวกันก็ยังมีบางส่วนในบทบาททางลบ ขัดขวางทุกประการดังที่กล่าวมา อย่างไรก็ตาม ประชาชนยังเห็นว่าประโยชน์ของธนาคารเป็นสิ่งที่มีความจำเป็น

ในปัญหาขีดความสามารถของรัฐที่จะดำเนินการ กระผมคิดว่ารัฐยังไม่พร้อมที่จะดำเนินการ มีผู้รู้ได้กล่าวกับผมว่า เป็นสิ่งที่น่าแปลกใจมากว่าเราสูบเอาน้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยาขึ้นมาขายก็ยังขาดทุน

ดังนั้น จึงเห็นได้ว่า เรายังไม่พร้อมที่จะดำเนินการตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ เป็นหัวข้ออภิปรายในวันนี้ จะเห็นได้ว่า เงื่อนไขต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเงื่อนไขของหลักการดังที่ผมได้กล่าวไว้แล้ว หรือเงื่อนไขของสภาพแวดล้อมดังที่ผมได้กล่าวมาแล้วเช่นกันก็ดี ท่านสบายใจได้ครับว่า ไม่มีความคิดโดยแน่นอน ผมยืนยันได้ว่า โดยเฉพาะฝ่ายทหาร ในการที่จะคิดแม้แต่น้อยที่จะโอนหรือยึดกิจการธนาคารเป็นของรัฐ

ผมขอย้อนกลับไปอีกนิดนะครับก่อนจะจบ ผมอยากจะขอฝากไว้ด้วยว่า เมื่อเราไม่ทำเช่นนั้นแล้วยังมีปัญหาสิ่งใดที่ต้องแก้ไข มีผู้รู้หลายๆ ท่านได้กล่าวไว้ในหลายๆ สถานที่และหลายๆ เวลาว่า

หนึ่ง - ต้องทำให้ธนาคารจากบริษัทครอบครัวผูกขาดเป็นบริษัทมหาชน ก็พูดกันดีแล้วก็เลื่อนไปกันจนถึง 2528 กระผมถามท่านรัฐมนตรีมีชัยเมื่อไม่กี่วันว่าทำไม ต้องเลื่อนถึงปี 2528 ท่านตอบว่า การเปลี่ยนแปลงในเรื่องของการเงินการธนาคารต้องค่อยๆ ดำเนินการ เอาเถอะครับ จะข้าอย่างไรก็แล้วแต่ ขออย่าให้ช้าเกินการณ์ก็แล้วกัน

สอง - การที่รัฐใช้อำนาจเข้าไปควบคุมธนาคาร แต่ที่ผิดก็มีอยู่ หรือใครว่าไม่มี เป็นสิ่งที่เป็นจริงนี่เป็นข้อบกพร่องที่เราจะต้องแก้ไข

แต่กระผมไม่ได้ยึดหลักการ 2 ประการนี้อย่างที่กล่าวกันมามากมายก่ายกอง แต่กระผมขอพูดอีก 2 ประการ

ประการแรก - ขอให้เจ้าหน้าที่รัฐให้ได้ดำเนินภาระหน้าที่ของตัวเพื่อประโยชน์ของปวงชนอย่างแท้จริง และสิ่งนี้แหละครับคือสิ่งที่พวกเราพลาด การปกครองของประเทศไทยนั้นจะต้องปรับปรุงให้เป็นระบอบประชาธิปไตยที่สมบูรณ์แบบอย่างแท้จริง นี่คือเป้าหมายการดำเนินการของกองทัพแห่งชาติ

ประการที่สอง - กระผมจะต้องขอพวกท่าน สิ่งที่สำคัญที่สุด กระผมคิดว่าเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด ยิ่งใหญ่ที่สุดด้วย ก็คือ ความจริงใจ ความเสียสละ ความเมตตาที่ท่านจะมีให้ได้เพื่อที่จะสร้างสรรค์ให้ระบบเศรษฐกิจของเราบรรลุเป้าหมายที่จะนำความผาสุกมาสู่ปวงชนไทย