ธุรกิจเหล้าเป็นธุรกิจที่เคยผูกพันอยู่กับการเมือง และการทหารมาตลอดนับตั้งแต่จอมพลสฤษดิ์
ธนะรัชต์ ให้สัมปทานแม่โขงแก่ สหัส มหาคุณ ตั้งแต่ปี 2503 เป็นต้นมา
ความผูกพันของเหล้ากับทหารและการเมืองนั้น แสดงถึงอิทธิพลที่ผู้ประกอบการด้านนี้จำเป็นต้องเกี่ยวข้องด้วย
จวบจนกระทั่งยุคหลัง 14 ตุลา ตลอดมาจนถึงปี 2523 ที่กลุ่มเตชะไพบูลย์เป็นผู้ชนะการประมูลเหล้า
ก็พอจะพูดได้ว่า เป็นยุคของการเริ่มต้นแม่โขงโดยไม่ต้องเอาขวดเหล้าไปผูกไว้กับปลายกระบอกปืน
แต่กลับต้องเสนอสิทธิ์ที่รัฐควรจะได้ให้สมน้ำสมเนื้อ ซึ่งก็พิสูจน์ให้เห็นแล้ว
เมื่อธุรกิจเป็นธุรกิจโดยปราศจากอำนาจและอิทธิพลแล้วรัฐย่อมเป็นผู้ได้ผลประโยชน์อย่างเต็มที่
(ข้อแตกต่างนี้เห็นได้ชัดจากรายได้ของรัฐว่า สมัยสุรามหาคุณดำเนินการอยู่โดยพึ่งอำนาจบารมีทหาร
รายได้ของรัฐได้เพียงปีละ 830 ล้านบาทเท่านั้น แต่ขณะนี้รัฐได้ค่าตอบแทนถึงเฉลี่ยปีละ
3,332.75 ล้านบาท หรือเพิ่มขึ้นถึง 400%)
ด้วยเหตุผลดังกล่าวกิจการเหล้าจึงเป็นกิจการที่มีผลประโยชน์เกี่ยวข้องและที่สำคัญที่สุด
และจากการที่ทหารและการเมืองไม่ได้ยุ่งเกี่ยวเรื่องเหล้ามาตั้งแต่ปี 2518
มานั้นก็นับเป็นนิมิตที่ดีที่ธุรกิจกำลังดำเนินไปตามครรลองของธุรกิจอย่างแท้จริง
จนกระทั่งหลังสุดนี้ ก็มีสัญญาณให้เห็นว่า ทหารและการเมืองกำลังจะถูกดึงให้เข้าร่วมวงน้ำเมาอีกครั้งหนึ่ง
จากกลุ่มที่เสียผลประโยชน์เป็นผู้ดึง
และนี่เป็นสัญญาณอันตราย เพราะนอกจากจะไม่เป็นการพัฒนาระบบธุรกิจให้ไปในแนวทางที่ถูกต้องแล้ว
ยังจะเป็นการทำลายสถาบันทหารที่เพียรสร้างขึ้นมาด้วยความลำบากยากเย็น ตั้งแต่ปี
2516 จนเริ่มจะเป็นสถาบันที่เป็นที่พึ่งของประชาชนได้
แต่ที่สำคัญที่สุดทุกคนคงลืมไปว่า “แม่โขง” คือสินค้าของกรมโรงงานอุตสาหกรรม
กระทรวงอุตสาหกรรม ที่ชาวไทยทุกคนเป็นเจ้าของ
ฉะนั้นอะไรที่ทำขึ้นแล้วเป็นการทำลายแม่โขงแท้ที่จริงแล้วคือการทำลายสมบัติของชาตินั่นเอง
ในการทำเรื่อง “แม่โขง” นี้ก็เหมือนกับทุกๆ เรื่องที่ “ผู้จัดการ” เคยทำเป็นการเจาะลึกเข้าไปตั้งแต่ต้นจนปัจจุบัน
มีทั้งข้อมูลเอกสารตัวบุคคลที่เราต้องวิเคราะห์ พบปะพูดคุยเป็นจำนวนมาก
เรื่อง “แม่โขง” นี้เป็นเรื่องที่เราได้ทำขึ้นมาแล้วครั้งหนึ่งเมื่อประมาณเดือนสิงหาคม
2526 แต่ไม่ได้พิมพ์และจากสิงหาคม 2526 จนถึงเมษายน 2527 ก็เป็นเวลานานพอดูที่เหตุการณ์ต่างๆ
ได้เปลี่ยนแปลงไปมาก เราจึงเอาต้นฉบับมาเปลี่ยนแปลงแก้ไขเพิ่มเติมเพื่อให้สมบูรณ์แบบที่ท่านผู้อ่านเมื่ออ่านจบแล้ว
ก็จะรู้เรื่องตั้งแต่ต้นจนจบ
เรียกได้ว่า พออ่านจบก็เมาเลยทีเดียวล่ะ!
