Search Resources
 
Login เข้าระบบ
สมัครสมาชิกฟรี
ลืมรหัสผ่าน
 
  homenewsmagazinecolumnistbooks & ideaphoto galleriesresources50 managermanager 100join us  
 
 


bulletToday's News
bullet Cover Story
bullet New & Trend

bullet Indochina Vision
bullet2 GMS in Law
bullet2 Mekhong Stream

bullet Special Report

bullet World Monitor
bullet2 on globalization

bullet Beyond Green
bullet2 Eco Life
bullet2 Think Urban
bullet2 Green Mirror
bullet2 Green Mind
bullet2 Green Side
bullet2 Green Enterprise

bullet Entrepreneurship
bullet2 SMEs
bullet2 An Oak by the window
bullet2 IT
bullet2 Marketing Click
bullet2 Money
bullet2 Entrepreneur
bullet2 C-through CG
bullet2 Environment
bullet2 Investment
bullet2 Marketing
bullet2 Corporate Innovation
bullet2 Strategising Development
bullet2 Trading Edge
bullet2 iTech 360°
bullet2 AEC Focus

bullet Manager Leisure
bullet2 Life
bullet2 Order by Jude

bullet The Last page


ตีพิมพ์ใน นิตยสารผู้จัดการ
ฉบับ สิงหาคม 2530








 
นิตยสารผู้จัดการ สิงหาคม 2530
คริส สารสิน อัศวินเหล็กของ "โค้ก" เขาใหญ่ขึ้นมาได้อย่างไร             
 

   
related stories

ผู้จัดการรุ่นใหม่ในสายตา "ผู้จัดการ"

   
www resources

โฮมเพจ The Coca-Cola Company

   
search resources

ไทยน้ำทิพย์, บจก.
คริส สารสิน
Coca-Cola
Soft Drink




โคล่าวอร์ (COLA-WAR) ที่สัประยุทธ์กันมานานกว่าสามทศวรรษกับความเป็นจริงที่ประจักษ์ชัดในวันนี้ ไม่เกินเลยนักที่จะระบุว่า "คริวส สารสิน" นั้นเป็นห้องเครื่องสำคัญที่อัดพลังขับเคลื่อนอันดุดันให้ "โค้ก" ฝ่าฟันมรสุมวิกฤติกปรับเปลี่ยนฐานะจากลูกไล่มาเป็น คู่แข่ง (COMPE TITOR) ที่น่ากลัวและสมศักดิ์ศรียิ่ง และดูเหมือนจะเชื่อมั่นกันว่า "โค้ก" จะดำรงความแน่นหนักเช่นนี้ตลอดไป

คริสเป็นคนค่อนข้างแปลกที่หากไม่ดูถึงหลืบลึกความเป็นจริงบางเสี้ยวมุมของชีวิตเขาอยางจะแจ้ง บุคลิกลักษณะที่แสดงออกตรงไปตรงมาทุกโอกาสทุกสถานที่จะโดยเจตนาหรือเป็นความบังเอิญบางครั้งอาจพบความขัดแย้งบางอย่างที่ซ่อนตัวเงียบ ๆ กับการจัดวางจังหวะชีวิตที่ถูกกำหนดไว้อย่างเหมาะสมกลมกลืน

คริสดูเหมือนเป็นคนที่ไม่มีอะไรปิดบังซ่อนเร้น พร้อมเสมอที่จะเป็นกันเองในหลาย ๆ เรื่องอย่างเจาะลึกถึงกึ๋นตามประสาสุภาพบุรุษนักรักบี้ฟุตบอลเก่า แต่ยังเหลือกึ๋นอีกอย่างที่คริสไม่อยากให้ใครเข้าไปล่วงรู้หรือแตะสัมผัสสักกระผีกริ้น กระทั่งคนสนิทบางคนที่ยังไม่อาจรู้จริงหรือไม่รู้ด้วยซ้ำว่า "เขาเป็นทายาทของใครในสารสิน"

คาดเดาถ่ายทอดกันไปต่าง ๆ นานาว่าคริสเป็นลูกพจน์ สารสิน บ้าง พงส์ สารสิน บ้าง แต่สิ่งเหล่านั้นล้วนเป็นความเลื่อนลอยมีผู้พยายามที่จะลักล้วงแฟ้มประวัติส่วนนี้จากเขาครั้งแล้วครั้งเล่า ทว่าท่าทีที่ได้รับตอบกลับมาคือ ความเงียบเฉย จนหลายครั้งคริสถูกแขวะว่า "ยียวนและกระด้าง"

ก็น่าแปลกและน่าสนใจอยู่หรอกว่าทำไม จักรกลสำคัญที่ทำให้ "โค้ก" พุ่งทะยานสู่ความสำเร็จอันเอกอุเช่นเขาจะองอำพรางม่านชีวิตส่วนนี้ไว้ด้วย

คริสบอกว่า "นั่นมิใช่ความลับ" ที่สุดก็บอกกับ "ผู้จัดการ" ในนาทีถัดมาว่า "พ่อผมชื่อกิจ สารสิน ท่านเป็นน้องชายของคุณลงพจน์" คนที่ชิดเชื้อกับตระกูล "สารสิน" บอกเพิ่มเติมว่า กิจเป็นสารสินคนเดียวที่ปรารถนาเก็บตัวเองอยู่กับความเงียบและมุ่งมั่นต่อความสมถะของชีวิตเป็นที่ตั้ง

คริสไม่เหมือนพ่อ ความเชื่อมั่นในตนเองต่อการทำงานที่มีอย่างสูงเป็นมรดกตกทอดมาจากแม่ซึ่งมีเชื้อสายความเป็นผู้ดีอังกฤษต้นกำเนิดของความเป็นนักล่าอาณานิคม ผลพวงจากพ่ออาจเป็นความอ่อนโยนในบางขณะ เช่นเมื่อพูดถึงพ่อประกายตาสีฟ้าใสของเขาจะทอความหม่นเศร้าระคนความเจ็บช้ำเหน็บลึกออกมาให้เห็น "พ่อผมใช้ชีวิตส่วนใหญ่ในต่างประเทศจนได้แม่เป็นชาวไอริช ครั้งหนึ่งพ่อเคยทำการค้าแต่ล้มเหลว"

"อย่าให้ผมรื้อฟื้นความหลังส่วนนี้มากไปกว่านี้เลย" คริสออกตัวแกมของร้อง

เพราะความเป็น "สารสิน" ที่ถูกเปรียบเปรยว่าเป็นเคนเนดี้ของเมืองไทย กิจกาแขนงใดที่บุคคลในตระกูลนี้เข้าไปเกี่ยวข้องความเป็นไปได้ที่ระบุไว้นั้นตอ้งเป็นเรื่องของความสำเร็จ ความล้มเหลวหากเกิดขึ้นกับสารสินคนใดแม้ว่าบางคราวเป็นภาวะเหลือวิจัยที่จำต้องยอมพ่ายแพ้กระนั้นก็ยังเป็นเรื่องที่ไม่คู่ควรอยู่ดี

เส้นทางเดินตลอดระยะเวลา 20 กว่าปีของคริสในบริษัท ไทยน้ำทิพย์ จำกัด เป็นเรื่องของความเหนื่อยหนัก ที่ต้องทุ่มเทชีวิตและวิญญาณให้กับงานราวกับว่าตัวเขาเองเป็น "ทายาท" โดยสมบูรณ์ ทั้งที่ความเป็นจริงคริสเป็นได้เพียงแค่ "ทายาทนอกสายตรง" หรือไม่ก็ "ลูกจ้างเกียรติยศ" ที่ต้องมาทำงานตั้งแต่ 6-7 โมงเช้า และกลับหลังคนอื่น

นับตั้งแต่ปลายเดือนพฤศจิกายนปี 2510 ที่เข้าทำงาน จนถึงวันนี้ "คริสยังไม่มีเลยแม้แต่หุ้นเดียวในไทยน้ำทิพย์"

ไม่ใช่พระเจ้าที่คริสบอกว่าเป็นองค์เดียวเท่านั้นที่รู้ว่าทำไมเขาต้องมีแบบแผนปฏิบัติต่อชีวิตเช่นนี้ ตัวเขาเป็นอีกคนหนึ่งที่รู้ดีว่า เขาต้องทำงานหนักเพื่ออะไร แน่นอนสำหรับหลายคนงานหนักเพื่อเงินที่คุ้มค่าและความก้าวหน้าที่โลดแล่นและเพื่อไทยน้ำทิพย์กับ "โค้ก" ได้ก้าวสู่ความเป็นหนึ่ง

แต่สำหรับคริสอาจมีความหมายมากไปกว่านั้น "เพราะสารสินคือเคนเนดี้ที่ล้มเหลวไม่ได้ การต่อสู้ทั้งที่ผานมา และที่จะดำเนินต่อไปในอนาคต ซึ่งเพื่อกอบกู้ศักดิ์ศรีให้กับ "สารสิน" คนหนึ่งที่ผูกพันต่อชีวิตของเขามาตั้งแต่เล็ก ๆ คริสอาจเป็นนักประวัติศาสตร์ที่บันทึกความจำลงไปในสมุดประจำตระกูลว่า สารสินสายนี้ก็ไม่น้อยหน้าใคร

คริสเป็นคาทอลิคที่กลับได้มีโอกาสชื่นชมและเป็นเจ้าของรูปปั้นตัวแทนเกจิอาจารย์ชื่อดังหลายสิบท่านภายในห้องทำงานที่เป็นเอามาก ๆ กับความรกรุงรังของกองเอกสารต่าง ๆ ที่ปล่อยพะเนินเทินทกมาอย่างนั้นนับเดือนนับปี มุมหนึ่งถูกจัดเป็นโต๊ะหมู่บูชาสังฆคุณเหล่านั้นและคริสก้ไม่หยุดที่จะแสวงหาเพิ่มอีก

ความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ความขัดแย้งในตัวที่เด่นชัดอีกอย่างของคริสก็คือ แม้ว่าพิมพ์ประพายและความรู้สึกในการตัดสินใจต่อปัญหาต่าง ๆ จะรับมาจากผู้เป็นแม่มากกว่าแต่ก็เป็นที่ยอมรับกันว่า ด้านการดำเนินชีวิตและความเป็นอยู่ของเขานั้นกลับมีความเรียบง่ายที่มีความเป็นไทยมากกว่าคนไทยแท้ ๆ อีกหลายคน

คริสมาทำงานด้วยชุดทำงานเสื้อลำลองแขนสั้นสีสันไม่ฉูดตาเป็นประจำ แต่ละวันวัตรปฏิบัติทั้งตัวเขาและพนักงานทุกคนก็พยายามที่จะปล่อยให้เลื่อนไหลไปอย่างสบาย ๆ แบบไม่เคร่งเครียด ถึงกับบางคราวเขาสวมบท "ตัวตลก" ปลุกเสียงหัวเราะเสียเอง แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นต้องอยู่ภาจใต้กฎเกณฑ์พุ่งเข้าสู่ความสำเร็จที่ไม่มีสิทธิ์บิดพลิ้ว

ปรากฏการณ์ที่ฟ้องร้องความเป็นไทยได้ดีคงเห็นได้จากงานโฆษณาทุกชุดที่คริสต้องเข้าไปมีส่วนร่วมในการวางแผนและตัดสินใจ แคมเปญที่ออกมาแต่ละครั้งไม่ว่าจะใช้ใครเป็นพรีเซ็นเตอร์ สิ่งหนึ่งที่ "โค้ก" มุ่งรักษาและสร้างสรรค์ให้ได้มากที่สุดก็คือ เอกลักษณ์ความเป็นไทยที่อยู่กันอย่างเอื้ออาทรและมีมิตรไมตรีที่ดีต่อกัน

และนั่นก็เป็นความบังเอิญที่ช่วยไม่ได้จริง ๆ ที่สามารถทำให้ "โค้ก" สร้างภาพพจน์ (IMAGE) ที่ดีกับตลาดได้อย่างที่ไม่คาดคิดมาก่อน

"ความจริงที่ยอมรับกันอย่างหนึ่งของคนทำน้ำอัดลมสำหรับตลาดเมืองไทยแล้วก็คือผู้บริโภคหาความภักดีในตราสินค้า (BRAND LOYALTY) ได้น้อยเต็มที ภาระหนักอึ้งของผู้ผลิตจำเป็นจะต้องเดินหมากที่กุมหัวใจผู้ซื้อให้ได้ ซึ่งงานโฆษณาที่เป็นกันเองสามารถสะกิดหัวใจผู้ซื้อได้ไม่น้อยและโค้กทำได้ดีในเรื่องนี้" นักการตลาดท่านหนึ่งกล่าว

คริสเป็นคนร่าเริงแจ่มใสอยู่เป็นนิตย์ภาพเขาที่พบเห็นได้บ่อย ๆ กับการเอานิ้วชี้ขึ้นไปแตะที่รอยบุ๋มของลักยิ้มแก้มข้างขวา แล้วค้อนดวงตาสีฟ้าใสหลุบลงต่ำดูราวกับเยาว์วัยที่ไร้เดียงสา เป็นเสน่ห์น่ารักน่าใคร่อย่างหนึ่งที่ทำให้คริสเป็นสัญลักษณ์ของความสดชื่น

แต่จะมีใครคิดบ้างว่าเสียงหัวเราะ และรอยยิ้มไร้เดียงสา เมื่อวางตัวอยู่ในสมรภูมิการตลาดที่ต้องเดินหมากกันอย่างสุขุมคัมภีรภาพกลับกลายเป็นศาสตราวุธที่เฉียงขาดในฉับพลัน กล่าวกันว่าถึงแม้คริสจะดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการทั่วไปของไทยที่น้ำทิพย์แต่งานหลักที่เขาไม่เคยทิ้งเลยก็คือ "การลุยตลาดด้วยตนเอง"

คริสย่ำไปหมดร้อยเอ็ดเจ็ดย่านน้ำ ไม่ว่าในป่าเขาที่ทุรกันดานเพียงใดเขาต้องไปสัมผัสด้วยตนเองเป็นข้อมูลชั้นปฐมก่อนที่จะให้ฝ่ายวางแผนรับไปดำเนินการต่อ แผนงานโฆษณาและเจาะตลาดชาวเขาที่ฮือฮามากในเขต จ.เชียงใหม่และ จ.แม่ฮ่องสอน ที่ "โค้ก" ครองตลาดได้เกือบ 100% "นั่นแหละไอเดียของคริสล่ะ"

เมื่อปี 2522 บริษัทโคคา-โคลา บันทึกสถิติความสำเร็จ จากบริษัทตัวแทนจำหน่ายทั่วโลกไว้ว่า ถ้านำขวดน้ำอัดลมของโค้กมาเรียงเต็มสนามฟุตบอลจะไดหอยคอยสูงถึง 719 กิโลเมตร หรือเทียบเท่ากับตึกที่สูงถึง 179.562 ชั้น หรือเทียบเท่ากับระยะทางไป-กลับระหว่างโลกกับดวงจันทร์ 414 เที่ยว

แน่นอนว่าในจำนวนขวดเหล่านั้นต้องมีขวดจากไทยน้ำทิพย์ที่เป็นผลิผลิตจากมันสมองของคริสและทีมงานไทยน้ำทิพย์ที่ฟันฝ่าพายุแข่งขันมาอย่างโชกโชนรวมอยู่ด้วย

"โค้ก" ในเมืองไทยได้รับการยกย่องกล่าวขานจากบริษัทแม่มากกว่า เป็นตัวแทนการพัฒนาแบบก้าวกระโดดที่น่าจับตามองจากแรกเริ่มที่มีส่วนแบ่งในตลาด (MARKET SHARE) สำหรับตลาดน้ำดำเมื่อ 20 ปีก่อนไม่ถึง 10% หรือเทียบอัตราส่วนกับคู่แข่ง 1/10 ปัจจุบันกลายเป็นว่าอัตราส่วนของโค้กกับคู่แข่งขยับขึ้นมาใกล้เคียงกันแล้วเป็น 4/6 หรือประมาณร้อยละ 55/45

เดือนเมษายน 2530 ที่ผ่านมาไทยน้ำทิพย์เปิดจุกขวดน้ำอัดลมเฉลิมฉลองความสำเร็จที่สามารถทำยอดขายได้สูงสุดเป็นประวัติการณ์ถึง 4,000,000 ลัง มันเป็นตัวเลขที่ไม่เคยปรากฏมาก่อนเลยนับแต่ก่อตั้งบริษัทมาร่วม 40 ปีเต็ม

คนในวงการคาดหมายว่า หากคริสและผู้ใหญ่ของไทยน้ำทิพย์ สามารถกุมบังเหียนไม่ละล้าละลังที่จะเจาะนิวเจนเนอเรชั่นด้วยการกระจายผลิตภัณฑ์ (SEGMENTATION) ให้มากขึ้นเพื่อสร้างกลไกตลาดที่ไม่หยุดนิ่งตลอดเวลาเหมือนอย่างที่ปฏิบัติติดต่อกันมาในระยะ 2-3 ปีมานี้ เชื่อแน่ว่าในอนาคตอันใกล้ โค้กคงสามารถวัดดวงในตลาดน้ำดำที่ตนเองเป็นหมากตัวรองได้อย่างเต็มตาเต็มใจเสียที

และคนที่คงหมดโอกาสหวดสควอชกีฬาที่ตัวเองโปรดปราน เพื่อลงมาเคี่ยวกรำกับภาระงานที่แสนจะหนักอึ้งคงจะไม่พ้นคริส สารสิน-ทายาทนอกสายคนนี้

คริสมีชีวิตช่วงปฐมวัยในเมืองไทยค่อนข้างลุ่ม ๆ ดอน ๆ ผู้ที่ใกล้ชิดตระกูลสารสินเล่าว่า วัยเด็กของคริสมีความอบอุ่นที่ดูว้าเหว่ มีเกียรติศักดิ์ของสายเลือกผู้ดีเก่าที่แฝงเร้นด้วยความโหยหาของคนที่มีเลือดเนื้อเชื้อไขเป็นชาวต่างชาติส่วนหนึ่ง แต่ภาวะทางจิตเหล่านั้นกลับหล่อหลอมความแข็งแกร่งและเชื่อมั่นให้คริสในทางอ้อม

คริสจบชั้น ม. 3 ที่กรุงเทพคริสเตียนก่อนไปเรียนที่ต่อด้านบริหารธุรกิจจนจบปริญญาตรีที่คิงส์ตัน คอลเลจ ประเทศอังกฤษแล้วกลับเข้ามาทำงานเป็นพนักงานประจำแผนกโฆษณาของไทยน้ำทิพย์เมื่อปลายเดือนพฤศจิกายน ปี 2510 ก่อนที่จะขยับเป็นผู้จัดการแผนกในอีกสองปีถัดมา

คริสโชคดีอยู่บ้างตรงที่เป็นหลานที่ลุงอย่างพจน์ สารสิน โปรดปราน เป็นน้องที่พี่อย่าง พงส์ สารสิน รักใคร่เอ็นดูดังนั้นทั้งคู่จึงเปิดโอกาสให้คริสแสดงความสามารถอย่างเต็มที่ และอีก 4 ปีให้หลังก็ไดรับการเลื่อนตำแหน่งให้เป็นผู้จัดการฝ่ายการตลาด

บันไดที่ขยับขึ้นมาแต่ละขั้นจากผู้จัดการฝ่ายการตลาดเป็นผู้จัดการฝ่ายโรงงานที่หัวหมากในปี 2520 และสู่ปัจจุบันเป็นผู้อำนวยการทั่วไปตำแหน่งใหม่ท่ตั้งขึ้นเพื่อรองรับเขาโดยเฉพาะ ในปี 2525 มีอำนาจหน้าที่ควบคุมการผลิต-การตลาดของโรงงานทั้ง 4 โรง คือหัวหมาก-ขอนแก่น - ปทุมธานี-ลำปาง คริสมิได้มาเพราะเขาเป็นหลานของผู้ก่อตั้งไทยน้ำทิพย์หรือเป็นน้องของทายาทตัวจริง

ความสำเร็จทั้งหมดคริสซื้อหาและและเปลี่ยนมันมาด้วยการทำงานที่มากด้วยประสิทธิภาพและสั่งสมควรรักใครจนเป็นที่ยอมรับของพนักงานเก่า 5,000 คน "อย่าลืมนะว่าคริสเขาไม่มีหุ้นเลยในบริษัท และถ้าเปรียบเทียบกับลูกของพงส์ที่จะเป็นทายาทตัวจริงในรุ่นต่อไป ว่ากันตามความรู้สึกเลือดย่อมข้นกว่าน้ำแต่ในความคิดเห็นของพงส์ยอมรับคริสมาก พงส์เปิดไฟเขียวให้คริสไปตลอดจนไม่แน่วาบางทีอาจให้คริสขี่หลังเสือตัวนี้ไปจนกว่าเขาอยากจะรีไทร์ตัวเอง" แหล่งข่าวท่านหนึ่งกล่าว

ประสบการณ์ที่อัดแน่นร่วมสองทศวรรษสร้างให้คริสเป็นนักการตลาดที่มีเขี้ยวเล็บพิษสงพอตัวคนหนึ่ง เขาเป็นต้นฉบับของบริษัทในเรื่องความกล้าได้กล้าเสีย-เด็ดขาดและฉับไว-ปราดเปรียวและมีความคิดที่ทันสมัยไม่หยุดนิ่ง

ในสมรภูมิการตลาดคริสดั่งเสือลำพองที่หื่นกระหายต่อการเข้าตามตะปบเหยื่ออันโอชะทุกวินาที

น้ำตาเสือตกในบางคราว ไม่สอนให้คริสถอยหลังเข้าป่า บาดแผลทางธุรกิจที่อาจเกิดขึ้นตอกย้ำทุกเมื่อเชื่อวันว่า เขาจะต้องล้มเหลวอีกไม่ได้ จะต้องไม่มีความชอกช้ำซ้ำสองปรากฏขึ้นกับสารสินสายของเขาอีก

ความสามารถในการคาดการณ์และกล้าได้กล้าเสียของคริสฉายแววตั้งแต่เข้ารับตำแหน่งผู้จัดการฝ่ายการตลาดใหม่ ๆ คริสสร้างความฮือฮาอย่างบ้าคลั่งด้วยการขยัยกิจกรรมทางการตลาดรุนแรงถึงสองครั้งติดต่อกันในระยะเวลาไล่เลี่ยเพียง 5 ปีเท่านั้น

หนึ่ง-ในปี 2513 ที่ไทยน้ำทิพย์วางตลาดน้ำสีด้วยแฟนต้ารสต่าง ๆ การหักมุมตลาดอย่างฉับพลันของไทยน้ำทิพย์ที่เบี่ยงเบนตัวเองออกจากตลาดน้ำดำซึ่งกำลังพันตูไปสู่ตลาดน้ำสี นับเป็นการเล่นเกมที่เข้าข่าย "แกว่งเท้าหาเสี้ยน" อยู่ไม่น้อย

เพราะ-ความผูกพันของผู้บริโภคกับน้ำดำยังคงเหนียวแน่น น้ำสีหรือน้ำเลมอนไลน์ในตลาดเมืองไทยยังไม่เป็นที่นิยมก่อนหน้านั้นมีบริษัทหนึ่งได้ทดลองแล้วก็ล้มคว่าคะมำหงายอย่างไม่เป็นท่า ด้วยวัยเพียง 25 ปีกับการตัดสินใจที่เสี่ยงมาก ๆ ของคริสครั้งนั้นถ้าดีก็เสมอตัวถ้าพังก็นับว่าคนหนุ่มอย่างเขาต้องเสียค่าโง่ที่แพงที่สุดในชีวิต

ดวงเบญจเพศจะเข้าบทเฮงไม่อาจรู้ได้เกมพลิกตลาดของไทยน้ำทิพย์ ครั้งนั้นกลายเป็นรายการหมูชนปังตอ (FLOOR SALES) เข้าอย่างจัง ไทยน้ำทิพย์สามารถสร้างคะแนนนิยมในตลาดน้ำสีได้อย่างน่าทึ่งและครองความเป็นผู้นำตลาดส่วนนี้ กินมาร์เก็ตแชร์มากกว่า 80% มาได้จนถึงปัจจุบัน

สอง-การโชว์ฝีมือทางการตลาดอย่างลือลั่นในปี 2518 ที่ไทยน้ำทิพย์วางตลาดโค้กลิตรเป็นรายแรกในขนาด 15 ออนซ์ การออกผลิตภัณฑ์ตัวนี้ภายใต้การวางแผนงานอย่างลุ่มลึกของคริสและการตัดสินใจที่เด็ดเดี่ยวของพงส์ สารสิน ที่สำรวจข้อมูลแล้วสั่งการให้ดำเนินงานทันทีภายใน 1 วัน เป็นการตามจุดพลุเรียกคะแนนคืนตลาดน้ำดำได้อย่างน่าอัศจรรย์ใจ

โค้กฉายเดี่ยวด้วยขวดลิตรนานเกือบ 5 ปีเต็มคู่แข่งถึงได้ย่ำรอยเท้าความสำเร็จตามติด แต่ยังไม่อาจที่จะกระหน่ำโค้กใหหลุดพ้นไปจากวิถีทางของความรุ่งโรจน์ไปได้

การออกโค้กขนาดลิตรนอกจากจะชี้ให้เห็นความเป็นนักการตลาดทันสมัยของคริสแล้ว ยังบ่งถึงการเป็นนักวางแผนงานที่มองเป้าหมายในอนาคตได้อย่างแยบยล ปีเดียวกันนี้ไทยน้ำทิพย์ได้ทุ่มกำลังขนายงานสร้างคลังสินค้าเพิ่มขึ้นกว่า 30 จังหวัด และเพิ่มรถขายที่ก่อนหน้ามีไม่กี่ร้อยคันเป็น 500 คันทั่วประเทศ

การทำตลาดน้ำอัดลมเป็นเรื่องที่ละเอียดและต้องพิถีพิถันพอควร เนื่องจากเป็นสินค้าที่ผู้บริโภคไม่ได้นึกถึงเจาะจงมาล่วงหน้า ดังนั้นการสร้างความชื่นชมจำต้องมีกิจกรรมสารพัดรูปแบบโดยมีจุดไคล์แมกซ์อยู่ที่ร้านค้าซึ่งมีมากกว่า 150,000 แห่งทั่วประเทศ

ร้านค้าที่เป็นเส้นเลือดสำคัญเหล่านี้จำเป็นที่ต้องสร้างกลไกตลาดเข้าไปรองรับอย่างทั่วถึง และในภาวะที่ผู้ผลิตถูกบีบจากภาวะรอบด้านการที่จะสร้างมาร์จินขึ้นได้นั้นความเป็นไปได้ทางเดียวก็คือ ต้องอาศัยการขายให้ได้มากเข้าว่ากัน

การเพิ่มคลังสินค้าขยายรถขายจึงเท่ากับส่งคริสขึ้นไปนั่งบนหลังเสือ ไม่มีสิทธิที่จะกระโดดลงมาได้ง่าย ๆ ยังจะต้องเหนื่อยหนักกับการบริหารฐานการตลาดเหล่านั้นให้สอดคล้องกับความขัดแย้งทางการตลาดที่ค่อนข้างจะอ่อนไหวและแปรเปลี่ยนได้ง่าย ๆทุกวี่วัน

บางวันของการทำงานที่ไม่ดูเคร่งเครียดมีช่องว่างให้คนขี้เล่นมีอารมณ์หวามไหว ภายในห้องทำงานที่ยังดูเหมือนห้องเก็บของ ผู้ชายคนหนึ่งตาจับไปที่ภาพเบื้องหน้าภาพหนึ่งเป็นความภูมิใจของเขาที่มีส่วนร่วมในการพัฒนาที่ดินรกร้างว่างเปล่าเมื่อ 30-40 ปีก่อนให้กลายเป็นขุมทรัพย์ของความอยู่ดีกินดีในปัจจุบัน

อีกภาพหนึ่งที่เขาให้ความสนใจเป็นพิเศษ เป็นภาพแผนที่ประเทศไทยขนาดใหญ่ที่หมุดแดงเล็ก ๆ ปักลงไปบนรายละเอียดของตำแหน่งต่าง ๆ ทุกหมู่บ้าน ทุกตำบล ทุกอำเภอ และทุกจังหวัด

คำรามของความใฝ่ฝันที่ดังกึงก้องในใจของผู้ชายคนนั้น -คริส สารสิน เขาบอกกับตัวเองเงียบ ๆ ไว้ว่า "ยังมีที่ดินรกร้างอีกมาก" "แน่ละ - จะมีอะไรมากไปกว่าความเป็นจริงที่ว่าในอนาคตที่จะมาถึงในไม่ช้าไทยน้ำทิพย์จะต้องมีการก่อสร้างคลังสินค้และขยายหน่วยรถขายเพิ่มขึ้นอีก

คนอย่างคริสหยุดไม่ได้และที่สุดของความฝัน "ไทยน้ำทิพย์ต้องเป็นผู้นำตลาดอย่างแท้จริง"

คริสเคยได้รับของขวัญชิ้นหนึ่งก่อนหน้าที่จะขึ้นมาเป็นผู้อำนวยการทั่วไปของบริษัท มันเป็นของขวัญที่เขาไม่อยากได้นักหรอกแต่ก็ไม่มีสิทธิปฏิเสธ นั่นคือการปรับภาษีสรรพสามิตสำหรับเครื่องดื่มครั้งใหญ่เป็น 22% จากราคาขายปลีกทำให้น้ำอัดลมต้องเสียภาษีเพิ่มขึ้นจากเดิม 134%

ของขวัญชิ้นนี้เป็นเพชฌฆาตดี ๆ นี่เอง คำพิพากษาครั้งนั้นทำให้บริษัทผู้ผลิตน้ำอัดลมทั้งหลายหัวทิ่มบ่อไปตาม ๆ กัน ยอดขายตกลงมาไม้น้อยกว่า 20% ในปีแรกของการขึ้นภาษี (2523) และไหลลงเรื่อย ๆ จนถึงปี 2529 สภาพการณ์ที่เกิดขึ้นทำให้ไทยน้ำทิพย์ต้องประสบกับภาวะขาดทุนสะสมไม่น้อยกว่า 200 ล้านบาท

เป็นช่วงเดียวกับที่ไทยน้ำทิพย์ปรับองค์กรให้คริสขึ้นมาบริหารงานอย่างเต็มที่จึงเท่ากับเป็นการวัดความสามารถของเขาไปโดยปริยาย

เหตุการณ์ในครั้งนั้นทำให้คนในวงการรู้ซึ้งถึงความกล้าได้กล้าเสียของคริสอีกหน ขณะที่หลายบริษัทชะลอการผลิตเพื่อแก้ไขและไทยน้ำทิพย์กลับเลือกเอาหนทางเพิ่มการผลิตอย่างไม่บันยะบันยัง

ช่วงต่อของความเขม็งเกลียวไทยน้ำทิยพ์ผลักสินค้าออกสูตลาดนับสิบยี่ห้อไม่ว่าจะเป็นเมลโล น้ำทิพย์ แฟนต้าหลากรส หรือแม้แต่เครื่องดื่มบำรุงกำลังมาราธาน พร้อมกับเปลี่ยนจุกจากธรรมดาเป็นจุกเกลียว (DETACHABLE) เพื่อสร้างการสัมผัสที่คล่องตัวยิ่งขึ้น

ผลปรากฏว่าผลิตภัณฑ์ที่ออกใหม่เหล่านั้นไปมีส่วนกระตุ้นตลาดในทางอ้อมอย่างน่าทึ่ง ทำให้สามารถรักษาระดับการขายของน้ำอัดลมอื่น ๆ ของบริษัทไม่ให้ตกไปกว่าเกณฑ์ปกติมากนัก และยังมีส่วนทำให้ได้รายได้ส่วนหนึ่งมาจุนเจือและขยายงานที่กำลังเริ่มตีตื้นสู่ความรุ่งเรืองอีกครั้งในปัจจุบัน

คริสเคยได้รับของขวัญชิ้นหนึ่งเมื่อก้าวขึ้นเป็นผู้อำนวยการทั่วไปของไทยน้ำทิพย์

นั่นคือการปรับภาษีสรรพสามิตสำหรับเครื่องดื่มเป็น 22% จากราคาขายปลีกทำให้น้ำอัดลมต้องเสียภาษีเพิ่มขึ้นจากเดิม 134%

คริสยังมีความเป็นนักโฆษณาโดยธรรมชาติ เป็นคนโฆษณาที่เข้าใจถึงความต้องการของผู้บริโภคได้อย่างทะลุปรุงโปร่งเป็นศิลปินที่กล้าท้าทายความแปลกใหม่ และเป็นนักประชาสัมพันธ์มือฉมังคนหนึ่งความสำเร็จของโค้กซึ่งพุ่งขึ้นสู่ด้านหนึ่งเป็นผลพวงจากงานโฆษณาที่จับเป้าได้อย่างเหมาะเหม็ง

เทปชุดเมดดินไทยแลนด์ที่ร้องโดยคาราบาวประชาสัมพันธ์โดย "โค้ก" กับฝูงชนที่แออัดยัดทะนานในสนามกีฬาหัวหมากปานเวทีจะถล่มทลายในอดีตปี 2528 นับเป็นความสำเร็จสูงสุดทั้งของคาราบาวและ "โค้ก"

เพียงสร้อยบทต่อท้ายเพลงสุดท้ายของเทปที่ว่า "โค้กส่งเสริมคุณค่าความเป็นไทย" นั้นจะมีใครเชื่อว่าทำให้โค้กได้แฟนหันมาดื่มเครื่องดื่มของโค้กมากขึ้นอีกไม่รู้กี่สิบเท่าตัวและภาพพจน์ที่ได้รับอย่างมากทางอ้อมก็คือ ทำให้สามารถสลายความเข้าใจที่ว่าไทยน้ำทิพย์และโค้กเป็นบริษัทนายทุนและศักดินาให้หลุดพ้นไปได้

เพราะเพลงของคาราบาวเป็นบทเพลงที่กระแทกกระทั้นเสียดสีสังคมและนายทุนอยู่แล้ว

กระสุนที่คริสลั่นออกไปนัดนี้จึงนับว่าสมค่ายิ่งนัก

การที่คริสร่วมเป็นสปอนเซอร์โปรโมทเพลงให้กับคาราบาว ชี้ให้เห็นถึงการตัดสินใจที่เด็ดเดี่ยวกล้าที่จะลองของกับความคิดแนวใหม่ของคริสเป็นอย่างมาก เนื่องจากระยะ 4-5 ปีที่ผ่านมาแนวเพลงเพื่อชีวิตยังไม่เป็นที่ยอมรับกันในตลาด บทเพลงแนวนี้ยังถูกค่อนแคะว่าเป็นบทเพลงตัวแทนกลุ่มซ้าย และที่สำคัญช่วงนั้นคาราบาวยังเป็นเพียงแค่วงดนตรีเล็ก ๆ วงหนึ่งที่ล้มเหลวกับงานเพลงมาไม่ต่ำกว่าสองชุด

คริสชอบบทเพลงของคาราบาวในชุดท.ทหารอดทน เอามาก ๆ ในการไปตรวจตลาดภาคใต้-สุราษฎร์ธานีกับเพื่อนสนิท 2 คนและหนึ่งในสองเป็นเพื่อนของแอ๊ด คาราบาว ทันทีที่รู้คริสให้ไปตามแอ๊ดมาพบพร้อมกับตกลงที่จะร่วมกันทำเพลงด้วยกันโดยเริ่มตั้งแต่ชุด "กัมพูเจีย"

แล้วก็มาถึงชุดเมคอินไทยแลนด์ที่ดังเปรี้ยงปร้าง คนในวงการโฆษณาอธิบายการทำงานโฆษณาของคริสว่า "เขาทำโฆษณาแบบวิถีโค้งที่ค่อนข้างอันตรายแต่ก็สำเร็จอย่างไม่น่าเชื่อ"

"ผมไปที่อีสานเห็นคนเปิดเทปเมดอินไทยแลนด์หลายเที่ยวก็ดีใจแล้ว และเมื่อคาราบาวเล่นคอนเสิร์ต คนที่เข้าไปดูดื่มโค้กเราก็ถือว่าเราทำได้แล้ว" คริสคุยอย่างคนที่กำชัยชนะในกำมือ

"ถ้าเปรียบเทียบกับคู่แข่งที่ดึงเอานักร้องดังต่างประเทศมาเป็นพรีเซ็นเตอร์จะเห็นได้ว่างานโฆษณาของโค้กประสบความสำเร็จเหนือกว่าหลายช่วงตัว นี่เป็นการสะท้อนให้เห็นความคิดแหลมคมที่เข้าใจธรรมชาติของคนไทยที่ยังต้องการอะไร ๆ ที่เป็นไทยอีกมาก หากคริสไปยึดเอาฮูลีโออิเกลเซี๊ยส ที่บริษัทแม่ใช้เป็นพรีเซ็นเตอร์ก็ไม่แน่ว่าจะสำเร็จอย่างนั้นหรือเปล่า" นักโฆษณาท่านหนึ่งให้ความเห็น

ไทยน้ำทิพย์ในรอยต่อของกาลเวลาที่คริสก้าวขึ้นมามีบทบาทคุมงานอย่างเต็มที่พบเห็นความแปรเปลี่ยนไปมากมาย โดยเฉพาะงานส่งเสริมด้านกิจกรรมสังคมที่กลายเป็นยุทธศาสตร์เสริมสร้างตลาดทางอ้อมให้บริษัทฯก็ทำได้ดีจนคู่แข่งต้องบดไล่

คริสโปรดปรานการเล่นกีฬาเป็นชีวิตจิตใจ เขาเป็นผู้ที่ผลักดันให้โค้กมีส่วนร่วมสนับสนุนกีฬาฟุตบอล "โค้กคัพ" ที่จัดมาแล้ว 7 ปี แต่ละปีหมดเงินเป็นล้าน ๆ ทว่าผลที่ได้ก็คุ้มค่าอย่างเหลือที่จะบอกกล่าว

วันหนึ่งคริสก้าวลงมาจากโรงแรมที่พักในเชียงใหม่ระหว่างที่ปล่อยความครุ่นคิดคำนึงว่าจะปลดเปลื้องพัมธนาการของชีวิตทิ้งไว้ทันระวังชายวัยกลางคนผู้หนึ่ง ถลาเข้าประชิดพร้อกับคำถามที่ยังความตระหนกตกใจแก่เขาโดยอัตโนมัติ คนคนนี้ประสงค์ดีหรือร้ายกันแน่

"คุณชื่อนายคริสใช่ไหม"

และก่อนที่คริสจะไขข้อข้องใจหรือเรียกหาความคุ้มครอง ชายคนนั้นก็ชิงตัดบทเสียก่อนว่า "ขอบคุณมากครับที่ทำให้เกิดฟุตบอลโค้กคัพขึ้นลูกชายผมได้เล่นฟุตบอลก็เพราะคุณ ผมและครอบครัวจะเป็นแฟนโค้กตลอดไป"

ชายคนนั้นลาจากไปโดยไม่ทันรับรู้ว่าคริสจะสนทนาวิสาสะกับเขาอย่างไรบ้าปล่อยให้คริสงุนงงอยู่ชั่วขณะก่อนที่จะเปิดรอยยิ้งอันเบิกบาน และห้าวฮึกลำพองในหัวใจที่อิ่มเอิบว่า ประโยคสั้น ๆ ของชายคนนั้นนั่นเป็นของขวัญชิ้นเดียวที่มีราคาค่างวดมากที่สุดของชีวิตนับตั้งแต่ที่เขาทำงานอย่างหนักให้กับโค้กมานานกว่า 20 ปี"

   




 








upcoming issue

จากโต๊ะบรรณาธิการ
past issue
reader's guide


 



home | today's news | magazine | columnist | photo galleries | book & idea
resources | correspondent | advertise with us | contact us