โครงการจัดที่ทำกินให้กับราษฎรผู้ยากไร้ในพื้นที่ป่าสงวนเสื่อมโทรมหรือเป็นที่รู้จักกันในนาม
คจก. เป็นโครงการของกองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในที่ได้รับการอนุมัติจากรัฐบาลชุดพลเอกชาติชาย
ชุณหวัณ ตั้งแต่เมื่อวันที่ 17 เมษายน 2533
เป้าประสงค์ของโครงการนี้มุ่งที่จะเพิ่มพื้นที่ป่าไม้ของประเทศให้ได้ 40%
พร้อมกับจัดสรรที่ดินทำกินให้กับประชาชนผู้ยากไร้ ที่กำลังบุกรุกป่าสงวนอยู่อย่างผิดกฎหมายให้มีหลักแหล่งทำกินใหม่ที่ชัดเจนและกฎหมายรับรอง
พื้นที่เป้าหมายของคจก.ทั้งโครงการก็คือป่าสงวนทั้งหมดของประเทศได้แก่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
352 ป่า ภาคเหนือ 253 ป่า ภาคใต้ 468 ป่า และภาคกลาง 180 ป่า แต่ในขั้นแรกการเริ่มต้นนั้นอยู่ที่แผ่นดินอีสานในเขต
17 จังหวัดเพราะถือว่าเป็นถิ่นที่มีอัตราการลดลงของพื้นที่ป่าสูงที่สุด
เนื่องจากหลักคิดของโครงการเห็นว่าสาเหตุสำคัญที่ทำให้ป่าไม้ถูกทำลายไปมากก็คือการที่มีราษฎรจำนวนหลายล้านครอบครัวทำกินอยู่ในเขตป่า
ทางแก้ปัญหาจึงจำต้องอพยพราษฎรเหล่านั้นออกมา
ราษฎรชาวอีสานที่อยู่ในข่ายจะต้องอพยพและได้รับการจัดสรรที่ดินทำกินมีอยู่ประมาณ
250,000 ครอบครัว !
พื้นที่ทำการเกษตรของภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีอยู่ 23.2 ล้านไร่ ในจำนวนนี้
8.93 ล้านไร่คือที่ดินที่รัฐได้เคยจัดสรรไปแล้ว ปัจจุบันจึงเหลืออยู่อีกเพียง
14.27 ล้านไร่ ซึ่ง คจก.จะใช้จัดสรรประมาณ 3,750,000 ไร่ (ครอบครัวละ 15
ไร่) ที่เหลือจัดเป็นที่สาธารณะต่างๆ รวมทั้งป่าชุมชน
ถ้าโครงการดำเนินการได้สำเร็จ พื้นที่ประมาณ 9.40 ล้านไร่อันได้จากการอพยพราษฎรออกไปก็จะเป็นผืนดินว่างเปล่าที่เพิ่มขึ้นมา
และจะกลายเป็นพื้นที่ปลูกป่าฟื้นฟูโดยกรมป่าไม้จะเป็นผู้ดำเนินการ 625,000
ไร่ ส่วนที่เหลือนั้นให้เอกชนเช่าปลูกไม้โตเร็วป้อนภาคอุตสหกรรม
สำหรับที่ดินที่ราษฎรผู้ถูกอพยพจะได้รับการจัดสรรในแผนไม่ได้ระบุไว้ว่า
แต่ละหมู่บ้าจะต้องโยกย้ายไปแห่งใดกันแน่ และที่ดินแห่งใหม่จะมีลักษณะเช่นไร
เป็นพื้นที่ว่างเปล่าหรือไม่เราะแก่การทำการเกษตรเพียงใด เป็นประเด็นที่ในแผนการไม่ได้กล่าวไว้เช่นกัน
ซึ่งในความเป็นจริงก็คือ พื้นที่ว่างเปล่าที่สามารถใช้จัดสรรได้นั้นไม่มี
ทุกตารางนิ้วที่เหลือยอมมีผู้ใช้สอยอยู่ก่อนแล้ว
นี่เองคือประเด็นที่ทำให้ประชาชนชาวอีสานไม่อาจยอมรับ คจก. กรณีที่พระประจักษ์ถูกจับระลอกที่
2 ก็เนื่องจากเข้าไปเกี่ยวข้องช่วยเหลือในการต่อต้านเรื่องนี้ของชาวหมู่บ้านหนองใหญ่และหมู่บ้านสระตะเคียนนั่นเอง
บ้านหนองใหญ่หรืออีกชื่อหนึ่งว่าบ้านห้วยเตยพัฒนาตั้งอยู่บริเวณแนวชายป่าเขตระหว่างอำเภอเสิงสาง
จังหวัดนครราชสีมากับอำเภอปะคำ จังหวัดบุรีรัมย์ คือกลุ่มราษฎรผู้ยากไร้ที่
คจก.เข้าไปดำเนินการตั้งแต่เดือนเมษายนโดยระบุความผิดว่าเป็นชุมชนที่บุกรุกอุทยานแห่งชาติทับลาน
และได้ยื่นคำขาดว่าต้องอพยพออกสู่แผ่นดินผืนใหม่ภายในเดือนตุลาคม 2534
คจก. อ้างว่าได้เตรียมที่ดินจำนวน 300 ไร่ไว้สำหรับรองรับแล้วโดยหมู่บ้านแห่งใหม่มีชื่อว่าบ้านสันติสุข
จุดนี้เองที่บ้านสระตะเคียนได้เข้าร่วมทุกข์ยากกับชาวหนองใหญ่ด้วย เพราะพื้นที่ที่ถูกจัดเป็นบ้านสันติสุขนั้นแท้จริงก็คืออดีตไร่มันสำปะหลังของชาวสระตะเคียน
!
คจก. เป็นโครงการขนาดใหญ่ใช้งบประมาณแผ่นดินก้อนมหึมา เฉพาะการดำเนินการที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือแห่งเดียวก็จะต้องใช้งบถึง
1,200 ล้านบาทแล้ว หรือถ้าคิดรวมทั้งหมดทุกภาคก็ต้องใช้ประมาณ 69,000 ล้านบาท
ด้วยเจตนาที่จะช่วยผู้ยากไร้พร้อมๆ ไปกับการเพิ่มพื้นที่ป่าไม้ให้ชาติบ้านเมืองย่อมกล่าวได้ว่า
งบประมาณที่ต้องทุ่มเทไปแม้มากมายก็ยังคุ้มค่า แต่ถ้าป่าที่เพิ่มขึ้นจะมีแต่ป่าโกงกางในขณะที่ราษฎรผู้ยากไร้กลับมีปริมาณมากขึ้นเนื่องจากต้องกระเบียดกระเสียนแก่งแย่งที่ดินกันทำกิน
เงินนับหมื่นล้านนั้นจะใช้ไปเพื่อใคร ?
