การเป็น Regional Leader ของ ปตท.ไม่ได้หมายความว่าปตท.จะต้องขยายเครือข่ายกิจการ
ด้วยการไปตั้งสาขาเพื่อแย่งชิงตลาดพลังงานในต่างประเทศ แต่เป้าหมายที่ปตท.เล็งไว้ คือการได้เป็นเจ้าของทรัพยากรในต่างประเทศมากกว่า
วันที่ 1 กรกฎาคม 2541 บริษัท ปตท.สผ.เข้ารับหน้าที่เป็นผู้ดำเนินการ (operator)
ในโครงการบงกชอย่างเต็มรูปแบบ ต่อจากบริษัทโททาล เอ็กส์โพลเรชั่น แอนด์ โปรดักส์ชั่น
ถือเป็นย่างก้าวทางยุทธศาสตร์ครั้งสำคัญต่อสถานะของ ปตท.ในเวทีธุรกิจพลังงานระดับโลก
โครงการบงกชเป็นแหล่งก๊าซธรรมชาติกลางอ่าวไทย ซึ่ง ปตท.สผ.ได้เซ็นสัญญา
ร่วมทุนกับโททาลผลิตก๊าซธรรมชาติจากแหล่งนี้ในปี 2533 โดย ปตท.สผ.ถือหุ้นประมาณ
40%
ในสัญญาร่วมทุนครั้งนั้น ระบุว่าในช่วง 5 ปี หลังเริ่มการผลิตโททาลจะต้องถ่ายทอด
เทคโนโลยี และฝึกฝนเจ้าหน้าที่ของ ปตท.ให้พร้อมเข้ารับหน้าที่เป็น operator
ด้วยตัวเอง และเมื่อครบเวลา 5 ปี จะต้องถ่ายโอนบทบาท และหน้าที่ operator
ให้กับ ปตท.สผ.
ปตท.สผ.เป็นบริษัทลูกของ ปตท.ที่ถูกจัดตั้งขึ้นมาในปี 2528 นอกจากบทบาทเป็นบริษัทสำรวจหาแหล่งปิโตรเลียม
ทั้งก๊าซธรรมชาติ และน้ำมันแล้ว วัตถุประสงค์หลัก ของการจัดตั้ง ก็เพื่อให้
ปตท.สผ.ต้องสามารถ operate แหล่งปิโตรเลียมสำรวจพบได้ด้วยตัวเอง ไม่ว่าแหล่งดังกล่าวจะอยู่ภายในประเทศไทย
หรือต่างประเทศ
"ตอนตั้ง ปตท.สผ.ไม่ได้ตั้งด้วยกำไร ผลกำไรถือเป็นวัตถุประสงค์อันดับ 2
แต่อันดับแรกคือจะทำอย่างไรให้เป็น operator ให้ได้ เพราะบริษัทสำรวจและผลิตที่แท้จริง
เขาต้องทำครบวงจรอย่างนี้ ไม่ใช่แค่ไปลงทุนเฉยๆ แล้วให้คนอื่นเขาทำ มันไม่มีประโยชน์"
วิเศษ จูภิบาล ซึ่งเคยดำรงตำแหน่งเป็นกรรมการผู้จัดการ ปตท.สผ.ในช่วงของการถ่ายโอน
เทคโนโลยี การเป็น operator แหล่งปิโตรเลียมบงกช ให้เหตุผล
การเป็น operator แหล่งปิโตรเลียม เป็นงานที่ต้องอาศัยเทคโนโลยี ความรู้
ความ ชำนาญ และประสบการณ์เฉพาะ ทำให้ตลอดเวลากว่า 30 ปี ที่ประเทศไทยเปิดให้สัมปทานสำรวจหาแหล่งปิโตรเลียมในประเทศ
บทบาทการเป็น operator จึงต้องตกไปอยู่กับบริษัทน้ำมันต่างชาติ ทำให้ประเทศไทยต้องเสียโอกาส
และเงินตราต่างประเทศออกไปเป็นจำนวนมาก
"เรามองว่าทรัพยากรในประเทศที่มีเป็นจำนวนมหาศาล ถ้าคนไทยทำเองไม่ได้ ต้องบริษัทต่างชาติเข้ามาลงทุน
เราจะไม่มีทางได้ manage ทรัพยากรของเราเอง เราจะไม่รู้ว่าลึกๆ คืออะไร และกำลังต่อรองในเรื่องราคาของเราก็จะไม่มี
ดังนั้น การที่เป็น operator ด้วยตัวเอง จะทำให้รู้เลยว่าเราจะทำอย่างไร
อย่างน้อยมันก็จะได้แบ่งการบริหารทรัพย์สินใต้ดินของเรา ที่ต้องตกเป็นสัมปทานของต่างชาติไปได้มาก"
การดำรงบทบาทเป็นบริษัทสำรวจและผลิตปิโตรเลียม ซึ่งต้องใช้เงินทุนจำนวนมหาศาล
ดังนั้นบริษัท ปตท.สผ.จึงเป็นบริษัทลูกแห่งแรกของ ปตท.ที่ถูกวางแผนให้แปรรูป
ด้วยการเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ ตั้งแต่ปี 2539 และได้มีการออกไป road-
show เพื่อขายหุ้นให้กับนักลงทุนต่างประเทศ ในช่วงที่ประเทศไทยประสบกับวิกฤติค่าเงิน
ซึ่งปรากฏว่าหุ้นของ ปตท.สผ. ได้รับความสนใจจากนักลงทุนเป็นจำนวนมาก และ
deal การขายหุ้น ปตท.สผ. ครั้งนั้นได้รับการกล่าวขานจากสื่อต่างประเทศ ว่าเป็น
deal ใหญ่ที่สุด ที่เกิดขึ้นในภาวะที่ประเทศกำลังเผชิญกับปัญหา
ปัจจุบันนอกจากแหล่งบงกชแล้ว ปตท.สผ.กำลังอยู่ในขั้นตอนการเข้าเป็น operator
ในแหล่งอาทิตย์ ซึ่งเป็นแหล่งก๊าซธรรมชาติในอ่าวไทยเพิ่มขึ้นอีกแหล่งหนึ่ง
ขณะเดียวกัน ก็ได้ขยายบทบาทออกไปเป็นผู้เล่นในธุรกิจสำรวจและผลิตปิโตรเลียมระดับโลก
ด้วยการเข้าไปร่วมลงทุนผลิตก๊าซธรรมชาติจากแหล่งยาดานา และเยตากุนในสหภาพพม่า
รวมถึงแหล่ง JDA ซึ่งเป็นพื้นที่พัฒนาร่วมระหว่างไทยกับมาเลเซีย
นอกจากนี้ ก็ยังเข้าไปเป็นผู้สำรวจหาแหล่งปิโตรเลียมในเวียดนาม และในอีกหลายประเทศแถบตะวันออกกลาง
เป็นบทบาทที่ไม่แตกต่างจาก UNOCAL เชลล์ เอกซอน หรือโททาล ฯลฯ ซึ่งเป็นบริษัทพลังงานจากชาติตะวันตก
คือการเป็นเจ้าของทรัพยากรในต่างประเทศ
นับจากนี้คำว่า "โชติช่วงชัชวาล" ที่เคยคุ้นหูกันเมื่อ 20 กว่าปีก่อน อาจไม่ได้มีความหมายเฉพาะแต่เพียงภายในประเทศไทยเท่านั้น
สัญลักษณ์รูปคบเพลิงสีฟ้า ที่มีใจกลางเป็นวงกลมสีแดง ซึ่งมีความหมายถึงความเจริญรุ่งเรืองจากการผสมผสานของ
พลังงานปิโตรเลียม กำลังจะเป็นที่คุ้นตาของชาวต่างชาติมากขึ้นๆ
