หลายวันก่อนผมวางแผนจะไปเที่ยวต่างประเทศโดยจะต้องจองโรงแรมผ่านทางอินเทอร์เน็ต ปัญหาเกิดขึ้นตรงที่ผมไม่มั่นใจว่า เว็บไซต์เหล่านั้นเชื่อถือได้หรือไม่

ผมลองหาตามกระทู้และค้นหาผ่านเว็บอย่าง Google แต่ก็ไม่ได้รับคำตอบใดๆ ที่ตรง แต่สุดท้ายผมก็พบคำตอบครับ

Yahoo! Answer มีคำตอบนี้ให้ผมครับ โดยผมเข้าไปตั้งคำถามและได้รับคำตอบจากผู้เข้าใช้บริการและนักตอบคำถามทั้งหลาย นอกจากนี้ผมยังเข้าไปอ่านคำถามเก่าๆ ที่เกี่ยวข้องกับเรื่อง การจองโรงแรมผ่านเว็บไซต์ที่ผมตั้งใจจะไปจองด้วย ซึ่งก็ทำให้ผมมั่นใจขึ้นพอสมควรแม้ผมจะยังไม่แน่ใจว่าคนที่มาตอบเชื่อถือได้หรือเปล่า

Yahoo! Answer กำลังเข้ามาเปลี่ยนแปลงระบบการเรียนรู้ของคนในโลกส่วนหนึ่งแต่ปัญหาที่หลายๆ คนกังขาก็คือ ความรู้เหล่านั้นเป็นความรู้ผิดๆ หรือเปล่า เราควรจะมีมาตรฐานอะไรสำหรับการตอบคำถามหรือไม่

ลองถามประเด็นเหล่านี้เข้าไปใน Yahoo! Answer กันเยอะๆ สิครับ

จริงๆ แล้ว Google ก็มีผลิตภัณฑ์ที่เรียกว่า Google Answers แต่เพิ่งจะปิดตัวไปเมื่อ 2 ปีที่แล้ว และถือเป็นการพ่ายแพ้ บนอินเทอร์เน็ตของ Google ที่เราอาจจะไม่ค่อยคุ้นชินมากนัก เพราะ Google มักจะชนะในแทบทุกสนามแข่งขัน อย่างไรก็ตามการปิดตัวของ Google Answers เป็นการส่งสัญญาณที่สำคัญอีกครั้งหนึ่ง ที่สำคัญคือ นี่เป็นชัยชนะของ Yahoo! เหนือความพ่ายแพ้ของ Google

Yahoo! Answer เป็นเว็บไซต์ที่เราสามารถจะถามคำถามอะไรเข้าไปก็ได้ในเว็บนี้ โดยปัจจุบันมีคนเข้าไปใช้งานมากถึง 120 ล้านคน และ Yahoo! Answer ก็มีเว็บไซต์สำหรับภาษาไทยด้วยเช่นกัน ซึ่งเมื่อไม่กี่เดือนก่อนก็สร้างความฮือฮาโดยการเชิญเอาเหล่าไอดอลของวัยรุ่นไทยเข้ามาตั้งคำถามในเว็บไซต์ Yahoo! Answer ประเทศไทย ซึ่งถือเป็นการเปิดตัวที่กลายเป็นทอล์กออฟ เดอะทาวน์และติดตลาดในเวลาไม่ช้าไม่นาน

ปัจจุบัน Yahoo! Answer มีคำถามสะสมไว้มากมายถึง 400 ล้านคำถาม ซึ่งคำถามทั้งหมดสามารถเรียกกลับมาดูได้ตลอด เวลา โดยจากข้อมูลของ Hitwise ซึ่งติดตามความเป็นไปของเว็บไซต์ต่างๆ ก็แจ้งว่า Yahoo! Answer เป็นเว็บไซต์ประเภทเพื่อ การศึกษาหรือเพื่อการอ้างอิงที่มีคนใช้มากเป็นอันดับสองรองจาก Wikipedia

ในหน้าเว็บไซต์ของ Yahoo! Answer จะแสดงถึงคำถามมากมายที่ส่งเข้ามาในแต่ละนาที โดยจะแบ่งกลุ่มตามความสนใจของผู้ใช้ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องความสัมพันธ์, คอมพิวเตอร์, งานบ้านไปจนถึงเรื่องเกี่ยวกับ การตั้งครรภ์ ซึ่งหัวข้อที่อยู่ในความสนใจเหล่านี้ก็พอจะเป็นคำตอบว่า ทำไม Yahoo! Answer สามารถดึงดูดความสนใจของผู้ใช้จำนวนมากได้

เมื่อพิจารณา Yahoo! Answer ในแง่ของการให้บริการข้อมูลแล้วนี่อาจจะเป็นปัญหาหนักหน่วงโดยจะเป็นการก่อนิสัยในการ ค้นคว้าวิจัยที่ไม่ค่อยดีนัก Yahoo! Answer ทำให้บางคนสมอ้างเอาข้อมูลผิดๆ มาใส่ไว้ และจะทำให้มีข้อมูลที่ไม่ถูกต้องมากมายในอินเทอร์เน็ต นี่จะเป็นการสร้างปัญหาที่หนักหน่วงให้กับคุณครูชั้นประถมและมัธยมที่จะต้องมาตามล้างตามเช็ดอีกมากมาย โดยเฉพาะเมื่อทุกวันนี้นักเรียนมักจะอาศัยข้อมูลที่ค้นหาเจอในอินเทอร์เน็ตมาเป็นคำตอบสำหรับคำถามที่คาใจพวกเขามากขึ้นเรื่อยๆ และอาศัยข้อมูลที่ค้นหาเจอในอินเทอร์เน็ตมา ช่วยในการทำการบ้านด้วย

เมื่อพิจารณาคำถามที่มีความซับซ้อน อย่างเช่น "ทำไมท้องเราถึงร้องทุกครั้งที่เรารู้สึกหิว" จะพบว่าเป็นเรื่องยากที่จะสามารถตอบคำถามเหล่านี้ได้ในเว็บไซต์อย่าง Yahoo! Answer ที่ใครๆ ก็เข้ามาตอบคำถามได้ ในขณะที่ถ้าเราต้องการคำวิจารณ์สำหรับทรงผม ใหม่ของเราหรือปัญหาที่ไม่ต้องมีการคำนวณที่ซับซ้อนมากมาย Yahoo! Answer น่าจะเป็นคำตอบที่ดีและเหมาะสมที่สุด นอกจากนี้ จำนวนผู้ที่เข้ามาเยี่ยมชมเว็บไซต์ Yahoo! Answer ก็มากมายในระดับที่ ถ้าเราต้องการ รู้คำตอบเร็วมากแค่ไหน และคำถามเราน่าสนใจมากในระดับหนึ่ง ก็จะทำให้เราสามารถ ได้รับคำตอบสำหรับคำถามที่เราส่งเข้าไปได้อย่างรวดเร็วมาก

สภาพที่เป็นไปของ Yahoo! Answer ในทุกวันนี้ได้สร้างความกังวลใจให้กับเหล่านักการศึกษาจำนวนมากว่าอินเทอร์เน็ตกำลังจะสร้างคนรุ่นที่องค์ความรู้จะถูกละทิ้งอย่างไม่สนใจไยดี โดยปัญหาที่เกิดขึ้นไม่เพียง แต่ทำให้เว็บไซต์ Yahoo! Answer มาช่วยให้เหล่านักเรียนประถมและมัธยมทำการบ้าน แบบผิดๆ แต่ยังทำให้พวกเขาลอกการบ้านโดยได้ความรู้ที่ผิดๆ ไปด้วย

นักวิเคราะห์คนหนึ่งศึกษาคำถามที่ส่ง เข้าไปในเว็บไซต์ Yahoo! Answer พบว่า บางคำถามที่เกี่ยวกับประเพณีและความเชื่อของคนอเมริกันพื้นเมือง เมื่อดูการตอบคำถาม นี้ในเว็บไซต์ Yahoo! Answer พบว่า มีคนเข้ามาตอบ 97 คนโดยมีทั้งคำตอบที่ดูน่าเชื่อถือ ให้ความรู้ และให้ข้อมูลอ้างอิงที่มีประโยชน์ แต่ก็พบว่าหลายๆ คำตอบทำให้ผู้อ่านเข้าใจผิด สับสน และบางทีก็เป็นคำตอบ ที่ผิดๆ

ในคำถามที่ต้องการความรู้ทางวิชาการ เฉพาะทางอย่างคำถามเกี่ยวกับฟิสิกส์นั้น ก็พบว่าหลายๆ คำถามผู้เข้ามาตอบให้คำตอบ ที่ถูกต้องและชัดเจน แต่บางคำตอบก็สร้างความหนักใจได้มากทีเดียว

บางคนอาจจะเข้าใจผิดไปว่า Yahoo! Answer ก็เหมือนๆ กับ Wikipedia ในแง่ที่เป็นแหล่งอ้างอิงข้อมูลและแหล่งความรู้ที่สมบูรณ์ แต่จริงๆ แล้ว มีความแตกต่างระหว่างสองเว็บไซต์นี้ค่อนข้างมาก โดยเฉพาะมันเป็นคำตอบที่ว่า ทำไม Wikipedia ถึงประสบความสำเร็จอย่างสูง ทำไมเว็บไซต์ที่ใช้ในการอ้างอิงถึงเป็นเรื่องยากที่จะลอกเลียนแบบได้ และทำไม Yahoo! Answer ถึงได้รับความนิยมอย่างสูงแม้ว่ามันจะให้ข้อมูลที่ผิดๆ ก็ตาม

จริงๆ แล้ว Wikipedia ก็เหมือนๆ กับ Yahoo! Answer ในแง่ที่ว่ามันไม่ได้เป็นแหล่งอ้างอิงที่สมบูรณ์แบบ แต่สำหรับผู้ใช้อินเทอร์เน็ตที่มีความเข้าใจในระดับหนึ่งย่อมรู้ว่าจะใช้งานมันอย่างไร โดยเฉพาะ Wikipedia ในฐานะที่เป็นแหล่งข้อมูลที่ทรงคุณค่า ในช่วง สองสามปีที่ผ่านมาได้มีการถกเถียงกันอย่างเผ็ดร้อนว่า Wikipedia มีความน่าเชื่อถือในระดับเดียวกับ Encyclopedia Britannica ได้หรือไม่ แต่อย่างน้อยนี่ก็แสดงให้เห็นในแง่หนึ่งว่า Wikipedia มีความน่าเชื่อถือในระดับที่มีคนตั้งคำถามนี้ขึ้นและนำมาถกกัน แล้วสำหรับ Yahoo! Answer ล่ะ วันหนึ่งจะมีคำถามแบบนี้บ้างไหม

ข้อดีที่สำคัญของ Wikipedia ก็คือมันเป็นระบบที่จัดการตัวเองทั้งในแง่ให้ข้อมูล และตรวจสอบข้อมูลของมันเอง ความพยายามอย่างหนักหน่วงที่จะทำให้แต่ละหน้าของ Wikipedia มีความถูกต้องและขจัดข้อความที่ไม่มีความสำคัญได้ส่งผลข้างเคียงที่สำคัญสำหรับ Wikipedia เองโดย Wikipedia จะให้ความสำคัญกับการทบทวน ตรวจสอบและแก้ไขมากกว่าการเพิ่มจำนวนข้อมูลให้มากมาย ในขณะที่ Yahoo! Answer กลับให้ความสำคัญกับปริมาณมากกว่าคุณภาพ โดย Yahoo! Answer จะพยายามป้องกันการตั้งคำถามซ้ำกับคำถามที่มีอยู่แล้ว แม้ Yahoo! Answer จะมีระบบการให้คะแนน โดยจะมีสัญลักษณ์มือแสดงการเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วย แต่ก็ไม่ได้บอกว่าข้อมูลที่ให้นั้นถูกต้องหรือไม่ แต่กลับมีการแฝงข้อมูลที่ผิดๆ ไว้มากมาย หลายๆ คำตอบพบว่า ตัวคำตอบที่แท้จริงจะถูกซุกซ่อนอยู่ในส่วนใดส่วนหนึ่งของหน้าคำตอบนั้น แต่รอบข้างอาจจะเต็มไปด้วยข้อมูลที่ผิดๆ มากมายหรืออาจจะมีข้อมูลที่ไม่เกี่ยวข้องใดๆ กับคำถามที่ตั้งขึ้นมาโดยไม่มีความพยายามใดๆ ที่กำจัดมันทิ้งไปก่อนจะมาแสดงในหน้าเว็บไซต์

Wikipedia ให้ความสำคัญกับการตรวจสอบอย่างสม่ำเสมอ ถ้ามีผู้ไม่ประสงค์ดีพยายามใส่ข้อมูลผิดๆ ลงไป ผู้ควบคุมหรือ ดูแลหัวข้อนั้นๆ ก็จะกำจัดข้อมูลผิดๆ เหล่านั้นไป และถ้ามีความมูลใหม่ๆ เพิ่มขึ้นมาหรือ มีใครสักคนยอมเสียเวลามาปรับปรุงข้อมูลในปัจจุบัน ก็จะทำให้เนื้อหาใน Wikipedia หัวข้อนั้นๆ มีความสมบูรณ์มากขึ้นๆ กว่าเวอร์ชั่นเริ่มต้นในตอนแรก ในขณะที่ Yahoo! Answer กลับปิดโอกาสที่จะให้ตอบคำถามใดๆ หลังจากหนึ่งสัปดาห์ผ่านไป ในขณะที่คำถามและคำตอบนั้นๆ ยังคงปรากฏให้เห็น อยู่ตลอดกาล นั่นหมายความว่าแต่ละคำถาม จะมีเวลาให้เพียงเจ็ดวันในการดึงดูดคนให้เข้ามาตอบ

ชุมชน Wikipedia ได้สร้างมาตรฐานวัฒนธรรมของความน่าเชื่อถือที่ค่อนข้างสูง การจะส่งเรื่องราวใดๆ เข้าไปแสดงใน Wikipedia จะต้องเป็นข้อมูลที่ชัดเจนและถูกต้องเที่ยงตรงมากพอ ที่ผ่านการตรวจสอบของผู้ใช้คนอื่นๆ ได้ ในขณะที่ Yahoo! Answer มีระบบให้รางวัลโดยทุกครั้งที่เราตอบคำถามเราจะได้คะแนนสองแต้ม และถ้าคำตอบของเราได้รับเลือกให้เป็นคำตอบที่ดีที่สุดก็จะได้ 10 แต้ม โดยคนที่ตั้งคำถามจะมีโอกาสที่จะเลือกคำตอบที่ดีที่สุด แต่ถ้าเขาไม่เลือก คนในชุมชน Yahoo! Answer จะเป็นคนเลือกเอง โดยผ่านคะแนนโหวต ระบบการให้คะแนนนี้ถือเป็นจุดแข็งของ Yahoo! Answer แต่ขณะเดียวกันก็กลายเป็นจุดอ่อนที่สำคัญไปในตัวด้วย โดยทุกคนสามารถได้รับคะแนนจากการตอบคำถาม แต่กลับไม่มีความพยายามใดๆ ที่จะทำให้มั่นใจได้ว่าแต่ละคำตอบ ถูกต้องหรือไม่

อย่างไรก็ตาม Yahoo! Answer ก็ทำให้เราสามารถตั้งคำถาม ในแบบที่ Wikipedia อาจจะเข้าไม่ถึงหรือไม่เคยให้ความสนใจ ผู้ตั้งคำถามหลายๆ คนเพียงแค่ต้องการคำแนะนำหรือความรู้เฉพาะเล็กๆ น้อยๆ อย่างเช่นอยากให้ช่วยแนะนำร้านอาหารเท่านั้น หรือพวกเขาอาจจะเพียงแค่ต้องการเริ่มต้นพูดคุยหัวข้อเล็กๆ หัวข้อ หนึ่งเท่านั้น ซึ่งคำถามเหล่านี้สามารถสร้างความหลากหลายของการตอบคำถามได้ และผู้ถามก็สามารถแยกแยะได้เองว่าคำตอบใด ดีหรือไม่

แต่แม้ว่าคำตอบใน Yahoo! Answer จะดูไม่ค่อยน่าเชื่อถือนัก แต่มันก็สะท้อนให้เห็นจากความนิยมในตัวของเว็บไซต์นี้เมื่อเทียบกับคู่แข่งในตลาดเดียวกันอีกหลายๆ เจ้า ไม่ว่าจะเป็น Askville ของ Amazon.com, Answerbag, WikiAnswers, AnswerBank และ Ask Metafilter โดย Yahoo! Answer ยังคงได้รับความนิยมเป็นอันดับหนึ่ง และสำหรับตลาดนี้ขนาดของความ นิยมมีความสำคัญมาก ซึ่ง Yahoo! Answer ก็มาถูกทางแล้ว

นอกจากการจัดให้เว็บไซต์อย่าง Yahoo! Answer และคู่แข่งอื่นๆ เป็นหนึ่งในแหล่งอ้างอิงข้อมูลแล้ว สิ่งที่เว็บไซต์เหล่านี้สร้างขึ้น คือ การเป็นเครือข่ายทางสังคม โดย Yahoo! Answer ได้สร้างสังคมของการปฏิสัมพันธ์ผ่านทางการตั้งคำถาม การอภิปราย โต้ตอบ การแสดงตัวในฐานะเป็นผู้เชี่ยวชาญ และการเป็นที่ที่จะช่วยแก้ปัญหาทุกอย่างไม่ว่าจะยากแสนสาหัสเพียงใดก็ตาม ก็จะสามารถหาคำตอบได้ที่นี่

Yahoo! Answer อาจจะไม่ใช่ยาวิเศษที่สามารถแก้ปัญหาทุกอย่างได้ แต่อย่างน้อย Yahoo! Answer ก็ให้ความรู้สึกว่า แม้ในโลกที่เปลี่ยวเหงาเพียงใด อย่างน้อยก็มีคนคนหนึ่งคอยรับฟังคุณอยู่

คุณจะไม่มีวันเหงาตายคนเดียวแน่นอน

อ่านเพิ่มเติม

1. Leibenluft, Jacob. (2007), 'A Librarian's Worst Nightmare,' Slate.com, Dec 7, 2007.

2. Agger, Michael (2007), 'Wikipedia Unmasked,' Slate.com, Aug 27, 2007.

3. Thompson, Clive (2004), 'Art Mobs,' Slate.com, July 21, 2004.

4. Noah, Timothy (2007), 'Evicted From Wikipedia,' Slate.com, Feb 24, 2007.

5. Boutin, Paul (2005), 'Galaxy Quest,' Slate.com, May 3, 2005.

6. Schiff, Stacy (2006), 'Know it all : Can Wikipedia conquer expertise?,' The New Yorker, July 31, 2006.