- เกาะติดกระแสการทำงานเพื่อสังคมระดับโลก แรงขับเคลื่อนสู่มาตรฐาน ISO 26000
- อัพเดทมติการประชุมล่าสุดกรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย
- เผย 7 หลักเกณฑ์ทำงานเพื่อความผาสุกใน-นอกองค์กร
- แนะองค์กรไทยควรเริ่มนำความสามารถที่มีอยู่มาปรับใช้ เตรียมพร้อมรับมือระบบมาตรฐานคลอดกลางปี 2552

กระแสการบริหารองค์กรในมิติของความยั่งยืน หรือ Sustainable กำลังถูกหยิบยกขึ้นมาถกเถียงกันอย่างกว้างขวาง แต่อย่างไรก็ตาม สิ่งที่ถกเถียงกันมักจะถูกกำหนดโดยจิตสำนึกของผู้บริหารมากกว่าถูกกำหนดเป็นกฎเกณฑ์เดียวกันทั่วโลก เพราะฉะนั้น จากช่องว่างดังกล่าว ทำให้เกิดความคิดที่จะร่างมาตรฐาน ISO (International Organization For Standardization) เพื่อเป็นแนวทางให้องค์กรทั่วโลกปฏิบัติตาม

ในขณะนี้ร่างหลักเกณฑ์ ISO 26000 อยู่ระหว่างร่วมกันลงมติถึงแนวทางการทำงาน โดยคณะทำงานภายใต้คณะกรรมการบริหารงานวิชาการของ ISO จากทั่วโลก ซึ่งล่าสุดมีการประชุมที่กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย "ผู้จัดการรายสัปดาห์" ติดตามความคลื่นไหวมานำเสนอให้องค์กรไทยเตรียมความพร้อมเพื่อรับมือกับระบบมาตรฐานดังกล่าวที่จะมีการนำมาใช้กลางปีพ.ศ. 2552

เผย 7 เกณฑ์ทำงานสู่เป้าหมาย ISO 26000

ศุภชัย เทพัฒนพงศ์ ผู้อำนวยการ กองกิจกรรมมาตรฐานระหว่างประเทศ สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม ในฐานะเป็นตัวแทนของประเทศไทยร่วมร่างเกณฑ์มาตรฐาน ISO 26000 กล่าวว่า ด้วยกระแสการทำงานเพื่อสังคม หรือ Coperate Social Responsibility : CSR ที่เป็นแรงขับเคลื่อนหนึ่งให้เกิดมาตรฐาน ISO 26000 ซึ่งให้ความสำคัญกับความรับผิดชอบต่อสังคม หรือ Social Responsibility : SR ซึ่งไม่ใช่แค่การจัดการด้านสิ่งแวดล้อมภายในหรือภายนอกองค์กร แต่ต้องหมายรวมถึงการจัดการทุกกระบวนการทำงานโดยไม่ส่งผลกระทบกับผู้มีส่วนได้เสีย

ดังนั้น ISO 26000 จะเป็นกรอบการทำงานที่ทุกฝ่ายร่วมกันทำเพื่อสร้างโลกแห่งอนาคตให้มีความน่าอยู่ขึ้น โดยผู้บริหารต้องมีการคิดที่กว้างไกลและยั่งยืน และต้องมีการจัดการนวัตกรรมใหม่ๆ มาส่งเสริมในบางเรื่อง เพราะหากทุกประเทศทั่วโลกมีระบบมาตรฐานนำทางย่อมก่อให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ใหม่ๆ ขึ้น ซึ่งเมื่อมีมากจะทำให้เกิดการถ่ายทอดความรู้ในการจัดการด้านสิ่งแวดล้อมไปทั่วโลก

"ขณะนี้มาตรฐานไม่ได้จำกัดอยู่เฉพาะภาคอุตสาหกรรม แต่ต้องมีการกำหนดไว้เป็นกรอบการทำงานกว้างๆ เช่น การบริการด้านสุขภาพ ความปลอดภัย สิ่งแวดล้อม การประหยัดพลังงาน และรวมไปถึงการที่สังคมและโลกจะอยู่ร่วมกันอย่างไรจึงจะมีความสุขที่ยั่งยืน" ศุภชัย กล่าวย้ำ

อย่างไรก็ตาม เมื่อต้นเดือนพฤศจิกายน 2550 ที่ผ่านมา มีการประชุมเพื่อร่างกรอบหลักเกณฑ์ของ ISO 26000 ที่กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย โดยมีตัวแทนจากทั่วโลกลงมติใน 7 แนวทางดังนี้

1. ปฏิบัติตามกฎหมายโดยไม่หลีกเลี่ยง (Compliance With The Law) ซึ่งเป็นการจัดการโดยพื้นฐานที่ทุกบริษัทต้องมี แต่ในการนำมาใช้เพื่อเป็นระบบสากลของโลกผู้ประกอบบางประเทศอาจมีกฎหมายบังคับใช้ไม่เหมือนกัน สามารถนำข้อบังคับที่เป็นผลดีต่อผู้มีส่วนได้เสียมาปรับใช้กับการทำงานในอีกประเทศหนึ่งที่ไม่มีกฎหมายบังคับ

2. ต้องรู้จักยอมรับทั้งผิดและชอบ (Accountability) เนื่องจากการทำงานในภาวะของการแข่งขันปัจจุบันผู้ประกอบการพยายามสร้างความเป็นหนึ่งทำให้บางครั้งอาจเกิดข้อผิดพลาดทำให้ผู้ที่ได้รับผลกระทบต้องหาคนรับผิดชอบ ดังนั้น องค์กรผู้ผลิตต้องมีสปิริตยอมรับในสิ่งที่ตนทำผิดพลาด

3. ทำทุกสิ่งด้วยความโปร่งใส (Transparency) โดยต้องมีความซื่อสัตย์ จริงใจ มีคุณธรรม จริยธรรม ซึ่งจะเป็นเกราะป้องกันความเสี่ยงที่จะเกิดขึ้นกับการประกอบธุรกิจเพราะขณะนี้กระแสของทุนนิยมส่งผลกระทบต่อทัศนคติของคนค่อนข้างมากทำให้ความรู้สึกผิดชอบชั่วดีลดน้อยลง

4. คำนึงถึงการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development) ทั้งการทำงานที่เป็นการรักษาสิ่งแวดล้อมในระยะยาว ตลอดจนการบริหารจัดการผลประโยชน์ของผู้มีส่วนได้เสียให้เกิดขึ้นอย่างยั่งยืน โดยทุกฝ่ายต่าง Win-Win

5. ไม่ทำอะไรที่เสี่ยงต่อผลเสียหายร้ายแรง ซึ่งเป็นอีกปัจจัยสำคัญที่จะทำให้องค์กรน่าคบค้า เพราะในการประกอบธุรกิจผู้บริหารย่อมรู้ดีว่าสิ่งใดเป็นผลอันตรายต่อผู้อื่น ดังนั้น ผู้บริหารต้องมีการป้องกันความเสี่ยงทุกครั้งในการทำงาน

6. เคารพสิทธิมนุษยชน (Respect For Fundamental Human Rights) เนื่องจากคนทุกคนมีความแตกต่างทางเชื้อชาติ ศาสนา ซึ่งอาจเห็นได้ในบางประเทศที่มีการแบ่งแยกสีผิวทำให้บุคคลากรในองค์กรมีการแบ่งฝักฝ่าย โดยจะส่งผลให้เกิดความแตกแยกซึ่งทำให้เกิดความเสียหายต่อทรัพย์สินและชีวิต เพราะฉะนั้นการบริหารที่ดีต้องมีความเท่าเทียมกันเพื่อให้เกิดความแตกแยกน้อยที่สุด

และ7. ร่วมพัฒนาสังคม (Social Development) ด้วยการสนับสนุนส่งเสริมด้านเงินทุนหรือความรู้ให้กับชุมชนที่ตนทำธุรกิจอยู่ ซึ่งเมื่อทุกองค์กรมีเป้าหมายเดียวกันจะทำให้เกิดเครือข่ายพัฒนาสังคมระดับประเทศจนถึงระดับโลก

"สำหรับทั้ง 7 กรอบการทำงานในการประชุมใหญ่ที่กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย มีมติเป็นเอกฉันท์ว่า บริษัทที่ดีไม่จำเป็นต้องทำทุกประเด็น แต่ต้องบอกถึงเหตุผลหรือความจำเป็นทีไม่ปฏิบัติในข้อที่ไม่ได้ทำในตอนท้ายของรายงานมาตรฐาน ISO 26000"

สร้างจิตสำนึกภายใน ด้วยความสมัครใจ

ศุภชัย ยังกล่าวถึงความมุ่งหวังที่จะทำให้ ISO 26000 ช่วยลบภาพเก่าๆ ของระบบมาตรฐานที่หลายคนมองว่าเป็นเครื่องมือหาเงินขององค์กรข้ามชาติซึ่งเข้ามาเป็นที่ปรึกษาให้กับองค์กรไทยหรือประเทศกำลังพัฒนา ซึ่งในการประชุมครั้งล่าสุดมติที่ออกมาระบุว่า มาตรฐาน ISO 26000 จะไม่มีการกำหนดให้เป็นข้อบังคับที่ทุกองค์กรต้องทำ เพราะต้องการให้ทุกหน่วยงานเกิดความตระหนักต่อความรับผิดชอบต่อสังคม

ดังนั้น บริษัทที่มีการทำงานตามกรอบ ISO 26000 จะต้องบรรจุเรื่องนี้ให้อยู่ในรายงานประจำปี เช่น เครือซิเมนต์ไทย (SCG) ที่ทำรายงานประจำปีด้าน CSR โดยจะมีแนวทางการเขียนรายงานที่เป็นแบบมาตรฐานเพื่อความชัดเจนในการตรวจสอบตามแบบสากล ซึ่งจะเป็นผลดีต่อผู้ประกอบการในการสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้มีส่วนได้เสียกับองค์กรและพาร์ตเนอร์ผู้ร่วมลงทุนกับบริษัท ขณะเดียวกันในขั้นต้นที่ประชุมยังไม่มีมติที่จะให้ผู้ประกอบการที่มีการทำ ISO 26000 นำโลโก้หรือสัญลักษณ์ใดๆ เพื่อสื่อสารกับบุคคลภายนอก เช่น แผ่นป้ายโฆษณา ฯลฯ

"ในการร่างเกณฑ์ทำงานจะมีการประชุมอีก 2 ครั้ง ในเดือนกันยายน 2551 ที่สาธารณรัฐชิลี เมืองซันติอาโก และครั้งสุดท้ายที่ประเทศ เดนมาร์ก"

ศุภชัย ยังแนะนำถึงการเตรียมความพร้อมขององค์กรไทยว่า ในขั้นเริ่มต้นผู้ประกอบการไทยควรนำเอาข้อปฎิบัติของ ISO 26000 บางข้อมาปรับใช้กับองค์กร เพื่อเตรียมความพร้อมในอีก 2 ปีข้างหน้า ซึ่งในองค์กรที่มีขนาดใหญ่อาจจะไม่ได้รับผลกระทบมากนัก แต่องค์กรขนาดเล็กและขนาดกลางของคนไทยยังเป็นเรื่องน่าห่วงเพราะยังไม่มีการจัดการที่เป็นระบบ

จะเห็นได้ว่าต่อให้มีระบบมาตรฐานเพื่อกำหนดกรอบการทำงานมากแค่ไหน แต่ถ้าผู้บริหารและพนักงานไม่มีความตระหนักในการบริหารจัดการด้านคุณภาพและสิ่งแวดล้อมย่อมยากที่จะก้าวไปสู่ความสำเร็จในเรื่องนี้