การรับรู้ถึงคุณประโยชน์ของการจัดตั้งกองทุนสำรองเลี้ยงชีพทั้งภาครัฐและเอกชน
โดยเฉพาะในส่วนของลูกค้าที่ถือเป็นหลักประกันสำคัญในยามออกจากงาน จากภาครัฐในฐานะที่เม็ดเงินดังกล่าวจะเป็นอีกแหล่งเงินทุนระยะยาวที่สำคัญ
(ที่จะเข้ามาอุดช่องว่างระหว่างเงิน ออมและเงินลงทุน) นั้นช่วยให้ธุรกิจการ
จัดการกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ ซึ่งถือกำเนิดขึ้นตั้งแต่ปี 2527 และเติบโตขึ้นได้อย่างรวดเร็ว
โดยเฉพาะในช่วง 12 ปีแรก ขนาดของกองทุนเพิ่มจำนวนขึ้นจากระดับเพียง 500 กว่าล้านบาท
มาอยู่ ในระดับแสนล้านบาท
ผลพวงจากวิกฤติเศรษฐกิจการเงินที่เกิดขึ้น ทำให้การเติบโตของธุรกิจดังกล่าวชะลอตัวลง
แม้ว่าช่วงปี 2539-2540 อัตราการขยายตัวที่ลดลงยังคงถูก ยับยั้งไว้ได้บ้างบางส่วนจากการเร่งจัดตั้งกองทุนสำรองเลี้ยงชีพของบรรดารัฐวิสาหกิจ
ปี 2541 พิษเศรษฐกิจปรากฏผลกระทบในเชิงลบต่อตัวธุรกิจจัดการกองทุนสำรองเลี้ยงชีพอย่างชัดเจน
โดยอัตราการขยายตัวของเงินกองทุนตก ลงอย่างรุนแรงจากปีก่อนหน้าที่ 50.57%
มาเหลือเพียง 15.44%
ส่วนสถานการณ์การดำเนินธุรกิจ เมื่อปีที่ผ่านมายังไม่แตกต่างจากปีก่อนหน้านัก
ปัจจัยลบต่างๆ ยังคงไม่จางหาย เป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการดำเนินธุรกิจ
นี้ อีกทั้งอัตราผลตอบแทนจากสิน ทรัพย์ที่มีสัดส่วนสูงสุดในพอร์ตการลงทุนของกองทุน
ได้แก่เงินฝากธนาคาร ในรูปอัตราดอกเบี้ยเงินฝากที่ทยอยอ่อน ตัวลงอย่างต่อเนื่อง
เป็นปัจจัยสกัดกั้นให้ขนาดเงินกองทุนขยายตัวได้ไม่สูงนัก
แม้สภาพเศรษฐกิจที่ซบเซาจะส่งผลกระทบต่อตลาดกองทุนสำรองเลี้ยงชีพโดยรวม
เช่น บริษัทบางแห่งต้องหยุดนำส่งเงินเข้ากองทุนหรืออาจต้องปิดกองทุนเพื่อจ่ายคืนแก่สมาชิก
แต่ในช่วงที่ผ่านมา บริษัท อเมริกันอินเตอร์แนชชั่นแนลแอสชัวรันส์ จำกัด
(เอไอเอ) กลับได้รับผลกระทบเพียงเล็กน้อย แถมมีลูกค้าหลายรายได้เปลี่ยนมาขอให้บริษัทบริหารเงินกองทุนแทน
ภควิภา เจริญตรา ผู้ช่วยรองประธาน ฝ่ายจัดการกองทุนของเอไอเอ กล่าวถึงผลงานการบริหารกองทุนสำรอง
เลี้ยงชีพในปี 2542 ว่า มีมูลค่าเงินกอง ทุนที่อยู่ภายใต้การบริหาร 3,700
ล้านบาท จำนวน 32 กองทุน มี 250 บริษัท เฉพาะเดือนธันวาคมมูลค่าเงินกองทุนเพิ่มขึ้นมากว่า
300 ล้านบาท เป็นผล จากได้ลูกค้ารายใหญ่เข้ามาถึง 2 บริษัท รวมลูกค้ารายใหม่ที่เข้ามาในปี
2542 จำนวน 90 บริษัท
ด้านผลตอบแทนปี 2542 โดยเฉลี่ยสูงกว่าอัตราดอกเบี้ยเงินฝากประจำ 3-4% ถ้าเป็นบริษัทบริหารอาจจะหวือหวา
แต่เราเน้นคุณภาพ ตราสารการเงินจะเลือกบริษัทเอกชนที่แข็งแกร่งและฝากเงินกับสถาบันที่มีคุณภาพ
ซื้อหุ้นกู้บริษัทที่มีผลประกอบการดี สภาพคล่อง สูง สามารถขายออกได้เร็วเมื่อมีคนลาออกจากกองทุน?
ภควิภากล่าว
สำหรับแผนการลงทุนในปี 2543 เธอกล่าวว่า ผลจากการวิเคราะห์ทิศทาง เศรษฐกิจไทยที่ส่วนใหญ่เชื่อมั่นว่าจะเริ่มฟื้นตัว
ทำให้คาดการณ์ว่าการลงทุนในตลาดหลักทรัพย์มีแนวโน้มที่ดีขึ้น บริษัทจึงให้น้ำหนักการลงทุนในตลาดทุน
15% โดยเน้นบริษัทที่มีผลประกอบการดี เพื่อนำมาซึ่งผลตอบแทนที่มากขึ้น เนื่อง
จากปัจจุบันอัตราดอกเบี้ยเงินฝากอยู่ใน ระดับต่ำมาก จึงจำเป็นต้องหาช่องทาง
การลงทุนเพื่อสร้างมูลค่าส่วนเกินให้กับเงินกองทุน
"ขณะนี้ฝ่ายลงทุนดูอยู่หลายกลุ่มแต่ด้วยจรรยาบรรณของผู้จัดการกองทุน
ไม่สามารถเปิดเผยได้เพราะจะเป็นการชี้นำตลาด แต่จะเน้นหุ้นที่มีมูลค่าตลาดขนาดใหญ่
ตอนนี้รอเพียงจังหวะเหมาะสมในการเข้าไปลงทุน? ภควิภากล่าว
การลงทุนของกองทุนสำรองเลี้ยง ชีพที่อยู่ภายใต้การบริหารของเอไอเอ มีทั้งระยะยาวและระยะปานกลาง
เพราะกองทุนดังกล่าวเป็นการเน้นการให้สวัสดิการกับพนักงานของบริษัท ที่จัดตั้งกองทุนเพื่อรักษาให้อยู่กับบริษัทไปนานๆ
รวมทั้งเอไอเอ เน้นคุณภาพด้านการลงทุน เพราะต้องการให้ลูกค้าเลือกบริษัทเป็นผู้จัดการกองทุนในปีต่อไป
ซึ่งกองทุนดังกล่าวการเป็นผู้จัดการกองทุนจะมีสัญญาปีต่อปี เมื่อครบกำหนดลูกค้าสามารถตัดสินใจเปลี่ยนผู้จัดการกองทุนได้
พร้อมกันนี้ในปี 2543 จะเป็นปีที่เอไอเอรุกตลาดกองทุนสำรองเลี้ยงชีพต่อไป
ด้วยการสร้างความแตกต่างจากผู้จัดการกองทุนรายอื่นๆ ด้วยการปรับปรุงบริการที่มีอยู่เดิมและหาบริการใหม่ให้ลูกค้ามากขึ้น
ปรับปรุงผลิต ภัณฑ์ให้ได้ประโยชน์สูงสุดต่อลูกค้า และจะทำให้คนทั่วไปรู้จักกองทุนสำรอง
เลี้ยงชีพเอไอเอ
นอกจากงานที่ต้องนำส่งรายงานสถานะกองทุนให้ลูกค้าเป็นประจำแล้วมีบริการเสริมสินเชื่อต่างๆ
และให้บริการ ประกันชีวิตในบางกรณี เพื่อทำให้ผลิต ภัณฑ์ไม่เหมือนบริษัทอื่น
พร้อมกับพยายามให้ลูกค้ามาใช้บริการเอไอเออย่างครบวงจร
สำหรับผลิตภัณฑ์ที่อยู่ภายใต้กองทุนสำรองเลี้ยงชีพของเอไอเอ ที่มีอยู่ในปัจจุบัน
มีกองทุนเดี่ยว เป็นลูกค้ารายใหญ่และมีกองทุนรวมสำหรับลูกค้ารายเล็ก และผลิตภัณฑ์บริการฐานข้อมูลให้ลูกค้า
เช่น ยอดเงิน ซึ่งกำลังพัฒนาระบบคอมพิวเตอร์เพื่อจะได้ให้บริการผ่านคอมพิวเตอร์ต่อไป
กองทุนเดี่ยวลูกค้าสามารถให้คำแนะนำในการลงทุนแก่กองทุนได้ ว่าลูกค้าต้องการเลือกลงทุนในสินค้าทุนอะไรบ้าง
สัดส่วนเป็นเท่าไหร่ ลงทุนในหุ้นตัวไหน จากนั้นเอไอเอจะนำคำแนะนำดังกล่าวเข้ามาสู่การพิจารณาถึงความเป็นไปได้ทางกฎหมาย
ซึ่งกำหนดให้ลงทุนในสินทรัพย์ที่ไม่มีความเสี่ยง 75% ส่วนอีก 25% สามารถลงทุนในสินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงสูงแต่จะมีระดับการจำกัดความเสี่ยงไว้เช่นกัน
"เช่นการลงทุนในหุ้นสามัญจะต้องทำการวิเคราะห์ และเน้นคุณภาพของบริษัทที่จะเข้าไปลงทุน
อย่างไรก็ตาม กองทุนเดี่ยวแม้จะมีการบริหารแบบเอกเทศแต่จะนำเข้าสู่ระบบศูนย์กลางเพื่อใช้ต่อรองเรื่องอัตราดอกเบี้ย
เพื่อสร้างผลตอบแทนให้ลูกค้าสูงที่สุด? ภควิภากล่าว
เธอกล่าวต่อไปว่าในด้านกองทุนรวม ขณะนี้มี 3 ประเภทแยกตามลักษณะการลงทุน
คือ กองทุนรวมที่ไม่ลงทุนในหุ้นสามัญ สำหรับกลุ่มลูกค้าที่ชอบความเสี่ยงต่ำ
ซึ่ง 2 ปีที่ผ่านมามีมูลค่าเงินกองทุนประเภทดังกล่าว 200 ล้านบาท
กองทุนรวมที่มีนโยบายลงทุนใน หุ้นกู้โดยไม่ลงทุนในหุ้นสามัญ เป็นลูกค้าที่เปลี่ยนผู้จัดการกองทุนรายใหม่และเลือกให้เอไอเอบริหารแทน
ซึ่งปี 2542 ที่ผ่านมา มีขนาดเงินกองทุนยังเล็กประมาณ 100 ล้านบาท
สุดท้ายเป็นกองทุนรวม เพิ่งเปิดตัวเมื่อเดือนกันยายนที่ผ่านมา มีมูลค่าเงินลงทุน
10 ล้านบาท มีนโยบาย ลงทุนในหุ้นสามัญ เพราะระยะเวลานี้ตลาดหุ้นไทยมีแนวโน้มที่ดี
และผลตอบแทนจะต่างกัน เพื่อให้ลูกค้ามีกอง ทุนที่เหมาะกับความสามารถในการรับความเสี่ยง
แน่นอนว่าการมองเห็นโอกาสในการดำเนินธุรกิจกองทุนสำรองเลี้ยงชีพไม่ใช่มีเฉพาะเอไอเอเท่านั้น
ดังนั้นการแข่งขันจะส่งผลให้ผู้จัดการกองทุน ต้องเร่งปรับปรุงวิธีการบริหารจัดการให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
มิฉะนั้นอาจจะไม่มีพื้นที่ให้ยืนในเชิงธุรกิจก็เป็นได้
