เมื่อนึกถึง ร้านค้าปลีกสะดวกซื้อ เซเว่นอีเลฟเว่นยังมาอันดับ 1 ทั้งจำนวนสาขากว่า 3,000 สาขาและตั้งเป้าในปี 2553 จะขยายครบ 5,000 สาขา รวมถึงการบริหารจัดด้วยระบบแฟรนไชส์ที่เป็นตัวอย่างให้กับหลายธุรกิจเข้าไปศึกษางาน

ล่าสุด แฟรนไชซีเซเว่นฯ ได้มาเปิดมุมมองหลายๆ แง่มุมของการเข้ามาทำธุรกิจ เพื่อเป็นประโยชน์ ให้กับผู้สนใจและอยู่ระหว่างการเลือกลงทุนแฟรนไชส์ต้องมีหลักคิด หลักพิจารณาอะไรบ้างไว้อย่างน่าสนใจ

จากพนักงานออฟฟิศ สู่เถ้าแก่ร้านเซเว่นฯ

นิธิวัฒน์ โสรัตนชัย แฟรนไชซีเซเว่นอีเลฟ สาขาตลาดเสม็ด จังหวัดชลบุรี ได้นำเงินที่เก็บออมร่วมกับภรรยาจากการเป็นพนักงานออฟฟิศ มาลงทุนซื้อแฟรนไชส์เซเว่นฯ เมื่อ 3 ปีที่ผ่านมา เขาเกิดในครอบครัวเชื้อสายจีนที่นิยมการค้าขายมีกิจการร้านโชว์ห่วยเป็นธุรกิจของครอบครัว พ่อแม่เป็นผู้บริหารจัดการร้านโดยมีลูกๆ คอยเป็นผู้ช่วยในวันเสาร์อาทิตย์ที่ว่างจากการเรียน พ่อแม่ของเขาจะคอยปลูกฝังเรื่องการค้าขายอยู่ตลอดเวลาตามสไตล์ของครอบครัวคนจีน

"พ่อแม่จะบอกว่าทำค้าขายดีที่สุดแต่เราก็ยังมองไม่ออก ก็เลยบอกว่าอยากทำงานออฟฟิศมากกว่า" นิธิวัฒน์ ย้อนให้ฟังถึงอดีต

หลังจากเลือกที่จะทำงานออฟฟิศ เป็นพนักงานด้านบัญชีจนมีเงินก้อน จึงปรึกษากับคู่ชีวิตว่าจะนำเงินก้อนนี้ไปทำอะไรดี คำตอบแรกคือ ธุรกิจแฟรนไชส์ เพราะโมเดลธุรกิจสามารถก้าวเข้าไปสู่การเป็นผู้ประกอบการได้เร็วที่สุด จึงลงมือศึกษาว่าธุรกิจใดที่สามารถให้ผลตอบแทนที่คุ้มค่าเพราะการนำเงินไปซื้อแฟรนไชส์ใด ถ้าเกิดการขาดทุนขึ้นมาจะไม่สามารถเรียกเงินคืนได้ หรือเลือกแฟรนไชส์ผิดพลาดก็ไม่สามารถเรียกร้องอะไรได้มากเพราะยังไม่มีกฎหมายแฟรนไชส์ และการที่จะหาเงินให้ได้เท่าเดิมก็เป็นเรื่องยากเนื่องจากอายุมากขึ้น

ดังนั้นเมื่อมีการอบรมสัมมนาแฟรนไชส์ที่ไหนเขาก็จะไปเข้าฟังข้อมูลเกือบทุกที่ ใช้เวลาศึกษาอยู่ประมาณ 2 ปี จึงสรุปว่าต้องเลือกแฟรนไชส์ที่มีชื่อเสียง มีฐานะมั่นคงและมีแนวโน้มการเติบโตที่ดี ซึ่งเซเว่นฯสามารถตอบโจทย์ตรงนี้ได้ครบถ้วนและความเชื่อมั่นที่มีต่อเครือซี.พี. ก็เป็นปัจจัยที่ทำให้เขาตัดสินใจซื้อแฟรนไชส์นี้

นอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่นคือความหลากหลายของสินค้า การให้บริการ 24 ช.ม. เมื่อได้เป็นแฟรนไชซีเซเว่นฯ จึงได้รู้ว่ามีการควบคุมคุณภาพสินค้าทุกขั้นตอน ยกตัวอย่างเรื่องของ นมซึ่งมีจุลินทรีย์ ต้องควบคุมอุณหภูมิตลอด ห้ามอยู่นอกตู้เย็นเกินกี่นาที เรื่องเล็กๆ ตรงนี้ โชว์ห่วยอาจจะถูกมองข้ามไป แม้กระทั่งคุณภาพในการบริการก็เป็นสิ่งที่สำคัญและทำให้เกิดความแตกต่างจากโชว์ห่วย

และ นิธิวัฒน์ มองว่าการเปิดร้านเซเว่นฯ จะส่งผลกระทบกับโชว์ห่วยด้วยระบบการบริหารจัดการของเซเว่นฯ ที่ดีกว่า อำนวยความสะดวกให้ลูกค้าได้มากกว่าและเป็นสิ่งที่ลูกเลือก โชว์ห่วยทั่วไปจึงได้รับผลกระทบ ทั้งๆ ที่ราคาขายโชว์ห่วยอาจขายถูกกว่าเพราะมีต้นทุนไม่มาก

เลือกลงทุนร้านสำเร็จรูปเห็นตัวเลข - ลดความเสี่ยง

ในการลงทุนครั้งนี้ นิธิวัฒน์ เลือกลงทุนร้านเซเว่นฯ ขนาด 2.5 ล้านและเลือกลงทุนในเซเว่นฯ ที่มีอยู่แล้ว เพราะมีตัวเลขรายได้รองรับความมั่นใจในการลงทุน ว่าการลงทุนครั้งนี้มีความเสี่ยงต่ำในขณะที่ผลตอบแทนคุ้มค่า ใช้เวลาไม่ถึง 4 ปีก็คืนทุน (หักต้นทุนค่าใช้จ่าย)

เดิมเมื่อครั้งที่เป็นพนักงานประจำมีรายได้เดือนหนึ่งอยู่ที่หลักหมื่น แต่ปัจจุบันรายได้ต่อเดือนอยู่ที่หลักแสน นอกจากผลตอบแทนที่คุ้มค่าแล้ว ยังได้ประโยชน์ทางอ้อมจากการเรียนรู้ระบบ และอุปกรณ์ต่างๆที่มีอยู่ในร้าน การพบปะคนที่หลากหลาย จึงเป็นการฝึกฝนทักษะในการบริหารคนไปโดยอัตโนมัติ

ในช่วงเริ่มต้นเป็นสมาชิกเซเว่นฯ นิธิวัฒน์ ต้องเรียนรู้งานทั้งร้านทุกขั้นตอน เสมือนกับการเป็นพนักงานใหม่ของเซเว่นฯ คนหนึ่งเมื่อทำงานได้อย่างคล่องตัวแล้วก็จะมีส่วนร่วมในการบริหารมากยิ่งขึ้น

เริ่มตั้งแต่การรับคนเข้าทำงาน สอนงานพนักงานใหม่ โดยมุมมองการบริหารเป็นแบบครอบครัวมี ความเป็นกันเองไม่ใช่นายจ้างกับลูกจ้าง สามารถทำงานแทนพนักงานได้ทุกขั้นตอน งานบางอย่างก็อาจจะต้องทำให้พนักงานดูเป็นตัวอย่างเสียก่อนที่จะบอกให้พนักงานทำ เพราะการสั่งเพียงอย่างเดียวอาจให้ความรู้สึกที่ไม่เต็มที่ในการทำงานของพนักงานในร้าน

ส่วนงานด้านการตัดสินใจก็มีอิสระค่อนข้างมาก บางอย่างก็สามารถตัดสินใจได้ด้วยตนเองโดยไม่ต้องรอการตัดสินใจจากสำนักงานใหญ่ แต่จะสามารถทำได้เมื่อมีประสบการณ์ในการบริหารแล้ว 1-2 ปี เช่น การทำ lay out สินค้า การจัดเรียงสินค้าซึ่งก็ยังอยู่ในขอบเขตของมาตนฐานที่เซเว่นฯ กำหนดไว้ คือ สินค้าที่ขายดีก็จะมีวิธีการเรียงที่สามารถเห็นได้ง่าย หรือเรื่องของพนักงานในร้านก็สามารถรับคนเข้ามาทำงานได้เองได้ แต่เมื่อใดที่ขาดคนก็สามารถส่งเรื่องให้กับสำนักงานใหญ่เพื่อที่จะส่งพนักงานมาช่วยได้

แต่งานบางอย่างก็ไม่สามารถตัดสินใจได้เองโดยลำพัง จะต้องผ่านการพิจารณาจากส่วนกลาง เช่น การรับสินค้าเข้ามาขายในร้าน โดยเฉพาะสินค้าท้องถิ่น ตรงจุดนี้ทางเซเว่นฯจะทีผู้เชี่ยวชาญที่ทำหน้าที่คัดเลือกสินค้าโดยเฉพาะ เนื่องจากการรับสินค้าใหม่เข้ามาขายเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อน ต้องดูหลายองค์ประกอบ เช่น สินค้ามีคุณภาพหรือไม่ มีศักยภาพที่จะผลิตที่จะส่งให้ร้านเซเว่นฯ มากน้อยแค่ไหน สำหรับอุปสรรคในการทำงานยังคงให้น้ำหนักในเรื่อง การบริหารคนมากที่สุด เพราะคนก็คือจุดกำเนิดของสินค้าหรือการบริการ

"เราเป็นเจ้าของร้านก็มีแนวคิดในการบริหารและการบริการลูกค้า ซึ่ง ณ จุดนี้เราก็มีคนทำงานอยู่ แนวคิดของน้องก็จะไม่เหมือนเรา รายได้ก็จะไม่เหมือนเรา การบริการของเขาก็ยังไม่เต็มร้อยเท่ากับที่เราต้องการ ส่วนใหญ่เป็นเรื่องการบริการมากกว่า" นิธิวัฒน์กล่าว

ทำธุรกิจภายใต้การแข่งเดือดกว่า 10 รายในรัศมี 2 ก.ม.

นิธิวัฒน์ ยอมรับเรื่องการแข่งขันในพื้นที่นั้นสูงมาก เพราะรัศมี 2 กิโลเมตรของสาขาตลาดเสม็ดที่ร้านตั้งอยู่นั้นมีเซเว่นฯ อยู่ทั้งหมด 7 สาขาเป็นร้านสาขาที่เซเว่นฯ ลงทุนเองและร้านสาขาของแฟรนไชซี ยังมี 108 Shop 1 สาขาและเมื่อกลางเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา Lotus Express เพิ่งมาเปิดสาขา ด้วยการแข่งขันสูงทำให้ยอดขายต่อวันลดลง 10-20% แต่ทั้งนี้ยังมั่นใจกลยุทธ์ของเซ่นเว่นฯ ทั้งการโปรโมชั่นราคา แถมสินค้า และ Excusive Brand หรือสินค้าเฉพาะที่มีขายในเซเว่นฯ เท่านั้น ยังทำให้เซเว่นฯ สามารถแข่งขันได้

หากมองถึงผลกระทบกับดิสเคาท์สโตร์รายใหญ่ที่มีครบทุกแบรนด์ทั้งเทสโก้ โลตัส แม็คโคร บิ๊กซี คาร์ฟู นิธิวัฒน์ บอกว่าสัมพันธ์กับพฤติกรรมผู้บริโภคในการเลือกซื้อสินค้า ถ้าเป็นของกินจะเลือกใช้บริการร้านสะดวกซื้อที่สะดวกใกล้บ้าน และด้วยทำเลย่านตลาดเสม็ดอยู่ใจกลางชุมชนศูนย์ราชการ หมู่บ้าน ซึ่งมีผู้คนหมุนเวียนต่อวันสูง ขณะของใช้ชิ้นใหญ่จะไปซื้อที่ดิสเคาท์สโตร์

"เซเว่นฯ ตอบสนองความต้องการของลูกค้าได้ดี เพราะมีสินค้าที่เป็นที่ต้องการสอดคล้องพฤติกรรมลูกค้าที่มาใช้บริการ โดยเฉพาะประเภทของกินและสินค้าในเครือซี.พี. ก็จะเข้าดิสเคาท์สโตร์ เหล่านี้หลายตัว และสินค้าบางตัวที่วางขายในเซเว่นฯ จะทำโปรโมชั่นทำให้มีราคาถูกกว่า"

ส่วนประเด็นที่เซเว่นฯ ขยายสาขาจำนวนมากและบางทำเลใกล้กันมากนั้น มองได้ 2 มุมมองอย่างแรกคือทำให้เกิดการแชร์รายได้และเป็นคู่แข่งขันกันเอง และอีกมุมหนึ่งเป็นการเอื้อธุรกิจของแบรนด์เดียวกันดีกว่าให้คู่แข่งทางการค้ามาเปิดบริการ

และต้นเดือนกรกฎาคมนี้ เตรียมที่จะเปิดเซเว่นฯ สาขาที่ 2 บนถนนสุขุมวิท ซึ่งห่างจากสาขาเดิมประมาณ 1 กิโลเมตร ซึ่งการแข่งขันบริเวณนั้นยังไม่สูงมากนัก และตั้งเป้าอนาคตจะขยายให้ครบ 3 สาขา จากนั้นได้เล็กงธุรกิจแฟรนไชส์ร้านอาหารที่มีไซส์ธุรกิจใหญ่ขึ้น ด้วยประสบการณ์การทำงานในอดีตตั้งแต่ งานคุมสต็อก งานบัญชี การตรวจสอบ ทำให้การเข้ามาเป็นแฟรนไชส์เซเว่นฯ เท่ากับการย่อบริษัทเอกชนสักแห่งหนึ่งมาบริหารเองทั้งหมด บวกกับความตั้งใจและความละเอียดอ่อนในการบริหาร นั่นคือสิ่งที่ที่ทำให้มายืน

นิธิวัฒน์ ได้ฝากข้อคิดสำหรับผู้ที่ต้องการมีแฟรนไชส์เป็นของตัวเองว่า การมีเงินเพียงปัจจัยเดียวไม่เพียงพอที่กิจการจะประสบความสำเร็จ !