จะกล่าวถึงสื่อที่สื่อได้ทั้งตัวอักษร เสียง และภาพเคลื่อนไหว ยุคนี้ไม่มีใครเกินหน้า ดีวีดี (Digital Versatile Disk) แผ่นพลาสติกขนาดเท่าจานรองแก้วกาแฟ ด้วยความสามารถในการบรรจุข้อมูลมัลติมีเดียในปริมาณมาก และยังสามารถจัดข้อมูลในรูปแบบที่สามารถใช้งานได้ง่าย ทั้งในเรื่องของกระด้างภัณฑ์ (Hardware) และละมุนภัณฑ์ (Software)

ดีวีดี กำลังจะเข้ามาอยู่ในชีวิตประจำวันของผู้คนจำนวนมากอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน ถึงแม้ว่าปัจจุบันแผ่นดีวีดีส่วนใหญ่ จะเป็นภาพยนตร์ (ซึ่งในส่วนใหญ่ของส่วนใหญ่นี้ก็เป็นภาพยนตร์ฮอลลีวู้ด หรือแบบว่าฮอลลีวู้ด หมายถึง ความบันเทิงแบบประชา นิยมอะไรทำนองนั้น) แต่เชื่อว่าในไม่ช้า ดีวีดี จะมีเนื้อหาสาระที่หลากหลายมิติ ครอบคลุมทั้งเรื่องของข่าวสาร ข้อมูล การศึกษา ธุรกิจ โฆษณา และการหารับประทาน ฯลฯ

ข้อได้เปรียบที่สำคัญของดีวีดี มีหลายประการได้แก่ ความ ง่ายในการใช้งาน ถ้าเทียบกับแผ่นซีดีรอมแล้ว ดีวีดีใช้งานง่ายกว่า มาก ซีดีรอมนั้นท่านจะต้องมีเครื่องคอมพิวเตอร์ เท่ากับว่าท่านจะต้องมีความสามารถในการใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ซึ่งก็ไม่ใช่ง่ายนัก ส่วนดีวีดีนั้นท่านเพียงมีความสามารถในการใช้นิ้วมือเลือกกดปุ่มรีโมตให้ถูกปุ่ม

ในแง่ของการลงทุนซื้ออุปกรณ์ ถ้าจะเล่นซีดีรอมท่านจะต้องซื้อเครื่องคอมพิวเตอร์ ซึ่งก็มีราคาหรือค่างวด (เงินผ่อน) อยู่ไม่น้อย แต่สำหรับดีวีดี เครื่องเล่นรุ่นประหยัดมีราคาประมาณ 5-6 พันบาท หรือถ้าใช้ของที่ผลิตจากประเทศ จีน ราคา 3 พันกว่าก็มีให้เลือกมากมาย ที่ผมเทียบดีวีดีกับซีดีรอม โดยมองข้ามวีซีดี หรือวิดีโอเทป เพราะสื่อสองอย่างหลังไม่สามารถสร้าง Interactive Menu ได้ซึ่งเป็นข้อจำกัดที่ไม่เข้าสมัยแล้ว

ส่วนข้อจำกัดของดีวีดีปัจจุบันคือ ราคา ของแผ่นที่ยังสูง และความหลากหลายของเนื้อหาและรูปแบบที่ยังน้อยมาก พูดถึงราคาของแผ่นจะมีอยู่ 2 ส่วนคือ ราคาของการผลิตเนื้อหา และราคาค่าของปัญญา อีกส่วนคือค่าวัสดุและค่าการผลิตแผ่น ซึ่งส่วนหลัง นี้ปัจจุบันถูกลงมาก โดยเฉพาะถ้าผลิตจำนวนมากๆ แต่ส่วนแรกขึ้นกับการแข่งขัน เนื่องจากปัจจุบัน ดีวีดีส่วนใหญ่เป็นภาพยนตร์จากค่ายภาพยนตร์ ราคาการผลิตเนื้อหาและค่าปัญญาจึงยังแพงอยู่มาก ถ้ามีการผลิตดีวีดีที่มีเนื้อหาหลากหลายและมีการแข่งขันกันมากขึ้นราคาส่วนนี้ก็จะลดลง

กล่าวถึงเรื่องของการผลิตเนื้อหาของดีวีดี ปัจจุบันสามารถ ทำได้ไม่ยากจนเกินไป มีผู้ผลิตอุปกรณ์และโปรแกรมการสร้างเนื้อหาดีวีดีออกมามาก อุปกรณ์ที่จำเป็นในการผลิตดีวีดีประกอบด้วย กล้องวิดีโอเพื่อการบันทึกภาพวิดีโอ อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ที่สามารถบันทึกและตัดต่อภาพและเสียงได้ เครื่องเขียนแผ่นดีวีดี (DVD Writer) และโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่เกี่ยวกับการสร้าง เนื้อหาดีวีดี

กล้องวิดีโอที่แพร่หลายในปัจจุบันจะบันทึกภาพเคลื่อนไหว ลงเทปขนาดเล็กที่เรียกว่า MiniDV ซึ่งมีความสะดวกในการใช้งานและให้คุณภาพของภาพที่ดี ในกรณีต้องการให้ภาพที่บันทึก มีคุณภาพสูงเป็นพิเศษ ท่านสามารถใช้กล้องชนิด 3 CCD ซึ่งมีอุปกรณ์รับภาพ (CCD) 3 ตัวจะได้ภาพที่คมชัดและสีสันสดใสเป็นพิเศษ ราคากล้องวิดีโอ MiniDV มีให้เลือกตั้งแต่ประมาณสามหมื่นบาทขึ้นไป สำหรับกล้อง 3 CCD มีราคาหกหมื่นกว่าบาทขึ้นไป

อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ที่สามารถบันทึกและตัดต่อภาพและเสียงได้ มีราคาตั้งแต่ประมาณสี่หมื่นบาทขึ้นไปจนถึงหลายแสนบาทขึ้นกับความสามารถในการทำงาน หลักการคือเป็นเครื่องที่สามารถรับข้อมูลภาพ และเสียงจากกล้องวิดีโอผ่านสายสัญญาณที่เรียกว่า FireWire หรือชื่อเป็นทางการว่า IEEE 1394

ในกรณีที่ท่านต้องการบันทึกวิดีโอที่เป็นสัญญาณอนาล็อก เช่น จากเครื่องเล่นวิดีโอรุ่นเก่า (VHS, Video8) หรือสัญญาณจาก โทรทัศน์ ท่านอาจใช้กล้อง MiniDV ที่มีความสามารถบันทึกสัญญาณอนาล็อกเป็นทางผ่าน หรือใช้อุปกรณ์ที่เรียกว่า Analog Video Capture Card ซึ่งสามารถบันทึกสัญญาณอนาล็อกวิดีโอ เข้าสู่เครื่องคอมพิวเตอร์ได้ จากนั้นก็ใช้โปรแกรมตัดต่อวิดีโอ เพื่อ ลำดับภาพ

ขั้นตอนการลำดับภาพ เราจะนำวิดีโอที่ได้ถ่ายทำไว้มาลำดับหรือตัดต่อด้วยโปรแกรมตัดต่อวิดีโอ ขณะเดียวกันเราก็สามารถผสมเสียงเช่นเสียงบรรยาย หรือเพลงประกอบ การตัดต่อ เราอาจทำเป็นวิดีโอ Title หรือเรื่อง ซึ่งเราสามารถบรรจุเรื่อง หลายๆ เรื่อง (Title) ในแผ่นดีวีดี และในแต่ละ Title เราสามารถกำหนดจุดของการเข้าหาจากเมนู ที่เรียกว่า Video Chapter ได้เกือบร้อยจุด การลำดับภาพเราอาจใช้โปรแกรมลำดับภาพราคาประหยัดที่ใช้งานง่าย เช่น Ulead Video Studio หรือโปรแกรมกึ่งอาชีพยอดนิยม Adobe Premiere หรือโปรแกรมระดับอาชีพ Avid Xpress DV เป็นต้น แต่โปรแกรมที่มีความสามารถยิ่งสูงจะยิ่งซับซ้อนและราคาแพงตามไปด้วย

สำหรับสนนราคาโปรแกรม Ulead Video Studio 7 รุ่นล่าสุดราคา 89.95 US$ เมื่อซื้อโดยการดาวน์โหลดโปรแกรม Adobe Premiere 6.5 ราคาประมาณหมื่นเศษ และ Avid Xpress DV 3.5 (รุ่นพื้นฐาน) ราคากว่าหกหมื่นบาท

หลังเสร็จจากการตัดต่อ Video เป็นเรื่องๆ หรือ Title แล้วจะเข้าสู่กระบวนการกำหนด Video Chapter และการสร้าง Menu ขั้นตอนนี้ต้องอาศัยโปรแกรมจัดทำดีวีดี เช่น โปรแกรม DVDit, Ulead DVD MovieFactory หรือ Ulead DVD Workshop (ราคา 270 US$) เป็นต้น โปรแกรมหลังสุดเป็นโปรแกรมรวมชุด มีความสามารถทำงานผลิตดีวีดีได้ตลอดกระบวนการ กระบวนการ จัดทำ Menu และกำหนด Chapter นี้มีความสำคัญสูงสุดในการ ที่จะทำให้แผ่นดีวีดีที่ท่านสร้างดูสวยงาม และมีลำดับของเนื้อหาและการเข้าถึงเนื้อหา (ซึ่งก็คือ เนื้อวิดีโอที่ท่านได้ตัดต่อไว้) ที่น่า สนใจ ท่านสามารถสร้างลูกเล่นของเมนู ภาพหรือกราฟิกสวยๆ รวมทั้ง Animation ในเมนูได้ หรือท่านยังสามารถใช้เมนูเป็นส่วน หนึ่งของเนื้อหาด้วยก็ได้ ทั้งหมดนี้เป็นศาสตร์และศิลป์ของการสร้างเนื้อหา

หลังจัดเตรียมเนื้อหาจนครบสมบูรณ์แล้วก็จะเข้าสู่ขั้นตอน เขียนแผ่นดีวีดี แต่ก่อนที่จะเขียนแผ่น ท่านควรทดสอบการทำงาน ของเมนู เมื่อได้ตรวจสอบการทำงานของเมนู และแก้ไขข้อบกพร่อง เรียบร้อยแล้วท่านก็สามารถเขียนแผ่นดีวีดี ในทางปฏิบัติเราจะสร้างต้นฉบับของแผ่นดีวีดีให้อยู่ในรูปของไฟล์ในฮาร์ดดิสก์ เพื่อที่จะสามารถก๊อบปี้เป็นแผ่นดีวีดีได้หลายๆ แผ่นได้สะดวก ทั้งนี้ท่านจะต้องมีเครื่องเขียนแผ่นดีวีดีติดตั้งในเครื่องคอมพิวเตอร์ด้วย ราคาเครื่องอยู่ประมาณ 14,000-20,000 บาท ราคาแผ่นเปล่าสำหรับ การเขียนได้ครั้งเดียวที่เรียกว่า DVD-R ราคาแผ่นละ 70-300 บาทแล้วแต่คุณภาพและยี่ห้อ

ส่วนแผ่นดีวีดีที่สามารถเขียนได้หลายครั้งที่เรียกว่า DVD-RW มีราคา 180-500 บาท ข้อดีของแผ่นชนิดนี้คือ สามารถนำแผ่นที่เขียนแล้วมาลบและเขียนใหม่ได้อีก เหมาะสำหรับการสร้างแผ่นทดลอง หรือเก็บข้อมูลชั่วคราว

เป็นอันว่าจบกระบวนการสร้างแผ่นดีวีดี ที่ท่านต้องการ ไม่ว่าจะเป็นงานเลี้ยงปีใหม่ชั้นอนุบาลของลูก หรือรายงานประจำปีของบริษัท แม้ว่าการเขียนดีวีดี ดูเหมือนเป็นของใหม่ในขณะนี้ แต่ผมคิดว่าดีวีดีน่าจะเป็นสื่อที่มีศักยภาพสูงสุดนอกเน็ตในช่วงเวลาอันใกล้นี้ โดยเฉพาะในเรื่องของข่าวสาร ข้อมูล การศึกษา และบันเทิง

ทั้งนี้ผมยังไม่สามารถทำนายอนาคตที่ไกล (เกิน 10 ปี) ได้ชัดเจน แต่ที่แน่ๆ คือ Bandwidth Cost ของ Communication Network ที่สามารถรองรับข้อมูลสูงระดับเดียวกับดีวีดี ยังไม่สามารถทำได้ในราคาถูกในเวลาอันใกล้นี้ ดีวีดี หรือลูกหลานของดีวีดีในชื่ออื่นๆ จะยังคงมีความสำคัญในฐานะของสื่อความจุสูง สำหรับกระจายเนื้อหา (ทั้งดีและไม่ดี) เข้าสู่ชุมชนระดับต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ