"เสือเศรษฐกิจ" ไอร์แลนด์นับเป็นที่อิจฉาของยุโรป แต่ความสำเร็จของไอร์แลนด์ อาจไม่สามารถลอกเลียนแบบได้ หรือแม้แต่จะรักษาไว้ให้ยั่งยืนต่อไป ก็ยังยากจะทำได้

เศรษฐกิจที่กำลังเจริญรุ่งเรืองของไอร์แลนด์ ทำให้ไอร์แลนด์ได้ฉายาว่า "เสือเศรษฐกิจชาวเซลท์" และทำให้ประเทศอื่นๆ ในยุโรปต้องมองไอร์แลนด์ด้วยความอิจฉา ที่สามารถพลิกโฉมเศรษฐกิจของประเทศได้ ภายในเวลาเพียงชั่วรุ่นเดียว จากประเทศที่แร้นแค้นยากจนที่อยู่ชายขอบของยุโรป กลับกลายเป็นประเทศที่ร่ำรวยเป็นอันดับสองของสหภาพยุโรป (เมื่อพิจารณาจาก GDP ต่อหัว) แทบไม่มีสัปดาห์ใดเลย ที่ไอร์แลนด์จะว่างเว้นจากการมีแขกจากต่างประเทศมาเยี่ยมเยือน เพื่อที่จะศึกษาว่า เสือเศรษฐกิจตัวนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร และที่สำคัญไปกว่านั้นก็คือ ความสำเร็จนี้จะนำไปเจริญรอยตามได้อย่างไร

ชาวไอร์แลนด์เองก็กระตือรือร้นที่จะตอบคำถามของแขกผู้มาเยือนเช่นกัน เพราะพวกเขาเองก็อยากจะรู้ว่า อะไรที่ทำให้เศรษฐกิจ ของพวกเขาเจริญรุ่งเรือง และที่สำคัญไปกว่านั้น พวกเขาอยากจะรู้ว่า จะรักษาความรุ่งเรืองนี้ไว้ให้ยั่งยืนได้อย่างไร

แต่ข่าวร้ายก็คือ แม้ว่าไอร์แลนด์จะได้พยายามทำหลายสิ่งหลายอย่างที่ประเทศอื่นน่าจะนำไปเลียนแบบได้ แต่ความสำเร็จทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นกับไอร์แลนด์ อาจไม่สามารถที่จะนำไปปฏิบัติตามได้ และแม้แต่จะรักษาไว้ให้ยั่งยืน ก็อาจจะทำได้ยากยิ่ง

นั่นเป็นเพราะสาเหตุสำคัญ ที่ทำให้ไอร์แลนด์ประสบความสำเร็จทางเศรษฐกิจ เป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในด้านประชากร ศาสตร์ของไอร์แลนด์

John Fitzgerald ศาสตราจารย์แห่งสถาบันวิจัยเศรษฐกิจและสังคมของไอร์แลนด์ และนักวิเคราะห์อีกหลายๆ คนต่างชี้ว่า มีองค์ประกอบหลายอย่างที่ทำให้ไอร์แลนด์ประสบความสำเร็จในครั้งนี้ ซึ่งรวมถึงเงินช่วยเหลือด้านการพัฒนา ที่ไอร์แลนด์ได้รับจากสหภาพยุโรป ภาษีบริษัทที่อยู่ในระดับต่ำ ความสำเร็จของหน่วยงานด้านการพัฒนาของไอร์แลนด์ ที่สามารถชักชวนบริษัทข้ามชาติให้เข้ามาลงทุนในไอร์แลนด์ โดยได้รับประโยชน์จากภาษีบริษัทที่เก็บในอัตราต่ำดังกล่าว และความสามารถของระบบการศึกษาของไอร์แลนด์ ที่สามารถผลิตแรงงานที่มีทักษะสูง และเป็นที่ต้องการของระบบเศรษฐกิจสมัยใหม่ของไอร์แลนด์ ซึ่งมีฐานอยู่บนการใช้ความรู้ ประกอบกับภาวะเศรษฐกิจโลกที่กำลังขยายตัวอย่างแข็งแกร่ง

อย่างไรก็ตาม หากพิจารณาองค์ประกอบแห่งความสำเร็จของไอร์แลนด์ให้ดี กลับจะพบว่า ปัจจัยต่างๆ ที่กล่าวมาข้างต้น ยังคงไม่สามารถจะอธิบายความมหัศจรรย์ทางเศรษฐกิจของไอร์แลนด์ได้อย่างแท้จริง

หากเงินช่วยเหลือด้านการพัฒนาที่ได้รับจากสหภาพยุโรป เป็นสาเหตุของความสำเร็จของไอร์แลนด์จริงๆ เหตุใดไอร์แลนด์จึงเพิ่งจะมาเจริญรุ่งเรืองเอาในช่วงทศวรรษ 1990 หรือ 20 ปีหลังจากที่ไอร์แลนด์เข้าเป็นสมาชิกของสหภาพยุโรป และเริ่มได้รับเงินช่วยเหลือดังกล่าว และถ้าหากเงินช่วยเหลือจากยุโรป เป็นปัจจัยที่ทำให้ไอร์แลนด์ประสบความสำเร็จ เหตุใดบางประเทศสมาชิกสหภาพยุโรป ที่ได้รับเงินช่วยเหลือมากกว่าไอร์แลนด์เสียอีก จึงยังคงไม่ประสบความสำเร็จทางเศรษฐกิจเหมือนกับไอร์แลนด์

ส่วนภาษีบริษัทในอัตราต่ำนั้น แม้ไอร์แลนด์จะตัดการใช้จ่ายและลดการกู้ยืม รวมทั้งลดอัตราภาษีที่เก็บจากบริษัทลงเหลือเพียง 12.5% ในช่วงทศวรรษ 1990 แต่ความจริงแล้ว ภาษีบริษัทที่เก็บจากผู้ส่งออกส่วนใหญ่ของไอร์แลนด์ อยู่ในอัตราที่แท้จริงเท่ากับศูนย์มาตั้งแต่ทศวรรษ 1960 แล้ว ซึ่งในขณะนั้นเป็นช่วงที่ไอร์แลนด์กำลังเผชิญภาวะชะงักงันทางเศรษฐกิจ

นับตั้งแต่ปี 1990 เป็นต้นมา แรงงานของไอร์แลนด์ขยายตัวถึง 500,000 คน ซึ่งไม่เลวเลยสำหรับประเทศที่มีประชากรเพียง 4 ล้านคน แต่บริษัทข้ามชาติกลับสามารถดูดซับแรงงานที่เพิ่มขึ้นนี้ได้เพียง 10% เท่านั้น

ถ้าจะบอกว่าการศึกษาเป็นปัจจัยแห่งความสำเร็จของไอร์แลนด์ จริงอยู่ไอร์แลนด์ได้ตัดสินใจจัดการศึกษาระดับมัธยมให้แก่ประชาชนฟรีมาตั้งแต่ปี 1967 ซึ่งส่งผลให้จำนวนบัณฑิตที่จบจากมหาวิทยาลัยเพิ่มขึ้น แต่ในปี 1989 หนุ่มสาวไอร์แลนด์ราว 40,000 คน ยังคงต้องอพยพออกไปหางานทำนอกประเทศ

หรือจะสรุปเอาอย่างง่ายๆ ว่า สาเหตุแห่งความสำเร็จของไอร์แลนด์ ไม่ได้เป็นอะไรมากไปกว่าความโชคดี นี่อาจเป็นคำอธิบายที่เป็นไปได้มากที่สุดก็ได้ เพราะโชคเป็นสิ่งที่เกี่ยวข้องกับจังหวะเวลา และเมื่อพิจารณาช่วงเวลาที่เศรษฐกิจของไอร์แลนด์เกิดเจริญรุ่งเรืองขึ้น ก็จะพอมองเห็นว่า เหตุใดอยู่ดีๆ เศรษฐกิจที่เซื่องซึมราวกับแมวง่วงนอนของไอร์แลนด์ จึงได้กลับกลายมาเป็นเสือเศรษฐกิจที่กำลังคำรามได้

โชคของไอร์แลนด์ อาจเริ่มต้นมาจากยาและเครื่องมือคุมกำเนิดต่างๆ ที่ไอร์แลนด์เริ่มอนุญาตให้ขายได้อย่างถูกกฎหมายมาตั้งแต่ปี 1979 แม้จะถูกคัดค้านอย่างหนักจากศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก ซึ่งต่อต้านการคุมกำเนิด

David Bloom และ David Canning 2 นักประชากรศาสตร์จาก มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด เคยเขียนไว้ในบทความเมื่อปี 2003 ว่า อัตราการ เกิดของไอร์แลนด์เริ่มลดลงอย่างรวดเร็วในทศวรรษ 1980 โดยอัตราการเกิดของไอร์แลนด์ลดลงจากประมาณ 22 คนต่อประชากร 1,000 คน เหลือเพียง 13 คน ในปี 1994

อัตราการเกิดที่ลดลงนี่เป็นสิ่งสำคัญ เพราะตัวเลขนี้มีผลต่ออัตราระหว่างแรงงาน 1 คน ต่อคนที่พวกเขาต้องเลี้ยงดู ซึ่งหมายถึงคนชราและเด็ก หรือที่เรียกว่า อัตรา "การพึ่งพิงทางเศรษฐกิจ"

ในปี 1985 อัตราการพึ่งพิงทางเศรษฐกิจของไอร์แลนด์ อยู่ที่ 2.3 คนต่อแรงงาน 1 คนที่มีงานทำ นับเป็นอัตราที่สูงกว่าอัตราเฉลี่ยดังกล่าวของสหภาพยุโรป ซึ่งอยู่ที่เพียง 1.5 คน ในขณะที่เศรษฐกิจของไอร์แลนด์ในขณะนั้นยังคงซบเซา

แต่เริ่มตั้งแต่ช่วงปลายทศวรรษ 1980 เป็นต้นมา อัตราการเกิดของไอร์แลนด์ได้ลดลงอย่างรวดเร็ว ซึ่งส่งผลให้อัตราการพึ่งพิงทางเศรษฐกิจ ของไอร์แลนด์ พลอยลดลงอย่างฮวบฮาบตามไปด้วย และภายในปี 2000 อัตราการพึ่งพิงทางเศรษฐกิจของไอร์แลนด์ ก็สามารถลดลงมาอยู่ในระดับ เท่ากับระดับเฉลี่ยของสหภาพยุโรป

ตัวเลขทางประชากรศาสตร์ที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างสิ้นเชิงนี้ ส่งผลดีต่อเศรษฐกิจของไอร์แลนด์อย่างมหาศาล ในช่วงปี 1960 ถึง 1990 อัตรา การเติบโตของรายได้ต่อหัวต่อปีของไอร์แลนด์อยู่ที่เพียง 3.5% แต่ในช่วงทศวรรษ 1990 อัตราการเติบโตดังกล่าวกลับพุ่งขึ้นไปเป็น 5.8% หรือแซงหน้าประเทศใดๆ ในยุโรปทั้งหมด ในเวลาห่างกันเพียงหนึ่งชั่วอายุคน

เมื่อเศรษฐกิจของไอร์แลนด์เริ่มพุ่งทะยานในช่วงทศวรรษ 1990 ทำให้บัณฑิตหนุ่มสาวชาวไอร์แลนด์จำนวนมาก ซึ่งได้รับการศึกษาอย่างดีจากในประเทศ แต่กลับต้องอพยพออกไปหางานทำนอกประเทศในช่วงทศวรรษ 1980 ซึ่งเป็นเวลาที่งานในไอร์แลนด์ยังหายาก เริ่มอพยพกลับประเทศจาก Silicon Valley เพื่อกลับมาทำงานดีๆ ในภาคธุรกิจไฮเทคที่กำลังบูมของไอร์แลนด์

ชาวไอร์แลนด์ที่เคยทำงานอยู่ในต่างประเทศเหล่านี้ไม่เพียงนำประสบการณ์และทักษะการทำงานที่มีค่า ติดตัวกลับมาด้วยเท่านั้น แต่พวกเขายังช่วยลดตัวเลขอัตราการพึ่งพิงทางเศรษฐกิจของไอร์แลนด์ลงอีกแรงหนึ่งด้วย ในขณะที่คนรุ่นพ่อรุ่นแม่ของพวกเขา อาจต้องแบกภาระเลี้ยงดูลูกๆ ที่มีมากถึง 12 คน แต่คนไอร์แลนด์รุ่นนี้มีภาระเลี้ยงดูบุตรเพียงครอบครัวละ 2 คนเท่านั้น

อย่างไรก็ตาม Canning และ Bloom นักประชากรศาสตร์จากฮาร์วาร์ดชี้ว่า การเปลี่ยนแปลงทางประชากรศาสตร์ดังกล่าว ไม่ได้เป็นเพียงปัจจัยเดียวแห่งความสำเร็จของไอร์แลนด์ เพราะการเปลี่ยนแปลงลักษณะการกระจายตัวของคนในช่วงอายุต่างๆ นี้ เป็นเพียงสิ่งที่ช่วยสร้างศักยภาพให้ประเทศพร้อมสำหรับการเติบโตทางเศรษฐกิจ แต่ศักยภาพนี้จะถูกนำไปใช้หรือไม่ ต้องขึ้นอยู่กับนโยบายของรัฐบาลด้วย

และเป็นโชคดีที่ไอร์แลนด์ได้ดำเนินนโยบายส่งเสริมเศรษฐกิจต่างๆ มาก่อนหน้าที่ตัวเลขต่างๆ ทางด้านประชากรศาสตร์จะเปลี่ยนแปลงไปแล้ว ไอร์แลนด์จึงได้รับประโยชน์อย่างเต็มที่ เมื่อถึงเวลาที่อัตราการเกิดและอัตราการพึ่งพิงทางเศรษฐกิจลดลง ซึ่งล้วนเป็นสิ่งที่ต้องอาศัยเวลา

อย่างไรก็ตาม นักวิจัยจากฮาร์วาร์ดทั้งสองประเมินว่า เพียง 1 ใน 3 ของความมหัศจรรย์ทางเศรษฐกิจของไอร์แลนด์เท่านั้นที่อาจอ้างได้ว่า เป็นผลดีจากการที่ลักษณะทางประชากรศาสตร์ของไอร์แลนด์ได้เปลี่ยนแปลงไป ในทางที่ส่งผลดีต่อเศรษฐกิจ

ขณะนี้ไอร์แลนด์เริ่มสงสัยว่า ความเป็นเสือเศรษฐกิจของตนจะคงอยู่ไปได้อีกนานเพียงใด นักธุรกิจของไอร์แลนด์ยังคงเตรียมพร้อมที่จะรับสถานการณ์ทางเศรษฐกิจที่อาจเปลี่ยนแปลงได้อย่างกะทันหัน นักธุรกิจบางคนชี้ให้เห็นถึงเค้าลางของปัญหา เช่น ค่าจ้างแรงงาน ในไอร์แลนด์ ซึ่งในช่วงกลางทศวรรษ 1990 ยังอยู่ในระดับที่จัดว่าต่ำที่สุดในสหภาพยุโรป แต่ขณะนี้กลับจัดอยู่ในกลุ่มประเทศในยุโรป ที่มีค่าจ้างแรงงานสูงที่สุด

ภาวะค่าจ้างแรงงานเฟ้อนี้ อาจเป็นอันตรายต่อความสามารถของไอร์แลนด์ ในการดึงดูดและรักษาบริษัทข้ามชาติให้อยู่ในไอร์แลนด์ ต่อไป บริษัทต่างชาติในไอร์แลนด์ มีสัดส่วนถึง 87% ของการส่งออกของไอร์แลนด์ทั้งหมด อย่าง เช่น บริษัทคอมพิวเตอร์ Dell เพียงแห่งเดียวก็ส่งออกสินค้าคิดเป็นสัดส่วนถึง 5.5% ของการส่งออกทั้งหมดของไอร์แลนด์ หรือมีสัดส่วนเท่ากับ 2% ของ GDP

ส่วนกลุ่มกดดันอื่นๆ ในไอร์แลนด์ก็ชี้สัญญาณอันตรายอื่นๆ เช่น ภาวะฟองสบู่อสังหาริมทรัพย์ ได้ดูดเอาการลงทุนทางด้านทุน ของไอร์แลนด์ไปเกือบถึงครึ่งหนึ่ง และบริษัทจัดอันดับระหว่างประเทศอย่าง Fitch ได้เริ่มใส่ไอร์แลนด์ลงในรายชื่อประเทศที่ต้องจับตามอง ซึ่งรวมถึงประเทศอย่างรัสเซียและอาเซอร์ไบจัน โดยอ้างถึงภาระหนี้สินของภาคเอกชนไอร์แลนด์ ที่กำลังพุ่งสูงถึงขั้นทำลายสถิติ

นอกจากนี้อัตราการพึ่งพิงทางเศรษฐกิจของไอร์แลนด์ซึ่งเคยลดลง จนส่งผลให้เศรษฐกิจของไอร์แลนด์เจริญรุ่งเรืองนั้น กำลังเริ่มจะเพิ่มขึ้นอย่างไม่มีอะไรจะยับยั้งได้ ไอร์แลนด์ถือได้ว่าเป็นประเทศที่ยังคงมีประชากรที่อายุน้อย เมื่อเทียบกับประเทศส่วนใหญ่ในยุโรป คือมีอายุระหว่าง 25-44 ปี และมีสัดส่วนถึง 1 ใน 3 ของประชากรไอร์แลนด์ทั้งหมด

อย่างไรก็ตาม สักวันหนึ่งก็จะต้องถึงเวลาที่ไอร์แลนด์จะเป็นเหมือนกับเพื่อนสมาชิกในสหภาพยุโรปส่วนใหญ่ นั่นคือ จำนวนแรงงานใหม่ๆ ที่เข้าสู่ตลาดแรงงาน จะไม่เพียงพอที่จะชดเชยกับจำนวนของแรงงานที่เกษียณอายุออกไป

การพยากรณ์จำนวนประชากรและแรงงานของไอร์แลนด์เมื่อเร็วๆ นี้พบว่า ในปีนี้อัตราการพึ่งพิงของคนชราต่อแรงงาน ได้เริ่มสูงขึ้นเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่ทศวรรษ 1920 เป็นต้นมา และมีทีท่าว่าจะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว จนไปทดแทนกับอัตราการพึ่งพิงของเด็กต่อแรงงานที่ลดลงของไอร์แลนด์ อย่างไรก็ตาม แรงงานต่างด้าวที่ไอร์แลนด์รับเข้ามาในอัตราสูง จะช่วยเพิ่มจำนวนแรงงานในไอร์แลนด์ และช่วยชะลอผลกระทบที่จะเกิดขึ้น จากการที่ไอร์แลนด์มีประชากรผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นออกไปก่อน

ทำให้นักเศรษฐศาสตร์อย่าง Fitzgerald ยืนยันว่า ไอร์แลนด์ยังคงมีโอกาสและมีเวลาที่จะเตรียมตัวรับสถานการณ์ เมื่อถึงเวลาที่ประชากร คนชราเพิ่มขึ้น และเริ่มส่งผลกระทบในด้านลบต่อเศรษฐกิจของไอร์แลนด์ โดยเมื่อประเมินจากอัตราการเกิด การตาย จำนวนแรงงานต่างด้าว และจำนวนแรงงานในไอร์แลนด์ในขณะนี้แล้ว ไอร์แลนด์น่าจะยังคงมีเวลาเตรียมตัวจนถึงปี 2025 ที่จะวางนโยบายต่างๆ ที่จำเป็น เพื่อช่วยรักษาการเติบโตทางเศรษฐกิจให้ยั่งยืนต่อไป โดยไม่จำเป็นต้องพึ่งความช่วยเหลือจากการเปลี่ยนแปลงเชิงประชากรศาสตร์ และเพื่อวางแผนการที่จะเลี้ยงดูประชากรในวัยเกษียณให้ดีๆ มิฉะนั้น เสือเศรษฐกิจแห่งยุโรปตัวนี้ ก็อาจจะต้องหยุดคำรามในไม่ช้า

ข้อมูลจำเพาะของไอร์แลนด์
อัตราการเติบโตของ GDP 5.8%
GDP ต่อหัว 40,610 เหรียญ
อัตราการว่างงาน 4.3%
อัตราการเกิด 14..5 คนต่อประชากร 1,000 คน
อัตราเฉลี่ยจำนวนเด็กที่เกิด 1.86 คน
อายุขัยเฉลี่ย 77.7 ปี