" ศูนย์เทคโนโลยี อีเล้คทรอนิกส์ และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ" National
Electronics and Computer )หรือชื่อย่อว่า NECTEC ( เนคเทค) เป็นหน่วยงานเล็ก
ๆ สังกัดกระทรวงวิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม ที่คนส่วนใหญ่จะไม่ค่อยรู้ถึงบทบาทของหน่วยงานนี้ว่า
มีมากมายเสียจนไม่น่าเชื่อว่าหน่วยงานเล็ก ๆ ระดับนี้จะต้องรับภารกิจหลักมากขนาดนี้
ไพรัช ธัชยพงษ์ ผู้อำนวยการเนคเทคอธิบายหน้าที่ของหน่วยงานในความรับผิดชอบของเขาว่า
แยกออกเป็น 2 ลักษณะใหญ่คือ โครงการที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเทคดนโลยีอิเล็คทรอนิคส์ใหม่
ๆ และโครงการที่เกี่ยวข้องกับคอมพิวเตอร์โดยตรง ซึ่งโครงการหลักใหญ่ที่เนคเทคได้ตั้งไว้
ตามความต้องการของอุตสาหกรรมในช่วงปีที่ผ่านมา โครงการปัญญาประดิษฐ์ เพื่อพัฒนาคอมพิวเตอร์ให้เลียนแบบการทำงานของมนุษย์
โครงการเครือข่ายคอมพิวเตอร์ โดยการจัดตั้งระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ที่ทันสมัยเพื่อการแลกเปลี่ยนสารสนเทศ
หรือระบบ Internet ที่กำลังฮือฮาอยุ่ในปัจจุบัน
นอกจากนั้นแล้ว โครงการคอมพิวเตอร์ เพื่อช่วยเหลืองานทางด้านการแพทย์ และอุตสาหกรรมรวมถึงสิ่งแวดล้อมและการเกษตร
หรือแม้แต่โครงการพัฒนาอุปกรณ์โทรคมนาคม เพื่อเชื่อมโลกในจุดต่าง ๆ เพียงลัดนิ้วมือเดียว
เนคเทคก็เข้าไปมีบทบาทในจุดนี้เช่นเดียวกัน
ผลการวิจัยทั้งหลายแหล่ที่แนคเทคดำเนินการมาในอดีตนั้น มีเป้าประสงค์หลักที่จะต้องผลักดันให้งานวิจัยเหล่านั้น
สามารถนำไปผลิตในเชิงพาณิชย์ได้ด้วย ดังจะเห็นได้จากผลงานหลายชิ้นของเนคเทคทีมีเอกชนไปซื้อเทคโนโลยีนำไปผลิตมากมายเช่น
เครื่องส่งสัญญานวีดีโอเทป ไร้สาย พจนานุกรมอิเล็คทรอนิกส์ หรือการพัฒนาตู้ชุมสายโทรศัพท์
ฯลฯ ซึ่งเหล่านี้ได้มีการผลิตออกมาในเชิงพาณิชย์เสียส่วนใหญ่แล้ว
โดยทางเนคเทคได้มีการตั้งเป้าไว้ว่า ในแต่ละปีจะมีการผลิตต้นแบบเพื่อให้เอกชนนำไปผลิตได้ทันที
กี่ชิ้นต่อปี ซึ่งมักจะเรียกต้นแบบประเภทนี้ว่า near market หรือต้น แบบที่สามารถนำไปผลิตในเชิงการตลาดได้อย่างง่ายดาย
ต้นแบบประเภท Medium Term ก็เป็นอีกความสำเร็จหนึ่งของแนคเทคในอดีต ซึ่งต้นแบบชนิดนี้จะต้องใช้เวลา
ในการวิจัยไม่น้อยกว่า 2-3 ปี อย่างเช่น เครือข่ายไทยสารอินเตอร์เน็ท ซึ่งได้มีการนำไปใช้กันอย่างแพร่หลายในสถาบันการศึกษาภาครัฐเกือบทุกแห่งในขณะนี้
" ความภูมิใจเป็นอย่างมากของเราคือ เราไม่ได้มุ่งหวังที่จะสร้างสรรค์เทคโนดลยีอิเล็คทรอนิคส์ขึ้นมาเพื่อตอบสนองความต้องการของนักลงทุนหรือผู้ผลิตรายใหญ่เท่านั้น
เทคโนโลยีแบบชาวบ้านที่ผุ้ผลิตรายเล็กสามารถนำไปผลิตในเชิงอุตสาหกรรมครอบครัว
เราก็ไม่ได้ทอดทิ้ง อย่างเช่นรถสามล้อไฟฟ้าที่เรียกกันว่า ตุ๊ก ตุ๊ก ไฟฟ้า
หรือเรือหางยาวไฟฟ้า ก็มีต้นแบบมาจากทางเรา ในปีนี้เราส่งต้นแบบให้กับเอกชนไปประมาณ
11-12 รายการ อย่างบาร์โคดรีดเดอร์ หรืออย่างเรื่องจานรับดาวเทียม นอกจากนั้นยังมีเครื่องตัดและเครื่องกลึงที่ควบคุมด้วยคอมพิวเตอร์"
ผุ้อำนวยการเนคเทค กล่าว
ในส่วนของจานรับดาวเทียม ซึ่งทางเนคเทค ได้ยอมเข้าไปรับบทบาทเป็นผู้ตรวจสาอบมาตรฐานให้กับสมาคมสื่อสารดาเทียม
ก็เป็นบทบาทหนึ่งที่ควบคุมด้วยคอมพิวเตอร์" ผู้อำนวยการเนคเทค กล่าว
ในส่วนของจานดาวเทียม ซึ่งทางเนคเทคได้ยอมเข้ไปรับบทบาทเป็นผู้ตรวจสอบมาตรฐานให้กับสมาคมสื่อสาดาวเทียม
ก็เป็นอีกบทบาทหนึ่งที่มีการมองว่า เนคเทคไม่สามารถเข้ไาปแสดงศักยภาพได้เพียงพอในการรักษาผลประโยชน์ให้กับผู้บริโภค
เนื่องจาการตรสวจสอบจานรับดาวเทียม ก็เป็นการตรวจสอบด้านคุณภาพว่าผ่านหรือไม่ผ่านเท่านั้น
โดยไม่มีบทลงโทษประการหนึ่งประการใดต่อผู้ฝ่าฝืน
จากจุดนี้เอง จึงมีผู้คนในวงการมักวิพากวิจารณ์ว่า เนคเทคเป็นเพียง "
เสือกระดาษ" ที่ไม่มีเขี้ยวเล็บจะต่อกรกับพ่อค้าในวงการ ซึ่งไพรัช ได้อรรถาภิบายว่า
จากผลงานที่ผ่านมามากมายของเนคเทค คงพอจะนอกถึงจุดยืนขององค์กรแห่งนี้ด้ว่า
มีทิศทางและบทบาทความรับผิดชอบอย่างไร เขายอมรับว่า โดยหน้าที่ของแนทแทคที่จะรับผิดชอบอย่างไร
เขายอมรับว่า โดหย้าที่ของเนคแทคที่จะรับผิดชอบในแง่ของ " การเสนอแนะ"
โดยไม่ได้มุ่งไปจับผิดผู้หนึ่งผู้ใด ทำให้เนคเนทต้องจำกัดบทบาทของตัวเองไว้เท่านี้
นอกจากนั้น ด้วยจุดยืนของผลงานที่จะเกิดขึ้นในอนาคต จะบอกได้อย่างดี ถึงหน้าที่ของเนคเทคว่าคืออะไร
เพระงานที่เนคเทคทำในวันนี้เป็นงานพื้น ๆ เท่านั้น
งานหลักจริง ๆ ที่เนคเทคกำลังลุ้นให้เกิดดขึ้นอย่างจริงจังก็คือ สำนักคณะกรรมการส่งเสริมการพัฒนาเทคโนดลยีสารสนเทศแห่งชาติ
National Informanton Technology committee ซึ่งเป็นเสมือนการยกระดับเนคเทคซึ่งเป็นเสมือนการยกระดับเทคเนค
ซึ่งเป็นเสมือนการยกระดับเนคเทคซึ่งเป็นเพียงศูนย์หนึ่งในการทรวงวิทยาศาสตร์
ให้ขึ้นไปเป็นหน่วยงานระดับชาติที่ขึ้นตรงต่อสำนักนายกรัฐมนตรี โดยจะมีรองนายกรัฐมนตรีที่ได้รับการติดตั้งให้เข้ามาดูแล
ซึ่งได้มีการแบ่งความรับผิดชอบกันคร่าว ๆ แล้วว่า จะมีอนุกรรมการทั้งหมด
7 ชุด ที่จะคอยดูแลเรื่องเทคโนดลยีสารสนเทศ และคอมพิวเตอร์เฉพาะกลุ่มไป
การจัดตั้ง Thailand หรือ Electronics Data interchange หรือที่เรียกกันว่า
ไทยแลนด์ อีดีไอ เคาน์ซิล นั้น ก็เป็นงานหลักประการที่สองของแนคเทค ที่ได้ร่วมมือกันปลักดันกับหน่วยงานอื่น
เช่นกรมศุลกากร การบินไทย การท่าอากาศยาน ที่จะเอื้ออำนวยความสะดวกให้การนำสินสินค้าเข้าสู่ประเทศไทยทำได้อย่างง่ายดาย
ลดความขัดข้องที่เคยเป็นมาในอดีต .ึ่งมีความตกลงกันในขั้นต้นแล้วที่จะจัดตั้งเป็นบริษัทในเชิงรัฐวิสาหกิจ
ที่ใช้ชื่อว่า Trad Siam ซึ่งจะจัดตั้งได้ในเร็ววันนี้ โดยมีเป้าหมายหลักที่จะไม่คำนึงถึงผลกำไรในการประกอบการมากเกินไป
งานหลักประการที่สาม ที่เนคเทคคงต้องตั้งใจอย่างเต็มที่เพราะเป็นงานระดับชาติจริง
ๆ คือการสนองตอบนโยบายของรัฐบาลที่ได้ประกาศให้ปี 2538 เป็นปีเทคโนโลยี่สารสนเทศ
ไทย แม้ว่าโดยหลักการแล้ว เจ้าของงานที่แท้จริงนั้นจะเป็นสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริการพัฒนาเทคโนโลยีแห่งชาติก็ตาม
แต่แนทคเทค
ก็คงปฏิเสธไม่ได้ที่จะต้องเข้ามาร่วมด้วย
ที่กล่าวมา เป็นงานระดับกว้างที่เนคเทคมีหน้าที่จะต้องเร่งรัดให้เกิดความตื่นตัวในหมู่ข้าราชการไทย
ซึ่งหวังจะสู้รบกับความคร่ำครึของระบบสารสนเทศของระบบราชการไทย ซึ่งโดยหน้าที่หลักในด้านรายละเอียดแล้ว
ทางเนคแทคเองก็มีหน้าที่อบรมคอมพิวเตอร์ให้กับข้าราชการระดับซี 5 ที่จะขึ้นซี
6 การตรวจสอบความต้องการของเครื่องคอมพิวเตอร์ ที่จำเป็นต้องใช้ในวงราชการไทย
ก็เป็นหน้าที่หนึ่งที่จำเป็นของเนคเทค
" แต่น่าเสียดายที่ว่า เรายังมีปัญหาด้านบุคลากรเป็นอย่างมาก การผลักดันให้ภาครัฐขยายมหาวิทยาลัยเอกชนให้มากขึ้น
ก็ยังไม่เป้นไปตามเป้า นอกจากนั้นทางด้านงบประมาณเนคเทคเราเองก็น้อยมาก เพระเราได้เพียง
130 ล้านบาท ซึ่งถือว่าต่ำมาก เรากำลังปรึกษากับทางสำนักงานประมาณ ว่า จะได้รับงบประมาณมาเพิ่มอย่างไร"
ผู้อำนวยการเนคเทคได้ยกตัวอย่างความขาดแคลนได้ยกตัวอย่างความขาดแคลนงบปมาณว่า
ทางเนคเทคต้องการจะสร้างห้องแล็บแห่งที่จะดูแลในเรื่องของ integrated Circuit
( IC) ซึ่งต้องลงทุนประมาณ 600 ล้านบาท ก็จำเป็นต้องแบ่งการลงทุนออกเป็น
4 ปี กว่าจะได้ห้องแล็บนี้มา
ภารกิจใหญ่ของหน่วยงานเล็ก ๆ อย่างเนคเทค ที่กล่าวมา ซึ่งหวังจะลบภาพพจน์
ความล้าสมัยของระบบสารสนเทศไทยนั้น รู้สึกว่าจะใหญ่เกินตัว จนน่ากลัวว่าหากขาดการสนับสนุนจริงจังจากรัฐบาล
ซึ่งเป็นเจ้าของเงินเสียแล้วในที่สุด " เนคเทค" ก็คงต้องกลายเป็น
" เสือกระดาษ" อย่างที่เขาว่า
