เรื่องราวของธุรกิจครอบครัวจิราธิวัฒน์กับห้างเซ็นทรัล เป็นกรณีศึกษาที่นิตยสาร
"ผู้จัดการ" ได้เจาะลึกมาตลอด ตั้งแต่ฉบับเดือนตุลาคม 2529 ที่วิรัตน์ แสง
ทองคำ กับบุญศิริ นามบุญศรี ได้วิเคราะห์ ไว้ในชื่อเรื่องขนาดยาวว่า "จิราธิวัฒน์และห้างเซ็นทรัลกำลังจะผ่านเข้าสู่ยุคที่สาม
ยุค ที่ห้างเซ็นทรัลอาจไม่ใช่ของจิราธิวัฒน์!?"
เรื่องเริ่มต้นจากปี 2522 ที่บริษัทเซ็นทรัลอินเตอร์พัฒนา ชนะการประมูลที่ดินของการรถไฟแห่งประเทศไทย
ณ บริเวณสามเหลี่ยมถนนวิภาวดีรังสิต ตัดกับถนนพหลโยธิน โดยมีสัญญา 30 ปี
ขณะนั้นก็สร้างสาขาลาดหญ้าและวังบูรพา (2) ควบคู่ไปด้วย สัมฤทธิ์ จิราธิวัฒน์
ประธานกลุ่มเซ็นทรัลเคยกล่าวถึงโครงการ เซ็นทรัลพลาซ่าไว้ว่า
"ก่อนจะลงมือทำได้ก็ต้องผ่านมรสุม หนักหน่วงจากหลายฝ่าย หนังสือพิมพ์บางฉบับเขียนโจมตีว่า
เอาสวนและที่ดินเวนคืนมาทำศูนย์การค้า บ้างก็ว่าจับเสือมือ เปล่า จนโครงการต้องถูกระงับไว้ชั่วคราว"
ความเป็นยักษ์ใหญ่ธุรกิจค้าปลีกรายแรกและใหญ่ที่สุดของไทย ได้กลายเป็น
เป้าหมายถูกโจมตี รวมถึงมีปัญหาความเสี่ยง ด้านระดมเงินกู้ก้อนใหญ่ 1 พันล้านบาทที่ตระกูลจิราธิวัฒน์ต้องกู้แบงก์ในประเทศพร้อมกับกู้
Offshore ด้วย แต่ต้องมาเจอการขาดทุนหนักกว่า 114 ล้านบาทจากพิษ ลดค่าเงินบาทถึง
2 ครั้งในปี 2524 และ 2527 ซึ่งมีการจำกัดสินเชื่อดอกเบี้ยสูงด้วย นี่เป็นเงื่อนไขของการเกิดโครงการเซ็นทรัล
พลาซ่าอย่างยากลำบาก ท่ามกลางศึกการ ตลาดรุนแรงของห้างคู่แข่งที่เปิดใหม่ถึง
7 แห่งระหว่างปี 2528-2530
ดังนั้น เซ็นทรัลพลาซ่าและโรงแรม จึงเป็นอนุสาวรีย์แห่งความกล้าหาญและความดีของจิราธิวัฒน์
ในสายตาของ "ผู้จัดการ" ขณะนั้น
ว่ากันว่า เซ็นทรัลภายใต้การบริหาร หนี้สิน Liability Management ของ สุทธิชัย
จิราธิวัฒน์ เป็นไปอย่างชาญฉลาด จึงทำให้โครงการเซ็นทรัลพลาซ่าผ่านได้ ขณะที่พี่ใหญ่สัมฤทธิ์ต้องปรับกลยุทธ์รบในสงครามการตลาดและโครงสร้างการบริหารครั้งใหญ่
หลังจากที่เคยผ่านวิกฤติมาแล้ว เมื่อครั้งสิ้นบิดาคือ เตียง ขณะมีปัญหาขาดทุนหนักจากห้างเซ็นทรัลสีลม
"ตอนนั้นไม่มีพินัยกรรม ก็ได้ทางแบงก์ช่วย เขาถามว่าเรารวมกันได้ไหม เขา
จะแขวนหนี้ให้ 3 ปี เนื่องจากครอบครัวเรา ดูแลกันตามอายุ เมื่อคุณพ่อเสีย
พี่ใหญ่ ก็จัดการ ทุกคนก็ลงชื่อเห็นด้วย ไม่ต้องให้ศาล พิจารณานาน" วันชัย
จิราธิวัฒน์เล่าให้ฟัง
จากวิกฤติกลายเป็นโอกาส ห้างเซ็น ทรัลในมือบริหารของทายาทรุ่นที่ 2 นำโดย
สัมฤทธิ์ เติบโตด้านสาขาอย่างมาก เริ่มจาก สาขาชิดลม ที่สร้างกำไรตั้งแต่ปีก่อตั้ง
2517 และปี 2527 กลายเป็นฐานบัญชาการใหญ่ ของกลุ่มธุรกิจในเครือเซ็นทรัล
ที่ประกอบด้วยห้างเซ็นทรัล โรงแรม โรงงานอุตสาห-กรรมเสื้อผ้าและเซรามิก ธุรกิจเกี่ยวกับอาหาร
รวมถึงธุรกิจนำเข้าและส่งออก โดยอาศัยคนหนุ่มสาวในครอบครัวเป็นผู้บริหาร
รุ่นต่อไป
