ไม่ว่า ไทย-สวีดิช แอนเซมบลีย์ หรือสวีเดนมอเตอร์ จะเป็นแม่งาน แม้กระทั่งจะดำเนินการในนาม วอลโว่ กรุ๊ป ก็ตาม แต่จากผลครั้งนี้น่าที่จะทำให้ภาพพจน์ของรถยนต์วอลโว่ในประเทศไทยโดดเด่นขึ้นอย่างมาก

การเปิดภาพของยนตรกรรมพิทักษ์สิ่งแวดล้อม "วอลโว่ 850 ไบฟูเอล"

การเปิดโรงงานประกอบรถยนต์ให้สื่อมวลชนได้สัมผัสในโอกาสครบรอบ 20 ปีด้วยการเน้นวิถีแห่งความพยายามและการดำเนินนโยบายด้านการรักษาสิ่งแวดล้อมที่กระทำมาตลอด 6 ปี คือ ความต่อเนื่องที่วอลโว่กรุ๊ปตั้งใจให้เกิดขึ้น และหวังที่จะชี้ให้เห็นว่า เครือข่ายแห่งนี้ได้พยายามอย่างเต็มที่ที่จะพัฒนาในทุกเรื่องเพื่องานอนุรักษ์สภาพแวดล้อม

ในวันเข้าชมโรงงานประกอบรถยนต์วอลโว่ของไทยสวีดิช แอสเซมบลีย์ เมื่อ 27 กันยายนที่ผ่านมานั้น โจมนัส แอสตรอม ผู้จัดการทั่วไป, ฐาณิสร์ ธนะสุนทร ผู้จัดการฝ่ายการผลิต และผู้บริหารคนอื่น ๆ ดูตั้งใจจะนำเสนอในเรื่องของสิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะ

"ทำไมวอลโว่ถึงให้ความสำคัญกับสิ่งแวดล้อมก็เพราะวอลโว่ตระหนักดีว่า อุตสาหกรรมการผลิตรถยนต์นั้นได้สร้างมลพิษมากมาย โดยประมาณ 10% จะมาจากกระบวนการผลิตในโรงงาน 80% มาจากการนำรถยนต์นั้น ๆ ไปใช้ และที่เหลือ 10% ก็คือขยะที่เหลือจากอุตสาหกรรมนี้" ผู้บริหารกล่าวถึงแนวคิดของวอลโว่ แห่งสวีเดน พร้อมกับแสดงแผนผังประกอบในประเด็นต่าง ๆ

เป็นที่รับทราบกันดีว่าประเทศในยุโรปส่วนใหญ่มักจะเน้นในเรื่องสิ่งแวดล้อมเป็นหลัก เป็นมาอย่างนี้นานนับสิบปี ในสวีเดนก็ไม่แตกต่างกัน วอลโว่จึงต้องเร่งหาหนทางพัฒนาอุตสาหกรรมของตนเพื่อให้เดินตามนโยบายนั้น

มิใช่เพียงหน้าที่เท่านั้นที่วอลโว่แห่งสวีเดต้องปฏิบัติ แต่เป็นจิตสำนึกขององค์กรแห่งนี้ประกอบเข้าไปด้วย ไม่เช่นนั้นนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมคงไม่สนองมายังโรงงานประกอบในประเทสไทย เพราะแน่นอนว่าการพิทักษ์สิ่แวดล้อมในบางด้านยังทำให้ต้นทุนในการผลิตสูงกว่าปกติอยู่

ไทย-สวีดิช แอสเซมลีย์ คือ โรงงานประกอบรถยนต์วอลโว่ที่ดีที่สุดแห่งหนึ่ง วอลโว่แห่งสวีเดนจึงต้องการส่งเสริมในเรื่องสิ่งแวดล้อมเข้าไปด้วย ซึ่งให้นโยบายมาตั้งแต่ปี ค.ศ.1990 หรือปี พ.ศ. 2533

"บริษัทแม่ให้นโยบายมาตั้งแต่ปี 1990 ซึ่งเราก็ได้พยายามพัฒนากระบวนการผลิตในเรื่องต่าง ๆ เพื่อให้ทำลายสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุด ซึ่งถึงขณะนี้ก็ได้พัฒนาในหลายจุด แต่ก็ยังมีอุปสรรคอยู่บ้างที่ไม่สามารถพัฒนาได้สูงสุด" ผู้บริหารกล่าว

สำหรับในไทย เหตุผลประการสำคัญที่การพัฒนากระบวนการผลิตอย่างสูงสุดไม่เกิดขึ้น ไม่ใช่ปัญหาด้านเทคโนโลยียานยนต์เพียงอย่างเดียว ข้อจำกัดในเรื่องต้นทุนก็ยังเป็นปัญหาใหญ่ แต่ระยะหลังการออกแบบหรือพัฒนารถยนต์แต่ละรุ่นจะคำนึงถึงสภาพแวดล้อมมากขึ้น ไม่ได้คำนึงถึงต้นทุนเพียงอย่างเดียวเช่นในอดีต ซึ่งตรงนี้จะสะท้อนมายังประเทศไทยด้วย

ประเด็นที่มีการพูดถึง เช่น การปนเปื้อนในอากาศ (EMISSION CONTROL) ซึ่งวอลโว่ได้พัฒนาจนปัจจุบันเหลือเพียง 5% และได้วางแผนว่าในปี ค.ศ.1999 จะให้เหลือเพียง 1% หรือการใช้สารละลาย หรือสารเคมีต่าง ๆ ในกระบวนการผลิตก็ลดลงเป็นลำดับ ซึ่งในส่วนนี้มีการคำนึงถึงสภาพแวดล้อมเป็นหลัก ก่อนที่จะคิดถึงต้นทุน เช่น ในการประกอบตัวถังรถยนต์จะใช้สารเคมีน้อยลง ซึ่งการนำสีน้ำมาใช้นั้น ในสวีเดนได้พัฒนาถึงขั้นนำมาใช้แทนสีทินเนอร์ในขั้นที่สองแล้ว และคาดว่าในอีก 2-3 ปีข้างหน้าจะสามารถพัฒนาจนถึงขั้นนำมาใช้แทนสีจริงได้ สำหรับในไทยยังติดเรื่องต้นทุนอยู่ การนำสีน้ำมาใช้ในขั้นที่สองจึงยังต้องรอไปก่อน

นอกจากการเลือกใช้สิ่งต่าง ๆ เพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมแล้ว บางอย่างยังสะท้อนออกมาในด้านของความแข็งแกร่งและคุณภาพของสินค้าด้วย

เช่น การนำเหล็กที่เคลือบกาวาไนซ์ (GAVANIZED METAL) ทั้งสองด้านมาใช้ทำเป็นตัวถังซึ่งคิดเป็น 85% ของตัวถังทั้งหมด ทำให้ไม่ต้องมีขั้นตอนของการชุบกันสนอมอีกครั้งหนึ่ง ซึ่งนอกจากรักษาสิ่งแวดล้อมในด้านของขยะที่เหลือจากกระบวนการผลิตแล้ว ยังได้ความแข็งแรงคงทนของตัวสินค้าด้วย เพราะเหล็กที่เคลือบกาวาไนซ์นั้น จะทนต่อสภาพทุกอย่าง เป็นโครงสร้างทางไฟฟ้าที่ทำให้ไม่เกิดสนิมนานนับสิบปี และเมื่อมีการเฉี่ยวชน โครงสร้างเหล็กประเภทนี้จะไม่ทำให้สนิมลุกลามออกไป เช่น ตัวถังรถยนต์ที่ใช้ระบบชุบกันสนิมทั่วไป

คร่าว ๆ นั้น คือ ภาพของโรงงานประกอบรถยนต์ จากนั้นในวันที่ 3 ตุลาคม 2539 บริษัท วอลโว่ประเทศไทย จำกัด โดย พาสคาล เบลเลมัสน์ กรรมการผู้จัดการ ได้เปิดแถลงข่าวเกี่ยวกับการนำรถยนต์วอลโว่ 850 ไบฟูเอล ซึ่งเป็นระบบสองเชื้อเพลิง คือ น้ำมัน และก๊าซธรรมชาติ (NGV) จำนวน 3 คัน เข้ามาในเมืองไทย เพื่อทูลเกล้าฯ ถวายสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จำนวน 1 คัน และอีก 2 คันจะมอบให้กระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อมกับศูนย์พันธุกรรม วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติและกรมควบคุมมลพิษ และตามด้วยการสัมมนาทางวิชาการของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในวันที่ 7-8 ตุลาคม

การเปิดตัว 850 ไบฟูเอล ครั้งนี้นับเป็นจุดเริ่มของวอลโว่และเป็นการจุดประกายในเรื่องของรยถนต์ก๊าซธรรมชาตภาคเอกชนในประเทศไทย ซึ่งที่สุดจะนำไปสู่การจำหน่ายรถยนต์ระบบก๊าซธรรมชาติในประเทศไทย เพื่อรักษามลภาวะทางอากาศให้เป็นพิษน้อยลง

ดร.ลีนา จีเวิร์ต ผู้จัดการด้านสิ่งแวดลอ้ม จากวอลโว่แห่งสวีเดน กล่าวว่า รถยนต์ระบบสองเชื้อเพลิงนี้ ทางวอลโว่ได้พัฒนามานานพอสมควร และเป้าหมายสุดท้ายก็คือการได้มาซึ่งรถยนต์ระบบก๊าซธรรมชาติอย่างสมบูรณ์ที่สุด

สำหรับ 850 ไบฟูเอล นั้นมีจำหน่ายในประเทศสวีเดนมาประมาณ 3 ปีแล้ว และยังคงเป็นระบบสองเชื้อเพลิงอยู่ ซึ่งนอกจากพัฒนาการของรถยนต์เองแล้ว ในสวีเดนก็ยังติดขัดในเรื่องของสถานีเติมก๊าซธรรมชาติที่ยังไม่เพียงพอต่อความต้องการจึงต้องใช้ระบบสองเชื้อเพลิงต่อไป

"พัฒนาเพื่อเป็นรถยนต์ก๊าซธรรมชาติโดยเฉพาะ นั่นคือเป้าหมายหลัก"

ไม่เพียงเฉพาะวอลโว่เท่านั้น รถยนต์เกือบทุกยี่ห้อทั่วโลกได้มุ่งการพัฒนาไปยังจุดนี้เช่นกัน แต่ในตลาดแห่งนี้ วอลโว่ได้กลายเป็นแม่งานที่จะกระตุ้นให้เกิดเป็นรูปธรรมขึ้นมา

แผนงานเกี่ยวกับรถยนต์ก๊าซธรรมชาติในไทยนั้น ทางวอลโว่วางไว้คร่าว ๆ ว่า ถ้าจะมีการจำหน่ายก็คงออกมาในรูปของการนำเข้า ซึ่งจะเริ่มจำหน่ายเมื่อไรนั้นคงขึ้นอยู่กับว่า สถานีเติมก๊าซธรรมชาติที่จะมารองรับรถยนต์เหล่านี้พร้อมเมื่อไร

"ภายใน 5 ปีจากนี้คิดว่าคงจะเป็นรูปร่างขึ้นมา และคงจะให้บริการได้" ปริญญา จรุงจิตรประชารมย์ ผู้จัดการส่วนการตลาดและขายก๊าซ ฝ่ายตลาดก๊าซธรรมชาติ การปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย (ปตท.) กล่าวถึงความคืบหน้าและแนวโน้มในการตั้งสถานีบริการก๊าซธรรมชาติในเขตเมือง ที่จะมารองรับรถยนต์ระบบก๊าซธรรมชาติที่บริษัทรถยนต์ต่าง ๆ จะนำเข้ามาจำหน่ายอย่างเช่น วอลโว่

การกระตุ้นให้เกิดเป็นรูปธรรมครั้งนี้ ทางวอลโว่ถือเป็นแม่งาน โดยปตท.เข้าร่วมและเป็นปัจจัยสำคัญที่ว่าโครงการนี้จะเกิดขึ้นหรือไม่

"ในขั้นต้นนี้ วอลโว่ถือเป็นแม่งาน แต่หลังจากนี้ทางเราจะเป็นผู้ที่จะต้องประสานกับภาคเอกชนรายอื่น ๆ ให้เข้ามาสู่จุดนี้ ซึ่งขณะนี้คิดว่าเกือบทุกรายก็มีการพัฒนาตรงนี้กันมากแล้ว แต่ยังไม่มีใครเปิดตัวในไทยเท่านั้น" ผู้บริหารของปตท.กล่าว

ปตท. ได้วางแผนเกี่ยวกับการตั้งสถานีบริการก๊าซธรรมชาติในเขตเมืองมาตั้งแต่ปี 2533 ซึ่งถ้าสามารถวางที่ตั้งเพื่อรองรับในเชิงพาณิชย์ได้ การจำหน่ายรถยนต์ก๊าซธรรมชาติก็คงเกิดขึ้นจริง ซึ่งน่าที่จะทำให้มลพิษทางอากาศลดลงได้ โครงการรถยนต์ระบบก๊าซธรรมชาตินี้นับเป็นความต่อเนื่อง หลังจากที่ปตท.ประสบความสำเร็จในการทดลองใช้กับรถยนต์โดยสารประจำทาง ซึ่งดำเนินการตั้งแต่ปี 2527 โดยสถานีบริการอยู่ที่รังสิตเพียงแห่งเดียว

"การลงทุนก็หลายพันล้านบาท แต่นั่นไม่ใช่ปัญหาใหญ่ว่าลงทุนไปแล้วจะคุ้มหรือไม่ แต่ปัญหามันอยู่ที่ว่า จะวางข่ายท่อส่งก๊าซธรรมชาติมาในเขตเมืองได้อย่างไร โดยเฉพาะกรุงเทพฯ ซึ่งติดทั้งปัญหาการขอใช้ที่ดิน ปัญหาทางเทคนิคต่าง ๆ ซึ่งต้องใช้เวลาค่อนข้างมาก ซึ่งแนวทางในขณะนี้ อาจจะออกมาในลักษณะเดินท่อส่งก๊าซรอบเมืองแล้วตั้งสถานีถ่ายก๊าซที่นอกเมือง แล้วค่อยบรรทุกมายังสถานีบริการที่ตั้งอยู่ในเขตเมือง"

การจุดประกายในเรื่องรถยนต์ระบบก๊าซธรรมชาตินั้น ถือว่าวอลโว่ทำได้ดีแล้ว

จากนี้ ก็ขึ้นอยู่กับว่า ปตท.ซึ่งกำลังจะกลายเป็นหัวใจหลักจะสานต่อสิ่งดี ๆ อย่างนี้ได้ดีแค่ไหน