ชื่อของ 'ไพศาล พืชมงคล' ปรากฎอยู่บนหน้าหนังสือพิมพ์เกือบทุกวัน เมื่อเขาเล่นบท "ตัวกลาง" เจรจาในสงครามโทรศัพท์ระบบพีเอชเอส หรือ PERSONAL HANDY PHONE SYSTEM ที่บอร์ด ทศท. อนุมัติให้ทีเอ และทีทีแอนด์ทีเป็นผู้ให้บริการ

เรื่องนี้ทำเอาชินวัตรถึงกับนั่งไม่ติด ต้องยื่นเรื่องขอตั้งอนุญาโตตุลาการให้ระงับการอนุมัติในครั้งนี้ หลังจากยื่นข้อเสนอ 12 ข้อ อาทิ ขอยืดอายุสัมปทาน ลดส่วนแบ่งรายได้ เพื่อขอแลกกับการเปิดเสรีมือถือมาแล้ว แต่ไม่ได้การตอบสนองจากบอร์ด ทศท.

แม้ว่าบอร์ด ทศท. ภายใต้การนำของ ไพศาล พืชมงคล จะอาศัยช่องว่างทางกฎหมายอนุมัติพีเอชเอสให้กับทีเอ โดยระบุว่า เป็นบริการเสริมจากโทรศัพท์พื้นฐาน เพื่อหลีกเลี่ยงสัญญาคุ้มครองที่ทำไว้กับเอไอเอส

แต่ในทางเทคนิคและทางปฏิบัติแล้ว พีเอชเอสไม่ได้แตกต่างไปจากโทรศัพท์มือถือเท่าใดนัก เว้นแต่ข้อจำกัดในเรื่องการเคลื่อนที่จะต้องไม่เร็วเกิน 30 กิโลเมตรต่อชั่วโมง และเทคนิคบางประการเท่านั้น

ระบบพีเอชเอสนั้นถูกพัฒนาขึ้นและใช้งานอยู่ประเทศญี่ปุ่น โดยบริษัทนิปปอน เทเลโฟน แอนด์ เทเลกราฟ หรือเอ็นทีที ซึ่งได้เริ่มเปิดใช้บริการมาตั้งแต่ปลายปีที่แล้ว ใน 2 จังหวัดใหญ่ ๆ ก่อนขยายไปยังจังหวัดอื่น ๆ

การใช้งานในญี่ปุ่นค่อนข้างแพร่หลาย เนื่องจากเป็นระบบที่ออกแบบมาให้เหมาะสมกับลักษณะของภูมิประเทศ และการใช้งานในญี่ปุ่น ซึ่งเป็นเมืองหลวงขนาดใหญ่ แต่เอ็นทีทีก็พยายามเผยแพร่ระบบพีเอชเอสไปตามประเทศต่าง ๆ ในย่านเอเชียแปซิฟิก

คุณสมบัติของโทรศัพท์ระบบพีเอชเอส สามารถใช้ภายในบ้านได้เหมือนกับโทรศัพท์ไร้สาย แต่สามารถพกพาไปใช้ภายนอกได้เช่นเดียวกับโทรศัพท์มือถือ แต่ก็ยังมีข้อจำกัดจะต้องเคลื่อนที่ด้วยความเร็วไม่เกิน 30 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ในขณะที่โทรศัพท์มือถือใช้เคลื่อนที่ได้ไม่ต่ำกว่า 80 กิโลเมตรต่อชั่วโมง

นอกจากนี้ ระบบพีเอชเอจะต้องใช้คลื่นความถี่ในการรับส่งสัญญาณเช่นเดียวกับโทรศัพท์มือถือ ซึ่งระบบพีเอชเอสจะต้องใช้ความถี่ย่าน 1900 เมกะเฮิรตซ์ ในขณะที่โทรศัพท์มือถือจะใช้คลื่นความถี่ย่าน 900, 1800 และ 1500 เมกะเฮิรตซ์

ในแง่ของผู้ให้บริการจะต้องลงทุนติดตั้งเครือข่ายเช่นเดียวกับโทรศัพท์มือถือ คือ จะต้องติดตั้งสถานีฐาน (CELL STATION) ตามสถานที่ต่าง ๆ เพื่อเชื่อมโยงสัญญาณ ให้ผู้ใช้สามารถพกพาเครื่องไปใช้นอกสถานที่

ส่วนต่างชุมสายของสองระบบนี้ จะแตกต่างกัน ระบบพีเอชเอสจะใช้โครงข่ายของโทรศัพท์พื้นฐาน ในขณะที่โทรศัพท์มือถือจะต้องติดตั้งชุมสายเซลลูลาร์ แต่บางกระแสก็ระบุว่า พีเอชเอสจะต้องติดตั้งโครงข่ายแยกต่างหากเช่นเดียวกับโทรศัพท์มือถือ

ตัวเครื่องลูกข่ายของพีเอชเอสจะเหมือนกับโทรศัพท์มือถือ แต่มีขนาดเล็กกว่า ซึ่งปัจจุบันมีการผลิตออกมาจำหน่ายในญี่ปุ่นแล้วหลายยี่ห้อ

สำหรับอัตราค่าบริการจะจัดเก็บในลักษณะเดียวกับโทรศัพท์มือถือแต่ถูกกว่า คือ จะคิดค่าบริการรายเดือน ๆ ละ 200 บาท ส่วนค่าโทรจะคิดเป็นนาที (แอร์ไทม์) 2 นาทีแรก 3 บาท นาทีต่อไปนาทีละ 1.50 บาท

หากพิจารณาเทคนิครวม ๆ แล้วพีเอชเอสไม่ได้แตกต่างไปจากโทรมือถือเท่าใดนัก แม้ว่ายังมีข้อจำกัดในเรื่องเทคนิค แต่ด้วยค่าบริการที่ถูกกว่า ค่าเครื่องลูกข่ายไม่ถึงหมื่น ย่อมทำให้พีเอชเอสกลายเป็นคู่แข่งที่สำคัญโทรศัพท์มือถือได้ไม่ยากเย็น

การพยายามเปิดบริการพีเอชเอสของทีเอนั้น นอกจากเป็นการเลียบเคียงเข้าสู่ธุรกิจโทรมือถือแล้ว ยังเป็นการกระตุ้นรายได้ให้กับโครงการโทรศัพท์ 2.6 ล้านเลขหมาย

เพราะในความเป็นจริงแล้ว ปริมาณความต้องการของลูกค้าไม่ได้มีมากตามที่ประเมินไว้ ทีเอมีเลขหมายติดตั้งเสร็จแล้ว แต่ยังไม่มีลูกค้ามาจองเป็นจำนวนมาก

ลูกค้าที่จะใช้บริการพีเอชเอสนั้น จะต้องยื่นขอโทรศัพท์ก่อน เพราะเลขหมายโทรศัพท์พื้นฐานจะเป็นเลขหมายเดียวกับพีเอชเอส ดังนั้นการให้บริการพีเอชเอสจะกระตุ้นความต้องการโทรศัพท์พื้นฐาน ไม่ว่าจะเป็นจำนวนเลขหมาย หรือปริมาณในการโทร

แต่การลงทุนระบบพีเอชเอสจะให้ผลคุ้มค่าจริงหรือไม่ยังเป็นเรื่องต้องจับตา เพราะหากจะให้บริการมีประสิทธิภาพครอบคลุมพื้นที่ ทีเอจะต้องติดตั้งสถานีฐาน (CELL STATION) เป็นจำนวนมากเนื่องจากสถานีฐานของพีเอชเอสมีความแรงสัญญาณ 100 เมตรเท่านั้น

ยิ่งไปกว่านั้น บริการพีเอชเอสยังมีปัญหาว่าจะใช้เลขหมายเดียวกับโทรศัพท์พื้นฐานได้หรือไม่ยังไม่มีสรุป ซึ่งหากใช้เลขหมายเดียวกันไม่ได้ความสะดวกของผู้ใช้จะลดลง และเท่ากับว่าบริการพีเอชเอสจะกลายเป็นโทรศัพท์ระบบใหม่ ไม่ใช่บริการเสริมของโทรศัพท์พื้นฐานอย่างที่กล่าวอ้าง

ในเรื่องของระบบที่จะนำมาใช้ ยังไม่มีข้อสรุปว่า จะเลือกใช้ระบบใดระหว่างพีเอชเอสของญี่ปุ่น หรือ DECT ของยุโรป หรือ PACS ของสหรัฐอเมริกา ซึ่งทั้งสามระบบนี้มีข้อดีข้อเสียแตกต่างกันไป

มีผู้ตั้งข้อสังเกตว่า การยื่นขอให้บริการพีเอชเอสของทีเออาจต้องการหวังผลในเรื่องของส่วนต่างราคาหุ้นของทีเอเท่านั้น

หรือเพื่อต้องการครอบครองคลื่นความถี่ 1900 เมกะเฮิรตซ์ไว้ในมือ ซึ่งเป็นทรัพยากรหายาก และมีอยู่จำกัดจนกลายเป็นปัญหาอยู่ในทุกวันนี้

คนไทยจะได้ใช้บริการพีเอชเอสหรือไม่ และเมื่อใดก็คงต้องรอดูกันต่อไป

แต่ที่แน่ ๆ ผลของสงครามครั้งนี้ก็พิสูจน์ฝีมือ "ล็อบบี้ยิสต์" อย่างไพศาลได้ดีที่สุด !