วิธีคิดที่ผิดพลาดเกี่ยวกับการลงทุน
หนุ่มสาวเพิ่งแต่งงานคู่หนึ่งไปฮันนีมูนที่ Las Vegas สวรรค์ของนักพนัน
ทั้งคู่ตกลงใช้เงินเล่นพนันไม่เกิน 1,000 ดอลลาร์ แล้วพวกเขาก็สูญเสียเงินจำนวนนี้ไปทั้งหมดภายในเวลาเพียง
3 วัน คืนนั้นในห้องที่โรงแรม สามีหนุ่มสังเกตเห็นว่า บนชิปมูลค่า 5 ดอลลาร์
ซึ่งเขาตั้งใจเก็บไว้เป็นที่ระลึก มีเลข 17 ปรากฏอยู่ เขารู้สึกว่ามันเป็นลางดี
จึงคว้าเสื้อคลุมสวมทับชุดนอนแล้วรีบกลับไปที่บ่อนอีกครั้ง
ที่โต๊ะรูเล็ตต์ ชายหนุ่มวางชิป 5 ดอลลาร์นั้นในช่องเลข 17 ใช่แล้ว เขาชนะจริงๆ
ได้เงิน 175 ดอลลาร์ เขาปล่อยให้ชิปกองอยู่อย่างนั้นในช่องเดิมแล้วก็ชนะอีก
คราวนี้ได้ถึง 6,125 ดอลลาร์ เขายังคงปล่อยให้ชิปที่ชนะพนันมากองอยู่ในช่องเลข
17 และชนะติดต่อกันอีกหลายตา จนสุดท้ายได้เงินมากถึง 7.5 ล้านดอลลาร์ แต่แล้วลูกกลมเจ้ากรรมกลับกลิ้งไปตกในช่องเลข
18 แทนที่จะเป็น 17 สามีหนุ่มจึงกลับมามือเปล่า เมื่อภรรยาสาวถามว่าเป็นยังไงบ้าง
เขาตอบว่า "ก็ไม่เลว ผมเสียไปแค่ 5 ดอลล์
" สอนวิธีลงทุนในทุกตลาด
ชื่อหนังสือ Rational Investing in Irrational Times อาจชวนให้เข้าใจผิดว่า
เป็นหนังสือที่สอนวิธีลงทุนในช่วงเวลา ที่ตลาดกำลังปั่นป่วนอย่างในปัจจุบัน
แต่ความจริงแล้ว หนังสือเล่มนี้แนะวิธีลงทุนอย่างมีเหตุมีผลในตลาดใดๆ ก็ได้
และอันที่จริงชื่อที่น่าจะถูกต้องตรงกับเนื้อหาของหนังสือมากกว่า น่าจะเป็น
"เหตุใดคนฉลาดๆ จึงมักลงทุนอย่างไม่ฉลาด"
Larry Swedroe ผู้แต่ง ซึ่งเป็นที่ปรึกษาการลงทุน ได้รวบรวมความผิดพลาดราคาแพงไว้ทั้งหมด
52 ข้อ ซึ่งคนมักจะทำเมื่อเอาเงินมาลงทุน โดยใช้วิธีเขียนเป็นประโยคคำถาม
เรื่องเล่าข้างต้นเป็นตัวอย่างของความผิดพลาดข้อ 13 "คุณคิดว่า คุณกำลังเล่นกับเงินคนอื่นอยู่ใช่หรือไม่"
ความผิดพลาดข้อนี้เกี่ยวข้องกับสิ่งที่บางคนเรียกว่า "mental accounting"
เป็นความผิดพลาดที่เกิดจากการเห็นว่า เงินบางเหรียญมีค่าน้อยกว่าเงินเหรียญอื่นๆ
ดังนั้น จึงยอมสูญเสียมันไปอย่างไม่เสียดาย ในใจของสามีหนุ่มคนนั้นคิดว่า
เงิน 7.5 ล้านดอลลาร์ที่เขาเสียไปเป็นเงินของบ่อน หรือเงินของคนอื่น ไม่ใช่เงินของเขา
และเพราะการที่เขาคิดว่า ไม่ได้กำลังเอาเงินของตัวเองไปเสี่ยงนั่นเอง จึงไม่รู้สึกเดือดเนื้อร้อนใจ
หากต้องสูญเสียมันไป แต่ความจริงคือ เขามิได้เสียเงินเพียง 5 ดอลลาร์ ที่เขาเสียคือ
7.5 ล้านดอลลาร์
ผู้แต่งยังได้ยกตัวอย่างอีกเรื่องหนึ่ง เป็นเรื่องจริงของเพื่อนเขาเอง
เพื่อนของเขาซื้อหุ้น Cisco ที่ราคาเพียง 5 ดอลลาร์ต่อหุ้น ราคาหุ้นพุ่งสูงขึ้นเรื่อยๆ
จนถึง 80 ดอลลาร์ แน่นอน เพื่อนของเขาไม่ยอมซื้อหุ้นดังกล่าวเพิ่มอีก และยอมรับว่าราคาของมันอาจจะสูงเกินจริงไปด้วยซ้ำ
แต่เขาก็ไม่ยอมขายออกเหมือนกัน เขายังคงถือหุ้นตัวนี้ไว้เพราะมีความเชื่อว่าเขาไม่เสียอะไร
เพราะซื้อหุ้นมาในราคาที่ถูกมากแค่ 5 ดอลลาร์ แต่เขาคิดผิดโดยเฉพาะเมื่ออีก
3 เดือนต่อมา ราคาหุ้น Cisco ตกจาก 80 ดอลลาร์เหลือเพียง 13 ดอลล์
ความผิดพลาด 4 ประเภท
Swedroe จัดประเภทความผิดพลาดที่คนมักทำเวลาลงทุนเป็น 4 กลุ่มได้แก่
1. การเข้าใจพฤติกรรมมนุษย์ และการสามารถควบคุมพฤติกรรมเป็นตัววัดประสิทธิภาพการลงทุน
2. ความไม่รู้คือความสุข
3. ความผิดพลาดที่เกิดขึ้นตั้งแต่ตอนวางแผนกลยุทธ์การลงทุน
4. ความผิดพลาดที่เกิดขึ้นในขณะสะสมหุ้นเข้าพอร์ต
mental accounting หรือการเชื่อว่าคุณกำลังเล่นกับเงินของคนอื่น คือความผิดพลาดที่จัดอยู่ในประเภทแรก
เป็นความผิดพลาดที่เกิดจากพฤติกรรมมนุษย์ ความผิดพลาดที่เกี่ยวกับพฤติกรรมมนุษย์อื่นๆ
ได้แก่ การปล่อยให้ความหลง ตัวเองมีอิทธิพลต่อการตัดสินใจ (ความผิดพลาดที่
5) การทำ ตามๆ กันไปอย่างตามแห่โดยไม่คิดเสียก่อน (ความผิดพลาด ที่ 6) และการเชื่อว่าอนาคตจะยังคงเป็นเหมือนวันนี้เรื่อยๆ
ไป (ความผิดพลาดข้อ 2)
ความผิดพลาดที่จัดอยู่ในประเภท "ความไม่รู้คือความสุข" ก็เช่น
การใช้ข้อมูลที่ทำให้หลงทาง (ข้อ 16) การไม่รู้จักพิจารณาต้นทุนของกลยุทธ์การลงทุน
(ข้อ 18)
คุณไม่ได้จัดการเรื่องภาษีเกี่ยวกับพอร์ตการลงทุนให้เรียบร้อยตลอดทั้งปีใช่หรือไม่
คุณยังพึ่งพาอาศัยความเห็นของเซียนในตลาดใช่หรือไม่ คุณยังคงใช้งานที่ปรึกษาที่ได้รับค่านายหน้าใช่หรือไม่
เหล่านี้ล้วนเป็นความผิดพลาด (ข้อ 35, 39 และ 41 ตามลำดับ) ที่หลายคนชอบทำตอนกำลังวางแผนกลยุทธ์การลงทุน
ส่วนความผิดพลาดที่คนมักทำในขณะสะสมหุ้นเข้าพอร์ตก็เช่น การใส่ไข่มากใบเกินไปไว้ในตะกร้าใบเดียว
(ความผิดพลาดข้อ 44) และมีพอร์ตการลงทุนที่ยังกระจายความเสี่ยงไม่พอ เพราะมีหุ้นที่หลากหลายน้อยเกินไป
(ความผิดพลาด ข้อ 45)
