สมบูรณ์ บุญธำรงกิจ - คือที่ผ่านมาก็ขอแต่ให้รัฐบาลช่วยอย่างเดียว แต่ส่วนตัวผม ในฐานะของหอการค้านี่ ผมก็ไม่รู้ว่ารัฐบาลจะช่วยได้อย่างไร ถ้าเหตุการณ์มันยังเป็นอย่างนี้อยู่

- คือช่วยให้เหตุการณ์สงบก็พอแล้ว

สมบูรณ์ รัฐจะไปช่วยอย่างไร กระตุ้นการท่องเที่ยวให้ดี แต่คนไม่มาเที่ยวแล้วจะทำอย่างไร มันเป็นไปไม่ได้

มีคนเคยคุยกับผมเรื่อง 3 จังหวัดภาคใต้ ผมบอกถ้าตรงนี้ไม่สงบสุขเมื่อไร เศรษฐกิจก็จะไม่กลับไปเหมือนเดิม เพราะตรงนี้คนเขามาเที่ยว มาหาความสำราญ แล้วถ้าเขาเจอเหตุการณ์อย่างนี้ ใครจะกล้ามาเที่ยว อย่างที่ภูเก็ต พอเจอสึนามิ เกือบปีที่ไม่มีคนกล้าไปเที่ยว มีข่าวออกมา กลัวจะมีลูกที่ 2 อีก คนก็ไปที่อื่น ไปสมุยดีกว่า มันเป็นลักษณะนี้

- ความมั่นใจไม่มี

สมบูรณ์ อย่างในโก-ลกนี่ อยู่ได้เพราะคนมาเที่ยว แล้วอย่างนี้ อยู่ๆ ก็ตูมทีหนึ่ง คนก็กลัวแล้วหายไปเลย 3 เดือน ปีหนึ่งมันตูมแค่ 3 ครั้งก็พอ ก็ตายแล้ว กลัวไหมล่ะ แต่ความจริง มันไม่มีอะไร แต่เรื่องนี้ก็เห็นใจเจ้าหน้าที่ เพราะโจรอยู่ในที่มืด แต่เราอยู่ในที่สว่าง เขาจะดูแลเราตลอด 24 ชั่วโมงก็คงเป็นไปไม่ได้ แล้วเรื่องพวกนี้เราจะไปอาศัยตำรวจอย่างเดียวก็คงไม่ได้ ตำรวจยังเอาตัวไม่รอดเลย คือผมไปประชุมมาหลายครั้ง วันที่ 18 สิงหาคม นายกฯ ลงมาประชุมที่โรงแรม ซี.เอส. ปัตตานี มีทั้งรองนายกฯ สมคิด ก็ยังไม่รู้ว่าจะให้ช่วยอะไรเลย

- คือตรงที่สุด ก็คือทำให้สถานการณ์สงบ เพราะนักธุรกิจเรามีกลไกของตัวเอง

สมบูรณ์ ใช่ เพราะพ่อค้านี้ช่วยตัวเองตลอดเวลา ไม่ต้องหารัฐบาล จะให้เขาช่วยอะไรล่ะ ใครที่หากินไม่ได้ ก็ต้องไปที่อื่น คนที่หากินได้ก็อยู่ต่อไป แต่ที่สำคัญที่สุดคือคนที่นี่จะให้เขาไปไหน เพราะต่างคนต่างมีทรัพย์สินอยู่ที่นี่ จะไปไหนได้

อาจจะมีบางคนที่ไม่ใช่คนที่นี่ อาจจะมาจากนครฯ พอมาเจอสถานการณ์อย่างนี้ แล้วเห็นว่าหากินที่นี่ไม่ได้แล้ว ก็ต้องไปหากินทื่อื่น เพราะที่อื่นค้าขายได้ดีกว่า

นี่ผมก็ยังคิดไม่ออกเลยว่าสถานการณ์อย่างนี้ จะให้รัฐบาลแก้อย่างไร จะเอาสตางค์ให้เราเหรอ เป็นไปไม่ได้ รัฐบาลจะช่วยได้ก็เป็นการช่วยทางอ้อมเท่านั้นเอง เรื่องภาษี เรื่องดอกเบี้ย อย่างนี้ใช้ได้ ประคองให้เราอยู่ไปได้ จากเดิมที่เราเคยเสียดอกเบี้ยปีละเกือบแสน ตอนนี้เราเหลือเสียปีละหมื่นกว่าบาท ช่วยแบ่งเบาภาระเราไปได้ หรือช่วยแบ่งเบาเรื่องภาษีท้องถิ่น ภาษีนิติบุคคล อันนี้พอได้ แล้วสรรพากรเขาก็ไม่ได้เร่งรัดเอากับพ่อค้า แค่นี้เราก็พอใจแล้ว แสงทอง ปรีชาวุฒิเดช ถามว่าอย่างนี้จะอยู่กันได้อีกนานเท่าไร ผมว่าอยู่ที่เจ้าของจะเบื่อเมื่อไร ถามว่าถ้าหยุดเมื่อไร เจ้าของมีข้าวกิน 3 มื้อ ครอบครัวเจ้าอยู่ได้สบาย แต่ลูกน้องมีอยู่หลายร้อยชีวิต แล้วต่างก็มีครอบครัวก็เป็นหลายร้อยครอบครัว คือก็ได้แต่ประคองกันไป แล้วลูกน้องลูกก็เพิ่งเข้าเรียนกันใหม่ๆ อยู่กันมานานเราก็ต้องช่วย

เหมือนกับเทอมที่ผ่านมาลูกน้องมาปรึกษาผมว่า ลูกเขาคนเล็กกำลังจะเข้ามหาวิทยาลัย และคนโตเรียนอยู่เหลือปีสุดท้าย เขาจะให้คนพี่หยุดเรียนไว้ก่อน แล้วให้คนน้องเข้าไปเรียนแทน ผมบอกว่าไม่ต้อง ก็ให้เรียนคู่กันไป แล้วค่าเทอมเท่าไรผมซัปพอร์ตให้ก่อน แต่พอชี้แจงค่าใช้จ่ายต่างๆ มาให้ โอ้โห ไม่ใช่น้อยๆ 3-4 หมื่นบาท ผมก็ต้องให้ไปก่อนโดยไม่คิดดอกเบี้ยแล้วก็คาไว้อย่างนี้

- ที่จริงก็เป็นโอกาสดีที่นายจ้างกับลูกจ้าง จะได้ทำความเข้าใจกันลึกซึ้งขึ้น

แสงทอง ก็พยายามเลี้ยงลูกจ้างไว้ แต่ผมว่า ทั่วไป เขาก็ไปเลยนะ ทุกคนก็มีญาติพี่น้องอยู่ข้างนอก เท่าที่ไปก็เยอะ ตอนนี้บ้านพัก หอพัก บ้านเช่าต่างๆ ไม่มีคนอยู่เยอะเลย มีคนออกจากพื้นที่ไปเยอะเลย โดยเฉพาะคนที่ไม่ได้เป็นคนที่นี่โดยตรง เมื่อก่อนเมื่อตอนเศรษฐกิจดีๆ คนที่มาจากที่อื่นเยอะเลย ที่นี่เขาเรียกเป็นพหุสังคม มีการจัดเทศกาลภาคเหนือ มีการแห่บั้งไฟ คนอีสาน คนเหนือเข้ามาอยู่เยอะ ถ้าใครตั้งรกรากซื้อบ้านอะไรอยู่แล้วนี่ก็ประคองกันไป แต่ถ้าคนเช่าบ้านก็กลับกันไปเยอะมาก เหมือนกับผู้ชายท้องถิ่นแต่งงานกับคนภาคอื่น ก็อพยพย้ายออกไป ก็มีเยอะมาก ไปกันแบบเงียบๆ กลางคืนก็ขนขึ้นรถสิบล้อออกไป แต่ตอนนี้คงอยู่ตัวแล้ว เพราะว่าย้ายออกไปกันก่อนหน้าแทบจะหมดแล้ว คนที่เหลือคือคนท้องถิ่นแท้ๆ แล้วอีกอย่างตอนนี้คนท้องถิ่นแท้ เขาก็เริ่มรู้จักทำมาหากินแล้ว