หลายปีก่อนที่ผมมาเมืองจีนใหม่ๆ เมื่อไปซื้อของหากต้องการใช้เงินพลาสติกก็จะต้องเดินเข้าช่องพิเศษเล็กๆ ที่ทางซูเปอร์มาร์เก็ตจัดไว้ให้ซึ่งก็นานปีดีดักจึงจะเห็นคนไปใช้บริการสักที ส่วนภัตตาคาร-ร้านอาหารนั้นไม่ต้องพูดถึงเพราะมีน้อยกว่าน้อยที่รับเงินพลาสติก แต่ในปัจจุบันทุกอย่างเปลี่ยนแปลงไปแบบหน้ามือเป็นหลังมือ หลายปีมานี้แม้ผมจะไม่ค่อยคุ้นเคยกับการใช้เงินพลาสติกในเมืองจีนเท่าไรนัก แต่ชนชั้นกลางในเมืองใหญ่ของจีนกลับเรียนรู้เรื่องนี้ได้เร็วอย่างเหลือเชื่อ บัตรเครดิตเอย บัตรเดบิตเอย บัตรกึ่งเครดิต (Quasi Credit Card หรือ Union Pay ) เอย และบัตรอะไรต่อมิอะไรอีกมากมายที่หลายปีก่อนถือเป็นเรื่องใหม่ ถึงวันนี้สิ่งเหล่านี้กลับกลายเป็นเรื่องธรรมดาไปแล้วสำหรับสังคมจีน

การเติบโตของชนชั้นกลางชาวจีน ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ย่อมหมาย ถึงการเติบโตของการกู้ยืมเงินเพื่อใช้จ่าย อุปโภค-บริโภค เงินพลาสติกดูเหมือนจะเป็นความเปลี่ยนแปลงหนึ่งที่คนภาย นอกมองเห็นได้ชัดเจนที่สุด แต่จาก สำรวจแล้วเขาบอกว่า ชาวจีนยังให้ความ สนใจกับการกู้ยืมเงินสำหรับปัจจัย สำคัญอย่างเช่น เพื่อซื้อที่พักอาศัย ซื้อ รถยนต์ และเพื่อการศึกษามากที่สุด