แปลกแต่จริง แม้บริษัทโนเวลล์ (Novell Inc.) จะครองตลาดระบบปฏิบัติการบนเครือข่ายในไทยอยู่ถึง 90% แต่หากพิจารณาจากกระแสข่าว ปรากฏว่า วินโดวส์ เอ็นที ของไมโครซอฟท์กลับกลายเป็นผู้ชนะทั้งที่ วินโดวส์ เอ็นที ยังมีส่วนแบ่งการตลาดไม่เกิน 5% และก็ยังไม่แน่ว่าในปีนี้ ไมโครซอฟท์จะสามารถโค่นโนเวลล์ได้ตามราคาคุยหรือไม่?

นี่คงเป็นอิทธิพลจากการรายงานข่าว

กล่าวคือ วันนี้ไมโครซอฟท์แถลงข่าว ไมโครซอฟท์ดี! ครั้นพอโนเวลล์แถลงบ้าง โนเวลล์ก็ดี อาศัยไมโครซอฟท์พูดเก่งกว่า หรือพูดทุกวัน โนเวลล์จึงดูจะเป็นฝ่ายพ่ายแพ้ไป

ตั้งแต่เมื่อปลายปีที่แล้ว โนเวลล์แก้เกมไม่ทัน เพราะไม่มีแม้กระทั่งสาขาในประเทศไทย จะแก้ข้อกล่าวหาฝ่ายตรงข้ามหรือจะโปรโมตสินค้าแต่ละครั้ง "ดีเร็ก ฟู" กรรมการผู้จัดการประจำกลุ่มประเทศอาเซียน ก็ต้องบินมาจากสิงคโปร์ ในขณะที่ไมโครซอฟท์มีสำนักงานอยู่ในไทยที่เดียว

เรื่องอย่างนี้ทำเอาไมโครซอฟท์หัวเราะร่ามาแล้ว

นอกจากนี้ ข้อเพลี่ยงพล้ำอีกประการหนึ่งของโนเวลล์คือ บริษัทแม่ในสหรัฐอเมริกาเกิดความสับสนในทิศทาง ระบบปฏิบัติการเน็ตแวร์ไม่รองรับเทคโนโลยีอินเตอร์เน็ตที่กำลังได้รับความนิยม เป็นเพียงระบบปฏิบัติการที่ทำงานบนเครือข่ายท้องถิ่น (LAN) เท่านั้น

ด้วยเหตุนี้ประกอบกับขาดความเป็นเอกภาพในเชิงบริหารทำให้โรเบิร์ต แฟรงเกนเบิร์ก จำต้องอำลาตำแหน่งประธานเจ้าหน้าที่บริหารไปตามมติของคณะกรรมการบริษัท

โนเวลล์ว่างเว้น CEO อยู่ 8 เดือน ในขณะที่ไมโครซอฟท์โหมโปรโมตวินโดวส์ เอ็นที หนักหน่วงทั้งในไทย และในตลาดโลก เน็ตแวร์ของโนเวลล์จึงดูเหมือนจะถูกตอกฝาโลงเอาทีเดียว

ที่จริงโนเวลล์นั้นจัดเป็นผู้ยิ่งใหญ่รายหนึ่งในโลกคอมพิวเตอร์ หากเปรียบเป็นทีมฟุตบอลก็เข้าข่ายลิเวอร์พูลนั่นแหละ ครองแชมป์พรีเมียร์ลีกมาหลายสมัย

ก่อตั้งมาแล้วเป็นเวลา 14 ปี เป็นผู้นำตลาดทางด้านระบบปฏิบัติการบนเครือข่าย ในขณะที่ไมโครซอฟท์เป็นผู้นำด้านระบบปฏิบัติการบนเครื่องพีซี ซึ่งพยายามยกระดับสู่ระบบปฏิบัติการบนเครือข่าย

เกียรติประวัติของโนเวลล์ก็มีมาก แต่เป็นไปในแบบเรียบๆ ไม่ดุดันแบบไมโครซอฟท์ แม้จะเป็นจะผู้นำตลาด ทำกำไรได้สูง เพราะที่แล้วมาแทบจะไร้คู่แข่ง แต่เครื่องอำนวยความสะดวกของบริษัทก็เป็นไปในแบบพื้นๆ ไม่มีโต๊ะไม้ หรือตู้เอกสารที่หรูหรา เรื่องใช้จ่ายสุรุ่ยสุร่ายไม่ปรากฏในโนเวลล์ สมัยก่อนผู้บริหารระดับสูงของโนเวลล์ไม่ชอบให้พนักงานคิดว่า บริษัทเลอเลิศประเสริฐศรีกว่าบริษัทอื่นๆ แต่กลับอบรมพนักงานให้จำให้แม่นว่า "โนเวลล์-ติดดิน"

"We need to keep our feet on the ground and stay focus on improving our products and services" ใครอยู่โนเวลล์ โดยเฉพาะที่สำนักงานใหญ่ก็ต้องรู้จักประโยคนี้

หลังจากตกเป็นฝ่ายเพลี่ยงพล้ำด้านข่าวสารแก่ไมโครซอฟท์ ดูเหมือนโนเวลล์จะเริ่มตระหนักว่า จะทำเป็นคนล่าช้าต่อไปอีกไม่ได้ ส่วนการเป็น "คุณเงียบ" ก็ไม่ดี

ดังนั้น เมื่อมอบข้อหามีการนำที่ล่าช้า ไม่ทันการณ์ ให้แก่แฟรงเกนเบิร์กไปแล้ว จึงมีการตั้งอีริก ชมิดช์ เป็นประธานคนใหม่ แสดงว่าบอร์ดชุดนี้เล่นเป็นเชียวล่ะ!

ชมิดช์มิใช่ธรรมดา แต่เคยเป็นถึงประธานผู้บริหารฝ่ายเทคโนโลยีของซัน ไมโครซิสเต็มส์ ชำนาญด้านเน็ตเวิร์กหาตัวจับได้ยาก ทั้งยังผลักดันให้ระบบปฏิบัติการยูนิกซ์ เป็นมาตรฐานอุตสาหกรรม

ส่วนในไทย โนเวลล์ แต่งตั้ง สุทัศน์ คงดำรงเกียรติ เป็นผู้จัดการทั่วไปของสำนักงานตัวแทน สุทัศน์เคยเป็นผู้จัดการประจำกลุ่มประเทศอินโดจีนและอาเซียน บริษัทแอมป์ (ประเทศไทย) จำกัดโดยดูแลด้านเน็ตเวิร์ก

"งานของผมก็คล้ายๆ แบบเดิม เพราะเป็นงานเน็ตเวิร์กเหมือนกัน จึงไม่น่าหนักใจอะไร เน็ตแวร์ก็ครองตลาดอยู่แล้ว เราก็เพียงแต่ปรับให้ใช้งานด้านอินทราเน็ตได้ด้วย ก็คงรักษาตลาดไว้ได้ ส่วนการที่คุณอีริกเป็นประธาน ทำให้ในอเมริกาฮือฮากันมาก เพราะเป็นคนเก่งที่สังคมคอมพิวเตอร์ให้การยอมรับ พอแกเข้ามาหุ้นของโนเวลล์ขึ้นทันทีเลย" สุทัศน์กล่าวกับ "ผู้จัดการรายเดือน"
เขาเห็นว่า การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในช่วงหลังของโนเวลล์คือ 1) การขายทิ้งกิจการ เช่น WORD PERFECT ซึ่งโนเวลล์เคยผนวกเข้ามาเพื่อทำสินค้าให้ครบไลน์ 2) การยกระดับเน็ตแวร์เป็น IntranetWare 3) การตั้งอีริกเป็นประธาน

ทั้งหมดเป็นกระบวนการปรับปรุงการบริหารและ Repositioning ผลิตภัณฑ์ เพื่อรักษาความเป็นผู้นำ

ที่แล้วมา จุดอ่อนที่ฝ่ายตรงข้ามโจมตีเน็ตแวร์ของโนเวลล์คือ เป็นระบบปฏิบัติการที่ทำงานด้าน File & Print เท่านั้น ไม่เก่งงานด้านแอปพลิเคชั่นหรือ โปรแกรมประยุกต์ต่างๆ ไม่รองรับเทคโนโลยีอินเตอร์เน็ตที่กำลังได้รับความนิยมในรูป "อินทราเน็ต"

ส่วนโปรแกรมประเภทกรุ๊ปแวร์ของโนเวลล์ ซึ่งมีชื่อว่า กรุ๊ปไวส์ ก็ไม่ได้รับความนิยมจากตลาด เมื่อเทียบกับโลตัส โน้ตส์ และไมโครซอฟท์ ออฟฟิศ

"ในเมืองไทยเท่านั้นแหล่ะที่กรุ๊ปไวส์ไม่ค่อยเป็นที่รู้จักเรื่องนี้เราต้องยอมรับ แต่ในต่างประเทศ กรุ๊ปไวส์กลับขายได้ดี" สุทัศน์กล่าว

นี่เป็นเวลาที่โนเวลล์และไมโครซอฟท์จะได้ขับเคี่ยวกันอย่างสมน้ำสมเนื้อ เพราะอันที่จริงโนเวลล์ก็ยังแข็งแกร่งอยู่มาก วิสาหกิจต่างๆ ก็ยังไม่อยากสิ้นเปลืองกับการเปลี่ยนระบบปฏิบัติการ

วินโดวส์ เอ็นที ก็เป็นระบบปฏิบัติการที่เพิ่งวางตลาดเป็นธรรมดาอยู่เองที่ลูกค้าอาจจะเกรงว่า เมื่อใช้ไปแล้วจะพบข้อผิดพลาดต่างๆ แม้จะดีไซน์ขึ้นมาจากจุดแข็งของโนเวลล์คือ File & Print และจุดแข็งของยูนิกซ์คือ การทำงานด้านแอปพลิเคชั่น

สำหรับสุทัศน์ เขาฉลาดพอที่จะยกรูปธรรมที่แสดงให้เห็นว่า วินโดวส์ เอ็นที ขาดประสิทธิภาพ

นั่นคือ เมื่อเร็วๆนี้ Intelsat ผู้นำด้านให้บริการสื่อสารดาวเทียมระหว่างประเทศ ได้เปลี่ยนจาก วินโดวส์ เอ็นที จำนวน 62 เครื่องมาเป็นเน็ตแวร์ 4.1 ซึ่งเป็นเวอร์ชั่นล่าสุด เนื่องจากมีปัญหาเป็นประจำในการควบคุมดูแลระบบ รวมทั้งความไม่มีประสิทธิภาพของระบบ

Jet Guilaran ผู้วิเคราะห์ระบบเครือข่ายของอินเทลแสทกล่าวว่า "ด้วยขีดความสามารถด้านความจุของเน็ตแวร์ ทำให้เราสามารถลดเครื่องไมโครซอฟท์ เซิร์ฟเวอร์ 62 เครื่องเหลือเพียงเน็ตแวร์ 4.1 เซิร์ฟเวอร์ 16 เครื่อง เท่านั้น"

การครองตลาดอยู่ถึง 90% ทำให้โนเวลล์รู้ดีว่า ยังเป็นต่ออยู่อีกมากเพียงแต่ปรับผลิตภัณฑ์ให้เป็นไปตามทิศทางตลาดนั่นคือ ขยายเน็ตแวร์ 4.1 ให้มีขีดความสามารถรอบด้าน ซึ่งเรียกว่า IntranetWare ชื่อนี้งดงาม เพราะคำว่า NetWare ก็คือ ผลิตภัณฑ์เดิมที่ครองตลาด ส่วน Intranet ก็แสดงว่า ได้มีการเพิ่มระบบการทำงานเครือข่ายที่ใช้เทคโนโลยีอินเตอร์เน็ต จุดอ่อนเดิมจึงถูกลบเลือนไป

ปัจจุบัน จากการสำรวจของอินเตอร์เนชั่นแนล ดาต้าคอร์ป (IDC) ปรากฏว่า ในปี 2541 ตลาดอินทราเน็ตจะขยายตัวถึง 8,000 ล้านเหรียญสหรัฐ คิดเป็น 4 เท่าเมื่อเทียบกับปัจจุบัน แม้โนเวลล์จะปรับตัวช้าชนิดไล่หลังเพื่อน แต่อินทราเน็ตแวร์ ก็พอจะพิสูจน์ได้ว่า ยังไม่สายเกินไป

หัวใจสำคัญของอินทราเน็ตแวร์คือ NDS (Novell Directory Services) ซึ่งมีขีดความสามารถในการบริหารเครือข่ายที่มีเซิร์ฟเวอร์ทั้งแบบตัวเดียว หรือหลายตัว แต่มีระบบปฏิบัติการต่างกัน ทั้งยังมีความปลอดภัยสูง

เมื่อเป็นเช่นนี้ก็สามารถที่จะลดต้นทุนในการบริหารและการดูแลรักษาระบบ ซึ่งเป็นต้นทุนขั้นพื้นฐาน เนื่องจาก NDS ใช้ระบบควบคุมดูแลเครือข่ายจากจุดเดียว ทำให้ค่าใช้จ่ายของการบริหารเครือข่ายต่ำกว่าวินโดวส์ เอ็นที ถึง 14% นี่เป็นเรื่องที่ต้องฟังหูไว้หู

ที่สำคัญคือ หลังจากตกเป็นรองอยู่ 6 เดือน โนเวลล์ก็แก้จุดอ่อนต่างๆ เป็นผลสำเร็จ พลิกกลับมารุกไล่ไมโครซอฟท์ซึ่งพักหลังชักจะออกอาการเหนื่อยล้า

ดูเหมือนโนเวลล์กำลังเล่นบทหัวเราะทีหลังดังกว่า ซึ่งไมโครซอฟท์คงไม่ชอบฟัง