เน็ตเวิร์กคอมพิวเตอร์ (NETWORK COMPUTER) เรียกสั้น ๆ ว่า "เอ็นซี" เริ่มทยอยอวดรูปโฉมกันบ้างแล้ว ตลาดนี้คงร้อนแรงตั้งแต่ช่วงต้นปีนี้ และอาจทำให้เครื่องพีซีกลายเป็นเพียงพระเอกข้างเวที

เอ็นซี ยังมีอีกหลายชื่อ แล้วแต่บริษัทต่าง ๆ จะเรียกขานให้เกิดแต้มต่อทางการตลาด เช่น เน็ตพีซี หมายถึงพีซีที่เชื่อมต่เข้ากับอินเตอร์เน็ต ส่วนไมโครซอฟต์ก็เรียกฮาร์ดแวร์ขนาดเล็กที่บริษัทมีโครงการผลิตว่า SIMPLY INTERACTIVE PC หรือ SIPC อันเป็นอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ที่ใช้เพื่อความบันเทิงภายในบ้าน ในขณะที่ซัน ไมโครซิสเต็มส์ ก็เรียกเอ็นซีของตนว่า จาวา สเตชั่น (JAVA STATION)

จาวา สเตชั่น มีกำหนดวางตลาดตั้งแต่เดือนธันวาคมที่ผ่านมา ถ้าไม่เกิดปัญหาขัดข้องทางเทคนิค โดยระบบปฏิบัติการในตัวเครื่องก็คือ JAVA OS ซึ่งก็เป็นสินค้าของซันเช่นเดียวกัน

นับเป็นการเริ่มต้นที่ดี เนื่องจากผู้ค้าซอฟต์แวร์อิสระอย่างน้อย 60 ราย ประกาศที่จะให้การสนับสนุนจาวา สเตชั่น ซึ่งก็หมายถึงการเขียนโปรแกรมเพื่อใช้กับสถาปัตยกรรมดังกล่าว นี่นับเป็นหลักประกันทางการตลาดในระดับหนึ่ง เพราะระบบปฏิบัติการใดก็ตามที่บรรดาโปรแกรมเมอร์ไม่สนับสนุนก็เป็นได้เพียงพระเอกข้างเวทีเท่านั้น !

เพื่อป้องกันความสับสน ก็ขอให้เข้าใจตรงกันว่า เอ็นซี เป็นคอมพิวเตอร์ที่ทำงานโดยอาศัยประโยชน์จากเครื่องแม่ข่ายหรือเซิร์ฟเวอร์ ทำให้ฮาร์ดแวร์ทำนองนี้สามารถลดสเป็กบางอย่าง ซึ่งมีอยู่ในเครื่องพีซี จึงมีราคาถูก นอกจากนี้ยังสามารถเชื่อมต่อเข้ากับอินเตอร์เน็ต และดึงโปรแกรมจากอภิมหาเครือข่ายนี้ไปใช้งานได้ด้วย

เมื่อเป็นเช่นนี้ ก็เป็นไปได้ว่า จะทำให้สภาพการขายซอฟต์แวร์เปลี่ยนแปลงไป คือ สามารถซื้อขายทางอินเตอร์เน็ต คงกระทบกระเทือนไปถึงผู้ค้าซอฟต์แวร์ในช่องทางจำหน่ายแบบดั้งเดิมความเปลี่ยนแปลงดังกล่าวนี้คงเกิดขึ้นแบบค่อยเป็นค่อยไป

กิจกรรมทางการตลาดที่เป็นการตัดผู้แทนจำหน่ายออกไป หรือไม่ก็ลดขั้นตอนการจำหน่ายให้เหลือน้อยที่สุด กำลังได้รับความสนใจอย่างสูงจากบริษัทคอมพิวเตอร์ ไปจนถึงร้านหนังสือ บริษัทคอมพิวเตอร์ชื่อดัง เช่น เดลคอมพิวเตอร์ และเกตเวย์ 2000 สามารถขายพีซีราคาถูกโดยการใช้วิธีขายทางโทรศัพท์

ในเมื่ออินเตอร์เน็ตสามารถต่อเชื่อมเข้าไปทุกบ้านและทุกองค์กร การขายซอฟต์แวร์ ก็จะเป็นการขายตรงมากขึ้นแทนที่จะไปวางขายกันที่ร้าน ก็ใช้วิธีดาวน์โหลดมาใช้กันได้เลย แล้วจ่ายเงินกันด้วยรหัสบัตรเครดิต เพื่อเป็นการลดต้นทุนการจำหน่าย

อย่างไรก็ดี เฉพาะหน้านี้เอ็นซีคงใช้ซอฟต์แวร์และอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่อยู่บนเซิร์ฟเวอร์ ดังนั้น ก็เท่ากับว่า การทำงานแบบเครือข่าย เพื่อแชร์อุปกรณ์ต่าง ๆ ทำให้เอ็นซีมีราคาถูกลงได้ เครื่องหนึ่งมีราคาประมาณ 500 เหรียญสหรัฐ

การทำงานแบบเครือข่าย ส่งผลให้ตลาดเอ็นซีน่าจะอยู่ในวิสาหกิจต่าง ๆ เพราะมีเครือข่ายและเซิร์ฟเวอร์อยู่แล้ว เข้าทำนองซื้อเอ็นซีใช้แทนพีซีน่าจะประหยัดงบประมาณมากกว่า

"เอ็นซีจะเข้ามาในตลาดองค์กรก่อนเพราะมีเน็ตเวิร์กของตนเองอยู่แล้ว" ไตรรัตน์ ใจสำราญผู้จัดการทั่วไปบริษัท ลอจิก กล่าว

ลอจิกเป็นตัวแทนจำหน่ายของซัน ไมโครซิสเต็มส์ ซึ่งเป็นบริษัทที่ปลุกกระแสเน็ตเวิร์กคอมพิวเตอร์

ปัจจุบัน เครื่องลูกข่ายในองค์กรจะเป็นเครื่องพีซีที่มีราคาสูง ดังนั้น เอ็นซีจึงเหมาะที่จะรับหน้าที่เครื่องลูกข่ายแทนในอนาคต เมื่อราคาต่ำก็สามารถที่จะให้พนักงานมีลูกข่ายไว้ใช้ทุกคนได้ เพราะการใช้เครื่องพีซีเป็นลูกข่าย ทำให้แต่ละองค์กรมีเครื่องคอมพิวเตอร์ใช้เพียง 30-40% ของจำนวนพนักงาน

ต่อไปเวลาซื้อเครื่องลูกข่าย บริษัทต่าง ๆ ก็คงต้องคิดให้รอบคอบว่า จะซื้อเอ็นซีเครื่องหนึ่งประมาณ 10,000 บาท หรือซื้อพีซีเครื่องหนึ่ง 30,000 บาทขึ้นไป

ข้อได้เปรียบประการหนึ่งของเอ็นซีก็น่าจะอยู่ตรงนี้ คือ วางตลาดในขณะที่วิสาหกิจทั่วโลกต่างอยู่ในขั้นตอนปรับลดขนาดองค์กร และลดต้นทุน

ตลาดการศึกษาจะเป็นอีกเป้าหมายหนึ่งของเอ็นซี เพราะมีราคาถูกและความยุ่งยากในการใช้มีน้อย

สิ่งที่น่าจับตามอง คือ หากกลุ่มผู้ให้บริการเคเบิลทีวี และวิดีโอ ออน ดีมานด์ หันมาให้ความสำคัญกับเอ็นซี โดยส่งเสริมให้เอ็นซีแทนที่โทรทัศน์ หรือไม่ก็สามารถที่จะเชื่อมต่อเข้ากับจอโทรทัศน์ เพื่อแสดงผลก็จะทำให้ตลาดเอ็นซีมีขนาดใหญ่ชนิดที่ใครก็อยากลงแข่งขันกันทั้งนั้น

เมื่อจะปลุกตลาดเอ็นซี ก็ย่อมต้องมีกระแสการโจมตีเครื่องพีซี ซึ่งเริ่มมาตั้งแต่กลางปีที่แล้ว โดยบริษัทออราเคิล และนับวันการโจมตีนี้จะทวีความหนักหน่วงขึ้นเรื่อย ๆ แม้ในไทยก็มีการแถลงข่าวโชว์โฉมเอ็นซีของออราเคิลกันอย่างเอิกเกริก และชี้ให้เห็นจุดอ่อนของพีซีอย่างไม่อ้อมค้อม

ออราเคิล คือ บริษัทซอฟต์แวร์ที่ใหญ่เป็นอันดับสองของโลก เป็นผู้ผลิตและจำหน่ายรายใหญ่ที่สุดทางด้านซอฟต์แวร์บริหารข้อมูลสารสนเทศ

ออราเคิล โจมตีว่า นับวันอุปกรณ์ต่าง ๆ และโปรแกรมบนพีซีก็ดูเทอะทะเกินความจำเป็นมากขึ้นเรื่อย ๆ จริงอยู่เครื่องพีซีหรือเครื่องเดสก์ท็อปมีศักยภาพสูง แต่โดยทั่วไปแล้ว การใช้ประโยชน์ต่าง ๆ ก็มีน้อยมาก ทั้งยังต้องเสียค่าบำรุงรักษาต่อปีอีกมากมาย คือ ประมาณ 8,000 เหรียญต่อหนึ่งเครื่อง

รู้ข้อมูลค่าบำรุงรักษาแล้ว ผู้บริหารบริษัทต่าง ๆ คงคอพับคออ่อนไปเหมือนกัน

ผู้ออกมาคัดค้านการโจมตีของออราเคิล ก็คือ บิล เกตส์ ประธานบริษัทไมโครซอฟท์ โดยเขียนเป็นบทความเผยแพร่ไปในอินเตอร์เน็ต ระบุว่า บางบริษัทมีความเชื่อว่า แนวทางการใช้เอ็นซีต่อเข้าเซิร์ฟเวอร์ราคาแสนแพง และต่อกับอินเตอร์เน็ต จะเป็นแนวทางที่เข้าแทนที่เครื่องพีซี แต่เมื่อเครื่องเอ็นซีราคาถูกออกวางตลาด ราคาเครื่องไม่ได้ลดต่ำลงอย่างรวดเร็ว เนื่องจากยอดขายที่เพิ่มขึ้นได้ทำให้เกิดปัญหาขาดแคลนชิ้นส่วน แต่กระนั้นก็ดี เมื่อมีชิ้นส่วนสนองตลาดอีกครั้งหนึ่ง ก็สามารถซื้อเครื่องเอ็นซีในราคาต่ำกว่า 1,000 เหรียญสหรัฐได้ ซึ่งราคาเครื่องเอ็นซีระดับนี้สามารถเบียดแทรกเข้าไปในช่องว่างระหว่างเครื่องพีซีและโทรทัศน์ได้

และเมื่อผู้บริโภคเชื่อมต่อเครื่องเอ็นซีเข้ากับอินเตอร์เน็ต ก็ยากที่เอ็นซีจะมีลักษะเป็นเครื่องพีซี เพราะไม่สามารถใช้งานได้เต็มที่เหมือนกับเครื่องพีซีทั่วไป

"ซัน ไมโครซิสเต็มส์ และออราเคิล ต่างตักตวงเงินทองจากการขายเซิร์ฟเวอร์ และซอฟต์แวร์ที่ใช้บนเซิร์ฟเวอร์ จึงส่งเสียโปรโมตเอ็นซีอย่างเต็มที่และต่อเนื่อง เอ็นซีเป็นอุปกรณ์ที่จะใช้เพิ่มเติมจากการใช้เครื่องพีซี แต่ไม่ใช่แทนที่เครื่องพีซี" บิล เกตส์ กล่าว

เขาท้วงติงว่า บริการและโปรแกรมต่าง ๆ ที่ได้รับความนิยม ย่อมไม่เหมาะกับเครื่องลูกข่ายที่ขาดประสิทธิภาพ

สำหรับไตรรัตน์ ใจสำราญ มีความเห็นว่า "เอ็นซีจะได้รับความนิยมหรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับว่า มีการสร้างโปรแกรมต่าง ๆ เพื่อใช้บนเอ็นซีมากแค่ไหน"

ข้อมูลจากบริษัทออราเคิล (ประเทศไทย) ระบุว่า เอ็นซีคืออุปกรณ์คอมพิวเตอร์ที่รองรับการติดต่อสื่อสารกับผู้ใช้กราฟิก สามารถเรียกใช้ซอฟต์แวร์ทั้งหมดในเอ็นซีจากเซิร์ฟเวอร์ผ่านเครือข่าย ส่งผลให้ผู้ใช้ไม่ต้องกังวลในเรื่องของการสนับสนุนทางด้านซอฟต์แวร์เอ็นซีจึงไม่ใช่เทอร์มินอล แต่ได้รับการออกแบบมาเพื่อใช้งานรับส่งข้อมูล ที่เป็นวิดีโอ เสียง กราฟิก ที่มีความคมชัดสูง

นอกจากนี้ เอ็นซียังสามารถแสดงโฮมเพจส่วนบุคคลของแต่ละคน จากโฮมเพจนี้ผู้ใช้สามารถเรียกดูอินเตอร์เน็ต ส่งไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ หรือจัดทำเอกสารที่ผู้ใช้สามารถจัดเก็บได้อย่างปลอดภัยเป็นส่วนตัวบนเซิร์ฟเวอร์ อีกทั้งยังมีคุณสมบัติพื้นฐานอีกประการหนึ่ง คือ สามารถรับส่งเสียงและภาพ

โครงสร้างของเอ็นซี จะประกอบด้วย อุปกรณ์ที่นำมาใช้ในการติดต่อสื่อสารเป็นอันดับแรก โดยอุปกรณ์บางอย่างสามารถใช้เรียกดูข้อมูล ในขณะที่บางอย่างมีไว้สำหรับความบันเทิง

เอ็นซีสามารถเชื่อมต่อกับจอภาพโทรทัศน์ที่มีมาตรฐานแบบวีจีเอ และซูเปอร์วีจีเอที่ใช้กับเครื่องพีซีส่วนใหญ่เช่นเดียวกับเครื่องรับโทรทัศน์ที่ใช้ในบ้าน นอกจากนี้เอ็นซียังมีซอฟต์แวร์ที่ช่วยขจัดเสียงรบกวน ลดความแตกต่างระหว่างเทคโนโลยีของจอคอมพิวเตอร์และโทรทัศน์

เอ็นซีใช้การติดต่อสื่อสารที่เรียกว่า สมาร์ทการ์ด เพื่อตรวจสอบและระบุตัวผู้ใช้เอ็นซี มีลักษณะเหมือนบัตรเครดิต และบัตรเอทีเอ็มในปัจจุบันด้วย ผู้ใช้เอ็นซีแต่ละรายจะมีบัตรสมาร์ทการ์ดที่เป็นเอกลักษณ์ไว้ใช้แสดงตัวเมื่อเข้าเครือข่าย

การเกิดขึ้นของเอ็นซี ซึ่งไม่จำเป็นต้องอาศัยชิ้นส่วนด้านประมวลและโปรแกรมของอินเทลและไมโครซอฟท์ คือ การปลดแอกวงการคอมพิวเตอร์ดี ๆ นี่เอง เป็นการเสนอทางเลือกใหม่ที่ปราศจากความสิ้นเปลือง ยุทธศาสตร์การตลาดเช่นนี้ ย่อมหาผู้หาญกล้าทานกระแสได้ยาก

ทั้งอินเทลและไมโครซอฟท์ จำเป็นที่จะต้องออกโรงมาประกาศว่า จะผลิตเอ็นซีเช่นเดียวกัน เพราะเอ็นซีมีตลาดอยู่อย่างแน่นอน หากได้รับความนิยมมากอาจทำให้ตลาดเครื่องพีซีมียอดเติบโตลดลงก็เป็ฯได้ ในขณะที่ไอบีเอ็มก็ไม่ยอมตกขบวนรถไฟสายเอ็นซีอยู่แล้ว

อีก 3 ปี ผลลัพธ์ก็จะออกมาว่า เอ็นซีจะเป็นพระเอกใหม่ในองค์กรต่าง ๆ หรือเป็นเพียงพระรอง

แม้ฝ่ายที่ถือหางเครื่องพีซีจะวิจารณ์เอ็นซีเป็นระลอกว่า ข้อดีก็มีเพียงราคาถูกเท่านั้น แต่ภาษีจีนก็กล่าวไว้ว่า สัจธรรมไม่เคยกลัวการวิจารณ์ !