ไทย กำลังเป็นแหล่งฟอกเงินปีละกว่า 10,000 ล้านบาท ปปง.พบช่องทางการฟอกเงินหลากหลายรูปแบบ นำไปลงทุนสร้างโรงพยาบาลที่นนทบุรี และต่างจังหวัด ฟอกเงินในวงการพระเครื่องและ ธุรกิจขายตรง ฯลฯ เตรียมออกฎคุมเข้มแหล่งฟอกเงินทั้งในตลาดหลักทรัพย์ ธุรกิจประกันภัยและโรงจำนำ จะต้องรายงานธุรกรรมธันวาคมนี้ ด้านบริษัทหลักทรัพย์ ชี้โอกาสฟอกเงินจากการสั่งซื้อหุ้นจากต่างประเทศ เป็นไปได้สูง!

การฟอกเงินที่สกปรกให้เป็นเงินที่ขาวสะอาดโดยอาศัยช่องทางต่างๆในการฟอกเงิน ได้มีการประมาณการโดยแนวร่วมเฉพาะกิจด้านมาตรการการเงิน ( Financial Action Task Force หรือ FATF ) โดย มิเชล กองเดอชูส์ อดีตผู้อำนวยการกองทุนการเงินระหว่างประเทศ ว่าตัวเลขการฟอกเงินทั่วโลกอยู่ระหว่างร้อยละ 2 ถึงร้อยละ5 ของยอดผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศของทั่วโลก สูงถึงประมาณ 600,000 ล้านดอลลาร์ แม้จะคิดจากเพดานประมาณการขั้นต่ำสุด

ไทยแหล่งฟอกเงินปีละ 10,000 ล้านบาท

ปัญหาเงินนอกระบบมีผลกระทบต่อความมั่นคงของหลายประเทศ เพราะผู้ก่ออาชญากรรมได้นำเงินหรือทรัพย์สินที่เกี่ยวกับการกระทำความผิดนั้น ไปใช้ประโยชน์ในการกระทำความผิดต่อไปอีก อันเป็นปัจจัยที่ทำให้เครือข่ายอาชญากรรมขยายตัวต่อเนื่องไปอย่างมีมีที่สิ้นสุด ส่งผลกระทบรุนแรงต่อระบบเศรษฐกิจและสังคมในแต่ละประเทศมากมาย เฉพาะประเทศไทยมีเงินนอกกฎหมายเข้ามาปีละประมาณ 5,000 - 10,000 ล้านบาท

สาเหตุที่ประเทศไทยมีเงินนอกกฏหมายและเครือข่ายค้ายาเสพติดจำนวนมากเนื่องมาจาก ประเทศเพื่อนบ้านคือสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว พม่า และกัมพูชา ยังไม่มีเสถียรภาพทางการเมือง และแนวทางการปฏิบัติเพื่อลงโทษผู้กระทำความผิด อาชญากรผู้ค้ายาข้ามชาติ อย่างเด็ดขาด บางครั้งนักธุรกิจข้าราชการและนักการเมืองกลับมีความสัมพันธ์กันอย่างเหนียวแน่นกับอาชญากรผู้ค้ายา แล้วยังต่อสายสัมพันธ์มาถึงประเทศไทยด้วย

ความสัมพันธ์ทางด้านธุรกิจที่เด่นชัดคือกลุ่มผู้มีอิทธิพลฝั่งไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน ลงทุนตั้งบ่อนคาสิโนตามตะเข็บแนวชายแดนไทย 3 จุดผ่อนปรนใหญ่ ทางเหนือเขต จ.เชียงราย ติดต่อสามเหลี่ยมทองคำ ทางใต้ จ.ระนองติดต่อคาสิโนเกาะสนประเทศพม่า สำหรับเขมรมีคาสิโนมากที่สุดที่ปอยเปต เขตติดต่อกับ อ.อรัญญประเทศ จ.ปราจีนบุรี และยังมีที่แนวชายแดนด้าน จ.ตราด อีกทั้งคาสิโนบางแห่งมีตู้เอทีเอ็มของธนาคารไทยไปตั้งเพื่อบริการอีกด้วย และเป็นที่ทราบกันว่ากลุ่มผู้มีอิทธิพลและพ่อค้ายาระดับโลกล้วนใช้สถานที่เหล่านี้เป็นแหล่งเจรจาการค้า การเงินนอกกฎหมาย แล้วหาทางทำธุรกิจเพื่อเปลี่ยนเงินให้ถูกต้องต่อไป

กรณีเงินนอกกฎหมายที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นหลายเท่าตัวนั้น นอกจากความผิดเกี่ยวกับยาเสพติดภายในประเทศแล้ว ยังเกี่ยวรวมไปถึง ความผิดด้าน การฉ้อโกงประชาชน การยักยอกต่อตำแหน่งหน้าที่ราชการ การกรรณโชกทรัพย์ และการลักลอบหนีภาษีศุลกากรด้วย

ขณะที่ปปง.สามารถอายัดและยึดทรัพย์สินไว้มีมูลค่ารวมทั้งสิ้นประมาณ 3,000 ล้านบาทเท่านั้น นับตั้งแต่มี พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ.2542 ซึ่งเงินจำนวนมหาศาลได้ลงไปฝังตัวอยู่ในธุรกิจหลายประเภท อาทิ ธุรกิจบ้านจัดสรร โรงพยาบาล ค้ารถยนต์ ร้านค้าอัญมณี ค้าทอง การลงทุนในตลาดหลักทรัพย์ ประกันชีวิต เครือข่ายธุรกิจขายตรง และการค้าพระเครื่องวัตถุโบราณต่างๆ

ออกกฎกระทรวงคุมตลาดหลักทรัพย์

พล.ต.ต.พีรพันธุ์ เปรมภูติ เลขาธิการสำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) กล่าวว่า ได้เตรียมประกาศ เรื่องข้อกำหนดให้หน่วยงานบางประเภท เช่น ร้านค้าอัญมณี ทองคำ สถานรับจำนำ อสังหาริมทรัพย์ ตัวแทนรับแลกเปลี่ยน และกิจการค้ารถยนต์ ที่ไม่ใช่สถาบันการเงินต้องรายงานการทำธุรกรรม ตามบทบัญญัติ เพราะธุรกิจดังกล่าวมีความเสี่ยงสูงต่อการถูกใช้เป็นแหล่งฟอกเงินของอาชญากร

กฎระเบียบดังกล่าวเป็นมาตรฐานสากลที่กำหนดขึ้นโดยองค์กรต่อต้านอาชญากรรมระหว่างประเทศ ซึ่งประเทศต่างๆ ทั่วโลกต้องปฏิบัติตาม หากประเทศใดไม่ปฏิบัติจะถูกขึ้นบัญชีเป็นประเทศที่ไม่ให้ความร่วมมือ และถูกมาตรการลงโทษด้วยการกีดกันทางการเงิน เช่น ห้ามโอนเงินระหว่างประเทศ ซึ่งจะกระทบต่อการดำเนินงานธุรกิจอย่างมาก เช่น ประเทศฟิลิปปินส์ และอินโดนีเซีย ที่เคยถูกมาตรการลงโทษนี้แล้ว

"ปัจจุบันมีร้านค้าทองคำที่เข้าข่ายต้องรายงานธุรกรรมกว่า 6,000 แห่ง ส่วนร้านเพชร พลอย และอัญมณี มีอีกหลายพันแห่ง ระหว่างขั้นตอนการออกกฎหมายก็จะเร่งทำความเข้าใจกับผู้ประกอบการ นอกจากนี้ ปปง. ยังได้เตรียมออกประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี ในเดือน ธ.ค. ให้ตลาดหลักทรัพย์ฯ ประกันภัย โรงจำนำ ต้องรายงานธุรกรรมต้องสงสัยด้วย" เลขาธิการ ปปง.กล่าว

ปปง.สร้างภาพ คลำผิดทาง แก้ที่ปลายเหตุ

ผู้ค้าทองเยาวราช กล่าวว่า การประกาศของปปง.เกี่ยวกับเรื่องนี้ เป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ ถ้าเปรียบเทียบกับเงินนอกกฎหมายจำนวนมหาศาลแล้ว ตลาดผู้ค้าทองก็เล็กนิดเดียว เพราะการทุ่มเม็ดเงินเพื่อซื้อทองวันละ 10-20 ล้านบาท ก็เกิดกระแสการเคลื่อนไหวทางการเงินแล้ว ถ้าจะตรวจสอบไม่น่ายาก ข้าราชการ นักการเมือง ที่ไม่เคยทำอาชีพอื่นพอเกษียณออกมามีเงินเก็บมากมาย

การซื้อเพชรทองอัญมณีต่างๆมีข้อดีที่การเก็บรักษาทำได้ง่าย ไม่ต้องเปลืองพื้นที่มากนัก แต่ก็มีปัญหายามที่ต้องการใช้เงิน เพราะการนำออกมาขายครั้งละจำนวนมหาศาลโดยไม่ถูกตรวจสอบทำได้ยาก การหยุดกระแสของเงินนอกกฎหมาย เพื่อไม่ให้ถูกจับได้ ก็คือหยุดการเคลื่อนไหวของเงิน เมื่อเงินตกมาถึงมือใครก็หยุดที่นั่น ทำห้องลับเก็บไว้ในบ้าน ยามเมื่อต้องการใช้เมื่อไรก็บรรทุกออกมาใช้ได้เลย

"ทุกครั้งที่มีการเลือกตั้งทุกระดับ ชาวบ้านรู้ว่าเงินสะพัดมากมายก่ายกอง แต่กระแสความเคลื่อนไหวของแบงก์ กลับนิ่งเงียบ เงินที่ออกมาจากเซฟเฮ้าส์ในบ้านของผู้มีอิทธิพล ส่วนใหญ่จะเตรียมไว้เพื่อสิ่งสำคัญเฉพาะกิจ ออกมาใช้เป็นครั้งคราวปลอดภัยกว่า มีเรื่องพูดกันเล่นๆว่า ในบ้านของนักการเมืองจะมีรถดับเพลิงเตรียมไว้ เผื่อไฟไหม้จะได้ดับได้ทันท่วงที"

ฟอกเงินผ่านการสั่งซื้อหุ้นจาก ตปท.

เมธี อันอดิเรกกุล ผู้ช่วยผู้อำนวยการฝ่ายการตลาดลูกค้าบุคคล 8. บริษัทหลักทรัพย์ธนชาติ กล่าวว่า ปัจจุบันการซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์ไม่ได้ใช้เงินสด ทุกรายการต้องตัดยอดเงินผ่านบัญชีแบงก์ เงินจะเข้าจะออกต้องผ่านบัญชีแบงก์ทั้งสิ้น โดยเฉพาะเงินเข้าเกินวันละ 2 ล้าน แบงก์ต้องตรวจสอบและรายงานการทำธุรการเกี่ยวกับบัญชีนั้น ถ้าเป็นเงินจำนวนไม่มากอาจทำได้ แต่จำนวนเยอะคงทำได้ยาก ต้องผ่านระบบการตรวจสอบของแบงก์มาก่อน ตลาดหลักทรัพย์กว่า 30 บริษัทก็ปฏิบัติระเบียบเดียวกัน

เขาบอกว่า มีทางเป็นไปได้ที่การฟอกเงินจะมาจากการสั่งซื้อหุ้นจากต่างประเทศ เพราะถ้าเงินนอกกฏหมายสามารถผ่านขั้นตอนแล้วหิ้วนำไปฝากแบงค์ต่างประเทศ เมื่อสั่งซื้อผ่านแบงค์อย่างนี้ตลาดหลักทรัพย์จะตรวจสอบยาก ถ้าเป็นอย่างนี้จริง ปปง.จะหาทางป้องกันและตรวจสอบอย่างไร

"การฟอกเงินในตลาดหลักทรัพย์ไม่ใช่เรื่องง่ายแต่ถ้าเข้ามาแล้วออกมาสะอาดเลย การลงทุนในตลาดหลักทรัพย์แต่ละวันเป็นหมื่นล้านถ้าจะฟอกเงิน 500-600 ล้านก็เป็นตัวเลขที่นิดเดียว บริษัทเราส่วนใหญ่ดูแลนักลงทุนรายย่อยชาวไทย จึงไม่มีปัญหาเกี่ยวกับเรื่องนี้"

อย่างไรก็ดีการลงทุนในตลาดหลักทรัพย์นั้นที่ผ่านมามีการลงทุนจากในประเทศมูลค่าการลงทุนประมาณ 80%ต่างประเทศ 20% ปัจจุบันส่วนต่างเริ่มแคบลงจนเกือบใกล้เคียงกัน

เมธี บอกต่อว่า การที่ปปง.ประกาศออกมา น่าจะมาจากข้อมูลในเชิงลึกเกี่ยวกับเรื่องนี้ จึงรีบชิงประกาศข่าวออกมาก่อน เพราะถ้าปล่อยให้คนอื่นรู้ก่อน ปปง.อาจเสียหน้าก็ได้ เช่นเดียวกับเรื่องของตลาดหลักทรัพย์ที่ซอฟแวร์ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์รู้เรื่องการปั่นหุ้น ปรากฏว่าตลาดหลักทรัพย์รู้ทีหลัง ทำให้เสียหน้า เช่นเดียวกับ ปปง.คงได้แบะแสเรื่องนี้มาบ้าง จึงได้ประกาศเป็นข่าวเสียก่อน ส่วนการตรวจสอบทำไม่ได้ง่าย

หลายช่องทางเปลี่ยนเงินให้ขาวบริสุทธิ์

การฟอกเงินของกลุ่มอาชญากรรมนั้นมีกรรมวิธีที่หลากหลายและซับซ้อนมากขึ้น ยิ่งเจ้าหน้าที่บ้านเมืองออกกฎหมายควบคุมล่าช้ากลุ่มคนเหล่านี้ยิ่งเสาะแสวงหาหนทางที่จะฟอกเงินเพิ่มขึ้น

แหล่งข่าวระดับสูงใน ปปง.เล่าถึงกรรมวิธีหลากหลายในการฟอกเงินว่า ที่ผ่านมามีการ ระดมเงินนอกสร้างโรงพยาบาล จากสายสืบสวนของปปง.ยังพบด้วยว่าโรงพยาบาลขนาดย่อมหลายแห่งในต่างจังหวัด จำนวนเงินลงทุนไม่เกิน 500 ล้านบาท มีผู้ถือหุ้นเป็นข้าราชการและนักการเมืองจากประเทศกัมพูชา เข้ามาถือหุ้นจำนวนไม่น้อย โดยกลุ่มทุนในประเทศไทยถือหุ้นน้อยกว่า

"ล่าสุดในเขต จ.นนทบุรี โรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่ง ประกาศระดมเงินทุนเพื่อก่อสร้างโรงพยาบาล โดยได้รับการสนับสนุนทางด้านการเงินจากสถาบันการเงิน แต่พอสร้างเสร็จแล้ว ประชุมผู้ถือหุ้นปรากฏว่าเป็นของนักการเมืองจากประเทศเพื่อนบ้านกว่าครึ่ง เหตุการณ์อย่างนี้ปปง.กำลังเฝ้าดูพฤติกรรมอยู่"

นอกจากนี้ยังมีการซ่อนเงินในกรมธรรม์ประกันชีวิต สำหรับสาเหตุที่บริษัทประกันถูกให้แจ้งการทำธุรการด้วยนั้น เนื่องมาจากห้วงระยะเวลา 3-4 ปีที่ผ่านมา บริษัทยักษ์ใหญ่ด้านประกันได้คิดแบบการระดมเงินฝากในรูปแบบประกันชีวิต ให้ผลตอบแทนงดงาม 2 ปีจ่ายครั้ง หรือ 5 ปีต่อครั้ง โดยจ่ายดอกเบี้ยสูงกว่าธนาคาร ขณะนั้นเพดานดอกเบี้ยต่ำติดดิน ซึ่งประสบผลสำเร็จอย่างงดงาม สามารถระดมเงินฝากได้หลายพันล้านบาท

"บางคนทำทุนประกันร้อยกว่าล้านบาท ส่งเบี้ยปีละกว่า 10 ล้านบาท ทั้งครอบครัวหลายฉบับส่งเบี้ยปีหนึ่งกว่า 20-30 ล้านบาท ตัวแทนขายประกันต่างเร่งยอดเพื่อหาลูกค้าที่มีเงินเย็น ทั้งๆที่ผู้ซื้อประกันไม่ใช่คนที่มีชื่อเสียง การค้าก็ไม่ใหญ่โต และส่วนใหญ่เป็นลูกค้าต่างจังหวัดทั้งสิ้น"

แม้แต่ธุรกิจขายตรงก็เจอฟอกเงิน

นายชวดล ตั้งจิตเกษม รองประธานกรรมการ บริษัทรอยัลเฮลธ์แคร์ จำกัด ผู้จำหน่ายโสมเกาหลีตังกุยจับ ในระบบการขายตรง เปิดเผยว่า ในช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมา ได้ตัดรหัสสมาชิกออก 30,000 รหัส พร้อมกับแจ้งความไว้ที่สน.พระประแดง และสน.โพรงมะเดื่อ จ.นครปฐมแล้ว เนื่องจากตรวจพบว่ามีแก๊งค์ฟอกเงินมาแอบแฝง โดยกว้านซื้อบัตรประชาชนใบละ 200 บาท เพื่อลงสมัครเป็นสมาชิกขายตรงโดยร่วมมือกับพนักงานสถาบันการเงินด้านบัตรเครดิตอีก 14 แห่ง มาลงทุนในธุรกิจโสมเกาหลีเพื่อหวังรายได้จากค่าคอมมิชชั่น และสินค้าเอาไปขายในราคาถูกอีกต่อหนึ่ง ซึ่งเงินที่ได้กลับมาจะถูกต้องตามกฎหมายทุกประการ โดยอาศัยธุรกิจขายตรงหลายบริษัทเป็นฐานการฟอกเงิน

"ก่อนหน้านี้แปลกใจที่มีสินค้าบริษัทไปขายในท้องตลาดในราคาที่ถูกกว่าบริษัทมาก สมาชิกขายไม่ได้ จึงได้ส่งทีมงานไปตรวจสอบ พบว่ามีขบวนการฟอกเงินเข้ามาใช้ระบบขายตรงของบริษัทฯ ด้วยการกว้านซื้อบัตรประชาชนและมาซื้อใบสมัครสมาชิกไปครั้งละหลายเล่ม เราชะล่าใจเห็นว่าทำถูกต้องตามกฎบริษัทก็ถือว่าดำเนินธุรกิจถูกต้อง"

มาตรฐานปปง.ยึดทรัพย์ได้ปีละกว่า 2,000 ล้านบาท


สายสืบจากปปง.รายงานว่า การสืบสวน สอบสวนและดำเนินคดีกับผู้กระทำความผิด ตามกฎหมายว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน ตั้งแต่วันที่ 27 ตุลาคม 2543 ถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2546 สำนักงาน ปปง. ได้ดำเนินคดีกับผู้กระทำความผิดทั้งสิ้น 246 คดี สำหรับมูลค่าทรัพย์สินที่ยึดและอายัดไว้มีมูลค่ารวมทั้งสิ้น 2,328.47 ล้านบาท


ด้านการเก็บรักษาทรัพย์สินตามที่คณะกรรมการธุรกรรม ได้มีคำสั่งยึดหรืออายัดทรัพย์สินที่คณะกรรมการธุรกรรมได้มีคำสั่งยึดหรืออายัดไว้ สำนักงาน ปปง. ได้ขายทอดตลาดไปจำนวนทั้งสิ้น 21 ครั้ง เป็นจำนวนเงินทั้งสิ้น 172.59 ล้านบาท และได้จัดเก็บรักษาทรัพย์สินไว้จนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2546 มีรวมมูลค่าทั้งสิ้น 1,371.39 ล้านบาท


การปฏิบัติงานของปปง.น่าจะยึดทรัพย์ได้มากกว่าปีละ 2,000 ล้านบาท เมื่อเปรียบเทียบกระแสเงินนอกกฎหมายภายในประเทศ เนื่องมาจากต้องระมัดระวังตามกฎหมายรัฐธรรมนูญ ม.37 ม.48 ม.49 เรื่องการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชนในการมีทรัพย์สิน และการติดต่อสื่อสาร และการฟอกเงินเป็นกฎหมายใหม่ ยังไม่มีบรรทัดฐานโดยเฉพาะการตีความตามปัญหาข้อกฎหมายของศาลสูง ปัญหาการสืบพยานที่ล่าช้าและหลักฐานต้องชัดเจน บางครั้งไม่ได้รับความร่วมมือจากผู้บริหารระดับสูงของสถาบันการเงิน ในการตรวจสอบอาชญากรรมทางการเงิน อีกทั้งพนักงานปปง.ก็ยังไม่เข้าใจวิธีการปฏิบัติในการอายัดทรัพย์ เหล่านี้ล้วนก่อให้เกิดความล่าช้าและขาดประสิทธิภาพ