ราคาน้ำมันที่มีแนวโน้มปรับตัวสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ส่งผลกระทบต่อผู้ให้บริการสายการบินรวมทั้งภาวะเศรษฐกิจที่หดตัวผนวกกับค่าครองชีพที่ปรับตัวสูงขึ้น สถานการณ์ของธุรกิจการบินในประเทศจึงตกอยู่ในภาวะเสี่ยงต่อการขาดทุน

ยิ่งอยู่ในช่วงโลว์ซีซั่นของฤดูท่องเที่ยว ซึ่งไม่เพียงแต่จะส่งผลให้กำลังซื้อของผู้บริโภคลดลงเท่านั้น แต่จำนวนผู้โดยสารภายในประเทศก็หดหายไปอย่างน่าตกใจ ได้เวลาที่ธุรกิจสายการบินต้องปรับตัวเองเพื่อรัดเข็มขัดและหากลยุทธ์ใหม่มาช่วยชดเชยรายได้

กลยุทธ์ที่สายการบิน ไทยแอร์เอเชีย,นกแอร์ และ โอเรียนท์ ไทย ทำไปก่อนหน้านั้นคือขึ้นราคาค่าธรรมเนียมน้ำมันทั้งในและต่างประเทศ แต่ก็ไม่สามารถช่วยให้ต้นทุนลดลงได้เลยทั้งนี้เป็นเพราะราคาน้ำมันที่ลอยตัวสูงขึ้นทุกสัปดาห์นั่นเอง จนกระทั่งล่าสุดสายการบินไทยก็ทนแบกรับภาระต้นทุนสูงต่อไปอีกไม่ได้เช่นกันประกาศขอปรับค่าธรรมเนียมน้ำมันภายในประเทศเพิ่มขึ้นและคาดว่าอนาคตอันใกล้ค่าธรรมเนียมน้ำมันต่างประเทศก็จะต้องมีการปรับขึ้นด้วยเช่นกัน

การบินไทยร่วมจัดแพ็คเกจสู้

กนก อภิรดี กรรมการผู้อำนวยการใหญ่ บริษัท การบินไทย ยังกล่าวอีกว่า การบินไทยอยู่ระหว่างการจัดทำแพ็กเกจทัวร์ท่องเที่ยวทะเลอันดามันในราคาพิเศษอีกหนึ่งแคมเปญใช้สำหรับเจาะกลุ่มนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ รวมถึงช่วยเสริมให้แคมเปญ เที่ยวสนุก ลดสุดใจ ความน่าสนใจยิ่งขึ้น โดยรูปแบบแคมเปญดังกล่าวเน้นการดึงนักท่องเที่ยวกลุ่มนิชมาร์เก็ตด้วยการออกแพ็กเกจทัวร์ที่เหมาะสมกับพฤติกรรมของนักท่องเที่ยวในแต่ละประเทศที่เป็นกลุ่มเป้าหมายหลักอย่าง จีน ญี่ปุ่น เกาหลี ไต้หวัน อินเดีย และฮ่องกง ซึ่งจะนำเสนอสินค้าประเภท กลุ่มสปา กอล์ฟ ร้านอาหาร ดำน้ำ ล่องแก่ง พายเรือแคนนู การขี่ช้าง เป็นต้น

ทั้งนี้ การบินไทยจะขายแพ็กเกจทัวร์ท่องเที่ยวดังกล่าว ผ่านแพ็กเกจรอยัลออคิด ซึ่งได้ทำตลาดในเรื่องของแพ็กเกจทัวร์กับนักท่องเที่ยวต่างชาติอยู่แล้ว นอกจากนี้ ได้ใช้เครือข่ายพันธมิตรรวมถึงบริษัททัวร์ท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศ และช่องทางการจำหน่ายทัวร์อื่นๆ ร่วมในการเข้าถึงลูกค้า อย่างไรก็ตาม การบินไทยเตรียมขอความช่วยเหลือจาก อสมท ในการโฆษณาประชาสัมพันธ์การจำหน่ายแพ็กเกจทัวร์ด้วย

“การรุกตลาดนักท่องเที่ยวครั้งนี้ ต้องขอความร่วมมือกับหน่วยงานอื่นๆ ให้ความช่วยเหลือในการเข้าถึงนักท่องเที่ยวให้มากที่สุด ซึ่งประเทศไทยมีความโชคดีเรื่องของสถานที่ที่สวยงามแหล่งท่องเที่ยวมีความหลากหลายเหมาะกับการทำกิจกรรมด้านการท่องเที่ยว ด้านอาหารทะเลส่วนใหญ่ได้ รับการยอมรับว่ามีความสด ซึ่งจะเป็นเสน่ห์ดึง นักท่องเที่ยวกลุ่ม ฮ่องกง ไต้หวันได้” กนก กล่าว

นอกจากนี้ ได้อยู่ระหว่างการเตรียมความพร้อมเพื่อจัดงาน “บีช ควีน ไทยแลนด์ 2005” บริเวณชายหาดป่าตอง จ.ภูเก็ต ประมาณเดือนกันยายนนี้ ทั้งนี้ งานดังกล่าวจะเป็นแม่เหล็กจูงใจให้นักท่องเที่ยวคนไทยและชาวต่างชาติตัดสินใจเดินทางเข้าพื้นที่ใน จ.ภูเก็ต และจังหวัดใกล้เคียงได้ง่ายขึ้น ซึ่งช่วยเพิ่มสีสันและความสนุกสนานให้เกิดขึ้นในพื้นที่ เพื่อผลักดันให้นักท่องเที่ยวเป็นไปตามเป้าหมาย 4 เดือนชาวต่างชาติจำนวน 7.5 แสนคน และคนไทย 2.5 แสนคน

ทั้งนี้ การบินไทยเตรียมเปิดรับสมัครผู้ที่สนใจเข้าประกวด โดยเน้นเป็นชาวต่างชาติ เพื่อค้นหาสาวงามมาเป็นราชินีของทะเลและชายหาด

วัน-ทู-โก ลดเส้นทางบิน

อุดม ตันติประสงค์ชัย ประธานเจ้าหน้าที่บริหารสายการบินต้นทุนต่ำ "วัน-ทู-โก กล่าวยอมรับว่า จำนวนผู้โดยสารของวันทูโกลดลงอย่างต่อเนื่องอันเป็นผลมาจากการปรับตัวของราคาน้ำมัน

กอปร การรับรู้ข่าวสารในแง่ลบเกี่ยวกับเรื่องเศรษฐกิจในภาพรวมที่ตกอยู่ในภาวะชะงักงัน ซึ่งส่งผลกระทบในแง่จิตวิทยาต่อผู้บริโภคส่วนใหญ่ ก่อให้เกิดความระมัดระวังในการจับจ่ายมากยิ่งขึ้น

"ต้องยอมรับว่าสถานการณ์ในตอนนี้ไม่ดี คนไม่กล้าเดินทาง เพราะรับรู้ถึงสภาพเศรษฐกิจที่ไม่ค่อยดีนัก ทำให้ตกใจและเกิดความกลัว ไม่กล้าที่จะใช้จ่ายแบบสุรุ่ยสุร่าย ยิ่งกับการท่องเที่ยวด้วยแล้ว ก็จะเลือกเดินทางเท่าที่จำเป็นเท่านั้น ซึ่งเหตุการณ์ในลักษณะนี้แทบจะไม่เคยเกิดขึ้น โดยเฉพาะในช่วง 10 ปีมานี้"อุดม กล่าว

และเพื่อลดความเสี่ยงได้ทยอยลดความถี่ของเที่ยวบินภายในประเทศ โดยเริ่มนำร่องกับเที่ยวบิน กรุงเทพ-เชียงใหม่ ปกติจะให้บริการ 4 เที่ยวบิน/วัน ก็ลดลงมาเหลือเพียง 2 เที่ยวบิน/วัน ขณะเดียวกันก็ยังให้ความสำคัญกับการจัดโปรโมชั่นส่งเสริมการขายกระตุ้นจำนวนผู้โดยสาร

"ปัจจุบันมีการแจ้งเตือนถึงสถานการณ์ที่ไม่ปกติ เพื่อรองรับกับสถานการณ์ความผันผวนในธุรกิจสายการบิน ที่อาจเรียกได้ว่าเข้าสู่ยุคฟองสบู่แตก ซึ่งไม่เพียงแต่เราเท่านั้นที่ได้รับผลกระทบ เชื่อว่าผู้โดยสารของสายการบินคู่แข่งก็หดหายไปประมาณ 50% ไม่ต่างจากเรา แม้หลายบริษัทจะออกมารุกตลาดอยู่อย่างต่อเนื่อง แต่ก็คงจะกระตุ้นอะไรได้ไม่มากนัก เพราะคนในประเทศไม่ตื่นตัว ทางที่ดีควรจะดูดเงินจากนักท่องเที่ยวต่างชาติจะดีกว่า" อุดม กล่าว

แอร์เอเชียเล็งขายโฆษณา

บวรนวเทพ เทวกุล ผู้อำนวยการฝ่ายธุรกิจสัมพันธ์ สายการบินไทยแอร์เอเชีย กล่าวว่าขณะนี้บริษัทอยู่ระหว่างการศึกษา แนวทางการหารายได้ เพื่อชดเชยต้นทุนน้ำมันที่เพิ่มสูงขึ้น ด้วยการขายพื้นที่โฆษณา ทั้งในและนอกเครื่องบิน คาดว่าจะสรุปได้ชัดเจนใน 2-3 เดือนนี้ โดยปกติทั่วไปค่าโฆษณาพื้นที่ด้านนอกเครื่องอยู่ที่ 1 ล้านบาทต่อปี แต่พื้นที่ภายในจะมีราคาสูงกว่านี้

แนวทางดังกล่าวนั้น เป็นการช่วยเสริมแผนการลดต้นทุนค่าใช้จ่าย ในทุกรูปแบบ ทั้งการปรับเปลี่ยนเส้นทางการบิน ให้เหมาะสม เพื่อให้ประหยัดน้ำมันมากที่สุด ในภาวะที่ราคาน้ำมันแพง โดยปัจจุบันบริษัทมีต้นทุนน้ำมัน คิดเป็นสัดส่วน 40% ของต้นทุนการบินทั้งหมด

ส่วนแผนการดำเนินงานช่วงครึ่งปีหลัง บริษัทเตรียมเช่าเครื่องบินเพิ่มอีก 2 ลำ จากปัจจุบันมีอยู่ 6 ลำ เพื่อรองรับกับจำนวนนักท่องเที่ยว ที่จะเข้ามาจังหวัดทางใต้มากขึ้นในไฮซีซัน โดยเฉพาะ หาดใหญ่ และภูเก็ต และจะเพิ่มอีก 2 ลำในช่วงปลายปีนี้ รวมทั้งสิ้นเป็น 10 ลำ นอกจากนี้บริษัทยังเตรียมปรับรูปแบบการให้บริการจองตั๋วเครื่องบินที่ผู้โดยสาร ให้สามารถระบุที่นั่งได้

ขณะนี้ผลกระทบของราคาน้ำมันและเศรษฐกิจ ทำให้คนเดินทางลดลง โดยมีอัตราการบรรทุกผู้โดยสารต่อเที่ยว ลดลงเหลือประมาณ 60-65%

ล่าสุด บริษัทร่วมมือกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) และสมาคมธุรกิจท่องเที่ยว จังหวัดเชียงใหม่ เปิดตัวแพ็คเกจ "เสริมบารมี ปีระกา ไหว้สาชุธาติหริภุญชัย" 2 วัน 1 คืน ในราคาท่านละ 4,600 บาท ตั้งแต่วันนี้จนถึง 29 กันยายน 2548 ซึ่งแพ็คเกจทัวร์ดังกล่าว เป็นการต่อยอดจากโครงการแพ็คเกจ "บินลัดฟ้า สักการะพระธาตุ 9 จอม" จ.เชียงราย ที่ได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวเป็นอย่างมาก และยังเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวนอกฤดูกาลด้วย

นกแอร์ร่วมเอกชนทำตลาด

สายการบินนกแอร์ หันมาใช้กลยุทธ์การเปิดให้จับจองพื้นที่วางบนเครื่องติดสื่อโฆษณา โดยร่วมกับบริษัท โอ มาย จำกัด เพื่อเป็นการเสริมรายได้ให้กับบริษัทในภาวะที่น้ำมันราคาแพงและเป็นการพยุงราคาตั๋วไปในเวลาเดียวกัน

ทั้งนี้ ถ้าหากเปิดให้บริการดังกล่าว จะทำให้บริษัทสามารถลดต้นทุนในส่วนของน้ำมันได้ประมาณ 10-30% โดยใช้พื้นที่ทั้งภายในและภายนอก อาทิ ส่วนบนของประตูทางเข้า แผ่นรองพนักพิงศรีษะ ที่วางอาหาร บอร์ดดิ้งพลาส์ เอกสารในซองข่างหน้าที่นั่งผู้โดยสาร ตลอดจนการประกาศของพนักงานในเครื่องบิน และการจัดกิจกรรมบนเครื่องบิน

ภาพความร่วมมือกับภาคเอกชนของนกแอร์เริ่มชัดเจนมากขึ้นเมื่อมีแผนการที่จะร่วมมือกับบริษัท ยูนิไทย ซึ่งเป็นบริษัทในเครือของธนาคารซิตี้แบงค์ ในการจัดทำแพ็คเก๊ตทัวร์ "เที่ยวก่อน ผ่อนทีหลัง" ผ่านทางบัตรเครดิตของธนาคารซิตี้แบงค์ ภายใต้ชื่อแคมเปญ "วาว" (WOW) เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่เปิดให้บริการแล้ว

การปรับตัวของสายการบินในช่วงวิกฤตเช่นนี้จึงเป็นเรื่องธรรมดาของธุรกิจ เมื่อยามมีเหตุการณ์ต้องรัดเข็มขัดเพื่อความอยู่รอด กอปรต้องงัดกลยุทธ์ใหม่ๆออกมาเพื่อชดเชยรายได้ แม้ว่าสิ่งที่กำลังทำอยู่นั้นจะเป็นการแก้ไขปัญหาแบบเฉพาะตัว แต่สถานการณ์แบบนี้ใครที่เริ่มก่อนย่อมได้เปรียบคู่แข่งขัน...