เมื่อน้ำมันดิบในตลาดโลกกลับทะยานขึ้นใกล้ทำระดับนิวไฮกันอีกครั้งตอนต้นเดือนนี้ นักวิเคราะห์ในแวดวงหลายรายบอกว่า ราคาในปีนี้อาจจะไต่ขึ้นเกินระดับ 60 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล สูงกว่าปีที่แล้วเสียอีก บางรายกระทั่งเริ่มพูดกันถึงความเป็นไปได้ที่ราคาจะไปถึง 75 หรือ 80 ดอลลาร์ด้วยซ้ำ ทั้งนี้หากเกิดเหตุการณ์ซึ่งทำให้การนำน้ำมันจำนวนมากออกสู่ตลาดต้องมีอันหยุดชะงักยืดเยื้อ โดยที่ความต้องการใช้ทองคำสีดำในเอเชียและสหรัฐฯก็ยังไม่ได้คลี่คลายเย็นตัวลงมา

บางคนบอกว่าราคาน้ำมันโด่งทะลุฟ้าของปี 2005 ก็เหมือนกับหนังภาคต่อของปี 2004 แต่ขณะที่ปีที่แล้วพอราคาถีบตัวโลดลิ่ว ได้กระตุ้นให้เกิดเสียงต่อต้านคัดค้านกันยกใหญ่โดยเฉพาะจากเจ้าอิทธิพลจอมบงการอย่างสหรัฐฯ ปีนี้เสียงคัดค้านกลับดูจะเงียบเชียบลง ไม่ว่าวงการธุรกิจหรือผู้บริโภคเหมือนจะออกไปในแนวทำใจคุ้นเคยยอมรับเสียแล้วว่า ทองคำสีดำจะต้องแพงมหาแพงขึ้นทุกที

เมื่อวันที่ 3 มีนาคม รักษาการเลขาธิการองค์การประเทศผู้ส่งออกน้ำมัน (โอเปก) อัดนัน ชิฮับ-เอลดิน แสดงท่าทียอมรับในระหว่างพูดกับพวกผู้สื่อข่าวถึงความเป็นไปได้ที่ราคาจะกระโจนพรวดหนักข้อขึ้นอีก ถ้าหากมีเหตุมาทำให้ซัปพลายออกสู่ตลาดต้องชะงักงัน การยอมรับเช่นนี้ดูจะบ่งชี้ว่าโอเปกเองก็เชื่อว่าพวกเขามีความสามารถเพียงจำกัดในการยับยั้งราคาน้ำมันโลก

ทั้งนี้สมมุติว่าในการประชุมระดับรัฐมนตรีน้ำมันครั้งต่อไปของโอเปก อันกำหนดจัดขึ้นที่อิหร่านวันที่ 16 มีนาคม จะเกิดลงมติกันให้เพิ่มโควตาการผลิต นักวิเคราะห์ก็มองกันว่า คงไม่มีผลอะไรในทางปฏิบัตินัก เนื่องจากโอเปกกำลังสูบน้ำมันขึ้นมาจนแทบจะเต็มความสามารถผลิตซึ่งมีอยู่แล้ว

ประเทศผู้ผลิตเหล่านี้ออกมาพูดปลอบใจผู้บริโภคอยู่เหมือนกันว่า พวกเขาก็ไม่สบายใจกับการทะยานพุ่งของราคา เนื่องจากเกรงจะส่งผลทางลบในระยะยาว ทว่าพวกเขาเชื่อว่าเวลานี้ตลาดมีปริมาณซัปพลายอย่างเพียงพออยู่แล้ว จึงไม่ใช่หน้าที่ของพวกเขาแน่ที่จะต้องพยายามฉุดรั้งให้ราคาหล่นกลับลงมา

คำแถลงของประธานโอเปก ชีก อาหมัด ฟาฮัด อัลอาหมัด อัลซาบาห์ ที่ออกมาเมื่อวันที่ 6 มีนาคม มีน้ำเสียงในทำนองนี้แหละ กล่าวคือบอกว่า โอเปกกำลังติดตามตลาดอย่างใกล้ชิด และจะทบทวนทิศทางแนวโน้มของราคาเมื่อไปประชุมกันที่อิหร่าน “เพื่อให้แน่ใจว่าตลาดมีเสถียรภาพอยู่ในระดับราคาอันสมเหตุสมผล”

“เวลานี้โอเปกกำลังผลิตน้ำมันราว 29.5 ล้านบาร์เรลต่อวัน ซึ่งสร้างความมั่นใจได้ว่าสามารถสนองดีมานด์ได้อย่างเต็มที่แล้ว อีกทั้งน้ำมันดิบที่เก็บอยู่ในคลังน้ำมันของทั่วโลกยังกำลังเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ อย่างต่อเนื่อง” คำแถลงของประธานโอเปกบอก

“ความสามารถผลิตที่ยังเหลืออยู่ของโอเปกในขณะนี้ มีอยู่มากกว่า 2 ล้านบาร์เรลต่อวัน และพอถึงสิ้นปีนี้ก็ควรจะเพิ่มขึ้นเป็นมากกว่า 3 ล้านบาร์เรลต่อวัน โดยที่คาดหมายได้ว่ายังจะมีการขยายเพิ่มความสามารถผลิตขึ้นไปอีกในปีต่อๆ จากนี้ไป” เขาหล่นสถิติตัวเลขซึ่งดูจะเป็นที่สงสัยข้องใจกัน

แน่นอนที่ราคาน้ำมันมิได้พุ่งขึ้นไปท่าเดียว ราคาของสัญญาล่วงหน้าน้ำมันดิบชนิดไลต์สวีตครูด (หรือบางทีก็เรียกกันว่า ไลต์ครูด, เวสต์เทกซัสอินเตอร์มีเดียต) อันเป็นน้ำมันชนิดสำคัญซึ่งซื้อขายกันในตลาดไนเมกซ์ของนิวยอร์ก และกลายเป็นมาตรวัดบอกระดับราคาน้ำมันดิบในตลาดโลกตัวหนึ่ง ได้ขยับขึ้นไปจนถึง 55.20 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล ระหว่างการซื้อขายช่วงหนึ่งของวันพฤหัสบดีที่ 3 มีนาคม เฉียดใกล้สถิติสูงสุดเท่าที่ได้เคยมีการซื้อขายน้ำมันประเภทนี้ ซึ่งอยู่ที่ 55.67 ดอลลาร์ และทำเอาไว้ในวันที่ 25 ตุลาคมปีที่แล้ว

ทว่าในตอนปิดซื้อขายวันที่ 3 นั้นเอง ราคาได้ไหลรูดลงมาอยู่ที่ 53.57 ดอลลาร์ ครั้นถึงวันศุกร์ที่ 4 จึงกลับไต่ขึ้นไปอีกเล็กน้อย และราคาปิดในตอนสิ้นสัปดาห์อยู่ที่ 53.78 ดอลลาร์

หากคำนวณโดยปรับตัวเลขตามค่าเงินเฟ้อแล้ว ราคาน้ำมันเวลานี้ยังถือว่าห่างไกลจากในช่วงต้นทศวรรษ 1980 ซึ่งจะเท่ากับประมาณ 90 ดอลลาร์ต่อบาร์เรลทีเดียว เมื่อคิดแปลงเป็นระดับราคาในปัจจุบัน

สาเหตุหลักๆ ที่ทำให้ราคาน้ำมันสูงขึ้นในระลอกปัจจุบัน ดูจะเหมือนกับเมื่อปีที่แล้ว กล่าวคือ ดีมานด์ที่ขยายตัวขึ้นมากในตลาดโลก โดยเฉพาะจากการเติบใหญ่ทางเศรษฐกิจของสหรัฐฯและจีน เป็นปัจจัยพื้นฐานประการสำคัญซึ่งผลักดันให้ราคาน้ำมันลอยฉิวติดลมบน

นอกจากนั้น การที่เงินดอลลาร์มีค่าอ่อนลงอย่างต่อเนื่อง ก็เป็นอีกสาเหตุซึ่งทำให้ราคาทองคำสีดำขึ้นเอาๆ เพราะน้ำมันส่วนใหญ่ในโลกนั้นซื้อขายกันเป็นดอลลาร์ การที่ดอลลาร์อ่อนตัวลง ย่อมหมายถึงผู้ผลิตน้ำมันได้รับเงินรายได้ลดลงไป

การพุ่งโด่งของราคาในเวลานี้ ยังบังเกิดขึ้นท่ามกลางความตระหนักรับทราบความเป็นจริง ทั้งของชาติโอเปกและพวกเทรดเดอร์น้ำมันทั้งหลายว่า ราคาซึ่งแพงขึ้นมีผลกระทบเพียงจำกัดต่อการเติบโตขยายตัวของเศรษฐกิจโลก

ขณะที่ค่าใช้จ่ายด้านพลังงานซึ่งสูงขึ้น อาจถึงขั้นฉุดรั้งอัตราเติบโตของเศรษฐกิจที่ค่อนข้างอ่อนแอ (เมื่อเปรียบเทียบกับคู่แข่งในระดับเดียวกัน) อาทิ ญี่ปุ่น และเยอรมนี หรือสร้างผลกระทบใหญ่หลวงต่ออุตสาหกรรมประเภทที่อ่อนไหวต่อราคาพลังงาน เช่น สายการบิน และผู้ผลิตรถยนต์

แต่มันกลับไม่มีผลมากมายอะไรต่อการขยายตัวของสหรัฐฯ, จีน, และอาณาบริเวณซึ่งอัตราเติบโตคึกคักแห่งอื่นๆ

จากการที่โลกแสดงสัญญาณว่าสามารถรับมือกับค่าพลังงานซึ่งพุ่งสูงได้เช่นนี้เอง ทำให้แทบไม่เห็นรองร่อยใดๆ ในช่วงหลังๆ มานี้ซึ่งบ่งชี้ว่าพวกผู้ผลิตน้ำมันหรือผู้บริโภครายใหญ่ กำลังพยายามหารั้งจำกัดการพุ่งขึ้นของราคา

“ไม่มีความหวาดกลัวกันเลยเกี่ยวกับราคาน้ำมันขึ้นสูง” ฟิล ฟลินน์ นักวิเคราะห์แห่งบริษัทอลารอน เทรดดิง คอร์ป ในกรุงวอชิงตันบอกพร้อมกับชี้ว่า อลัน กรีนสแปน ประธานธนาคารกลางสหรัฐฯผู้ทรงอิทธิพล เมื่อตอนไปให้ปากคำต่อคณะกรรมาธิการงบประมาณของวุฒิสภาในวันที่ 3 มีนาคมนั้น ไม่ได้เอ่ยถึงประเด็นเรื่องราคาน้ำมันใดๆ เอาเลย

ขณะที่รัฐมนตรีพลังงานสหรัฐฯ ซามูเอล บ็อดแมน กล่าวกับคณะกรรมาธิการอีกชุดหนึ่งของวุฒิสภาเมื่อวันที่ 4 มีนาคมว่า รัฐบาลอเมริกันมีศักยภาพเพียงจำกัด ในการส่งอิทธิพลต่อโอเปก แถมเขายังพูดต่อว่า ตัวเขาก็มีเรื่องสำคัญๆ อื่นๆ ซึ่งจะต้องกระทำ

การพุ่งพรวดของราคาน้ำมันระลอกล่าสุดนี้ มีชนวนจากการที่โรงกลั่นน้ำมันในสหรัฐฯปิดเดินเครื่องในวันที่ 2 มีนาคม ขณะที่ในอีกด้านหนึ่งพวกกองทุนเก็งกำไรและกองทุนระยะยาวทั้งหลายก็ชักเชื่อมากขึ้นเรื่อยๆ ว่า โอเปกมิได้คิดที่จะเพิ่มการผลิตในเร็ววันนี้แน่ๆ

ตัวเลขน้ำมันที่สะสมอยู่ในคลังเก็บทั่วสหรัฐฯซึ่งรายงานกันเป็นประจำทุกสัปดาห์นั้น กำลังล่งชี้ว่ามีปริมาณเพิ่มสูงขึ้น และนี่ย่อมเป็นเหตุผลสำคัญอีกประการหนึ่งที่จะทำให้โอเปกมองไม่เห็นความจำเป็นที่จะต้องเพิ่มการผลิต ในระหว่างการพบปะหารือที่อิหร่าน

ทั้งนี้เนื่องจากโอเปกซึ่งมีซาอุดีอาระเบียเป็นผู้นำ ได้แสดงท่าทีชัดเจนว่า การตัดสินใจว่าจะผลิตเพิ่มหรือลดมากน้อยเพียงใด ที่สำคัญแล้วจะอยู่ที่ว่ามันจะต้องไม่ทำให้คลังน้ำมันของพวกประเทศผู้ผลิตน้ำมันรายใหญ่ๆ มีระดับน้ำมันสะสมสูงขึ้น เพราะนั่นหมายถึงอันตรายที่ราคาน้ำมันจะหล่นลดฮวบลงไปในอนาคตนั่นเอง