อเมริกัน แอ๊พเพรซัล (ประเทศไทย) จำกัด (American Appraisal (Thailand) Ltd.) บริษัทประเมินราคาทรัพย์สินอเมริกันเป็นต่างชาติรายแรกที่เข้ามาจดทะเบียนดำเนินธุรกิจประเมินสินทรัพย์ในไทยตั้งแต่ปี 2517 และสามารถประสบความสำเร็จอย่างต่อเนื่องและเมื่อเดือนธันวาคม 2536 บริษัทได้รับการคัดเลือกจากธนาคารแห่งประเทศไทยให้เป็นผู้ชำนาญการประเมินราคาทรัพย์สินสำหรับบริษัทเงินทุนและบริษัทเงินทุนหลักทรัพย์

แต่ในก้าวย่างปีที่ 2 ความยุ่งยากได้โหมกระหน่ำบริษัทภายหลังกรณีอื้อฉาวธนาคารกรุงเทพฯพาณิชย์การหรือที่คุ้นหูกันว่า BBC ถูกเปิดเปิงออกมาไม่นานนัก เมื่อปรากฎข่าวตามหน้าหนังสือพิมพ์ว่าบริษัทอเมริกัน แอ๊พเพรซัลถูก ธปท.คัดชื่อ (Delisted) ออกจากรายชื่อบริษัทประเมินเพราะกระทำผิดจรรยาบรรณโดยประเมินราคาทรัพย์สินสูงกว่าความเป็นจริง ซึ่งทรัพย์สินที่ประเมินราคาสูงกว่าความเป็นจริงนี้ได้นำไปใช้เป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันกับธนาคารฉาวแห่งนี้ อันเป็นสาเหตุหนึ่งที่ก่อให้เกิดปัญหาหนี้ด้อยคุณภาพและหนี้เสียแก่แบงก์แห่งนี้จำนวนมหาศาล

ทว่า ในความเป็นจริงเรื่องดังกล่าวมิได้เกิดขึ้นกับบริษัทแต่อย่างใดทั้งนี้เพราะเกิดความเข้าใจผิดในเรื่องชื่อของบริษัทที่บังเอิญเกิดไปใกล้เคียงกับบริษัทที่ถูกเพิกถอนจริงๆนั่นก็คือบริษัทอเมริกัน สแตนดาร์ด แอ๊พเพรซัล จำกัด ความผิดพลาดนี้เป็นเหตุให้ชื่อเสียงของบริษัทที่สร้างสมมากว่า 2 ทศวรรษต้องมัวหมองไป

นอกเหนือจาก บริษัทอเมริกัน สแตนดาร์ด แอ๊พเพรซัลจำกัด ถูกเพิกถอนออกจากรายชื่อเมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา ก่อนหน้านี้ในเดือนมีนาคมและกรกฎาคม ธปท.ยังได้เพิกถอนรายชื่อของบริษัท คอลลิเออร์ส จาร์ดีน(ประเทศไทย) จำกัดและบริษัท ไทยประเมินราคา ตามลำดับจนถึงปัจจุบันผู้ชำนาญการประเมินราคาทรัพย์สินตามรายชื่อของแบงก์ชาติเหลือเพียง 14 รายเท่านั้นอย่างไรก็ตามยังมีกระแสข่าวออกมาว่าบริษัทไซมอน ลิมและห้างหุ้นส่วนจำกัด อาจจะถูกเพิกถอนเป็นรายต่อไป

“การที่บริษัทหนึ่งจะเลือกใช้บริการบริษัทประเมินราคาทรัพย์สิน ปัจจัยสำคัญประการหนึ่งที่มีผลต่อการตัดสินใจก็คือการยอมรับในชื่อเสียงของบริษัท” George H. Liu ประธานบริษัทอเมริกัน แอ๊พเพรซัลฮ่องกง สำนักงานใหญ่ประจำภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก กล่าวถึงความในใจขณะที่ Rodolfo L. Vergara กรรมการผู้จัดการบริษัทอเมริกัน แอ๊พเพรซัล(ประเทศไทย) กล่าวด้วยความหนักใจถึงความผิดพลาดที่เกิดขึ้นโดยบังเอิญครั้งนี้ว่า

“เราเป็นบริษัทที่มี Code of ethic เข้มงวดมากและการประเมินราคาทรัพย์สินของเราใช้มาตรฐานสากลตามบริษัทแม่ในอเมริกา นอกจากนี้ผู้ประเมินของเรายังเป็นมืออาชีพ ทุกคนต้องเข้าไปฝึกอบรมที่สมาคมประเมินราคาทรัพย์สินอเมริกัน (American Society Appraisal) และการที่มีข่าวปรากฎออกมาว่าบริษัทของเราถูกคัดออกจากรายชื่อของธปท.นั้นเป็นเรื่องเข้าใจผิดเพราะบริษัทที่ถูกคัดออกชื่อคล้ายกับเรา”

Rodolfo L. Vergara เปิดเผยว่าหลังเกิดเหตุมีลูกค้าเป็นจำนวนไม่น้อยที่โทรศัพท์เข้ามาสอบถามความจริงที่เกิดขึ้น ดังนั้นในช่วงที่ผ่านมาบริษัทจึงมีภาระหน้าที่หลักๆคือการชี้แจงความจริงให้ลูกค้ารับทราบ สวนทางกับบริษัทแม่ในอเมริกาที่มีการเฉลิมฉลองครบรอบ 1 ศตวรรษ ของบริษัทเมื่อวันที่ 19กันยายนที่ผ่านมา

“จากข่าวที่ออกไปทำให้เราต้องคอยชี้แจงข้อเท็จจริงแก่ลูกค้าที่โทรเข้ามาสอบถามไม่ขาดระยะ ทำให้เรายุ่งยากมากขึ้น” กรรมการผู้จัดการ กล่าวด้วยสีหน้าที่เคร่งเครียด

อเมริกัน แอ๊พเพรซัล (ประเทศไทย) นับเป็น 1 ใน 5 บริษัทประเมินราคาทรัพย์สินต่างชาติที่มีบทบาทโดดเด่นในตลาดไทยและ 4 บริษัทนั้นได้แก่บริษัทเจแอลดับลิว (Jones Lang Wootton), ริชาร์ด เอลลิส, เฟิร์ส แปซิฟิก เดวี่ส์และเชสเตอร์ตันไทย ปัจจุบันบริษัทมีสำนักงาน 9 แห่งได้แก่เชียงใหม่ เชียงราย นครสวรรค์ ขอนแก่น พัทยา หาดใหญ่ สุพรรณบุรี ระยองและจันทบุรี โดยมีกรุงเทพฯเป็นสำนักงานใหญ่และในอนาคตอันใกล้นี้บริษัทมีแผนที่จะเปิดสำนักงานแห่งที่ 10 ที่ลำปางต่อไป

ที่ผ่านมา สำนักงานในไทยสามารถทำรายได้ให้แก่บริษัทแม่ในสหรัฐฯ คิดเป็นสัดส่วน 1 ใน 3 ของรายได้รวมทั้งหมดและแม้ว่าก้าวย่างของบริษัทจะไม่ราบรื่นเหมือนที่ผ่านมา แต่ความน่าเชื่อถือที่ได้สะสมมาเป็นเวลานานยังคงเอื้ออำนวยให้บริษัทได้รับความไว้วางใจจากทั้งภาครัฐและเอกชน โดยเมื่อไม่นานมานี้ก็ได้รับมอบหมายให้เป็นผู้ประเมินราคาทรัพย์สินของการไฟฟ้าฝ่ายผลิต (EGAT) ในขั้นตอนแรกของการแปรรูปกิจการร่วมกับเจแอลดับลิว หรือโจนส์ แลงวูธทั่น ทั้งนี้บริษัทจะทำการประเมินราคาทรัพย์สินของหน่วยธุรกิจทั้ง 6 หน่วยได้แก่ หน่วยการผลิตกระแสไฟฟ้า (Power generation) ซึ่งเป็นกระแสไฟฟ้าที่ได้จากถ่านหิน พลังงานความร้อนและไอน้ำ แต่ไม่รวมกระแสไฟฟ้าที่ได้จากพลังน้ำ, หน่วยระบบส่งไฟฟ้า (Engineering system), หน่วยบำรุงรักษา (Maintenance), หน่วยเหมือง (Mining), หน่วยระบบส่ง (Transmission system) และหน่วยวิศวกรรมสายส่ง (Engineering Construction) ซึ่งทรัพย์สินที่ประเมินราคาครั้งนี้มีมูลค่าถึง 200,000 ล้านบาท

นอกจากนี้บริษัทยังเป็นผู้ประเมินราคาทรัพย์สินแก่สถาบันการเงิน อาทิ ธนาคารกรุงเทพธนาคารกรุงศรีอยุธยาและธนาคารนครธนโดยเข้าไปประเมินราคาทรัพย์สินสาขาของธนาคารทั่วประเทศพร้อมกันนั้นยังรับเป็นผู้ประเมินราคาทรัพย์สินให้แก่ธนาคารอาคารสงเคราะห์(ธ.อ.ส.)แม้ว่าค่าบริการที่ได้รับจะไม่มากนักเนื่องจากเป็นการคิดในอัตราต่อครั้งประมาณ 1.600 บาทแต่เนื่องจากธอส.มีฐานลูกค้าอยู่ทั่วประเทศซึ่งเป็นประโยชน์ต่อบริษัทในแง่ของการสร้างชื่อและฐานลูกค้าเป็นอย่างดี ส่วนค่าบริการที่บริษัทคิดจากลูกค้าบริษัทอื่นๆจะอยู่ในช่วงระหว่างไม่ต่ำกว่า 10 ล้านบาทในระยะเวลาการทำงาน 5 เดือน

“ปัจจุบันเรามีพนักงานทั้งหมด 185 คนซึ่งส่วนใหญ่จะทำงานในส่วนงานที่เรียกว่า Unit for Government Housing Bank ซึ่งจะประเมินทรัพย์สินที่จะนำไปเป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันหรือที่เรียกว่า Mortgage Appraisal อันเป็นงานที่สร้างรายได้ให้แก่บริษัทเป็นจำนวนไม่น้อย” กรรมการผู้ซึ่งเข้ามารับผิดชอบในตำแหน่งนี้ตั้งแต่ปี 2518 กล่าวถึงธุรกิจของบริษัทพร้อมทั้งกลยุทธ์ในอนาคตของบริษัท

“Business Enterprise Valuation เป็นอีกตลาดหนึ่งที่เราต้องการเจาะเข้าไปโดยเฉพาะในสินทรัพย์ที่จับต้องไม่ได้ (Intangible asset) อันได้แก่ทรัพย์สินทางปัญญา ค่าความนิยม (Good will) สิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้า”