เกือบจะพูดได้ว่า การมี Boss หลายคนมีอยู่ในเกือบจะทุกองค์กรไม่ว่าจะใหญ่หรือเล็กและไม่ว่าจะเป็น Modern Management หรือ Family Management ก็ตาม

เพียงแต่ว่าจะหนักเบาแค่ไหนเท่านั้น?

ถ้าหนักหน่อย รูปการณ์อาจจะเป็นว่าผู้บริหารในระดับสูงจะทำตัวเป็นนาย

แย่งกันสั่งงาน

แย่งกันขอรับรู้งาน

เปรอะไปหมด

ในกรณีที่เบาหน่อย ผู้บริหารในระดับสูงจะให้เกียรตินับถือซึ่งกันและกัน การจะใช้หรือสั่งงานคนใดคนหนึ่งที่ไม่ใช่ลูกน้องของตัวเองก็จะบอกหรือแจ้งนายของลูกน้องคนนั้นให้ทราบก่อน

ในองค์กรที่มีนายหลายคน โดยส่วนใหญ่นายเหล่านั้นจะเป็นผู้บริหารในระดับสูงและมีไม่น้อยที่มักจะเป็นเครือญาติกันหรือเป็นผู้ถือหุ้น

ซึ่งต่างคนต่างก็คิดว่า ตนมีส่วนต่อความเป็นความตายหรือความอยู่รอดขององค์กร ประจวบกับอาจจะเป็นระยะหัวเลี้ยวหัวต่อที่สำคัญของการบริหารธุรกิจ

ผู้บริหารในระดับสูงทุกคน จึงช่วยกันอย่างเต็มที่

ช่วยกันรัก ช่วยกันห่วงใย ช่วยกันอุทิศตนเพื่องาน และเพื่อองค์กร

แต่เพราะช่วยกันมากไป พนักงานในองค์กรจึงปรับตัวไม่ค่อยจะถูก

สาเหตุอีกประการหนึ่ง เกิดจากการแบ่งงานและแบ่งสายงานไม่ชัดเจนระหว่างผู้บริหารด้วยกัน งานของฝ่ายหนึ่งจึงไปเหลื่อมกับของอีกฝ่ายหนึ่ง

สาเหตุประการต่อมา เกิดจากการเมืองในองค์กร ผู้บริหารแต่ละคนไม่ไว้ใจกัน จึงต้องการข้อมูลทุกอย่างเก็บเอาไว้ พร้อมกับคอยสอดส่องพฤติกรรมของอีกฝ่ายหนึ่ง จึงมักจะเรียกลูกน้องของอีกฝ่ายหนึ่งไปถามไถ่ข้อมูล

นอกจากนี้ยังเกิดจากการบริหารงานที่ขาดกฎเกณฑ์ที่ถูกต้อง หรือเกิดจากความเคยชินของผู้บริหารเหล่านั้น

การมีนายหลายคนทำให้การสั่งงานซ้ำซ้อน การตัดสินใจล่าช้า ผู้ปฏิบัติงานทำตัวไม่ถูก ขวัญผวา ทำให้ขาดความคิดริเริ่ม

เกิดการแบ่งพรรคแบ่งพวก สายใครสายมัน

หรือยุคใครยุคมัน

โดยหลักของการบริหารงานแล้ว คนเราควรจะมี Boss เพียงคนเดียว คือ One Man One Boss

Boss โดยตรงหรือคือ Immediate Boss มักจะเป็นผู้ที่ให้คุณให้โทษ

แต่บางที Immediate Boss ก็มี Boss

เข้าทำนองเหนือฟ้ายังมีฟ้า

เพื่อให้ชัด ขอยกตัวอย่างว่า องค์กรแห่งหนึ่งมี M.D. ดูแลผู้อำนวยการฝ่าย และผู้อำนวยการฝ่ายดูแลผู้จัดการฝ่าย

วันดีคืนดี M.D. ก็เรียกผู้จัดการฝ่ายไปสั่งงานถามโน่น นี่ ขอข้อมูลอะไรต่อมิอะไรเปรอะไปหมด

IMMEDIATE BOSS คือผู้อำนวยการฝ่าย ก็ทำอะไรนักไม่ได้ ได้แต่ทำตาปริบๆ

การมีนายหลายคน ทำให้คนทำงานเหมือนแซนด์วิช ข้างบนอัด ข้างล่างดัน ทำงานไปก็อึดอัดไป บางครั้งเจ็บตัวโดยไม่รู้อีโหน่อีเหน่ แต่บางคนกลับได้ดี ก้าวหน้าในหน้าที่การงาน

หลักสำคัญจึงอยู่ที่จะทำตัวอย่างไร

ถึงจะประสานสอดคล้องทั้งความคิดและการกระทำกับนายทุกๆ คน

สิ่งแรกที่ควรจะพิจารณาคือ การวางตัว

กล่าวคือ ควรทำตัวให้เป็นคนที่น่านับถือและน่าเชื่อถือ

หมายความว่า รู้จริงในงานที่ทำ เมื่อจะเสนอความคิดเห็นหรือโครงการ หรือตอบคำถามใดๆ ก็ยึดหลักการที่ถูกต้องและเป็นไปได้

ขณะเดียวกันก็มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีกับนายทุกคน รวมทั้งพนักงานคนอื่นๆ

หรือคือ ทำตัวให้น่ารักเข้าไว้

เมื่อทำตัวได้เช่นนี้ นายแต่ละคนจะเกิดความเกรงใจ พนักงานจะเกิดความรักใคร่

สิ่งต่อมาที่ควรจะต้องพิจารณาคือ โครงสร้างขององค์กร ควรดูว่า มีการแบ่งสายงานและแบ่งงานหรือความรับผิดชอบกันอย่างไร IMMEDIATE BOSS ขึ้นกับใคร รับผิดชอบงานอะไรบ้าง ใครที่ใหญ่ที่สุดในองค์กร ใครที่มีอิทธิพลต่อ IMMEDIATE BOSS

การพิจารณาเช่นนี้ จะทำให้ทราบว่าสถานภาพของ IMMEDIATE BOSS เป็นอย่างไรในองค์กร

และทำให้เราปรับตัวหรือทำตัวได้ถูกต้องยิ่งขึ้น

ประการสำคัญ ควรจะต้องจับเข่าคุยกับ IMMEDIATE BOSS ให้เข้าใจปัญหาร่วมกัน พร้อมกับขอคำแนะนำว่า ควรทำตัวอย่างไร

IMMEDIATE BOSS อาจจะแก้ปัญหาได้

หรือให้ข้อคิดที่เป็นประโยชน์ได้

ขณะเดียวกัน ควรจะกำหนดแนวทางการทำงานไว้ว่า หาก BOSS ของ BOSS มาขอข้อมูลและจำเป็นต้องให้ ควรบอก BOSS โดยตรงด้วย

หรือหาก BOSS ของ BOSS สั่งการให้ทำในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ก่อนจะดำเนินการควรบอก IMMEDIATE BOSS เสียหน่อย

หรือหากงานที่ทำจำเป็นต้องเกี่ยวข้องกับนายคนอื่นๆ อาจจะใช้ระบบส่งสำเนาแจ้งให้ทราบ

แต่ก็มีบางคนใช้วิธีการอื่นๆ เช่น ทำตัวให้ว่านอนสอนง่าย ยอมให้ BOSS ของ BOSS เรียกใช้ หรือยอมทำงานให้ทุกอย่าง ทั้งที่เกี่ยวและไม่เกี่ยวกับการทำงาน

เท่าที่เคยพบเห็น คนใหญ่คนโตบางคนในสังคมไทยทุกวันนี้ ทั้งในภาคเอกชนและราชการเจริญก้าวหน้าในหน้าที่การงานด้วยวิธีการดังกล่าวข้างต้น

บางคนถึงกับละทิ้ง IMMEDIATE BOSS ไปเลยก็มี เพียงเพราะ IMMEDIATE BOSS ทำท่าจะหมดอำนาจเท่านั้น

สิ่งที่น่าคิดก็คือ ความเจริญก้าวหน้าแบบนั้น เป็นการกระทำที่น่าภาคภูมิใจหรือไม่? และควรทำหรือไม่เท่านั้น?

ปัญหาเรื่องมีนายหลายคน บางครั้งอาจจะแก้ไขไม่ได้เลยต้องปล่อยให้มันเป็นไปตามลักษณะของผู้บริหารองค์กร

ความสุขุม ใจเย็น อดทน

การทำตัวให้น่านับถือ มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี

การศึกษาผู้บริหารแต่ละคนที่เป็น BOSS ของ BOSS

และการเล่นการเมืองในองค์กรอย่างสร้างสรรค์

อาจช่วยให้สถานการณ์ต่างๆ ดีขึ้น

การแก้ปัญหานายหลายคนจึงเป็นศิลปะมากกว่าจะเป็นศาสตร์

อยู่ที่ว่าเล่นเป็นหรือไม่เท่านั้น