คำว่าโรงภาพยนตร์ระบบดิจิตอลในเมืองไทย เริ่มต้นมาจากระบบเสียงก่อน เป็นผลมาจากการฟื้นตัวของธุรกิจโรงภาพยนตร์เริ่มกลับมาตื่นตัวอีกครั้ง จากการรุกเข้ามาบุกเบิกตลาดของกลุ่มอีจีวี ตามติดด้วยเมเจอร์ ซีนีเพล็กซ์ ลูกพี่ลูกน้อง ตระกูลพูลวรลักษณ์ ตลอดจนกลุ่มเอสเอฟ

การเข้ามาของกลุ่มธุรกิจเหล่านี้ ไม่เพียงแต่เป็นการปฏิวัติโฉมหน้าของธุรกิจโรงภาพยนตร์ที่อยู่ในแบบเดิมๆ ไปสู่โรงภาพยนตร์ให้ทันสมัย ทั้งการออกแบบตกแต่งอย่างดี และยังเป็นศูนย์กลางความบันเทิง และก็ได้กลายเป็นจุดเริ่มของการนำระบบเสียงดิจิตอลมาใช้

วิวัฒนาการจากระบบเสียงที่เป็น mono ธรรมดามาสู่ระบบ stereo ตามมาด้วยระบบดิจิตอล มีทั้งระบบ SRD, DTS, THX และ SDDS ของโซนี่

สิทธิพร ศรีสงวนสกุล ผู้อำนวยการ บริษัท GOLDENDUCK ผู้นำเข้าและติดตั้งอุปกรณ์เสียงและภาพระบบดิจิตอลสำหรับโรงภาพยนตร์ เล่าว่า ระบบเสียงของโรงภาพยนตร์ในเมืองไทยเวลานี้อยู่ในอันดับต้นๆ ของเอเชีย นอกจากทำซับไตเติ้ลเป็นภาษาไทยแล้ว ด้วยเหตุนี้ บริษัทผู้ผลิตรายใหญ่จากฮอลลีวู้ด ไม่ว่าจะเป็น ฟ็อกซ์ ดิสนีย์ โคลัมเบีย จึงให้เมืองไทยเป็นศูนย์กลางในการ mix เสียงเป็นภาษาอื่นๆ เช่น เกาหลี ญี่ปุ่น อินเดีย ก่อนที่จะนำไปฉายในประเทศเหล่านี้

หลังจากที่บรรดาคอหนังได้อรรถรสในเรื่องของระบบเสียงดิจิตอลมาพักใหญ่แล้ว ก็มาถึงระบบภาพดิจิตอล ซึ่งเป็นเรื่องที่พัฒนาได้ยากกว่า ปัญหาไม่ได้อยู่ที่การถ่ายทำ เพราะปัจจุบันภาพยนตร์หลายเรื่องก็ถ่ายทำระบบดิจิตอลแล้ว ซึ่งหมายความว่า ภาพยนตร์เรื่องนั้นแทนที่จะถ่ายลงบนฟิล์ม ก็จะเปลี่ยนมาเป็นไฟล์ข้อมูล และบรรจุอยู่ใน hard disk แทน ไม่แตกต่างไปจากระบบคอมพิวเตอร์

แต่เมื่อถึงเวลาจะต้องนำไปฉายในโรงภาพยนตร์แล้วกลับต้องเจออุปสรรค เนื่องจากอุปกรณ์ที่ใช้ในการฉายภาพยนตร์ หรือโปรเจกเตอร์ที่เป็นระบบดิจิตอล ยังมีขีดความสามารถไม่เทียบเท่ากับการใช้ฟิล์ม ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของแสง หรือความละเอียดของภาพ

จนกระทั่งบริษัท Texas Instrument บริษัทพัฒนาและวิจัยด้านเทคโนโลยี ได้พัฒนาชิปขึ้นมา เรียกว่า digital light processing หรือ DLC มีลักษณะคล้ายกระจกเงาสะท้อนแสง โดยชิปที่ว่านี้มีขนาดแค่นิ้วกว่าๆ แต่ความสามารถในเรื่องของภาพ คือ มีความละเอียดได้เท่ากับฟิล์ม

"ระบบดิจิตอล เราต้องมองอยู่ 2-3 จุด คือ ความละเอียดของภาพเทียบเท่ากับฟิล์ม แต่ความนิ่งเหนือกว่าฟิล์ม ภาพจะมีความนิ่งมากกว่า" สิทธิพรเล่า

เมื่อ ชิป DLC ถูกพัฒนาออกมาสำเร็จ ภาพยนตร์ที่ถูกถ่ายทำด้วยระบบดิจิตอล แต่เมื่อเข้าฉายในโรงภาพยนตร์ ต้องแปลงกลับมาเป็นแผ่นฟิล์ม เนื่องจากขีดความสามารถของโปรเจกเตอร์ที่เป็นระบบดิจิตอล ยังมีประสิทธิภาพไม่ดีพอ ก็จะไม่เป็นอุปสรรคอีกต่อไป

ภาพยนตร์ที่เคยอยู่ในรูปของแผ่นฟิล์ม จะถูกเปลี่ยนเป็นไฟล์ข้อมูลที่เก็บอยู่ใน hard disk เมื่อต้องการนำไปฉายในโรงภาพยนตร์ในที่ต่างๆ ก็ download ใส่แผ่น DVD หรือส่งผ่านอินเทอร์เน็ต หรือยิงดาวเทียม นำมาฉายผ่านเครื่อง Digital Projector ที่เป็นเครื่อง server สำหรับเก็บข้อมูลภาพยนตร์ หรือที่เรียกว่า Digital Movie Storage

สิทธิพรบอกว่าข้อดีของระบบดิจิตอล คือ คุณภาพของภาพยนตร์ที่ปรากฏอยู่ในโรงภาพยนตร์จะเหมือนกับที่อยู่ในสตูดิโอถ่ายทำ นอกจากนี้ไม่ว่าภาพยนตร์เรื่องนั้นจะถูกนำออกฉายกี่รอบ และกี่วันก็ตาม จนกระทั่งวันสุดท้าย คุณภาพของภาพจะไม่เปลี่ยน

"ไม่เหมือนกับฟิล์ม พอฉายไปเรื่อยๆ ก็จะมีเกิดเส้น หรือเพราะฟิล์มจะมีการสึกกร่อนไปเรื่อยๆ ภาพที่ฉายวันแรกกับวันสุดท้ายที่ออกจากโรงจะไม่เหมือนกัน"

อย่างไรก็ตาม แม้ว่าเครื่องฉายระบบดิจิตอล ที่จะทำให้ผู้ชมได้สัมผัสกับอรรถรสของคำว่า ดิจิตอลเธียเตอร์ ที่เป็นทั้งเสียงและภาพ แต่ก็ยังไม่เห็นถึงความแตกต่างมากนัก อาจจะเป็นเพราะสไตล์ของภาพยนตร์ และเป็นปกติของอุปกรณ์ไอทีที่เป็นรุ่นแรกๆ ยังต้องใช้เวลาในการพัฒนาต่อเนื่อง

แต่อุปสรรคสำคัญของการฉายภาพยนตร์ระบบดิจิตอล อยู่ที่การทำซับไตเติ้ลยังเป็นปัญหาอยู่ เนื่องจากเป็นระบบใหม่ ผู้นำเข้าภาพยนตร์ยังไม่สามารถทำได้เอง ไม่เหมือนกับระบบฟิล์มที่ทำเองได้ในไทย กรณีของภาพยนตร์เรื่อง Star Wars : Episode II ต้องส่งไปทำซับไตเติ้ลที่สหรัฐอเมริกา

"เป็นกระบวนการที่ต้องใช้ทั้งเวลาและต้นทุน" สิทธิพรบอก กรณีของ Star Wars : Episode II จึงต้องใช้เวลา 10 วัน และเงินลงทุนหลักล้านในการส่งไปทำซับไตเติ้ลที่สหรัฐอเมริกา ก่อนจะนำมาเปิดฉายก็เรียกว่าหวุดหวิดเต็มที

สิทธิพรเล่าว่า การทำซับไตเติ้ลภาษาไทยในระบบดิจิตอลนั้น ไม่เหมือนกับระบบฟิล์ม ที่เป็นการซ้อนภาพตัวอักษรลงบนแผ่นฟิล์ม แต่กรณีของภาพยนตร์ในระบบดิจิตอลนั้นทำเช่นนั้นไม่ได้ จะต้องบันทึกอักษรลงบนภาพใหม่ทั้งหมด

แม้ว่าจะมีความยุ่งยากในบางขั้นตอน และยังไม่เห็นความแตกต่างของภาพมากนัก เมื่อเทียบกับการใช้ฟิล์ม ซึ่งยังต้องใช้เวลาอีกพักใหญ่กว่าจะเข้าที่เข้าทาง ฟิล์มอาจจะลดความสำคัญลง

แต่สิ่งที่จะเกิดขึ้นกับโรงภาพยนตร์ที่ใช้เครื่องฉายระบบดิจิตอล ที่มี 94 โรงในโลก ก็คือ การทำกิจกรรมในโรงภาพยนตร์ เช่น การเปิดตัวสินค้าใหม่ของต่างประเทศ จะสามารถถ่ายทอดสัญญาณแบบเรียลไทม์มาที่โรงภาพยนตร์ได้ทันที

และนี่คือผลต่อเนื่องที่เกิดจากพัฒนาการของคำว่า Digital Cinema