ทุกวันนี้ปัญหาของการขยายโรงงานและการตั้งโรงงานมักจะวนเวียนกันอยู่เพียงไม่กี่ข้อ

ข้อที่สำคัญที่สุดซึ่งเจ้าของโรงงานจะเป็นห่วง และทำให้การตัดสินใจตั้งโรงงานหรือย้ายโรงงานต้องล่าช้าไป มีอยู่ 2-3 ประการ ดังนี้:-

สถานที่ตั้ง จุดนี้เป็นหัวใจสำคัญ เพราะการไปอยู่ในสถานที่ซึ่งไกลเกินก็จะเป็นปัญหาการขนส่ง การคมนาคมและการสื่อสาร ก็จะทำให้ต้นทุนสินค้าสูง

ส่วนถ้าอยู่ในเมืองก็จะเกิดปัญหาการลงทุนในเรื่องที่ดินที่แพงมากและยังมีองค์ประกอบของกฎหมายรัฐที่ควบคุมอุตสาหกรรมในเมืองซึ่งเข้มงวดในเรื่อง

...มลพิษทางการปล่อยควันหรือน้ำเสีย

...มลภาวะทางเสียง

...อุบัติเหตุและอันตรายจากไฟไหม้

...การถูกผู้อยู่เคียงข้างร้องเรียน ถ้าโรงงานทำความเดือดร้อน

นิคมอุตสาหกรรมบางปูมีที่ตั้งที่ดีที่สุด

นิคมอุตสาหกรรมบางปู อยู่ที่ตำบลบางปูใหม่และตำบลแพรกษา จังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งการเดินทางโดยใช้ทางด่วนก็จะกินเวลาเพียง 15 นาทีเท่านั้น

นิคมอุตสาหกรรมบางปูเป็นเขตนิคมอุตสาหกรรมที่รัฐบาล ได้ตั้งขึ้นโดยมีสิทธิพิเศษต่างๆ ให้กับผู้ต้องการเข้าไปตั้งโรงงาน เช่น :-

...ความสะดวกรวดเร็วในการขออนุญาตต่างๆ

...การบริการเจ้าหน้าที่ผู้ชำนาญของการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย

...สิทธิพิเศษในการนำผู้ชำนาญหรือผู้เชี่ยวชาญเข้ามาพักอาศัยในประเทศไทย

...สิทธิในการหักลดภาษีการค้าและการหย่อนภาษีเงินได้นิติบุคคล ฯลฯ

นิคมอุตสาหกรรมบางปูเป็นนิคมอุตสาหกรรมที่มีความพร้อมมากเพราะมีสิ่งอำนวยความสะดวกให้กับผู้เข้าไปอยู่หลายประการ :-

...สาธารณูปโภคที่ครบ มีถนนที่สมบูรณ์ น้ำไฟพร้อม นอกจากนั้นยังมีโทรศัพท์ให้กับโรงงานใช้รวมทั้งเทเล็กซ์ซึ่งมีคู่สายพร้อมอยู่แล้ว

...มีระบบกำจัดน้ำเสียและระบบระบายน้ำที่ทุกโรงงานใช้ร่วมกันได้ ทำให้โรงงานประหยัดอีกมาก

ด่านแรกที่จะไปสู่ย่านอุตสาหกรรมหนักปิโตรเคมิคอลของโครงการชายฝั่งทะเลตะวันออกและเป็นด่านสุดท้ายที่จะเข้าสู่ศูนย์กลางการตลาดที่กรุงเทพฯ

นิคมอุตสาหกรรมบางปูเป็นนิคมอุตสาหกรรมเดียวที่เป็นจุดเชื่อมระหว่างกรุงเทพฯ กับอุตสาหกรรมชายฝั่งตะวันออกซึ่งรัฐบาลรีบเร่งดำเนินอยู่

ดร.สาธิต โพธิวิหค เลขาธิการคณะกรรมการโครงการพัฒนาอุตสาหกรรมชายฝั่งตะวันออกเคยไปพูดให้ประชาชนที่ชลบุรีฟังว่า โครงการฯ นี้ดำเนินไปแล้วหลายส่วนและในที่สุดก็จะมี

...ท่าเรือน้ำลึกมาบตาพุด

...แก๊สธรรมชาติซึ่งจะมีท่อผ่านให้นิคมอุตสาหกรรมบางปูได้ใช้

...อุตสาหกรรมปิโตรเคมิคอลหลายอย่างเช่น ปุ๋ย ฯลฯ

จะเห็นได้ว่า นิคมอุตสาหกรรมบางปูเป็นจุดเชื่อมที่เจ้าของโรงงานจะได้ประโยชน์จากโครงการพัฒนาอุตสาหกรรมชายฝั่งตะวันออกอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นในรูปของการขนถ่ายวัตถุดิบจากท่าเรือน้ำลึกมาบตาพุดมาที่นิคมฯ บางปู หรือการใช้แก๊สธรรมชาติกับอุตสาหกรรมตนเอง ฯลฯ ซึ่งสิ่งนี้เป็นปัจจัยภายนอกที่จะทำให้นิคมฯ บางปูเป็นแหล่งที่นักลงทุนและเจ้าของโรงงานจะได้รับประโยชน์มาก

และจากการที่อยู่ใกล้กรุงเทพฯ มากก็ทำให้โรงงานที่นิคมฯ บางปู ไม่มีอุปสรรคในเรื่องการระบายสินค้าให้ทันกับเวลา

นิคมอุตสาหกรรมบางปูก็อาจจะเป็นแหล่งที่นักลงทุนมาใช้เป็นโกดังเก็บสินค้าซึ่งระบายมาจากอุตสาหกรรมหนักทางชายฝั่งตะวันออกหรือวัตถุดิบจากท่าเรือน้ำลึกมาบตาพุดได้ดีที่สุด ถ้าเจ้าของนักลงทุนวางแผนการขนส่งที่ดีก็จะเป็นการประหยัดเงินและทำให้ตารางเวลาของการทำงานไม่คลาดเคลื่อน

ทางออกหลายทางและน้ำที่ไม่มีทางท่วม

นอกจากถนนสายเก่าบางปูที่นำไปสู่นิคมฯ บางปูแล้ว นิคมฯ บางปูยังมีทางออกอีก คือ ทางถนนแพรกษา ซึ่งมีระยะทางเพียง 2 กิโลเมตรก็สามารถตัดเข้าทางสายบางนา-ตราด ที่จะนำไปสู่ทางด่วนได้อีกทางหนึ่ง ถนนแพรกษานี้เชื่อมกับทางนิคมฯ บางปู โดยสะพานซึ่งนิคมฯ บางปูกำลังสร้างและจะแล้วเสร็จแน่นอนในปีหน้า

สำหรับเรื่องน้ำท่วมนั้น คลองอาทิตย์ซึ่งเป็นโครงการขุดคลองตามพระราชดำริเพื่อป้องกันน้ำท่วมนั้นอยู่บริเวณรอบนิคมฯ บางปู ทำให้มั่นใจได้ว่าเขตพื้นที่ของนิคมฯ บางปูจะไม่ได้รับผลกระทบจากน้ำท่วมแน่นอน

อีกประการหนึ่งในช่วงที่มีน้ำท่วมอย่างมากที่สุดในปลายปี 2520 นั้น นิคมฯ บางปูกลับไม่โดนน้ำท่วมเลยแม้แต่น้อย ฉะนั้นจึงเป็นที่ไว้วางใจได้ว่า ปัญหาด้านน้ำท่วมจะไม่มีผลกระทบกับนิคมฯ บางปูเลย

การดำเนินเรื่องขออนุญาตจากหน่วยงานราชการ ก็คงจะเป็นที่ทราบกันดีว่า การติดต่อราชการแม้แต่เพียงขอต่ออายุบัตรประจำตัวก็ต้องใช้เวลาเป็นวันๆ นับประสาอะไรกับการขออนุญาตตั้งโรงงาน ตั้งแต่การขอใบอนุญาต ขอไฟฟ้า ขอจดทะเบียนเครื่องจักร ขออนุญาตสร้างโรงงาน ซึ่งต้องขออนุญาตตั้งแต่การออกแบบไปจนถึงการก่อสร้าง จากการสอบถามพูดคุยกับเจ้าของโรงงานปรากฏว่าโดยเฉลี่ยแล้วในการตั้งโรงงานขนาดเล็กถึงกลางสักโรงหนึ่งจะต้องใช้เวลาในการติดต่อกับราชการเป็นเวลาถึงเกือบๆ ปี จึงจะเรียบร้อยลงได้

ส่วนเรื่องการขอโทรศัพท์กับเทเล็กซ์ก็ต้องยืดเยื้อไปอีกเป็นเกือบๆ ปีเหมือนกัน

การหาเงินทุนมาสร้างโรงงาน ในการดำเนินการเช่นนี้สำหรับโรงงานที่มีกำไรสะสมมากพอสมควรก็จะไม่มีปัญหา แต่สำหรับโรงงานทั่วไปที่ต้องใช้เงินหมุนเวียน การโยกย้าย ขยายหรือตั้งโรงงานนั้นหมายถึงการต้องกู้ยืมจากแหล่งเงินซึ่งย่อมหมายถึงการที่ธนาคารหรือแหล่งการเงินต้องมาตีราคาทรัพย์สิน และสำรวจที่ดิน

ปัญหานี้ดูจะง่ายก็ง่าย ดูจะยากก็ยาก เพราะตีราคาที่ดินสำหรับธนาคารนั้นเป็นเรื่องปัจเจกบุคคล ส่วนมากถ้าธนาคารหรือแหล่งเงินไม่รู้จักที่แถวนั้นดีก็จะใช้วิธีการตีราคาไว้ต่ำก่อน ซึ่งก็จะเป็นปัญหาที่เจ้าของโรงงานต้องหาเงินอีกส่วนหนึ่งมาชดเชย

บางครั้งนักลงทุนก็จะมีปัญหาในเรื่องการสร้างโรงงาน ในด้านเงินทุน และแหล่งผู้ก่อสร้าง

นิคมอุตสาหกรรมบางปูช่วยดำเนินการให้ในการขออนุญาตต่างๆ ตั้งแต่ต้นจนจบ เนื่องจากนิคมอุตสาหกรรมบางปูเป็นโครงการร่วมระหว่างรัฐบาลกับภาคเอกชน ดังนั้น ในด้านที่โรงงานจะต้องมีส่วนเกี่ยวข้องกับหน่วยราชการในเรื่องการติดต่อต่างๆ เช่น ขอใบอนุญาตการขอก่อสร้าง ฯลฯ ถ้าเป็นโรงงานที่ตั้งอยู่ในนิคมฯ บางปูก็จะได้รับความรวดเร็วมาก

“ถ้าเอกสารทุกอย่างพร้อม เราสามารถจะจัดการให้เสร็จภายใน 14 วัน เป็นอย่างมากที่สุด ซึ่งถ้าดำเนินการเองก็ตั้งแต่ 6 เดือนถึงเกือบๆ ปี” ไพบูลย์ สำราญภูติ ผู้จัดการทั่วไปของบริษัทพัฒนาที่ดินเพื่อการอุตสาหกรรมประเทศไทย จำกัด ซึ่งเป็นฝ่ายเอกชนที่รับผิดชอบในเรื่องนิคมอุตสาหกรรมบางปู พูดให้ฟัง

นอกจากการเดินเรื่องกับกระทรวงอุตสาหกรรมแล้ว นิคมฯ บางปูยังช่วยนักลงทุนจัดการในด้านอื่นด้วยเช่น

...ยื่นขอส่งเสริมการลงทุน และติดตามผลให้ถ้าอุตสาหกรรมนั้นมีความประสงค์

...ถ้าต้องมีเจ้าหน้าที่ชาวต่างประเทศเข้ามาทำงานด้วย นิคมฯบางปูก็จะเป็นผู้ติดต่อขออนุญาตกรมแรงงานตลอดจนกรมตรวจคนเข้าเมืองให้เรียบร้อย

...แม้แต่ในการก่อสร้าง นิคมฯ บางปูเองก็สามารถจะจัดการแนะนำผู้รับเหมาที่มีคุณภาพและราคาพอสมควรให้เลือก

นิคมฯ บางปูจัดแหล่งเงินทุนให้เสร็จ

นิคมฯ บางปูเป็นแห่งเดียวที่ช่วยนักลงทุนได้ในเรื่องการจัดเงินซื้อที่ดินสร้างโรงงาน โดยนิคมฯ บางปูมีข้อตกลงกับธนาคารศรีนครที่จะสนับสนุนการซื้อที่ดินของนักลงทุนเจ้าของโรงงาน “เจ้าของโรงงานจะต้องจ่ายประมาณ 30-35% ของราคา ส่วนที่เหลือผ่อนได้ใน 5 ปี อัตราดอกเบี้ยปัจจุบัน 16.5%” ไพบูลย์ สำราญภูติ พูดอธิบาย

“เรากำลังเจรจาขอลดดอกเบี้ยลงไปอีกสัก 0.5% และคิดว่าอาจจะได้ ซึ่งก็จะทำให้เจ้าของโรงงานแบ่งเบาภาระไปได้” นิพิธ โอสถานนท์ กรรมการผู้จัดการบริษัทพัฒนาที่ดินเพื่อการอุตสาหกรรมฯ เล่าให้ฟังเพิ่มเติม

จะเห็นได้ว่าถ้ามาอยู่นิคมฯ บางปูแล้วปัญหาเรื่องตีราคาที่ดินหรือหาแหล่งเงินก็หมดไปโดยปริยาย

นอกจากนั้นแล้วถ้านักลงทุนต้องการจะให้ช่วยด้านการกู้ทั้งโครงการตั้งแต่ที่ดิน/สร้างโรงงาน/ซื้อเครื่องจักร/การตลาดและโฆษณา/บริษัทพัฒนาที่ดินเพื่ออุตสาหกรรมฯ ซึ่งรับผิดชอบเรื่องนิคมฯ บางปูร่วมกับรัฐบาลก็พร้อมที่จะรับปรึกษา และดำเนินการให้ได้

การเพิ่มมูลค่าทรัพย์สินในอนาคต ในการค้าขายนั้น สิ่งหนึ่งซึ่งถือว่าเป็นหัวใจสำคัญของการลงทุนคือมูลค่าของทรัพย์สินที่มีอยู่ ธรรมดาแล้วการตัดค่าเสื่อมราคาในมาตรฐานสากลก็จะใช้เวลา 5 ปี ในกรณีของเครื่องจักรนั้น ตามข้อเท็จจริงก็จะมีอายุการใช้งานระหว่าง 10-15 ปี ซึ่งในช่วงเวลานั้นการขายต่อก็แทบจะไม่มีราคาอยู่แล้วถึงแม้จะได้ราคาแต่เนื่องจากค่าเสื่อมราคาทางบัญชีถูกตัดหมดไปแล้ว การขายออกไปก็จะต้องถูกลงบัญชีเป็นกำไรซึ่งต้องเสียภาษีอีก 40%

ฉะนั้น ทรัพย์สินที่สำคัญที่สุดก็น่าจะได้แก่ ตัวโรงงานและที่ดิน ซึ่งในกรณีเช่นนี้ที่ดินราคาจะดีหรือไม่ ก็ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบหลายอย่าง เช่น

...สาธารณูปโภค เช่น ถนน น้ำ ไฟ โทรศัพท์ ที่อยู่รอบด้าน

...ชุมชนในที่ที่โรงงานตั้ง ว่ามีหนาแน่นและราคาดีไหม?

...บริเวณที่ตั้งโรงงานจะถูกจำกัดในอนาคตว่า ไม่ให้เป็นพื้นที่อุตสาหกรรมหรือเปล่า หรืออาจจะถูกกฎเกณฑ์ข้อบังคับในเรื่องมลภาวะ จนแทบไม่สามารถจะดำเนินงานได้อย่างเต็มที่หรือไม่?

องค์ประกอบเหล่านี้เป็นองค์ประกอบที่สำคัญ ซึ่งจะมีส่วนในการทำให้มูลค่าที่ดินและโรงงานเพิ่มขึ้น

ที่ของนิคมฯ บางปูจะมีมูลค่าหลายเท่าในอนาคต

ความจริงแล้วโครงการนิคมฯ บางปูนั้นมีทั้งหมด 10,000 ไร่ ซึ่งแบ่งออกได้ดังนี้

1) เขตอุตสาหกรรม มีเนื้อที่ 4,000 ไร่ ซึ่งเป็นเขตที่จัดไว้ให้กับโรงงานโดยเฉพาะ ซึ่งแบ่งเป็นแปลงๆ ตั้งแต่ 3 ไร่ขึ้นไป และมีสาธารณูปโภค เช่น น้ำ ไฟ โทรศัพท์ พร้อม รวมทั้งระบบระบายน้ำและขจัดน้ำเสีย

2) เขตธุรกิจการค้า มีเนื้อไร่ 300 ไร่ ซึ่งอยู่ติดกับเขตอุตสาหกรรมมาทางตะวันตกเฉียงใต้ จัดสรรเพื่อการพาณิชย์และบริการชุมชนประกอบด้วยร้านค้านานาชนิด ภัตตาคาร โรงมหรสพ ธนาคาร คลังสินค้า ตลาดสด สถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิง ฯลฯ ส่วนราชการก็จะมีสถานีตำรวจ สถานีดับเพลิง สถานีบริการขนส่งต่างๆ บริการไปรษณีย์โทรเลข และโทรศัพท์

3) เขตที่พักอาศัย เนื้อที่ 4,000 ไร่ ได้จัดสรรไว้เป็นอาคารที่พักอาศัยของพนักงานและเจ้าหน้าที่ทุกระดับเพื่อความสะดวกในการเดินทางไปทำงาน ในเขตนิคมฯ บางปู นอกจากนี้ยังจะได้จัดให้มี สถานพยาบาล โรงเรียน สโมสร ศูนย์ฝึกกีฬา สนามเด็กเล่น ตลอดจนสถานรับเลี้ยงเด็กอ่อนก่อนเข้าโรงเรียนอนุบาลอยู่ในบริเวณใกล้เคียงอีกด้วย

4) เขตพักผ่อนหย่อนใจ จัดไว้ให้มีสวนสาธารณะในบริเวณที่เหมาะสม มีทะเลสาบ สระว่ายน้ำ และมีคันทรีคลับ (Country Club) โดยมีสนามกอล์ฟ ซึ่งออกแบบโดยอาร์โนลด์ พาล์มเมอร์ นักกอล์ฟชื่อดังของโลกอีก

ทั้งหมดนี้ โครงการแรก (ก) ได้เริ่มไปแล้ว นิคมฯ บางปูก็จะตั้งอยู่ในแหล่งชุมชนที่เจริญเพียบพร้อมด้วยบริการและความสะดวกสบายทุกด้านของสังคมชุมชน

สิ่งเหล่านี้คือองค์ประกอบที่จะทำให้มูลค่าทรัพย์สินในรูปของที่ดินสูงขึ้นกว่าการสูงขึ้นธรรมดาอีกหลายต่อหลายเท่า

ฉะนั้นถ้ามองในแง่การลงทุนแล้ว การมาตั้งโรงงานในนิคมฯ บางปูนั้นเป็นการลงทุนเพื่ออนาคตจริงๆ

อีกประการหนึ่งราคาที่ดินของนิคมฯ บางปูนั้น โดยเฉลี่ยจะสูงกว่าราคาข้างนอกเพียง 5% เท่านั้น!

ซึ่งถ้าคิดถึงว่าเจ้าของโรงงานไม่ต้องลงทุนด้านสาธารณูปโภค เช่น ถนน น้ำ ไฟ ระบบระบายน้ำ ระบบขจัดน้ำเสีย โทรศัพท์ เทเล็กซ์ แล้วราคาของนิคมฯ บางปูกลับจะถูกกว่าเป็นเท่าตัวทีเดียว

ในการตั้งโรงงานใหม่หรือโยกย้ายโรงงานนั้นถ้าเจ้าของโรงงานตัดปัญหาความกังวลในด้านการเตรียมงาน และการหาแหล่งที่เหมาะที่จะไปอยู่ออกไปแล้ว มุ่งหนักในการผลิตกับการตลาดเชื่อได้ว่าประสิทธิภาพของอุตสาหกรรมนั้นจะต้องมีมากขึ้นกว่าเดิมหลายเท่าตัว

ปัญหาเรื่องการหาแรงงานเมื่อโยกย้ายไป

ปัญหานี้ก็เป็นปัญหาสำคัญเพราะถ้าโรงงานไปอยู่ในที่ห่างไกล การมาทำงานของพนักงานจะลำบากและอีกประการหนึ่งแรงงานท้องถิ่นที่โรงงานจะไปตั้งนั้นเพียงพอหรือไม่?

สมุทรปราการไม่ขาดแคลนแรงงานท้องถิ่น

นิพิธ โอสถานนท์ กรรมการผู้จัดการบริษัทพัฒนาที่ดินฯ พูดถึงแรงงานสำหรับโรงงานที่มาตั้งยังนิคมฯ บางปูว่า แรงงานของสมุทรปราการเป็นแรงงานที่มีคุณภาพและสามารถจะหาได้ในราคาไม่แพง จากการที่ได้สอบถามเจ้าของโรงงานซึ่งย้ายเข้าไปอยู่นิคมฯ บางปูนั้น ได้ความว่าปัญหาการขาดแคลนแรงงานนั้นไม่มี นอกจากนั้นยังหาค่อนข้างง่ายด้วย (โปรดอ่านรายละเอียดในการสัมภาษณ์ นิพิธ โอสถานนท์ ในเล่ม) อีกประการหนึ่งการที่เป็นคนท้องถิ่นยังทำให้การสัญจรมาทำงานไม่มีอุปสรรคเหมือนในกรุงเทพฯ และยังเป็นการประหยัดกับโรงงานที่จะต้องจัดสร้างที่พักให้คนงานอีกด้วย

การตัดความกังวลต่างๆ ที่ได้เอ่ยมานั้น วิธีหนึ่งคือการเลือกเข้ามาอยู่ในนิคมฯ บางปู สำหรับผู้ที่สนใจและต้องการรายละเอียดเพิ่มเติมสามารถจะติดต่อได้ที่

บริษัท พัฒนาที่ดินเพื่อการอุตสาหกรรมประเทศไทย จำกัด

ชั้น 13 อาคารธนาคารศรีนคร จำกัด

สำนักงานใหญ่ สวนมะลิ กรุงเทพฯ

โทร.223-3294, 223-0561 ต่อ 214, 244 หรือที่สำนักงานบางปู โทร. 395-1827-8