โรงแรมแคปซูลเป็น innovation ของญี่ปุ่นมาตั้งแต่ ช่วงก่อนที่เศรษฐกิจฟองสบู่จะแตก ซึ่งเริ่มจากการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ให้ได้ประโยชน์ใช้สอยสูงสุดก่อให้เกิดธุรกิจในรูปแบบใหม่ที่ทำหน้าที่เป็นเหมือนที่ชาร์จแบตเตอรี่สำรองให้กับเศรษฐกิจญี่ปุ่น

ในสมัยที่ยังมีการทำงานแบบหามรุ่งหามค่ำประเภท สัปดาห์ละ 7 วันๆ ละกว่า 12 ชั่วโมงและ/หรือการไปดื่มสังสรรค์กันหลังเลิกงานเพลินจนไม่ทันเวลารถไฟเที่ยวสุดท้ายเป็นเรื่องปกติที่อาจเกิดขึ้นได้เสมอในญี่ปุ่น

สภาพสังคมที่เปลี่ยนไปในลักษณะนี้จึงเอื้ออำนวยต่อธุรกิจโรงแรมแคปซูลที่เล็งเป้าหมายไปยังกลุ่มซามูไรเศรษฐกิจ (หรือที่เรียกให้ถูกต้องว่า salaryman) ให้ได้พักผ่อนนอนหลับอย่างสบาย ด้วยสนนราคาค่าบริการประมาณ 2,000-4,000 เยนนั้น ถือว่าไม่แพงเมื่อเทียบกับfacility ที่จัดสรรไว้บริการในเวลาไม่กี่ชั่วโมงก่อนรุ่งอรุณของวันใหม่ ซึ่งเป็นทางเลือกที่ดีเมื่อเทียบกับค่าแท็กซี่บวกกับค่าเสียเวลาในการเดินทางกลับบ้าน

สำหรับ salaryman บางคนที่มาติดต่อธุรกิจจากต่างจังหวัดอาจจะเลือกพักโรงแรมแคปซูลมากกว่าไปพักที่โรงแรมระดับสามดาวที่เรียกว่า business hotel เสียด้วยซ้ำเนื่องจากสามารถช่วยประหยัดค่าที่พักไปได้ประมาณ 2,000 เยนต่อคืน

โรงแรมแคปซูลมักจะตั้งอยู่ในทำเลใกล้สถานีรถไฟใหญ่ๆ โดยเฉพาะในย่านธุรกิจสำคัญซึ่งแต่ละแห่งอาจมีความแตกต่างกันไป บางแห่งอาจจะมีเพียงไม่กี่สิบแคปซูลภายในพื้นที่ 1 ชั้นของตึกบางแห่งอาจปรับปรุงตึกทั้งตึกให้เป็นโรงแรมแคปซูลที่มีหลายร้อยแคปซูลอย่างเช่นที่ Shinjuku

โรงแรมแคปซูลมักจะเริ่มเปิดให้ check in ได้ตั้งแต่ 4-5 ทุ่ม และ check out ภายใน 10 โมงเช้า หลังจากชำระเงินค่าที่พักที่ reception (บางแห่งอาจใช้เครดิตการ์ดได้) ถัดเข้าไปจะเป็นส่วนของ locker ไว้เก็บสัมภาระและมีตู้เซฟที่ตั้งรหัสส่วนตัวสำหรับเก็บของมีค่า

นอกจากนี้อาจจะมีบริการซักแห้งที่รวดเร็วสามารถรอรับชุดเดิมที่สะอาดในเช้าวันถัดไปได้ในราคายุติธรรม ภายในบริเวณใกล้เคียงนั้นจะมีแท่นชาร์จ แบตเตอรี่โทรศัพท์มือถือแบบหยอดเหรียญที่ใช้ได้กับเครื่องทุกรุ่นทุกยี่ห้อช่วยเติมพลังให้กับทั้งโทรศัพท์และเจ้าของไปพร้อมๆ กัน

โดยทั่วไปโรงแรมแคปซูลมักจะมี sento (ที่อาบน้ำสาธารณะ) และ sauna รวมอยู่ด้วยแต่ในบางแห่งที่มีขนาดเล็กหน่อยอาจจะไม่มีแม้กระทั่ง sento ซึ่งมักจะมีราคาถูก ดังนั้นเพื่อให้แน่ใจควรสอบถามให้ละเอียดก่อนเข้าพัก ปัจจุบันในช่วงสายถึงเย็นนั้นโรงแรม แคปซูลจะเปิดบริการเฉพาะส่วนของ sento และ sauna ทำให้ธุรกิจดำเนินไปครบวงจรตลอด 24 ชั่วโมง

เตียงสีขาวออกนวลสะอาดตามีลักษณะคล้ายแคปซูลขนาดใหญ่อันเป็นที่มาของชื่อโรงแรมทำมาจาก วัสดุประเภท fiberglass ที่สามารถเก็บเสียงได้ในระดับหนึ่งนั้นถูกวางซ้อนกัน 2 ชั้นเรียงต่อกันเป็นแนวยาวแต่ละแคปซูลมีเพียงผ้าม่านที่เปิดออกได้จากภายในเป็นเสมือนประตูห้อง ซึ่งสามารถมองเห็นคนที่อยู่ในแคปซูลได้คร่าวๆ จากภายนอก

หากนึกถึงความปลอดภัยแล้วโรงแรมแคปซูลไม่สามารถรับประกันความปลอดภัยได้ 100% ก็ตาม แต่ทั้งนี้และทั้งนั้นทางส่วนของผู้ประกอบการเองก็ได้ประสานงานกับทางตำรวจภายในท้องที่และพยายามเพิ่มมาตรฐานความปลอดภัยโดยติด โทรทัศน์วงจรปิดทุกมุมภายในโรงแรม แคปซูล ขนาดอันกะทัดรัดของแคปซูล มีความกว้าง 1 เมตร ยาว 2 เมตรและสูง 1 เมตร ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีความกว้างเพียงพอที่จะนั่งหรือนอนได้โดยไม่ทำให้รู้สึกอึดอัด เพื่อป้องกันเสียงรบกวนภายในแคปซูล มีโทรทัศน์ที่ฟังเสียงได้จากหูฟังที่เตรียมไว้ให้้เท่านั้น ซึ่งหูฟังดังกล่าวยังใช้ได้กับวิทยุทุกช่องส่วนทางด้านข้างที่นอนจะมีนาฬิกาปลุกกระบอกไฟฉายและโคมไฟสำหรับอ่านหนังสือ นอกจากนี้อีกสิ่งจำเป็นที่ควรทำ ความเข้าใจและจดจำก่อนนอนคือสติกเกอร์ที่แสดงตำแหน่งและทางหนีไฟของโรงแรมแคปซูลซึ่งจะมีติดไว้อยู่ทุกแคปซูล

กฎข้อสำคัญที่ทางโรงแรมแคปซูลจะต้องบอกลูกค้าที่เข้าพักเสมอเกี่ยวกับที่สำหรับสูบบุหรี่ซึ่งจะสูบได้เฉพาะบริเวณที่กำหนดไว้เท่านั้นการสูบบุหรี่ภายในแคปซูลจะทำให้เครื่องจับควันภายในแคปซูลทำงานซึ่งจะส่งสัญญาณไปยังสถานีดับเพลิงโดยอัตโนมัติ

จากคอนเซ็ปต์เดิมที่เน้นเฉพาะกลุ่ม salary ทุก วันนี้โรงแรมแคปซูลขยายการบริการไปยัง OL (office lady) ถึงแม้จะยังมีไม่มากนักในบางแห่งมีชั้นของแคปซูลสำหรับผู้หญิงเท่านั้นนักท่องเที่ยวต่างชาติก็สามารถเข้าพักได้ ซึ่งอาจจะมีอุปสรรคในการสื่อสารอยู่บ้างแต่ข้อมูลรายละเอียดพร้อมคำแนะนำในการปฏิบัติตัวต่างๆ ของโรงแรมแคปซูลสามารถหาได้จากหนังสือท่องเที่ยวและอินเทอร์เน็ต

เหตุผลที่นักท่องเที่ยวต่างชาติโดยเฉพาะนักศึกษาจากยุโรปและออสเตรเลียนิยมพักตามโรงแรมแคปซูลเพิ่มขึ้นเป็นลำดับคงไม่พ้นเรื่องราคาที่ประหยัดและตรงกับวัตถุประสงค์คือใช้อาศัยเป็นที่นอนและอาบน้ำเท่านั้น ไม่ต้องมัดจำอีกทั้งยังไม่ต้องจองล่วงหน้า สะดวก สามารถหาพักได้ตามสถานีใหญ่ๆ ทั่วญี่ปุ่น ที่สำคัญคือเป็นประสบการณ์ที่ไม่สามารถหาได้ในประเทศตัวเอง พร้อมกันนั้นยังได้บรรยากาศความเป็นญี่ปุ่นสมัยใหม่จากการประยุกต์ใช้ทรัพยากรอย่างชาญฉลาดให้เกิดประโยชน์สูงสุดภายใต้พื้นที่อันจำกัด

มาถึงตรงนี้จึงเกิดความคิดว่าหากมีการพัฒนาธุรกิจที่พักราคาประหยัดบนถนนข้าวสารในลักษณะ แบบนี้บ้างที่พักมิติใหม่ที่ได้ มาตรฐานสะดวกประหยัด และปลอดภัย ผนวกกับกลิ่นอายของความเป็นไทย

คงจะเป็นเสน่ห์ที่เรียกนักท่องเที่ยวจากทั่วทุกมุมโลกให้สัมผัสโฉมใหม่ของถนนข้าวสารได้ไม่ยากนัก