Search Resources
 
Login เข้าระบบ
สมัครสมาชิกฟรี
ลืมรหัสผ่าน
 
  homenewsmagazinecolumnistbooks & ideaphoto galleriesresources50 managermanager 100join us  
 
 


bulletToday's News
bullet Cover Story
bullet New & Trend

bullet Indochina Vision
bullet2 GMS in Law
bullet2 Mekhong Stream

bullet Special Report

bullet World Monitor
bullet2 on globalization

bullet Beyond Green
bullet2 Eco Life
bullet2 Think Urban
bullet2 Green Mirror
bullet2 Green Mind
bullet2 Green Side
bullet2 Green Enterprise

bullet Entrepreneurship
bullet2 SMEs
bullet2 An Oak by the window
bullet2 IT
bullet2 Marketing Click
bullet2 Money
bullet2 Entrepreneur
bullet2 C-through CG
bullet2 Environment
bullet2 Investment
bullet2 Marketing
bullet2 Corporate Innovation
bullet2 Strategising Development
bullet2 Trading Edge
bullet2 iTech 360°
bullet2 AEC Focus

bullet Manager Leisure
bullet2 Life
bullet2 Order by Jude

bullet The Last page


ตีพิมพ์ใน นิตยสารผู้จัดการ
ฉบับ มกราคม 2545








 
นิตยสารผู้จัดการ มกราคม 2545
MBA ถูกท้าทาย?             
โดย สมศักดิ์ ดำรงสุนทรชัย
 


   
search resources

MBA




หากเป็นช่วงทศวรรษที่แล้ว ปริญญา MBA อาจเป็นปัจจัยที่ทำให้ผู้คนกาวขึ้นสู่ การมีหน้าที่การงานและเงินเดือนสูง แต่สำหรับบริบทปัจจุบัน business school แต่ละแห่ง กำลังเผชิญกับความท้าทายใหม่ และ MBA อาจเป็นเพียงแผ่นกระดาษที่ไม่มีความสำคัญมากนัก

การเติบโตขึ้นของธุรกิจ dot com ในช่วงที่ผ่านมา สร้างผลสะเทือนต่อสถาบันการศึกษาด้านธุรกิจอย่างต่อเนื่อง ตำรา เรียนจำนวนไม่น้อยถูกเบียดตกชั้น จำนวนผู้ประสงค์จะสมัครเข้าศึกษาต่อในระดับ MBA ที่มหาวิทยาลัย Standford และมหาวิทยาลัย แห่งแคลิฟอร์เนีย Berkeley ซึ่งล้วนแต่เป็นที่มั่นของธุรกิจ dot com ลดลงมากกว่า 20% นับตั้งแต่ปี 1998 เป็นต้นมา

ขณะที่การสมัครเข้าเรียนในมหาวิทยาลัยด้านบริหารธุรกิจชั้นนำ 25 แห่งก็อยู่ในระดับที่ลดลงกว่าร้อยละ 7 ในช่วงปีที่ผ่านมา

การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในช่วง 3-4 ปีที่ผ่านมาส่งผลให้วิทยาลัยธุรกิจ (Business School) แต่ละสำนักจำเป็นต้องปรับตัวเพื่อรับกับสถานการณ์ใหม่ ซึ่งกรณีดังกล่าว ดำเนินไปอย่างไม่มีข้อยกเว้น แม้มหาวิทยาลัย ชั้นนำระดับโลกทั้ง Harvard และ Standford ซึ่งต่างเคยเป็นที่หมายปองของนักศึกษามาอย่างเนิ่นนาน ก็เผชิญกับการท้าทายใหม่ๆ เช่นกัน

แม้ว่ามหาวิทยาลัยบนฝั่งฟากของ ภาคพื้นยุโรปจะมีขนาดเล็ก แต่นักศึกษา จำนวนไม่น้อยได้เพิ่มความสนใจที่จะศึกษา ในวิทยาลัยบริหารธุรกิจเหล่านี้มากขึ้น และ กลายเป็นส่วนสำคัญที่จะกำหนดแนวโน้ม ใหม่ในตลาดการศึกษา MBA ในปัจจุบัน

ประการแรก นักศึกษาระดับหัวกะทิ ที่มุ่งหมายจะเรียนในหลักสูตรเต็มเวลา สนใจ ที่จะเข้าเรียนในหลักสูตรนานาชาติ และแสวง หาประสบการณ์ในระดับโลกมากขึ้น ประการ ที่สอง หลักสูตร MBA แบบเต็มเวลา 2 ปี ซึ่ง เป็นรูปแบบที่มีรากฐานมาจากสหรัฐอเมริกา และเป็นที่นิยมมากในช่วงที่ผ่านมา กำลัง ถูกแทนที่ด้วยหลักสูตรเข้มข้น 1 ปี ซึ่งเป็น รูปแบบที่พัฒนาขึ้นในยุโรป

การเดินทางข้ามมหาสมุทรแอตแลน ติก จากสหรัฐอเมริกาเพื่อมาศึกษาต่อใน B-school ของยุโรป กำลังได้รับความนิยมมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็น INSEAD ในฝรั่งเศส หรือ IMD ในสวิตเซอร์แลนด์ ต่างมีผู้สมัครจากสหรัฐ อเมริกาเข้ามาเป็นสัดส่วนที่มากเป็นประวัติ การณ์ ขณะที่การจัดหลักสูตรดูงานและทัศนศึกษาในยุโรป โดยวิทยาลัยบริหารธุรกิจ จากสหรัฐอเมริกา ก็เกิดขึ้นเพื่อเติมเต็มความ ต้องการของนักศึกษาในอีกมิติหนึ่ง

การปรับตัวของมหาวิทยาลัยด้านการบริหารธุรกิจจากสหรัฐอเมริกา ที่เป็นรูปธรรมประการหนึ่ง อยู่ที่ความพยายามในการขยายเครือข่ายไปยังภูมิภาคอื่น ทั้งการเปิดวิทยาเขตในย่านเอเชียแปซิฟิก และการผสานความร่วมมือกับมหาวิทยาลัยในยุโรป เพื่อแลกเปลี่ยนหลักสูตรและนักศึกษา อาจารย์ ให้สามารถเรียนรู้กระบวนการโลกา ภิวัฒน์ของธุรกิจได้อย่างจริงจัง

นอกจากนี้ การขยายตัวของเทคโน โลยีสารสนเทศ ได้กลายเป็นปัจจัยที่มีความสำคัญไม่น้อยต่อรูปแบบการเรียนการสอนในระดับ MBA วิชาพื้นฐานจำนวนไม่น้อยได้รับการบรรจุให้ผู้เรียนสามารถศึกษาได้จากระบบการเรียนทางไกล แต่ดูเหมือนว่าช่องทางดังกล่าวจะสร้างความแข็งแกร่งให้กับวิทยาลัยธุรกิจชั้นนำยิ่งขึ้นไปอีก ขณะที่วิทยาลัยระดับรองๆ ยังไม่สามารถแสวงประโยชน์จากเทคโนโลยีเหล่านี้ได้มากนัก

กระนั้นก็ดี Landis Gabel ผู้อำนวยการหลักสูตร MBA ของ INSEAD เชื่อว่า ประโยชน์ของหลักสูตรออนไลน์ เป็นเพียงการ ลดภาระสำหรับการเรียนวิชาพื้นฐาน และทำให้หลักสูตร 1 ปีได้รับความนิยมเพิ่มขึ้น "แต่สิ่งที่ศิษย์เก่าแต่ละรายกล่าวถึงในงานชุมนุม มิได้เกี่ยวกับความรู้ที่ได้จากวิชาการตลาดหรือวิชาการเงิน หรือแม้กระทั่งตัวอาจารย์ผู้สอน สิ่งที่พวกเขาพูดถึงคือประสบ การณ์ที่วิทยาลัยได้ให้ และเครือข่ายที่กว้างขวาง"

ประเด็นดังกล่าวได้รับการเน้นย้ำโดย ผู้บริหารหลักสูตร MBA ในเกือบทุกสถาบัน Robert Hamada อดีตคณบดีบัณฑิตวิทยาลัย สาขาบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยชิคาโก กล่าว ไว้ครั้งหนึ่งว่า การฝึกงานภาคฤดูร้อนในหลัก สูตร MBA กลายเป็นประสบการณ์แห่งชีวิต "ลองคิดดูว่าจะมีโอกาสใดอีกที่วาณิชธนกร ชั้นนำ 15 คนมาบรรยายและสัมภาษณ์คุณ"

ขณะที่ Kim Clark คณบดีจาก Ha-vard ย้ำว่า นักศึกษาที่เข้าเรียนในมหาวิทยาลัย ชั้นนำ ก็คือผู้คนที่มุ่งหมายจะแสวงโอกาส ในการสร้างพื้นฐานและความสัมพันธ์ ซึ่งจะ เกื้อหนุนให้พวกเขาสามารถกระทำสิ่งที่น่า จดจำในช่วงชีวิต

สิ่งที่ผู้บริหารวิทยาลัยธุรกิจเหล่านี้ กล่าวถึง กลายเป็นเกณฑ์มาตรฐานในการ พิจารณาอันดับวิทยาลัยธุรกิจของสำนักต่างๆ ที่มุ่งประเมินไปที่รายได้และโอกาสในการได้ รับการจ้างงานในตำแหน่งสูงๆ ของบรรดา ศิษย์เก่าทั้งหลาย ซึ่งสอดคล้องกับแรง ปรารถนาของผู้คนที่สนใจเรียน MBA ที่ต่าง ให้ความสนใจกับจำนวนเม็ดเงินที่จะได้กลับ คืนจากการลงทุนเรียน MBA ของพวกเขา

ในการจัดอันดับของ Financial Time ซึ่งกระทำโดยการออกแบบสอบถามถึงศิษย์เก่าจากวิทยาลัยบริหารธุรกิจทั่วโลกรวม 137 แห่ง จำนวน 20,700 ชุดและมีผู้ตอบกลับมารวม 5,918 ชุด หรือคิดเป็นสัดส่วนการตอบรับที่ 28.6% นั้น ข้อมูลเกี่ยวกับอัตราเงินเดือน และการจ้างงานมีน้ำหนักมากถึง 55% ของการประเมินข้อมูลทั้งหมด

ขณะที่ผลงานวิจัยมิติระหว่างประเทศ และกรณีว่าด้วยสถานภาพสตรีในคณะกรรมการบริหารของวิทยาลัย และจำนวนนักศึกษาสตรี เป็นส่วนเสริมสำหรับการประเมินความก้าวหน้าทั้งทางวิชาการ และการตอบสนองต่อสถานการณ์ระดับโลกด้วย

สำหรับการจัดอันดับวิทยาลัยธุรกิจ ที่กระทำโดย US News ซึ่งมีจุดเน้นอยู่ที่สถาบัน การศึกษาในสหรัฐอเมริกาเป็นหลักนั้น ให้น้ำหนักกับชื่อเสียงและหลักสูตรของ สถาบันแต่ละแห่ง โดยมีน้ำหนักการพิจารณา 40% ขณะที่อัตราเงินเดือนหลังสำเร็จการ ศึกษาและการจ้างงานมีสัดส่วน 35% สำหรับ อีก 25% เป็นการประเมินจากสัดส่วนคะแนน GMAT และ GPA ของผู้สมัครเข้าเรียนควบคู่ กับสัดส่วนการแข่งขันของผู้สมัครต่อจำนวน ที่สถาบันแต่ละแห่งสามารถรับได้เป็นเกณฑ์การประเมิน

แม้ว่า Financial Time และ US News จะกำหนดวิธีและปัจจัยในการจัดอันดับแตก ต่างกันพอสมควร แต่ข้อน่าสังเกตที่มีความน่าสนใจมากประการหนึ่ง ก็คือวิทยาลัยธุรกิจ ที่เป็นกลุ่มนำในลำดับที่ 1-10 นั้นมีความแตก ต่างกันน้อยมาก และหากพิจารณาย้อนหลังกลับไปก็พบว่า วิทยาลัยชั้นนำเหล่านี้สามารถ รักษาสถานภาพในการจัดอันดับดังกล่าวนี้ไว้ได้อย่างเหนียวแน่น โดยมีการเปลี่ยนแปลง น้อยมากเช่นกัน

มหาวิทยาลัยชั้นนำของสหรัฐอเมริกา ยังคงสามารถยึดกุมอันดับ 1-5 ของวิทยาลัย ธุรกิจชั้นนำของโลกไว้ได้อย่างมั่นคง โดย INSEAD และ London Business School สถาบัน การศึกษาจากยุโรปมีอันดับดีที่สุดเพียงอันดับที่ 7 และ 8 เท่านั้น

หากประเมินเพียงผิวเผิน อันดับที่ใกล้เคียงกันของสถาบันแต่ละแห่งอาจปราศ จากนัยสำคัญ แต่เมื่อพิจารณาลงไปในรายละเอียดจะพบว่า การก้าวสู่อันดับหนึ่งของ Wharton เกิดขึ้นจากองค์ประกอบที่น่าสนใจ สองประการ กล่าวคือการมีนักศึกษานานา ชาติเพิ่มขึ้นกว่า 46% ในช่วงปีที่ผ่านมา ซึ่งส่วนหนึ่งเป็นผลจากความร่วมมือกับ INSEAD และการขยายวิทยาเขตไปยัง San Francisco และการขยายหลักสูตรบริหารธุรกิจไปสู่ระดับปริญญาเอก โดยมีผู้สำเร็จการศึกษาระดับนี้ถึง 39 ราย ขณะที่ Harvard มีเพียง 9 รายเท่านั้น

นอกเหนือจากการจัดอันดับวิทยาลัย ธุรกิจดังกล่าวแล้ว จุดน่าสนใจอย่างยิ่งสำหรับแวดวงการศึกษาระดับ MBA อยู่ที่แนวโน้มของการหดตัวลงในจำนวนผู้สมัครเข้าเรียน ซึ่งจากการวิจัยของ General Management Admissions Council ในช่วงที่ผ่านมาพบว่า 46% ของวิทยาลัยธุรกิจทั่วโลกมี ผู้สมัครเข้าเรียนในหลักสูตรเต็มเวลาลดลง

แต่นั่นย่อมมิได้หมายถึงการสิ้นสุดลงของหลักสูตร MBA แต่อย่างใด

การเปลี่ยนแปลงดังกล่าว มิได้เป็นสิ่งที่อยู่นอกเหนือความตระหนักรู้ของผู้บริหารหลักสูตรหรือสถานศึกษา หลักสูตรใหม่ๆ ถูกเร่งผลิตออกมาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะหลักสูตร MBA สำหรับผู้บริหารหรือ execu-tive MBA ที่มีอัตราค่าเรียนที่สูงมากในระดับ 1 แสนเหรียญสหรัฐ

แนวโน้มของการผนึกผสานความร่วม มือของมหาวิทยาลัยที่อยู่ต่างภูมิภาคควบคู่กับการใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีสารสนเทศ ส่งผลให้หลักสูตร Global Executive MBA ได้รับการเสนอเป็นทางเลือกเพิ่มมากขึ้นและ กำลังทำให้ตลาดการศึกษาสำหรับผู้บริหารมีสัดส่วนและน้ำหนักเพิ่มมากขึ้น

ปัญหาอยู่ที่ว่า นับจากนี้สถานศึกษาแต่ละแห่งจะผลักดันหลักสูตร MBA ลักษณะ ใดออกมาเป็นสินค้าตัวใหม่อีก

   




 








upcoming issue

จากโต๊ะบรรณาธิการ
past issue
reader's guide


 



home | today's news | magazine | columnist | photo galleries | book & idea
resources | correspondent | advertise with us | contact us