เมืองสำคัญของโลก ที่ที่กำหนดทิศทางของสังคมโลก จึงน่าสนใจ เรื่องราวเหล่านี้มาจากอดีตนักข่าว "ผู้จัดการ" ที่ระเหเร่ร่อนไปอยู่ที่นั่นหลายปี จากมุมมองของคนที่มีความคิดและประสบการณ์จับกระแส อรรถาธิบายปรากฏการณ์ ย่อมจะทำให้เรื่องน่าสนใจขึ้นอีกอะไรอยู่ใน...นิวยอร์กซิตี้ ทำไม บางคน เรียกเมืองนี้ว่า "เมืองหลวงโลก" และทำไมไม่มีคนเถียง ไม่มีสักครั้งที่ใครกล้าอ้างชื่อนครไหนๆ มาเทียบชั้นเป็นคู่แข่งตำแหน่ง CAPITAL OF THE WORLD ของ NEW YORK CITY ไม่ว่าจะเป็น ลอนดอน ปารีส โตเกียว ลอสแองเจลิส หรือเมลเบิร์น

มีอะไรหรือที่ทำให้เมืองหน้าใหม่ในประวัติศาสตร์โลกเมืองนี้มาเป็นที่หนึ่งติดอันดับที่สุดในโลก แบบหนึ่งไม่มีสอง...อะไรเอ่ยอยู่ใน BIG APPLE อันเป็นชื่อเล่นของเมือง

บั้งแรก คือ ความเป็นเมืองสำคัญอันดับหนึ่งของสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นเจ้าโลก นิวยอร์กสำคัญเพราะเป็นเมืองหลักในเส้นทางการอพยพระลอกใหญ่ โดยเป็นเมืองปากน้ำฝั่งตะวันออก ตรงกับยุโรป นิวยอร์กเริ่มเมื่อศตวรรษที่ 16 จากชาวดัตช์อพยพ ใช้สินค้าแลกซื้อที่ดินจากชาวอินเดียนแดงพื้นเมือง ในราคา 20 ดอลลาร์ สร้างเมือง NEW AMSTERDAM ขึ้น ก่อนอังกฤษมาตีแตกแล้วเปลี่ยนเป็น NEW YORK จากนั้นในปลายศตวรรษที่ 18 อิตาลี และยิว อพยพมาหลายล้านคน และหนึ่งในสี่ ตั้งถิ่นฐานอยู่ตรงนิวยอร์กนั่นเอง

ที่นี่เป็นที่ตั้งของสำนักว่าการประธานาธิบดีของจอร์จ วอชิงตัน ประธานาธิบดีคนแรกของอเมริกาก่อนที่เขาจะย้ายเมืองหลวงไปตั้งที่ วอชิงตัน ดีซี.

เหตุนี้ เทพีเสรีภาพ ซึ่ง FRE-DERICK AUGUSTOR BARTHOLDI ศิลปินฝรั่งเศส มาเที่ยวแล้วเกิดความคิดยามได้ชมทิวทัศน์ริมฝั่งน้ำของนิว-ยอร์ก เลยกลับบ้านไปเพียรสร้าง ในช่วงปี 1875-1876 เสร็จแล้วมอบให้รัฐบาลอเมริกา และเป็นสัญลักษณ์ของประเทศ จึงสถิตอยู่ที่ปากน้ำนิวยอร์ก

เมื่อนิวยอร์กเป็นเมืองใหญ่ เมืองแรกแห่งประวัติการสร้างเมืองของ อเมริกา ที่นี่จึงสร้างชื่อในประวัติศาสตร์ การสร้างตึกเสมอ เริ่มจากปี 1899 อาคาร Park Row สูง 30 ชั้น กลายเป็นตึกสูงสุดในโลก ปี 1913 ตึกวูลเวิร์ธ ทาวเวอร์ ขึ้น 60 ชั้นสูงสุดในโลก และ ปี 1931 ที่กำเนิดตึก Empire State สูงที่สุดในโลกอีกครั้ง คราวนี้สูงถึง 126 ชั้น ไม่สูงอย่างเดียว ยังเสียวด้วย เมื่อ 28 กรกฎาคม ปี 1945 เครื่องบิน B-25 ได้พุ่งเข้าชนตึก ทำให้คนตายไป 14 คน จุดชมวิวของตึกก็ต้องระวังหนาแน่น เคยมีคนไปโดดตึกฆ่าตัวตาย

เอ็มไพร์สเตท ครองตำแหน่งมา 42 ปี นิวยอร์ก ก็มี WORLD TRADE CENTER ซึ่งเป็นคอมเพล็กซ์ศูนย์ การค้า และอาคารสำนักงาน สร้างเสร็จเมื่อปี 1973 เป็นตึก 110 ชั้น ได้รับจารึก ว่าสูงที่สุดในโลก แต่คราวนี้อยู่ในตำแหน่งแค่ 1 ปี ตึกเซียร์ ที่ชิคาโกก็มาครองตำแหน่งและปัจจุบันที่หนึ่งตกเป็นของซีเอ็นทาวเวอร์ที่แคนาดา

ถึงอย่างไร เวิลด์เทรด ก็ยังอุตส่าห์ติดตำแหน่งตึกแฝด Twin Building สูงที่สุด ที่นี่ยังเคยถูกวางระเบิดเมื่อปี 1993 และยังเป็นหนึ่งในอันดับต้นๆ ในใจของผู้ก่อการร้าย ที่คิด จะก่อวินาศกรรมอเมริกา ขณะที่เอ็มไพร์สเตท เป็นเครื่องหมายนิวยอร์ก ซิตี้ตลอดกาล ยิ่งตั้งแต่ตอนที่หนังดังพา KING KONG มาปีนตึกเมื่อ 20 กว่าปีก่อน ก็เพิ่มชื่อเสียงให้ตึกนี้

ตึกอื่นๆ ที่เชิดหน้าชูตา นิวยอร์ก ได้แก่ ตึกไครสเล่อร์ (ปี 1930 ) ในแง่ความสวยงามของยอดตึก ตึกลีเวอร์ บราเธอร์ (1952) มีชื่อในความเป็นตึกกระจกแก้วตึกแรก

เกาะแมนฮัตตันเล็กๆ ยังมีตึกระฟ้าอีกมาก ซึ่งตึกที่เสียดแทงยอดขึ้นมานี้ กลายเป็นภาพสัญลักษณ์ของเมือง รูปถ่ายที่แสดงนิวยอร์กได้ดีที่สุด คือฉากเมืองตอนกลางคืน มุมภาพมองจากฝั่งทะเลตรงท่าเรือด้านใต้ ซึ่งเห็นแนวตึกแย่งกันแทงยอด พร้อมแสงไฟระยิบระยับ ละครทีวีฝรั่งเรื่องไหน "เปิด ฉากที่นิวยอร์ก มักจะเปิดด้วยฉากนี้ทุกตอนไป

ชื่อเสียงอีกอย่าง คือเรื่องสะพาน ที่เกาะแมนฮัตตัน ตัวเมืองนิวยอร์ก เข้ารวมกับพื้นที่อีก 4 เขตเป็น NEW YORK CITY ตั้งแต่ปี 1898 คือเขต QUEEN และ BROOKLYN ที่รวมกันอยู่ในเกาะใหญ่ทางใต้ BRONX ซึ่งเป็นเขตเดียวของนิวยอร์กที่อยู่ในอเมริกาแผ่นดินใหญ่ และ STALEN ISLAND เกาะด้านใต้ ที่นี่จึงเป็นแหล่งพัฒนาเทคโนโลยีการสร้างสะพานในต้นศตวรรษ นิวยอร์กมีสะพานเชิดหน้าชูตามากมาย ที่ติดอันดับโลกคือ สะพานบรู๊คลิน ฉากของหนังดัง ที่มีชื่อเสียง เพราะเป็นสะพานแขวนแห่งแรกของโลก และสะพานเวเรซาโน่ Verazanno จากสเตเล่น ไอส์แลนด์ถึงบรู๊คลิน ที่มีชื่อในฐานะสะพานแขวนยาวที่สุดในโลก ในยุค ž60 ถึงแม้รถไฟใต้ดินสายแรกของโลกคือมอสโคว์ แต่ที่นิวยอร์กเปิดบริการขนส่งมวลชนเป็นสายแรก ในปี 1904 และเป็นรถไฟใต้ดินเครือข่ายใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่ง อุโมงค์รถไฟใต้ดิน เคยเป็นทางหนีในตอนกลางคืน ของทาสนิโกร ช่วงที่อเมริกามีสงครามเลิกทาส ระหว่างฝ่ายเหนือกับฝ่ายใต้ ปัจจุบันเวลาผ่านมา 100 ปี รถไฟใต้ดิน นิวยอร์ก ที่วางระบบไว้ตั้งแต่ในอดีต กลายเป็นรถไฟใต้ดินที่มีเส้นทางสายย่อยระเกะระกะที่สุดในโลกไปเสียแล้ว

นิวยอร์ก มี WALL STREET ตลาดหุ้นของอเมริกา ซึ่งเรียกชื่อแบบนี้ เพราะตัวอาคารตั้งแต่แรกเริ่มที่พ่อค้านิว ยอร์กจับมือกันก่อตั้ง จนถึงปัจจุบันทันด่วน ยังอยู่ที่ถนน WALL แถบท่าเรือ ด้านใต้ของเกาะแมนฮัตตัน WALL STREET เป็นตลาดหุ้นกลางของอเม-ริกามาถึงปัจจุบัน มีฐานะทำให้นิวยอร์ก กลายเป็นศูนย์กลางทางการเงินของโลก บริษัทการค้าใหญ่ๆ ของอเมริกา ซึ่งมีขอบเขตการค้าทั่วโลก จึงมาสร้างสำนัก งานใหญ่อยู่ในนิวยอร์ก ถึงปัจจุบันนี้ เจ้าพาณิชย์โลกจริงๆ ย้ายไปอยู่ที่ ฮอลลีวู้ด เมืองแห่งการสร้างหนังและต่อมาที่ซิลิคอน วัลเล่ย์ เมืองแห่งคอมพิวเตอร์ แต่ว่านิวยอร์กยังเป็นเมืองที่ใครๆ ต้องคิดถึง เมื่อจะสร้างสำนักงานใหญ่ หรืออย่างน้อยสำนักงาน ฝั่งตะวันออกของสหรัฐอเมริกา

จากนั้น นิวยอร์ก ก็มี "สห ประชาชาติ" ก่อตั้งในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อปี 1946 ก่อนก่อตั้ง มีการหมายตา ลอนดอน ไว้ด้วย และนิวยอร์กเกือบไม่ได้ UN มาครอง ถ้าไม่ได้ การบริจาคที่ดินในนาทีสุดท้าย จากมหา เศรษฐีที่ชื่อ ร็อกกี้เฟลเลอร์ ตระกูลนี้ยังเป็นเจ้าของอาคารชุดสำนักงานร็อกกี้ เฟลเลอร์ กว้างใหญ่ถึง 24 เอเคอร์ ความสำคัญของสหประชาชาตินั้น อย่างที่รู้กันว่า ก่อและดับสงครามขนาด ใหญ่ได้ เกิดขึ้นในห้องประชุมที่นิวยอร์ก นี้เอง

นิวยอร์ก เป็นที่ตั้งของ NBC (National Broad Casting) และ ABC (America Broad Casting) ราย การทีวีดังๆ และพิธีกรดังๆ ของอเมริกา อยู่ที่นี่

นิวยอร์ก เป็นเมืองของละคร

บรอดเวย์ การเรียกขานแบบนี้ ได้มาเมื่อ มีการเปิดโรงละครเพลงกระจุกอยู่ย่านเดียว แถวถนน BROADWAY ช่วงใกล้ๆ กับ TIME SQUARE ตั้งแต่บริเวณถนนขวางสายที่ 42 จนถึงถนนตามขวางสายที่ 53) ในยุคเฟื่องฟู เคยมีโรงละครมากราว 40 โรงถึงเลิกไปบ้าง แต่ไม่เคยมีเมืองไหนมีย่านโรงละครเรียงหน้าเท่านิวยอร์กอีกเลย

TIME SQUARE อันเป็นจุดที่ถนนสายที่ 7 ตัดกับถนนบรอดเวย์ เป็น ตัว X เป็นสถานที่ที่เต็มไปด้วยแผ่นป้ายโฆษณา และป้ายไฟระยิบระยับ ที่นี่เป็นแหล่งชมแสงสีของป้ายอันดับสองของอเมริกา รองลงมาจากความเรืองรองที่ลาสเวกัส แต่ที่นี่มีชื่อเสียงมายาวนานกว่า นิวยอร์กโฆษณาไทม์สแควร์ ด้วยการให้เป็นสถานที่นับถอย หลังวันปีใหม่ ออกโทรทัศน์ทั่วประเทศ

ในทางภาพยนตร์ ยุคต้นทศ-วรรษที่ž10 ช่วงแรกของการถ่ายทำภาพยนตร์ นิวยอร์กเคยเป็นศูนย์กลางของ อเมริกามาก่อน ตอนนี้โรงถ่ายทั้งหมด พากันไปตั้งที่ลอสแองเจลิส แต่ถ้าจะเลือกทำเลถ่ายหนังในเมืองใหญ่ๆ อวดตึกระฟ้า หรือสะท้อนชีวิตคนผิวดำยากจน ในเมืองใหญ่ของอเมริกา ที่ไหนจะถึงแก่นที่สุด ผู้สร้างเป็นต้องเลือกนิวยอร์ก จนถึงปีพ.ศ.ปัจจุบัน หนังที่เลือกถ่ายในนิวยอร์ก มีมากเป็นอันดับ 1 ในอเมริกาค่ะ

ทางดนตรี นิวยอร์กเคยเฟื่องฟูในอดีต ศตวรรษที่ 20 หลุยส์ อาร์ม

สตรอง มาทำตาซึ้งร้องแจ๊ซ และดุ๊ค เอลลิงตัน บรรเลงเพลงแจ๊ซคลาสสิกติดหูอยู่ที่นี่ปี 1942 นักร้องเพลงแสตนดาร์ด ป๊อป ผู้โด่งดัง แฟรงค์ ซิเนตร้า ก็มาร้องครวญเพลงอยู่ที่นี่ และยึดที่นี่เป็นบ้าน เขารักนิวยอร์ก และร้องเพลงดัง NEW YORK NEW YORK

ปี 1949 ยุคบี-บ๊อบ แจ๊ซเฟื่องฟู นิวยอร์กมีคลับชื่อ BIRDLAND ที่เล่นดนตรีของ ชาร์ลี ปาร์กเกอร์ (BIRD) นักแซกโซโฟนแจ๊ซชื่อดัง ปี 1964 บีทเทิ่ลส์ บินจากลอนดอนมาถึงนิวยอร์ก ที่นี่จอห์น เลนนอน ได้ปักหลักเคียงหมอนกับโยโกะ โอโนะ และยึดนิว-ยอร์กเป็นบ้าน จนถึงวันที่ถูกลอบยิงเมื่อปี 1980

ปี 1974 นิวยอร์กมี สตูดิโอ ฟิฟตี้โฟร์ (STUDIO 54 ) ซึ่งเป็นคลับรวมคนดัง ที่ทำรายได้มหาศาลและใครก็อยากเข้าไปเที่ยว คลับนี้เคยมีชื่อเสียงที่สุดในโลก และมีเรื่องราวไปทำเป็นหนัง ถึงปัจจุบันศิลปินอเมริกันทุกคน ยังพิสูจน์ชื่อเสียงกันด้วยการมีคอน

เสิร์ตที่ เมดิสัน สแควร์การ์เด้น โรงยิมใหญ่กลางเมืองนิวยอร์กสักครั้งหนึ่ง ในชีวิต

นิวยอร์ก เป็นที่ตั้งของพิพิธ ภัณฑ์มหานครแห่งศิลปะ METROPOLITAN MUSEUM OF ART ซึ่งเป็น พิพิธภัณฑ์งานศิลปะที่ใหญ่ที่สุดและดีที่สุดแห่งหนึ่งของโลก และเป็นที่ตั้งของทิฟฟานี่ และคาร์เทียร์ ที่ดูดเพชรเม็ดใหญ่ๆ ของโลกไว้ กับสถาบัน Sotheby สาขาอเมริกา แหล่งประมูลของล้ำค่า

นิตยสารดังๆ ขายระดับนานาชาติ ล้วนมีสำนักงานอยู่ที่นี่ อย่างเช่น Times ที่ไทม์สแควร์ และสำนักพิมพ์อื่นๆ ศิลปิน นักคิด นักเขียนดังๆ ของ อเมริกา เลือกที่นี่เป็นบ้าน แม้สักช่วงหนึ่งในชีวิต

ยังไม่ได้พูดถึงทีมฟุตบอล NEW YORK YANKEES กับทีมบาส NEW YORK NICS ที่คว้าแชมป์บ่อยๆ

นิวยอร์ก เคยมีช่วงดับแสงทางเศรษฐกิจ ช่วงปลายยุค 80 ที่มีผู้อพยพ ระลอกสามจากยุโรปตะวันออก และรัสเซีย เข้ามาเพิ่มปัญหาในเมือง ขณะที่เศรษฐกิจอเมริกันตกลง จนถึง Black Monday วันหุ้นตก 508 จุดเมื่อปี 1987 นิวยอร์กเกือบดับแสงไปพร้อมอเมริกา ขณะที่คนดำในเขตบรองซ์ ก่ออาชญา กรรมจนกลายเป็นเขตอันตราย การเหยียดผิว จนเกิดเหตุคนขาวฆ่าคนดำและโคเคนระบาด ตัวเมืองก็ถูกเด็กบ้า พ่นสีเขียนลายเต็มซับเวย์ไปหมด

แต่สุดท้ายนิวยอร์กก็ฟื้นตัวขึ้นมาได้อีก ล้างซับเวย์เสีย 2 ปีเต็ม และ อาชญากรรมที่สูงมาตลอด 30 ปีเริ่มลดลงตั้งแต่ปี 1993 TIME SQUARE ที่เคยเป็นแหล่งค้ายา ผู้หญิงหากิน กับมีแสงไฟสว่างไสวมากขึ้น ถึงปัจจุบันนิว-ยอร์กหลุดจาก 10 อันดับเมืองอันตรายในอเมริกาแล้ว

ยิ่งในปลายศตวรรษที่ 19 ซึ่งดอลลาร์อเมริกาครองโลก นิวยอร์กยังคงความเป็นเมืองอันดับ 1 เอาไว้ และปัจจุบันเป็นเมืองที่คนอเมริกันอยากตั้งถิ่นฐานมากที่สุด

เหตุนี้ ฮิลลารี คลินตัน เธอจึงประกาศขอชิงตำแหน่งนายกเทศมนตรีเมืองนิวยอร์ก...เพราะนิวยอร์ก เป็นเมืองสำคัญที่สุดในอเมริกา จะพิสูจน์ความสามารถท้าทายคุณสามี ก็จะได้เห็นชัดๆ เข้าใจแล้วนะคะ ว่าทำไม... ต้องเป็น...นิวยอร์ก...ที่ครองตำแหน่งเมืองหลวงของโลกจากอดีตจนถึงปี 2000...และเรายังมองไม่เห็นคู่แข่งในทศวรรษหน้า