ออกจะเป็นการทำร้ายจิตใจกันมากสำหรับชาวไต้หวันชาตินิยมเมื่อจีนปฏิบัติการทางทหารข่มขู่ไต้หวันอย่างต่อเนื่องตลอดเดือนมีนาคม

ทั้งที่รัฐบาลในกรุงปักกิ่ง ทราบดีว่าชาวไต้หวันกำลังอยู่ในระหว่างเลือกตั้งประธานาธิบดีในปลายเดือนมีนาคม

นักสังเกตการณ์กล่าวว่า เป้าหมายของรัฐบาลในปักกิ่งต่อการข่มขู่ไต้หวันก็คือ ต้องการบีบและกดดันให้รัฐบาลลีเตงฮุยของชาวไต้หวันมาเจรจากับรัฐบาลในปักกิ่ง ในการรวมเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของจีนอย่างสันติ

นั่นหมายความว่าจีนไม่ได้หวังว่าการข่มขู่ทางทหารต่อไต้หวันจะทำให้มีผลต่ออนาคตทางการเมืองของลีเตงฮุย

เพราะจีนทราบดีว่า สหรัฐฯสนับสนุนลีเตงฮุยเนื่องจากเขาเป็นผู้นำไต้หวันคนแรกที่ดำเนินนโยบายปฏิรูปเศรษฐกิจอย่างเปิดกว้างทุกด้านและในยุคของลี เขาก็ได้พิสูจน์ให้สหรัฐฯเห็นว่านโยบายของเขาสามารถสร้างไต้หวันเข้มแข็งทางเศรษฐกิจชาติหนึ่งของภูมิภาคเอเชียท่ามกลางการถูกโดดเดี่ยวทางการเมืองระหว่างประเทศ จากฝีมือรัฐบาลในปักกิ่ง

ไต้หวันส่งออกสินค้าและบริการไปทั่วโลกอย่างเข้มแข็งในสมัยลีเตงฮุย จนสามารถมีเงินทุนสำรองระหว่างประเทศสูงถึงเกือบ 90 พันล้านดอลลาร์สหรัฐรองจากญี่ปุ่นเท่านั้น ซึ่งไอเอ็มเอฟถือว่าไต้หวันมีความร่ำรวยสูงที่สุดประเทศหนึ่งในโลก

ประเด็นที่นักสังเกตการณ์จับตาดูการข่มขู่ของจีนต่อไต้หวันก็คือ จีนต้องการอะไรจากไต้หวัน

ประการแรก-เป็นไปได้หรือไม่ที่จีนต้องการรวมไต้หวันเข้าเป็นหนึ่งเดียวของจีน เพราะจีนต้องการความร่ำรวยของไต้หวันเพราะจีนมีเงินสำรองระหว่างประเทศประมาณกว่า 20 พันล้านดอลลาร์ เมื่อรวมไต้หวันเข้ามา จีนจะมีเงินสำรองระหว่างประเทศสูงถึงกว่า 100 พันล้านดอลลาร์ทันทีพอๆกับญี่ปุ่น

ถ้าหากเป็นเช่นนั้น จีนจะกลายเป็นประเทศที่มีความเข้มแข็งที่สุดของเอเชีย มีอำนาจต่อรองในเวทีการค้าและเศรษฐกิจและที่สำคัญกว่านั้น จะทำให้ค่าเงินหยวนของจีนเป็นเงินสกุลที่สำคัญที่สุดขึ้นมาทันที

ประการสอง-ความที่ไต้หวันมีฐานนิคมอุตสาหกรรมการผลิตที่ใช้เทคโนโลยีชั้นสูงมากถึง 12 แห่ง และมีฐานอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ทุกชนิด ที่ทำหน้าที่เป็นโครงกระดูกของฐานการผลิตอิเล็กทรอนิกส์ทั่วโลก จึงเป็นไปได้มากว่าจีนต้องการให้ฐานผลิตเหล่านี้ โยกย้ายออกจากไต้หวันเข้าไปแผ่นดินใหญ่ เนื่องจากจีนต้องการเทคโนโลยีและประสบการณ์ทางอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์เชิงพาณิชย์ จากคนจีนด้วยกัน มากกว่าคนต่างชาติ

ประการสาม-จีนมองไต้หวันเหมือนกับมองมาเก๊าและฮ่องกง ซึ่งมาเก๊าเป็นเขตเช่าของโปรตุเกส ที่ต้องคืนกลับให้จีนในอีก 4 ปีข้างหน้า ส่วนฮ่องกงจะต้องคืนกลับจีนในปีหน้านี้

ดังนั้น ลองนึกภาพดูว่าภายใน 4 ปีข้างหน้าจีนจะมีฮ่องกง มาเก๊าและถ้าหากสามารถผนวกเอาไต้หวันเข้าไปด้วย

จีนจะกลายเป็นยักษ์ใหญ่ที่แข็งแรงที่สุดของมหาสมุทรแปซิฟิกมีความร่ำรวย เป็นศูนย์กลางการค้าทางมหาสมุทรแปซิฟิก มีทรัพยากรธรรมชาติที่ยิ่งใหญ่ในผืนแผ่นดินใหญ่และมีเทคโนโลยีจากคนจีนด้วยกัน

ประการสี่-จีนทราบดีว่าสหรัฐฯต้องการทำธุรกิจกับจีนมากกว่าเผชิญหน้า หลังจากรัฐบาลนิกสันได้ลงนามให้การรับรองกับรัฐบาลในปักกิ่งว่าจีนมีเพียงจีนเดียวและยอมรับในอำนาจอธิปไตยของจีนเหนือไต้หวันมาตั้งแต่ปลายทศวรรษ 70

ขณะเดียวกันจีนก็ทราบดีว่าเอกชนไต้หวันประมาณ 20,000 บริษัทได้เข้ามาลงทุนในจีนแล้วว่า 25 พันล้านดอลลาร์ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมาซึ่งส่วนใหญ่ 95% ประสบความสำเร็จด้วยดี

ข้อเท็จจริงนี้ แสดงว่าเอกชนไต้หวันฝากอนาคตไว้กับสันติภาพและความรุ่งเรืองของจีน จึงไม่แปลกใจที่จีนย้ำตลอดเวลาว่าจีนให้การคุ้มครองสิทธิผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจของเอกชนไต้หวันที่ลงทุนในจีน

ประการสุดท้าย จีนมั่นใจว่าลึกๆแล้ว สหรัฐฯเห็นด้วยกับจีนที่ต้องการรวมไต้หวันอย่างสันติ สหรัฐฯจึงไม่มีพันธะสัญญาใดๆกับรัฐบาลในไทเปทางด้านความมั่นคง

ซึ่งความหมายก็คือเมื่อพูดอีกแบบหนึ่ง เสถียรภาพความมั่นคงของไต้หวัน มีโครงสร้างที่เปราะบางมาก

เมื่อเป็นเช่นนี้เพียงจีนข่มขู่ทางทหารต่อไต้หวัน รัฐบาลของลีเตงฮุยก็ต้องมีต้นทุนสูงถึงกว่า 22 พันล้านดอลลาร์เข้าไปแล้วเพียงเพื่อพยุงฐานะค่าเงินดอลลาร์ไต้หวันและเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ

รัฐบาลลีเตงฮุยกำลังซื้อเวลาเพื่อเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของจีนเท่านั้นเอง