คำพิพากษาอโยธยา ปลายเดือนกันยายนที่ผ่านมา เป็นช่วงที่อินเดียทั้งประเทศอยู่ในความตึงเครียดที่สุดช่วงหนึ่ง เหตุเพราะจะมีการตัดสินกรณีพิพาท ‘อโยธยา’ ว่าที่ดินผืนเล็กๆ อันเป็นที่ตั้งมัสยิด Babri ซึ่งถูกทุบทำลายโดยชาวฮินดูในปี 1992 ควรจะเป็นกรรมสิทธิ์ของใคร ฮินดูหรือมุสลิม คนทั่วทั้งประเทศต่างกลั้นใจรอ เพราะเกรงว่าผลของคำพิพากษาอาจนำไปสู่การนองเลือดอีกครั้ง( พฤศจิกายน 2553)

แคชเมียร์ ก้อนหิน และกระสุนปืน “Azadi” เสียงเรียกร้องอิสรภาพกลับมาก้องดังหุบเขาแคชเมียร์อีกครั้ง นับจากปลายเดือนมิถุนายน กว่าสองเดือนที่แคชเมียร์อยู่ในสภาพเกือบปิดตาย ทั้งจากการประกาศเคอร์ฟิวโดยฝ่ายรัฐและการสไตรก์แบบ Total Shutdown ภายใต้การนำของกลุ่มแบ่งแยกดินแดน การสูญเสียทวีเป็นเงาตามตัว จนถึงต้นเดือนกันยายน มีผู้เสียชีวิตจากการใช้กำลังปราบปรามโดยฝ่ายรัฐ 69 ราย( ตุลาคม 2553)

ลมมรสุม ทำไมจึงสำคัญนัก ฤดูร้อนปีนี้ถือเป็นปีที่ร้อนที่สุดในอินเดีย นับจากบันทึกที่เริ่มมีตั้งแต่ศตวรรษที่ 19 อุณหภูมิเฉลี่ยในหลายรัฐอยู่ระหว่าง 41-45 องศาเซลเซียส ขณะที่รัฐคุชราตมีผู้เสียชีวิตแล้ว 100 ราย อุณหภูมิสูงสุดวัดได้ถึง 48.5 องศาเซลเซียส( กรกฎาคม 2553)

เด็กขาดสารอาหาร ความลักลั่นของการพัฒนา ตัวเลขอย่างไม่เป็นทางการของอินเดีย ประเมินว่า ผู้หญิงร้อยละ 75 อ้วนเกินน้ำหนักมาตรฐาน ส่วนผู้ชาย อยู่ที่ร้อยละ 58 ขณะเดียวกันในแต่ละปีมีเด็กเกือบ 2 ล้านคนเสียชีวิตตั้งแต่อายุไม่ถึง 5 ขวบ ในจำนวนนี้ กว่าล้านคนมีสาเหตุจากภาวะขาดสารอาหารและความหิวโหย ปัญหานี้เร่งด่วนและรุนแรงจนนายกรัฐมนตรีมานโมฮัน ซิงห์ ถือว่าเป็น 'ความอับอายของชาติ'( มิถุนายน 2553)

มะเขือม่วง GM โครงการที่เป็นหมัน ต้นเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา มะเขือม่วงที่ชาวอินเดียเรียกว่า Brinjal กลายเป็นประเด็นร้อนจนขึ้นพาดหัวข่าวไม่เว้นวัน ขณะเดียวกันก็เป็นช่วงมะเขือม่วงล้นตลาด กองอวบอ้วนทั้งสีม่วงเข้มและเขียวอ่อนอยู่ทุกแผงผัก ราคาจึงดิ่งจากกิโลกรัมละ 20 กว่ารูปี ลงเหลือ 5 รูปี( เมษายน 2553)

Telangana ในคำถามเรื่องการแยกรัฐ ปัจจุบันอินเดียมีรัฐทั้งหมด 28 รัฐ กำลังจะมีรัฐน้องใหม่ที่ 29 ชื่อว่า Telangana ซึ่งจะแยกตัวออกจากรัฐอานธรประเทศ แต่นับจากคำประกาศของรัฐบาลกลางเมื่อวันที่ 9 ธันวาคมที่ผ่านมา อานธรประเทศโดยเฉพาะเมืองหลวงไฮเดอราบัดก็แทบจะลุกเป็นไฟ เหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น( มีนาคม 2553)

เพลงประจำชาติอินเดีย วิวาทะไม่รู้จบ ชาวอินเดียนั้นเป็นคนช่างวิวาทะ มักมีประเด็นทั้งเก่าใหม่มาถกเถียงกันอยู่ไม่เลิกรา ซึ่งถ้ามองโลกในแง่ดีก็ต้องถือว่าเป็นเรื่องของสังคมประชาธิปไตย หากขี้รำคาญคงบอกว่าเสียเวลาน่าเบื่อ เรื่องหนึ่งที่เป็นประเด็นวิวาทะอยู่เป็นครั้งคราวคือเรื่องของเพลงประจำชาติที่ชื่อว่า Vande Mataram( กุมภาพันธ์ 2553)

ร้อยสีร้อยสายวัฒนธรรมในภาพเขียนผนังวัดอัลชิ Alchi เป็นหนึ่งในอารามสำคัญของลาดักซึ่งประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธวัชรยาน มีอายุเก่าแก่ร่วมพันปี ทั้งภายในประดับด้วยภาพเขียนผนังอันงดงาม จนได้ชื่อว่าเป็น 'เพชรเม็ดงามแห่งเอเชีย' ภาพเขียนผนังเหล่านี้นอกจากจะมีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ศิลป์ยังแฝงเล่าประวัติศาสตร์หลายบทตอนของดินแดนในภูมิภาคนี้( มกราคม 2553)

ปลุกชีวิตหุ่น Chadar Badar เสียงกลองและขลุ่ยดังมาจากท้ายตลาด งานแห่เจ้าแม่ธุรคาประจำปีก็เสร็จสิ้นไปแล้ว เทศกาลบูชาเจ้าแม่กาลีก็ยังมาไม่ถึง ขบวนแห่ชนิดใดกันถึงส่งเสียงรื่นเริงเช่นนี้ ฝูงชนที่ใคร่รู้ใคร่เห็นทยอยตามเสียงดนตรีไป พบว่าต้นเสียงคือกลุ่มนักดนตรีชาวสันธัล หนนี้พวกเขาไม่เพียงแต่ร้องรำเพลงพื้นบ้านอย่างเคย หากมาพร้อมกับโรงหุ่นหลังน้อยที่เรียกกันว่า Chadar Badar( ธันวาคม 2552)

“เกียรติยศสังหาร” เพื่อเกียรติของใคร การแต่งงานในสังคมอินเดียกางกั้นด้วยม่านประเพณีอันทึบหนาดังม่านเหล็ก ขณะที่ข้อดีเสียระหว่างการแต่งแบบจับคู่โดยพ่อแม่ (Arranged Marriage) และแบบชอบพอกันเอง (Love Marriage) ยังเป็นประเด็นที่ถกเถียงกันได้ถึงศตวรรษหน้า( พฤศจิกายน 2552)