| |
new releases
Manager 360 aStore
|
|
| |
|
 |
Very Thai
ผู้เขียน: Philip Cornwel-Smith, John Goss
ผู้จัดพิมพ์: River Books
จำนวนหน้า: 256
ราคา: ฿995
buy this book
|
|
|
 |
หนังสือเล่มนี้ดูเผินๆ ก็อาจจะเหมือนหนังสือท่องเที่ยวของฝรั่งที่ผ่านเลยมาแล้วเขียนเรื่องคนไทยด้วยมุมมองที่ตื้นเขินทั้งหลาย แต่เอาเข้าจริงกลับไม่ใช่ กลายเป็นหนังสือดีเกินคาด และเขียนเรื่องเกี่ยวกับพฤติกรรมทางสังคมของคนไทยได้ลึกซึ้งอย่างไม่ต้องดัดจริตเป็นนักวิชาการ
มุมของของผู้เขียน (และช่างภาพ) ที่สังเกตสังกาสิ่งละอันพันละน้อยในสังคมไทย แล้วจัดระบบออกมา ทำให้เราสามารถอ่านหนังสือนี้ในเชิงสังคมวิทยา-มานุษยวิทยา หรือ หามุมมองการตลาดเกี่ยวกับพฤติกรรมผู้บริโภคได้ทั้งนั้น
ผู้เขียนเป็นฝรั่งที่เข้ามาทำงานในหนังสือ Bangkok Metro และหนังสืออื่นๆ พร้อมกับรับงานนักเขียนฟรีแลนซ์ให้กับค่ายข่าวอื่นๆ ในต่างประเทศตามสูตรนักข่าวฝรั่ง ในเมืองไทย การทำงานที่ต่อเนื่องกินเวลายาวนาน ทำให้มุมมองของเขาประณีตขึ้น กล่าวคือมีทั้งมุมมองแบบ onside-out และ outside-in ผสมผสานกันขึ้นมา
เมื่อเข้ามาร่วมงานกันช่างภาพซึ่งถนัดทางด้าน photojournalism เข้าด้วย งานนี้ก็เลยสบจังหวะกลายเป็นองค์ประกอบที่ทำให้ผลงานเขียนออกมาลึกและมี "สาระ" ที่น่าสนใจไม่น้อยเลยทีเดียว
การที่ผู้เขียนเป็นคนนอก ทำให้เขาเขียนหนังสือเล่มนี้ได้อย่างปราศจากอคติมากพอสมควร แม้เขาจะพยายามประนีประนอมอย่างมาก ด้วยการ "เอาใจ" คนไทยในเรื่อง อารมณ์ "สนุก" ซึ่งเป็นพฤติกรรมโดดเด่นของคนไทยในสายตาคนนอก (ซึ่งสำหรับคนไทยแล้ว อาจจะมีคำถามว่า มันเป็นความโดดเด่นที่น่าชมเชยหรือแค่จิตวิทยาแบบ "องุ่นเปรี้ยว" กันแน่?)
หนังสือเล่มนี้แบ่งหมวดหมู่ออกเป็น 4 ส่วน ตามพฤติกรรมทางวัฒนธรรมในสายตาของผู้เขียน ได้แก่ วัฒนธรรมข้างถนน วัฒนธรรมการใช้ชีวิตส่วนตัว พิธีกรรมในชีวิตประจำวัน และนิสัย "สนุก" ของคนไทย
พฤติกรรมทั้งหมดนี้สะท้อนให้เห็นว่า สังคมไทยนั้นเหมาะสมกับการรับวัฒนธรรม "กระแสนิยม" (pop culture) ในทุกระดับสังคมและรายได้ ซึ่งไม่น่าประหลาดใจที่การไหลบ่าเข้ามาของวัฒนธรรม "กระแสนิยม" ทั่วโลกพร้อมกับสินค้า จะถูกดูดซับและดัดแปลงให้กลายเป็น "ไทย" ได้อย่างรวดเร็ว โดยไม่ใส่ใจกันมากนักว่าจะขัดเขินหรือขัดแย้งกันหรือไม่
สำหรับคนที่เคร่ง "จารีต" แล้ว พฤติกรรมของคนไทยในหนังสือเล่มนี้ คือเครื่องยืนยันว่า จิตวิญญาณ "ไทย" นั้น ได้สูญสลายไปเสียแล้ว เหลือเพียงแค่เปลือกนอกหรือกระพี้ของพฤติกรรมที่พร้อมจะสยบให้กับทุนนิยม แต่คนที่พยายามมองโลกในแง่ดี อาจจะมองมุมตรงกันข้ามว่า ไม่ว่าในสถานการณ์ไหน ความเป็น "ไทย" ในจิตใต้สำนึกยังคงดำรงอยู่อย่างเหนียวแน่น แม้จะเปลี่ยนสีและกลายธาตุจนดูเหมือนเจือจางไปค่อนข้างมาก
ผู้เขียนหนังสือเล่มนี้มีมุมมองอย่างหลัง แต่มุมมองดังกล่าวก็มีจุดให้คิดก็คือ ผู้เขียนมองจากสายตาของ "คนนอก" ที่เชื่อว่าตนเองเข้าใจวัฒนธรรมไทยได้ดีพอ ซึ่งอาจจะไม่จริงเสมอไป และมีข้อให้ถกเถียงกันได้เสมอ
ส่วนที่ลึกซึ้งมากที่สุดในหนังสือเล่มนี้ และดูเหมือนจะเป็นจุดที่หนังสือของ "คนนอก" ทั้งหลาย พยายามเจาะลึก แต่ไม่ดีเท่า ได้แก่ส่วนที่ว่าด้วยวัฒนธรรมการใช้ชีวิตส่วนตัว ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงการแพร่กระจายของวัฒนธรรม "เศรษฐีใหม่" ที่ชนชั้นกลาง ไทยสร้างขึ้นมาและมีบทบาทครอบงำจิตสำนึกของผู้คนโดยเฉพาะในเมืองต่างๆ ที่กำลังเติบโตและมั่งคั่งจากการค้าและบริการ พร้อมกับสั่งสมความมั่งคั่ง ส่วนเกินขึ้นมาจนกระทั่งสามารถสร้างวัฒนธรรมผสมผสาน (หรือ มั่ว) เพื่อแสดงออกซึ่งพลวัตที่รวดเร็วของจิตสำนึกที่แข่งกับเวลาอย่างมาก โดยมีกลไกเศรษฐกิจทุนนิยมเป็นแรงขับสำคัญ
หนังสือเล่มนี้จะตั้งเป้าหมายให้ผู้อ่านที่เป็นต่างชาติ แต่ว่าไปแล้ว คนไทยควรหามาอ่าน ไม่ใช่เพราะเพื่อหาว่าฝรั่งมองไทยอย่างไร แต่เพื่อทำความเข้าใจตัวเองมากกว่า โดยเฉพาะในมุมมองที่ต่างออกไป
นอกจากนั้น หนังสือนี้ยังเหมาะสำหรับนักการตลาดที่ต้องการความรู้ทางลัดในการเข้าถึงพฤติกรรมผู้บริโภคคนไทยอย่างมาก โดยไม่ต้องอาศัยงานวิจัยธุรกิจที่มีราคาแพงและมักจะได้ข้อมูลที่บิดเบี้ยว เพราะการตั้งโจทย์ที่ฝืนธรรมชาติ
รายละเอียดในหนังสือ
Part 1 : Streets
Dinner on a Stick ธุรกิจแผงอาหารริมทางเฟื่องฟูด้วยกลยุทธ์ขาย Slow Food แต่ความเร็วสูง
Drink in a Bag เครื่องดื่มหลากชนิดใส่ถุงและขวด พลาสติกซึ่งหาได้ยากในสังคมอื่นๆ
Sugar ขนมหวานสารพัดชนิดที่ผลิตขึ้นมา ทำให้คนไทยบริโภคน้ำตาลต่อหัวสูงที่สุดในโลก
Tiny Pink Tissues คำอธิบายที่มาของผ้าเช็ดปากสีชมพู (ไม่ใช่ขาว ห้า หรือ ฯลฯ) บนโต๊ะในร้านอาหาร
Insect Treats พฤติกรรมการกินแมลงในฐานะโปรตีน ทางเลือกที่ยกระดับขึ้นมาจากอาหารคนจน
Vendors ร้านค้าเคลื่อนที่ ในฐานะตัวขับเคลื่อนเศรษฐกิจชนชั้นรากหญ้า และเป็นช่องทางขายสำคัญ
Longtail Boats & Barges พลวัตของการขนส่งและชีวิตทางน้ำ ชี้ช่องวิถีบนบกของไทยร่วมสมัย
Truck & Bus Art แกลเลอรี่งานศิลปะเคลื่อนที่สะท้อน และแฝงกิจกรรม-จิตสำนึกร่วมสมัย
Motorcycle Taxi Jackets บริการรถสาธารณะแนวใหม่ ที่กลายเป็นกิจกรรมวัฒนธรรมในกระแส
Tuk-Tuk ตำนานจากสามล้อเครื่องที่ประดิษฐ์ในญี่ปุ่นดัดแปลงเป็นสมบัติประจำวัฒนธรรมชาติไทย
Fairy Lights ช่อระย้าไฟฟ้าที่กลายเป็นสีสันเมืองยามค่ำคืน สะท้อนชัยชนะของเทคโนโลยีร่วมยุค
Greco-Roman Architectures ชาตินิยมแบบไทยไม่ใช่ การอนุรักษ์ไทยอย่างเดียว แต่เป็นการรับเอาศิลปะตะวันตกมาดัดแปลงเพื่อสะท้อนจิตใจสากลมาพร้อมกันไป เป็นส่วนผสมที่พบได้ในอาคารร่วมสมัย
Gates & Grill ประตูบ้านที่แพงและหรูหราเกินจริงบ่งบอกว่าหน้าตาคือสาระสำหรับคนไทย
Security Guards ค่านิยมเชิดชู "เครื่องแบบ" ที่พบได้แม้กระทั่งอาชีพต่ำต้อยสุดของสังคมคือยาม
Blind Bands วณิพก "จัดตั้ง" ที่มากับเสียงเพลงมีบทบาทมากขึ้น สะท้อนที่มาอันอัปลักษณ์ของรัฐ
Soi Animals สวนสัตว์เคลื่อนที่ซึ่งพบได้ทั่วไปในเมือง ใหญ่และกลายเป็นธุรกิจใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ
Blue Pipes & Hanging Wires มลพิษทางสายตาของเมืองใหญ่จากสายไฟ โทรศัพท์ และ ฯลฯ
Trash Recyclers บทบาททำลายของโสโครกเมืองของคนเก็บขยะ ซึ่งทำให้ตลาด "มือสอง" รุ่งเรือง
Part 2 : Personal
Uniforms ยูนิฟอร์มร่วมสมัยและเกิดโดยสมัครใจที่หลาก หลายของกลุ่มชนในสังคมไทย
Hi-So การยกระดับตัวเองเป็นไฮโซที่ซื้อได้ด้วยเงินของ เศรษฐีใหม่ เป็นสิ่งที่พบง่ายทั่วเมืองไทย
Nicknames & Namecards เบื้องหลังที่มาของการที่คนไทยเรียกชื่อเล่นมากกว่าชื่อในนามบัตร
Female Grooming หญิงไทยมองการแต่งกายสำคัญ เพื่อแสดงออกมากกว่าเอกลักษณ์ส่วนบุคคล
Male Grooming มุมมองการแต่งกายของชายไทยก็เข้มข้นไม่แพ้หญิง แต่เพื่อเร้าความสนใจด้วย
Katoey & Tom-Dee การยอมรับความมีอยู่ของกะเทย และเลสเบี้ยนในฐานะการปฏิวัติทางสังคม
Massage กิจกรรมโบราณ นวดแบบไม่เปลื้องผ้ากลายเป็นธุรกิจใหญ่ที่มาแรง
Inhalers การใช้ยาดมกลายเป็นปกติวิสัยของคนทุกเพศ ทุกวัยได้อย่างไร
Sniff Kiss การหอมแก้ม (จูบด้วยจมูก) ในที่สาธารณะเป็นวัฒนธรรมที่การจูบแทนไม่ได้
Village Home Decor วิวัฒนาการตกแต่งและประดับบ้านและห้องอันเนื่องจากพลวัตทางสังคม
Furniture for Fun รูปแบบที่เปลี่ยนแปลงวัสดุและแบบของเก้าอี้และโต๊ะยังไม่ทิ้งสาระเดิมของไทย
Alphabet Tables ความยากลำบากที่จะดัดแปลงภาษาไทยให้เข้ากับตะวันตกยังคงดำรงอยู่
Potted Gardens ต้นไม้ที่ปลูกถูกนำโยงเข้ากับความเชื่อเรื่องมงคลแห่งชีวิตประจำวัน
Poodle Bushes ไม้ดัดที่เป็นมากกว่าการตัดแต่งต้นไม้ ใช้สวย แต่เป็นการผ่อนคลายทางจิตใจ
Cute พฤติกรรมแสดงออกซึ่งความน่ารักที่อธิบายได้ยาก พบเห็นได้ง่ายหลายรูปในสังคมไทย
The Thai Dream พลวัตของความใฝ่ฝันถึงอนาคตที่เปลี่ยนไปตามยุคสมัยและสิ่งแวดล้อม
Part 3 : Ritual
Royal Portraits พระฉายาของกษัตริย์ทั้งปัจจุบันและอดีต ล้วนเพื่อแสดงสำนึกแห่งเอกภาพไทย
Garuda สัญลักษณ์ที่ไม่เคยเปลี่ยนของความมีอำนาจปรากฏให้เห็นทั่วไป
Day Themes การใช้สีแสดงสัญลักษณ์ของการดำรงอยู่ประจำวัน
Monk Baskets สินค้าบูชาศาสนพิธีกลายเป็นธุรกิจมหึมาถึงขั้นมีที่พิเศษในห้างค้าปลีกใหญ่
Amulet Collectors พระเครื่องที่เป็นมากกว่าความเชื่อ หากเป็นสินค้าตลาดกว้างขวาง
Taxi Altars พิธีความเชื่อเคลื่อนที่ไปกับคนขับรถแท็กซี่ เพื่อสะท้อนความไม่เชื่อมั่นระบบปลอดภัยบนท้องถนน
Magical Tattoos รากเหง้าความเชื่อเก่าที่ยังไม่ยอมตายของการสักยันต์
Palad Khik พลังอำนาจเพศชายที่นับวันจะเสื่อมคนเชื่อถือ
Trade Talusmans การใช้เครื่องรางของขลังเพื่อเพิ่มพลังการค้า และส่งเสริมการขาย
Nang Kwak ปฏิมาลึกลับที่ได้รับความนิยมสูงสุดในร้านค้าปลีก และบริการทั่วประเทศไทย
Lucky Number ความเฟื่องฟูของธุรกิจหวย และ"เลขมงคล" ที่เป็นมากกว่าการพนัน
Fortune Tellers ธุรกิจทำนายอนาคต สุดยอดอภิมหาอมตะของไทยที่ไม่เคยโรยรา
Mediums & Shamans ที่ปรึกษาใหญ่ทางจิตที่ดัดแปลงตนให้เข้ากับสังคมยุคใหม่ดียิ่ง
Ghost Stories ความหลงใหลเรื่องผีวิญญาณ กลายเป็นพล็อตนิยายและบันเทิงที่ขายดีเสมอ
Modern Shrines ศาลพระภูมิที่ดัดแปลงเป็นส่วนหนึ่งของสังคมไทยร่วมสมัย
Part 4 : Sanuk
Temple Fairs วัดไม่ใช่สถานศักดิ์สิทธิ์เพียงอย่างเดียว แต่คือที่แสดงกิจกรรมสาธารณะของชุมชน
Festivals พิธีกรรมแห่งอดีตจากทั่วโลกกลายเป็นงานสังคมทุกหนแห่งสำหรับทุกคน
Gambling นวัตกรรมดัดแปลงทางการพนันสารพันที่ไม่ซ้ำแบบใครของคนไทยที่เลียนแบบยาก
Animal Contests การจับสัตว์มาต่อสู้กัน เป็นมหกรรมทางสังคมที่ครึกโครมร่วมสมัย
Muay Thai ความฟูเฟื่องเป็นธุรกิจระดับโลกของมวยไทย
Beauty Queens ธุรกรรมประกวดคนงาม ไม่ได้จำกัดเฉพาะสาวสวยมาตรฐานเท่านั้น หากแพร่ไปมากมาย
Luuk Thung & Mor Lam การแสดงดนตรีท้องถิ่นที่มีสีสันแบบลาสเวกัส
Comedy Cafes ตลกง่าย กลายเป็นธุรกิจเฟื่องฟูสำหรับผู้บริโภคที่อยากหนีความจริงประจำวัน
Whisky Mixer Tables มารยาทในโต๊ะกินเหล้า กลายเป็นธุรกิจที่เติบใหญ่
Red Bull การเติบใหญ่ของธุรกิจน้ำดื่มให้พลังงานที่อาศัยช่องทางบันเทิงคนรุ่นใหม่
Yaa Dong จับความเชื่อเรื่องเพศและยามาใส่ขวดเหล้า แล้วขายสร้างมูลค่าเพิ่ม
Sanuk-on-Sea ชีวิตและพฤติกรรมบนชายหาด น่าสนใจกว่าการลงเล่นน้ำทะเลหลายเท่า
Multi-Purpose Celebrities การปรากฏตัวในงานเลี้ยงฉลองเป็นธุรกรรมอเนกประสงค์ของคนเด่นดังไทย
Soap Operas รามเกียรติ์กลายพันธุ์ในละครทีวีร่วมสมัย ถูกขับเคลื่อนด้วยบริษัทเจ้าของโฆษณาสินค้า เป็นกรณีศึกษาน่าสนใจสำหรับคนอยากรู้ความลับ และเรื่องต้องห้ามของสังคมไทย
Songs for Life ซากเดนของสำนึกขบถเมื่อ 30 ปีเศษที่ยังตกค้างและได้รับความนิยม
T-Pop Goes Indy วัฒนธรรมทางเลือกที่แทรกกระแส การค้าเข้ามาจากกลุ่มวัยรุ่นไทยเป็นระยะๆ เพื่อส่งสัญญาณแห่งการปฏิเสธกระแสให้เห็น
|
 |
|
|
